________________
शिक्षाविंशिका द्वादशी
91
-
'थेवोवित्थमजोगो नियमेण विवागदारुणो होइ । पागकिरियागओ जह नायमिणं सुप्पसिद्धं तु ॥ १४ ॥ स्तोकोप्यत्रायोगो नियमेन विपाकदारुणो भवति 1 पाकक्रियागतो यथा ज्ञातमिदं सुप्रसिद्धं तु ॥ ९४ ॥
પાક ક્રિયામાં જેમ વિપરીત ક્રિયા નુકશાન કરે છે એ પ્રસિદ્ધ છે. તેમ અહીં પણ થોડી પણ વિપરીત ક્રિયા (અવિધિ) દારુણ ફળ આપનારી બને છે. (ટી.) અથવા અયોગ એટલે કે જેમ દૂધ ગરમ કરવા મૂક્યું હવે જો લક્ષ ન રાખે તો વધુ તાપ આપવો ચાલુ રાખે તો ઉભરો આવે ને બધું દૂધ ચૂલામાં ચાલ્યું જાય. અથવા દૂધપાક બનાવવા મૂક્યો, વધુ તાપની જરૂર છે, પણ જો હલાવે નહિ તો નીચે તપેલામાં ચોંટી જાય. બળી જાય. તેમ અહીં પણ અવિધિથી નુકશાન થાય. અથવા અનુષ્ઠાન ન કરે (અયોગ) તો આ પ્રાપ્ત તક વેડફાઈ જાય અને એની ઉપેક્ષાથી અશુભ કર્મ બન્ધ થાય એમ બેવડું નુકસાન થાય. जह आउरस्स रोगक्खयत्थिणो दुक्करा वि इत्थ चिंगिच्छाकिरिया तह चेव जइस्स सिक्ख ॥ १५ ॥ यथाऽऽतुरस्य रोगक्षयार्थिनो दुष्करापि सुखहेतुः चिकित्साक्रिया तथैव यतेः शिक्षेति 11 १५ 11
सुहहेऊ ।
1
अत्र
જેમ રોગનો ક્ષય ઈચ્છનાર રોગીને દુષ્કર એવી પણ ચિકિત્સાક્રિયા (કડવા ઉકાળા વગેરે) સુખનો હેતુ બને છે તેમ (ભવ રોગના ક્ષયની ઈચ્છાવાળા) યતિને આ શિક્ષા સુખકર લાગે છે. (જો કે એનું ગ્રહણ અને આસેવન કષ્ટદાયી જણાય છે. છતાં યતિને ભવરોગના નાશની ઈચ્છા હોવાથી તે સુખકર જ લાગે છે.) जं सम्मनाणमेयस्स तत्तसंवेयणं निओगेण 1 अन्नेहि विभैणियमओ विज्जासंविज्जपदमिसिणो ॥ १६ ॥ यत्सम्यग्ज्ञानमेतस्य तत्त्वसंवेदनं नियोगेन अन्यैरपि भणितमतो विद्यासंवेद्यपदमृषेः I १६ 11
1
યતિને સમ્યજ્ઞાન છે, માટે (નિશ્ચયનયથી) તત્ત્વસંવેદન નિયમા હોય. અન્ય દર્શનકારોએ પણ ઋષિને વેધ-સંવેધ પદ કહેલું છે. તત્ત્વપરિણતિ જાણેલાનું યથોક્ત आयरए 'जं सम्मं ति पासहा तं मोणं ति पासहा' निश्चयनयथी ने सभ्यत्व ते
१ अ भेदो वित्थमजोगो २ च विगिच्छा ३ अ घ भणियमओ उ विज्जा
