Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અણ ૧ 3
[અણુ અણ પ્ર. (સં. આની) પુંલ્લિંગનું સ્ત્રીલિંગ બનાવતો તદ્ધિત અણપૂછ્યું વિ. ન પૂછેલું; અપૂજ નિ બનવું તે
પ્રત્યય (ઉદા. “મોચી” ઉપરથી “મોચણ') અણબનાવ છું. બનાવ (મેળ) નહિ તે; કજિયો; પરસ્પર અણ પ્ર. (સં. અનુ) ક્રિયાપદ ઉપરથી સંજ્ઞા બનાવતો કૃત અણમણું(-નું) વિ. સં. ઉન્મનમન વિનાનું; ઉદાસ પ્રત્યય (ઉદા. હરણ; મરણ)
(૨) નાખુશ અણઆવડ(સ્વતી સ્ત્રી. ન આવડવું તે; આવડતનો અભાવ અણમાનીતું વિ. માનીતું નહિ એવું; અળખામણું; દવલું અણકી સ્ત્રી. રમતમાં કરવામાં આવતા વાંધા-વચકા; અણમૂલ વિ. અમૂલ્ય; બહુમૂલ્ય અણચ, અણચી, અંચઈ
અણમૂલવ્યું વિ. જેની મુલવણી-કિંમત થઈ નથી તેવું અણકૂટ(-કોટ) મું, દેવ આગળ ધરાતો વિવિધ ખાદ્ય અણવટ પુ. સ્ત્રીનું પગના અંગૂઠાનું ઘરેણું - વાનીઓનો સમૂહ; અન્નકૂટ
અણવણ વિ. શણગાર વગરનું; અડવું (૨) બેહૂદું, કઢંગું અણખ સ્ત્રી. ઈષ; અદેખાઈ
(૩) સુરુચિ બહારનું (૪) ઉઘાડપગું અણખત(-લ) સ્ત્રી. અણગમો (૨) ઈર્ષા (૩) કંટાળો અણવર પું. (સં. અનુ-વર, પ્રા. અણુવર) પહેલી વાર અણખપતું વિ. વાપરવામાં કામ ન લાગે તેવું
સાસરે જતાં વર અથવા કન્યાની તહેનાતમાં મોકલાતો અણખીલ્ય વિ. ન ખીલેલું; અવિકસિત
સોબતી કે સગો (૨) વરની સાથેનો કોઈ એકાએક અવગણ(-૨યું) વિ. ગણી ન શકાય એવું; અગણિત પરણે તે અણગમતું વિ. નાપસંદ; અપ્રિય
અણવાણું વિ. અડવાણું; અડવું (૨) ઉઘાડપગું અગણમો છું. નાપસંદગી (૨) કંટાળો
અણવિકસિત વિ. વિકાસ ન પામ્યું હોય તેવું; ન ખીલેલું અણગળ(-ળ્યું) વિ. ગાળ્યા વગરનું
અણવર્લ્ડ વિ. વીંધ્યા વગરનું (૨) નહિ નાથુલું (૩) ખસી અણગાર વિ. (સં. અનગાર) ઘરબાર વગરનું (૨) રખડતું કર્યા વગરનું અણઘટતું વિ. અઘટિત; અઘટતું
અણસમજ, ૦ણ સ્ત્રી. સમજનો અભાવ અણઘડ વિ. ઘડાયા-કેળવાયા વગરનું
અણસમજું(-જણું) વિ. સમજ વગરનું સૂિક્ષ્મ અસર અણચવ્યું વિ. ચાવ્યા વિનાનું (૨) ચાખ્યા વિનાનું અણસાર . (સં. અનુસાર) મળતાપણાનો અંશ (૨) અણચાલ્ય(-લતે) ક્રિ.વિ. નાછૂટકે; નિરુપાયે
અણસાર(-રો) . (સં. અનુસાર, પ્રા. અણુસાર) ઈશારો; અણચિયું વિ. અણચી કરતું (૨) કચ કરનારું
સંકેત (૨) ગણસારો અણચિંતવ્યું, અણચિતું-ત્ય) વિ. નહિ ચિતવેલું; નહિ અણહતું વિ. અસ્તિત્વ વગરનું (૨) અજુગતું
કરવા ધારેલું એવું (૨) ઓચિંતું; અણધાર્યું અણહોણું વિ. નહિ હોનારું; ન થનારું અણચી સ્ત્રી. અણકી, અંચઈ
નાખુશી અણાવવું સક્રિ. “આણવું'નું પ્રેરક લવાવવું અણછ સ્ત્રી. (સં. અનિચ્છા, પ્રા. અણિચ્છા) નામરજી; અણિ(Cણી) સ્ત્રી. (સં. અનીક;પ્રા. અણિય)વસ્તુનોઝીણો અણછ સ્ત્રી. (સં. અનીલા, પ્રા. અણખ) ખો; ટેવ ભોંકાય એવો છેડો (૨) ટોચ; શિખર (૩) અવધિ; અંત અણછડ વિ. છડીને ફોતરી ન કાઢી હોય તેવું
(૪) કટોકટીનીવેળા-સમય
અણિયાળું અણછતું વિ. છતું ઉઘાડું) નહિ એવું; છૂપું (૨) ગુપ્ત અણિત-ણી)દાર વિ. અણી(ભોંકાય એવી ધાર)વાળું; અણછાજતું વિ. અયોગ્ય; અણઘટતું (૨) શરમજનક અણિમા સ્ત્રી. (સં.) યોગની એક સિદ્ધિ; ગમે તેટલું સૂક્ષ્મ અણછિયું ન. છણકો; તિરસ્કાર
સ્વરૂપ ધારણ કરવાની શક્તિ અણછીપી વિ., સ્ત્રી. છીપ્યા વગરની
અણિયાળું વિ. જુઓ “અણીદાર' નીચેની આડી અણછો, વણછો છું. (સં. અન્ય- છાયા) પાકને ઢાંકી દઈ અણિયું ન. હોલ્ડરની ટાંક, અણી (૨) ગાડાની પીંજણી તે નુકસાન કરે એવો છાંયો [જાણ-સમજનો અભાવ અણિયેલ વિ. જુઓ “અણિયાળું' અણજાણ વિ. જેને જાણ નથી તેવું (૨) સ્ત્રી. અજ્ઞાન; અણિ(-ણી)શુદ્ધ વિ. સાવ અખંડિત (૨) સંપૂર્ણ દોષરહિત અણટેવાયેલું વિ. મહાવરા વિનાનું, નવુંસવું
અણી સ્ત્રી, જુઓ “અણિ'' અણતોલ વિ. તોલ્યા વગરનું (૨) અતુલ્ય
અણી પ્ર. (સં. અન્) ક્રિયાપદ પરથી નામ બનાવતો કૃત અણદીઠ(હું) વિ. દીઠેલું નહિ તેવું
પ્રત્યય. જેમ કે, “કાપવું' પરથી કાપણી અણધાર્યું વિ. અણચિંતવ્યું; ઓચિતું
અણીદાર વિ. જુઓ “અણિદાર” અણનમ વિ. નમે નહિ એવુંનિનામી; ઠાઠડી (૪) ન. બ્રહ્મ અણીશુદ્ધ વિ. જુઓ ‘અણિશુદ્ધ’ અણનામી વિ. નામ વગરનું (૨) અપ્રસિદ્ધ (૩) સ્ત્રી. અણુ વિ. (સં.) જરા જેટલું; અતિ સૂક્ષ્મ (૨) પં. (સમયનો અણપઢ વિ. અભણ
કે કદનો કે કોઈ પદાર્થનો) નાનામાં નાનો ભાગ, . અણપતીજ સ્ત્રી, અવિશ્વાસ
પરમાણુ (૩) પદાર્થનો તેના ગુણધર્મ જાળવી રાખીને
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |