Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઘડભાંગ(-જ)
૨ ડું ૪
| ઘનફલ(-ળ) ઘડભાંગ, (-જ) સ્ત્રી, ઘડવું અને ભાંગવું તે (૨) વિચારોનું ઘડલિયો . જુઓ ‘ઘકૂલિયો’ ડામાડોળપણું (૩) સંકલ્પ-વિકલ્પ
ઘડુલી સ્ત્રી, જુઓ ‘ઘડૂલી' ઘડમથલ સ્ત્રી. (‘ઘડવું + મથવું) ગડમથલ; નિરર્થક ઘડુલો પુ. જુઓ “ઘડૂલો'
મહેનત: નિરર્થક વિચારણા અને વાટાઘાટ ઘડૂડ-ઘડૂડ કિ.વિ. ઘેડૂડ-ઘડૂડ એવા અવાજથી ઘડમાંચી સ્ત્રી. (ઘડો+માંચી) માટલું રાખવાની ત્રણ ઘડૂ(ડુ)લિયો !. ઘડૂલો; ઘડો (૨) (કવિતામાં) ચોથું પાયાની ઘોડી; ઘડમં(-4)ચી
ચરણ ટૂંકાવેલો દુહો ઘડવું ન. ગોળનો ગાડવો; ઘડવો
ઘડૂ(ડુ)લી સ્ત્રીનાનો ઘડૂલો; ઢોચકું દુિહો ઘડવું સક્રિ. (સં. ઘટયતિ, પ્રા. ઘડઇ) ઘાટ-આકાર આપવો ઘડૂ(-૩)લો !. ઘડો (કવિતામાં) (૨) ચોથું ચરણ ટૂંકાવેલો
(૨) બનાવવું; રચવું (જેમ કે, ગાદી, ખુરશી વગેરે) ઘડો છું. (સં. ઘટ, પ્રા. ઘડઅ) પાણી ભરવાનું ધાતુ કે (૩) ગોઠવવું; સંકલના કરવી (૪) ટીપવું (જેમ કે, માટીનું પાત્ર (૨) (લા.) માથું ધાતુ) (૫) ખરડો તૈયાર કરવો (જેમ કે, ઠરાવ, ઘડો-લાડવો પુ. મડદાને બાળ્યા પછી સ્મશાનમાં લાડવાઅરજી, યોજના, મુસદો વગેરે) (૬) (લા.) કેળવીને વાળો ઘડો ભાંગવો તે (૨) છેવટનો નિકાલ; ફેંસલો તૈયાર કરવું (૭) મારવું
ઘણ કું. (સં. ઘન, પ્રા. ઘણઅ) મોટો ભારે હથોડો ઘડવું ન. નાનો ઘડો
ઘણ કું. (સં. ઘુણ) લાકડામાં થતો એક કીડો ઘડવૈયો છું. ઘડવામાં પાવરધો માણસ ગિાડવો ઘણાઘણી સ્ત્રી. ઘણો સ્નેહ; ગાઢ સંબંધ ઘડવો છું. (સં. ઘટ) ઘાના ઘાટનો લોટો (૨) ગોળનો ઘણું વિ. (સં. ઘન, પ્રા. ઘણઅ) (-ણેરું) ખૂબ; પુષ્કળ; ઘડાઈ સ્ત્રી. ઘડામણ; ઘડવાનું મહેનતાણું (૨) ઘાટ
ખાસ કરીને આપવો તે
ઘણુંક વિ. ઘણુંથી જરાક ઓછું (૨) કેટલું (૩) ક્રિ.વિ. ઘડાઉ વિ. ધાર્યો ઘાટ ઘડી શકાય તેવું; “પ્લાસ્ટિક ઘણુંખરું કિ.વિ. બહુધા; મોટે ભાગે ઘડાબૂડ વિ. ઘડો બૂડે એટલું ઊંડું (પાણી)
ઘણુંય વિ. ઘણુંથી વધુ ઘડામણ ન. (-ણી) સ્ત્રી, ઘડવાનું મહેનતાણું ઘણેરું વિ. (સં. ઘન + તરક) ઘણું; ખૂબ ઘડાયેલ(-લું) વિ. (‘ઘડવુંનું ભૂ.ક.) અનુભવથી પાકું ઘન વિ. (સં.) નક્કર (૨) ઘાડું; ગીચ (૩) ઘણું; પુષ્કળ થયેલું; કસાયેલું; અનુભવી
કિસાવું (૪) લંબાઈ, પહોળાઈ અને ઊંચાઈવાળું; “ક્યૂબિક ઘડાવું અ.કિ. “ઘડવુંનું કર્મણિ (૨) અનુભવથી પાકું થવું; (૫) વેદપાઠનો એક પ્રકાર (૬) મું. કોઈ સંખ્યાને ઘડિયાળ સ્ત્રી, ન. (સં. ઘડીતાડ, પ્રા. ઘડિયાલ) વખત તેનાથી જ બે વાર ગુણવાથી આવતો ગુણાકાર;
જણાવનારું યંત્ર (૨) કાંસાનો ગોળ સપાટ ઘંટ-ઝાલર ‘યૂબ' (ગ.) (૭) છ સરખી બાજુઓની આકૃતિ (2) ઘડિયાળાં ન.બ.વ. કલાકે કલાકે તેમજ અમુક નક્કી સમય ૫., ન. મેઘ; વાદળું બતાવવા વગાડાતા ટકોરો
ઘનકોણ છું. (સં.) ત્રણ સપાટી એક ખૂણા કે બિંદુએ મળે ઘડિયાળી પું. ઘડિયાળો વેચનાર તથા દુરસ્ત કરનાર તે કોણ; “સૉલિડ એન્ગલ'
જિમાવટ ઘડિયાં લગન ન.બ.વ. વખત નહિ ગુમાવતાં નજીકના ઘનઘટા સ્ત્રી. વાદળાંની ઘટા (૨) વૃક્ષવેલીઓની ઘાટી સારામાં સારા મુહૂર્તનો લગ્નવિધિ
ઘનઘોર વિ. ગાઢું (જેમ કે, વાદળ); ઘેઘૂર (૨) ભયાનકઘડિયું ન. તાડી ઝીલવાનો (લાંબી ડોકનો) ઘડો (લગન) કાળાં વાદળોથી આખું છવાયેલું; ઘેઘૂર ઘડિયું વિ. ગમે તે ઘડીએ થતું; તાત્કાલિક (જેમ કે, ઘડિયું ઘનચક્કર વિ. મગજનું ચસકેલું. બદ્ધિહીન ઘડિયો ડું. (સં. ઘટિત) આંકનો પાડો; ગડિયો ઘનતા સ્ત્રી. (-ત્વ) ન. (સં.) ઘનપણું; નક્કરપણું ઘડિયો ડું. સોનાના ઘરેણાં ઘડનારો તિક; પ્રસંગ ઘનદર્શક, (યંત્ર) ન. એક જાતનું યંત્ર, જેમાં બેવડી છબી ઘડી સ્ત્રી. (સં. ઘટિકા, પ્રા. ઘડિઆ) ઘટી (૨) ક્ષણ (૩). મૂકી જોવાથી પદાર્થની ઊંડાઈ-જાડાઈ પણ આબેહૂબ ઘડીક કિ.વિ. થોડીવાર માટે
દેખાય છે; ‘સ્ટિરિયોસ્કોપ' બ્રુિવ; “એનોડ'(પ.વિ.) ઘડીકમાં ક્રિ.વિ. થોડીવારમાં જ
ઘનઘુવ પં. (સં.) વીજળીના ત્રણ ધ્રુવથી ઊલટા ગુણવાળો ઘડીઘડી ક્રિ.વિ. ઘડીએ-ઘડીએ; વારંવાર
ઘનપદી સ્ત્રી. (સં.) જે પદીનું દરેક પદ ત્રણ ઘાતવાળું ઘડીયાળ ક્રિ.વિ. મરવાની અણી પર: ઘડીસાધ
હોય અને બાકીનાં પદ ત્રણથી વધુ ઘાતવાળાં ન હોય ઘડીબંધ વિ. વપરાયા વિનાનું
તેવી સંખ્યા; ક્યુબિક એસ્ટેશન' ઘડીભર ક્રિ.વિ. એક ઘડી સુધી; થોડીવાર માટે ઘનપરવલય પં. (સં.) પરવલય પોતાની ધરી ફરતાં ઉત્પન્ન ઘડીસા ક્રિ.વિ. ઘડતાળ; મરવાની અણી પર
થતો ઘન આકાર; “પેરેબોલોઇડ' (ગ.) [‘વૉલ્યુમ ધડુડાટ !. ઘડડડ અવાજ
ઘનફલ (સં.) (-ળ) ન. વસ્તુના કદનું માપ; ઘનમાપ;
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |