Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૨) હંપણાનો ઉદય
ઊલટતપાસો
૧ ૧૭
[ઊંચનીચભાવ ઊલટતપાસ સ્ત્રી. પ્રતિપક્ષી તરફની (સાક્ષીની) તપાસ નાશ પામવું; નિકંદન નીકળી જવું (૩) સરવું; ઊલટપા(-q)લટ વિ. અવળાસવળી; ઊલટસૂલટ (૨). ઓછું થવું [‘હાઈપોથીસિસ' (૩) વિચાર
અવ્યવસ્થિત (૩) સ્ત્રી. ઊલટસૂલટ તપાસ (૪) ઊહ પું. (સં.) તર્ક, ધારણા (૨) પૂર્વધારણા; અવ્યવસ્થા; ગોટાળો
ઊહ ઉદ્. મશ્કરી, ચેષ્ટા, તિરસ્કાર અને ગર્વસૂચક ધ્વનિ ઊલટભ(-ભે) ૨ કિ.વિ. ઉમંગભેર; હોંશભેર; ઉમંગથી
- ઉદ્ગાર ઊલટવાણી સ્ત્રી. અવળવાણી
ઊંહકારો પં. દીર્ઘ નિશ્વાસ; નિસાસો (૨) સાંભળું છું, ઊલટવું અક્રિ. (સં. ઉલ્લટ્યતિ, પ્રા. ઉલ્લઈ) ઊલટથી ઠીક છે, સ્વીકારું છું, વગેરે દર્શાવનારો ધ્વનિ (૩)
કરવું (૨) ધસી આવવું (૩) હુમલો કરવો (૪) ઊંધું ગર્વનો અને અનાદર કે તુચ્છકારનો ઉદ્ગાર થઈ જવું (૫) પાછું થવું
ઊહનીય વિ. (સં.) વિચારવા જેવું; વિચારણીય ઊલટસવાલ પું. સામો સવાલ [‘કાઉન્ટર રેફરન્સ' ઊહાપોહ પું. (સં. ઊહ+અપોહ) જોરશોરથી થતી ચર્ચા; ઊલટ-સંદર્ભ પું. (સં.) સામેનો સંદર્ભ; પ્રતિસંદર્ભ તર્ક અને વિતર્ક; શંકા અને સમાધાન; ચર્ચા ઊલટ(-ટા)સૂલટ(-ટી) વિ. અવળાસવળી (૨) ઊંધુંચતું; ઊંકરાંટો છું. મનમાં થતી ઉત્તેજનાનો અંકુર (૨) ટાઢિયા આડુંઅવળું; તળે ઉપર એવું
તાવમાં રોમાંચ સાથે થતો ઝણઝણાટ ઊલટ-હકમ પં. હકમ સામેનો હુકમ “કાઉન્ટર-એન્ડ ઊંકારા ૫. દીર્ઘ નિઃશ્વાસ. નિસાસો (૨) સાંભળવું ઠીક ઊલટી સ્ત્રી. ઓકવું તે; બકારી; ઓકારી
છે; સ્વીકારું છું વગેરે દર્શાવતો ધ્વનિ; ગર્વનો અનાઊલટું વિ. (સં. ઉલ્લતિ , પ્રા. ઉલ્લટ્ટ) ઊંધું, અવળું | દર કે તુચ્છકારનો ઉદ્ગાર (૩) ઊંહ એવો ઉદ્ગાર
(૨) વિરુદ્ધ; આડું (૩) સામું; વિપરીત ઊંગ(-જ)વું સક્રિ, તેલ પૂરવું; ઊંજણી નાખવી ઊલટુંસીધું વિ. અસંબદ્ધ; આડુંઅવળું (૨) ઊંધુંચતુ ઊંગા(-જા)વવું સક્રિ. “ઊગત-જોવું નું પ્રેરક ઊલથી પું. તરજૂમો
ઊંગા(-જા)નું અક્રિ. ઊગ(-જોવું'નું કર્મણિ ઊલવું અ.ક્રિ. (સં. ઉદ્ + લય = ઉલ્લય) (મોસમનું) ઊંઘ સ્ત્રી. ઊંઘવું તે; નિદ્રા ખલાસ થવું
[(૨) હરખાવું ઊંઘટિયું વિ. ઊંઘણશી (૨) એદી; સુસ્ત ઊલસવું અ.ક્રિ. (સં. ઉલ્લ) ઉલ્લાસવું; આનંદ મનાવવો ઊઘણું(-ટિયું) વિ. ઊંઘમાં ભરાયેલું; ઊંઘણશી ઊલળવું અ.ક્રિ. (સં. ઉલલતિ, પ્રા. ઉલ્લલઈ) નમી ઊંઘણી સ્ત્રી, ઊંઘવું તે (૨) બહુ ઊંઘવાની ટેવ
જવું; લળી પડવું (૨) ગાડા વગેરેનું આગળથી ઊંચું ઊંઘણશી વિ. ઊંધ્યા કરવાની ટેવવાળું (૨) આળસું, એદી થઈ જવું (૩) ઊલટાઈ જવું (૪) કૂદવું (૫) જતું ઊંઘરેટું વિ. ઊંઘમાં ભરાયેલું રહેવું; નાશ પામવું (૬) હોંશભેર ધસવું-ઊંચા ને ઊંઘવું અ.ક્રિ. (સં. ઉંઘતિ, પ્રા. ઉંધઈ) નિદ્રા લેવી (૨) ઊંચા રહેવું
આળસુ થઈને પડ્યા રહેવું (૩) અજાણમાં - ઊલિયું ન. ઊલ ઉતારવાની ચીપ
અજ્ઞાનમાં રહ્યા કરવું
[પાડવું ઊલું ન. ઘેટાનું બચ્યું; ગિદડું
ઊંઘાડવું સક્રિ. ઊંઘે એમ કરવું (૨) પડતું મૂકવું; શાંત ઊવટ સ્ત્રી. ઊલટું; અવળું (૨) આડું
ઊંઘાવું અ.ક્રિ. ઊંઘવાની ક્રિયા થવી ઊવટ સ્ત્રી, ઊગટ; પીઠી
ઊંઘાળ (વવું) વિ. ઊંઘણશી; બહુ ઊંઘનારું (૨) સહેજ ઊવટ સ્ત્રી. આપદા (૨) હેરાનગતિ; અડચણ
સહેજમાં ઊંઘી જાય તેવું ઊષ(-સ) વિ. (૨) સ્ત્રી. (સં.) ઊખર; ખારાટવાળું; ઊંઘેટું વિ. ઊંઘટિયું; ઊંઘમાં ભરાયેલું; ઊઘટું
જેમાં કંઈ પાકે નહિ એવી જમીન; ખારાટવાળી જમીન ઊંચ વિ. (સં. ઉચ્ચ) ચડિયાતું (૨) ઉમદા ઊષા સ્ત્રી. (સં.) ઉષા: પરોઢ
ઊંચકવું સક્રિ. (સં. ઉચ્ચ, પ્રા. ઉચ્ચ + અ%) નીચેથી ઊષ્મા સ્ત્રી. (સં.) ઉષ્મા; ગરમી
ઊંચું કરવું; ઉપાડવું (૨) હાથ પર લેવું (૩) (બીજ) ઊષ્માક્ષર પુ. ઉષ્માક્ષર (શમ્ સ હ)
માથા ઉપર લેવો; ઉઠાવવું ઊષ્માભેધ વિ. ઉષ્માભેઘ; ગરમી વહન કરવાના ગુણવાળું ઊંચકાઈ સ્ત્રી. (-મણ) ન. (-મણી) સ્ત્રી. ઊંચકવાનું ઊષ્માંક . ઉષ્માંક; ગરમીનો આંક સિામાન્ય ખાર મહેનતાણું; ઉપડામણી ઊસ પું. (સં. ઊષ, પ્રા. ઊસ) સાજીખાર (૨) સર્વ ઊંચકાવવું સક્રિ. ઉપડાવરાવવું; ઊંચકવું'નું પ્રેરક ઊંસ સ્ત્રી. (હિ. ઊખ) શેરડી
ઊંચકાવું અ ક્રિ. “ઊંચકવુંનું કર્મણિ . ઊસ પુ. ઓસ; ઝાકળ
ઊંચનીચ વિ. ઊંચું અને નીચું કે તેવી જાતનું ઊસરપાટો પું. પાયમાલી, વિનાશ (૨) નુકસાન; બગાડ ઊંચનીચભાવ પું. અમુક ઊંચું અને અમુક નીચું એવો ઊસરવું અક્રિ. (સં. ઉત્કૃ+ સ) ટળવું; જતા રહેવું (૨) જાતિનો ભેદભાવ
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |