Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૯૮
6983]
[ ઉતરડવું ઉજ્જડ વિ. (સં. ઉજ્જટ, પ્રા. ઉજ્જડ) વસતિ કે રહેઠાણ ઊચકવું; ઉપાડવું (૨) ધીમેથી ઉપાડી જવું-ચોરવું વિનાનું, ઊજડ; વેરાન
(૩) (ખૂબ) ખાવું (૪) ઉઠાડવું; જગાડવું (૫) ઊભું ઉજ્જન ન. ઉજ્જય-યિ)ની સ્ત્રી, ઉજ્જૈની (સં.) (સં. કરવું; અસ્તિત્વમાં આણવું; તૈયાર કરવું (૬) પાળવું;
ઉજ્જયિની) માળવામાં નિપ્રા નદીના કિનારે આવેલું માનવું (૭) બજાવવું (જેમ કે, હુકમ, ચાકરી વગેરે) પ્રાચીન રાજનગર
ઉઠાવાવું અ.ક્રિ. ‘ઉઠાવવું'નું કર્મણિ ઉજ્જવલ (સં.) (-ળ) વિ. દેદીપ્યમાન; ઊજળું ઉઠાવું અ.ક્રિ. “ઊઠવુંનું ભાવે પ્રયોગનું રૂપ ઉઝરડવું સક્રિ. નખ વગેરેથી ઘસડીને ઉખાડવું (૨) ઉઠાવો પુ. બનાવટી વાત (૨) ખપત; ઉપાડ જિવું તે ડાળાં-પાંદડાં પાડી નાખવાં (૩) સોરવું
ઉઠાંતરી સ્ત્રી. ધ્યાન ચૂકવીને વસ્તુ કે ધન ઉપાડી ચાલ્યા ઉઝરડાવવું સક્રિ. “ઉઝરડવું'નું પ્રેરક
ઉડતાળીસ વિ. ચાળીસ વત્તા આઠ; અડતાલીસ (૨) પં. ઉઝરડાવું અ.ક્રિ. ‘ઉઝરડવું'નું કર્મણિ
અડતાલીસનો આંકડો કે સંખ્યા; “૪૮' ઉઝરડો ૫. ઉઝરડાવાથી થતો લિસોટો (૨) શરીર ઉપર ઉડાઉ,(ગીર) વિ. ઉડાવનારું; અતિ ખર્ચાળ (૨) નખ, કાંટાં વગેરેનો લિસોટો
અદૂરદર્શી (૩) મુદા વિનાનું; અધ્ધરિયું ઉટકણ ન. ઊટકવાનું કામ
ઉડા(-રા)ડવું સક્રિ. ઉડાવવું; ઊડે એમ કરવું; વાપરી કે ઉટકંટો . (સં. ઉત્કંટકાર અથવા ઉક્ટક) એક વનસ્પતિ વેડફી નાખવું (૨) (પાંખવાળો જીવ) ઊડી જાય એમ ઉટકોઈ સ્ત્રી. (-મણ) ન. (વાસણ) અજળાવવામાં કરવું, જેમ કે, માંખ ઉડાડવી
વપરાતી વસ્તુ (૨) ઊટકવાનું મહેનતાણું ઉડાણ(-ન) વિ. (સં. ઉડ્ડયન, પ્રા. ઉડ્ડાણ) ન. ઊડવું ઉટકાવવું સક્રિ. “ઊટકવું'નું પ્રેરક
તે (૨) હુમલો; ચડાઈ (૩) વિ. ઝડપથી ઊડનારું, ઉટજ ન. (સં.) પર્ણકુટી; ઝૂંપડું
પવનવેગી (૪) ઊડે એવું [(૨) પવનપાવડી ઉટપટું(-ટાં)વિ. (૨) ન. ઉટંગ; આધાર વગરની વાત ઉડાણઘોડો પં. અધ્ધર ઊડે તેવો ઘોડો; પવનવેગી ઘોડો ઉટવણું ન. (સં. ઉદ્વર્તન, પ્રા. બ્લિટ્ટણ કે ઉબટ્ટણ) શરીરે ઉડાન વિ. જુઓ “ઉડાણ'
ચોળવાની ખુશબોદારચીજોનું મિશ્રણ ઉવટાણ; ઉપટણું ઉડામણી સ્ત્રી. મશ્કરીમાં ઉડાવવું તે દિવાનો દાવ ઉર્ટ-ટાં)ગ વિ. આધાર વગરનું, તરંગી (૨) ન. આધાર ઉડાવ ૫. કુસ્તીમાં હરીફને પીઠ પરથી અધ્ધર ઉઠાવી વગરની વાત; ગપ્યું (૩) તરંગ; બુટ્ટો
ઉડાવવું સક્રિ. (સં. ઉઠ્ઠાયુ, પ્રા. ઉફાવ) ઊડે એમ કરવું; ઉદંગી વિ. ઉપજાવી કાઢેલું (૨) ગડું મારનાર; ગપ્પી ચગાવવું (જેમ કે, પતંગ) (૨) વાપરી નાખવું; ઉટાંગ વિ. જુઓ ‘ઉટંગ્ર'
વેડફી નાખવું (૩) (વાત, ગપ વગેરે) ફેલાવવું (૪) ઉટાંટિયું ન., (ઘો) પું. મોટી ઉધરસનો એક રોગ જવાબમાં ચાલાકી કરવી (૫) મશ્કરી કરવી (૬) રદઉઠમ(-)ણું ન. (સં. ઉસ્થાપન, પ્રા. ઉઠાવણ) મરણ નાપાસ કરવું (જેમ કે, પરીક્ષામાં) [ક્રિયા થવી પ્રસંગે બેસવા જવું તે; બેસણું
ઉડાવું અ.ક્રિ. “ઊડવું'નું ભાવે પ્રયોગનું રૂપ; ઊડવાની ઉઠંગવું અ.ક્રિ. અઢેલીને બેસવું; અઠીંગવું
ઉડુ છું. (સં.) તારો (૨) ગ્રહ (૩) નક્ષત્ર ઉઠાઉ(ગીર) વિ. નજર ચુકાવી પારકી વસ્તુ ઉઠાવનારું ઉડુગણ પં. ઉડુમંડલ(-ળ) ન. તારાઓનો આકાશી સમૂહ
ચોરનારું (૨) ઉચાપત કરે એવું; ઉચાપત કરનારું ઉડુપતિ, ઉડુરાજ પું. (સં.) ચંદ્ર ઉઠાડવું સક્રિ. ‘ઊઠવું'નું પ્રેરક; ઊઠે એમ કરવું (૨) ઉયન ન. (સં.) ઊડવું - ઊંચે ઊડવું તે [ઊઢણ જગવવું (૩) ઊભું કરવું
ઉઢાણ ન. (-ણિયું) . (-ણી) સ્ત્રી. (-ણું) . ઈંઢોણી; ઉઠાડાવવું સક્રિ. “ઉઠાડવું'નું પ્રેરક
ઉઢાણ સ્ત્રી. ઉમેદ; ઇચ્છા નિાનું ગૂંથેલું ઉઢાણું ઉઠાડાવું અ.ક્રિ. “ઉઠાડવું'નું કર્મણિ
ઉઢા-ઢોણી સ્ત્રી, (સં. ઈંડ + ધાન અથવા ઉંડ + ધાન) ઉઠાપટક સ્ત્રી. (સં.) ઊંચકીને પકટવું-પછાડવું તે ઉઢા(-ઢોણું ન, માથા ઉપર વજન ઊંચકતી વખતે વચ્ચે ઉઠામ(-૨)ણું ન. જુઓ “ઉઠમણું
મૂકવામાં આવતો લૂગડા વગેરેનો વીંટો ઉઠાવ છું. ઊઠવું-ઊપસવું તે (૨) ઊંચાઈ (૩) ઉપાડ; ઉતડાવવું સક્રિ. “ઊતડવું'નું પ્રેરક
ખપત (૪) કલ્પના: બઢો (૫) દેખાવ; ભભક ઉતપાતિયું વિ. ઉત્પાત મચાવનાર, ધાંધલિયું ઉઠાવડાવવું સક્રિ. “ઉઠાવવુંનું પ્રરેક
ઉતરડ સ્ત્રી. (દ. ઉત્તિરિવિડિ) વાસણ ઉપર વાસણ – ખાસ ઉઠાવણું ન. જુઓ “ઉઠામણું
કરીને એકએકથી નાનાં - એવી ગોઠવણી ઉઠાવદાર વિ. સારા ઉઠાવ-દેખાવવાળું (૨) અસરકારક ઉતરડવું સક્રિ. (સં. ઉતૃદતિ, પ્રા. ઉન્નઈ) ઉતેડવું; ઉઠાવરાવવું સક્રિ. ઉઠાવડાવવું
સીવણ ઉકેલવું; ટાંકા તોડી જુદું કરવું (૨) (છાલઉઠાવવું સક્રિ. (સં. ઉત્ + સ્થાપયુ, પ્રા. ઉઠવઈ) ચામડી વગેરે) ઉતારવી
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |