Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
१]
www.kobatirth.org
66
Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir
तृतीयं कांडम् .
चरिष्णु जंगमचरं त्रसमिंगं चराचरम् ॥ चलनं कंपनं कंप चलं लोलं चलाचलम् ॥ ७४ ॥ चंचलं तरलं चैव पारिप्लवपरिष्ठवे ॥ अतिरिक्तः समधिको दृढसंधिस्तु संहतः ॥ ७५ ॥ कर्कशं कठिनं क्रूरं कठोरं निष्ठुरं दृढम् ॥ जठरं मूर्तिमन्मूर्त प्रवृद्धं प्रौढमेधितम् ॥ ७६ ॥ पुराणे प्रतनमनपुरातनचिरंतनाः ॥ प्रत्यभिनव नव्यो नवीनो नूतनो नवः ॥ ७७ ॥ नूत्नश्च सुकुमारं तु कोमलं मृदुलं मृदु ॥ अन्वगन्वक्षमनुगे ऽनुपदं क्लीवमव्ययम् ॥ ७८ ॥
66
चरिष्णु जंगमं चरं सं इंगं चराचरं चरिचलिपतीति वार्तिकेन चरतेद्वित्वे अभ्यासस्याकारः । एवं चलाचलं इत्यत्रापि । षट् चरस्य । " चरणशीलं चरिष्णु । " चलनं कंपन कं त्रयं कंपशीलस्य । चलं लोलं चलाचलम् ॥ ७४ ॥ चंचलं तरलं पारिप्लवं परिप्लवं सप्तकं चलस्य । " परिप्लवते पारिप्लवम् । चपलं चटुलं चैवेत्यपि पाठः । " अतिरिक्तः समधिकः द्वे अधिकभूतस्य । “ सम्यगधिकः समधिकः । दृढसंधिः संहतः द्वे दृढसंधानयुक्तस्य ॥ ७५ ॥ कर्कशं कक्खटं । खरूखटमिति कवर्गद्वितीयादिरपि । ” कठिनं क्रूरं कठोरं निष्ठुरं जठरं मूर्तिमत् मूर्त नव कठिनस्य । “ मूर्तिः काठिन्यमस्यास्ति मूर्तिमत् । " जठरं टवर्गद्वितीयमध्यम् । प्रवृद्धं प्रौढं एधितं त्रयं प्रवृद्धस्य || ७६ || पुराणं प्रतनं प्रत्नं पुरातनं चिरंतनं पंच पुरातनस्य । पुरा भवं पुराणं सायंचिरेति साधुः पुराप्रोति निपातनात् । पुराणं प्रत्नशास्त्रयोरित्युक्तत्वात् । प्रत्यग्रः अभिनवः । नव्यः नवीन: नूतनः नवः ॥ ७७ ॥ नूत्नः सप्त नूतनस्य । " प्रतिनवमग्रमस्य प्रत्ययः । " सुकुमारं कोमलं मृदुलं मृदु चत्वारि कोमलस्य । अन्वक् अन्वक्षं अनुगं अनुपदं चत्वारि पश्चादित्यर्थे । अव्ययीभावत्वात्क्लीवमव्ययं च पदस्य पश्चादनुपदम् " ॥ ७८ ॥ प्रत्यक्षं “ समक्षमित्यपि " ऐंद्रियकं द्वे इंद्रियग्राह्यस्य ।
66
।
For Private And Personal
२६९
| SR No. | 020030 |
| Book Title | Amar Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chintamani Shastri |
| Publisher | Government Central Book Depo |
| Publication Year | 1882 |
| Total Pages | 463 |
| Language | Hindi |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 22 MB |