Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
२१२
सटीकामरकोशस्य
लोष्टानि लेष्टवः पुंसि कोटिशो लोष्टभेदनः ॥ प्राजनं तोदनं तोत्रं खनित्रमवदारणे ॥ १२ ॥ दात्रं लवित्रमाबंधो योत्रं योक्रमथो फलम् ॥ निरीशं कुटकं फालः कृषको लांगलं हलम् ॥ १३॥ गोदारणं च सीरो ऽथ शम्या स्त्री युगकीलकः ॥ ईपी लांगलदंडः स्यात्सीता लांगलपद्धतिः ॥ १४ ॥
66
""
लेष्टुः द्वे मृत्तिकाखंडस्य । " ढेंकुळ, डिफळ इति ख्यातस्य । लोष्टं पुंस्यपि । g: षंढे sपि लोष्टः स्यादिति वोपालितः । " कोटिश " कोटीश इत्यपि " लोष्टभेदन: द्वे लोष्टभंजन मुद्गरस्य " कुळव, डिफळा इति ख्यातस्य । प्राजनं तोदनं तोत्रं त्रीणि वृषादेस्ताडनोपयोगिनस्तोत्रस्य " आंसूड, चाबूक इति ख्यातस्य । " द्यतेऽनेन तोत्रम् | लक्ष्यम् । तोत्रवेत्रैकपाणये । खनित्रं अवदारणं द्वे कुदालादेः 'कुदळ इति ख्यातस्य ॥ १२ ॥ दात्रं लवित्रं द्वे । लुनाति छिनत्ति अनेन लवित्रं “ इळा, कोयता” इति प्रसिद्धम् । आबंध: योत्रं योकं त्रीणि युगबंधनोपयोगिन्यां रज्जौ “ जुंपणी जोतें इति ख्यातायाम् । " फलं निरीशं “निरीषमिति " कुटकम् । “ दीर्घादिरिति मुकुट : ' फाल: कुषकः “कृषिकः । कृषि - कृषिकौ फालकृपाविति रुद्रात्स्त्रियामपि " | पंच लांगलस्याधः स्थिते काष्ठे यस्यायं लोहेन प्रबध्यते । “आद्यत्रयं यत्र काष्ठे फालो निबध्यते तस्य । अंत्यद्वयं फालस्येत्यपि मतम् । ” फलति विशीर्यते भूमिरनेन फाल: । लांगलं हलं
46
""
66
66
हाल: । हाल: फालवहः सीतेति विक्रमादित्यः । हालो हले पुमान् हाला मदिरायां च योषितीति मेदिनी " ॥ १३ ॥ गोदारणं सीरः शीर इत्यपि " चत्वारि हलस्य । शम्या युगकीलक: द्वे युगस्य कीलके खीळ इति ख्याते । शस्यते वृषादिरनया शम्या । लांगलस्य दंड ईषा स्यात् । "ईशा" । प्रभुशंकरयोरीशः स्त्रियां लांगलदंडक इति तालव्यांते रुद्ररभसौ । ईशः स्वामिनि रुद्रे च स्यादीशा हलदंडक इति शांतेषु विश्वः । एकं इसाड इति ख्यातस्य । लांगलपद्धति: हलरचिता रेखा सीता स्यात् । " शीता । शीता नभः सरिति लांगलपद्धती च शीता दशाननरिपोः सहधर्मिणी च । शीतं स्मृतं हिमगुणे च तदन्विते च शीतो ऽलसेच बहुवाररतौ च दृष्ट इति तालव्यादौ धरणिः । एकं नांगराचे तास
Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal
[वैश्यवर्गः
| SR No. | 020030 |
| Book Title | Amar Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chintamani Shastri |
| Publisher | Government Central Book Depo |
| Publication Year | 1882 |
| Total Pages | 463 |
| Language | Hindi |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 22 MB |