Gujarati Sahitya Kosh Part 02

SR No.: 016104
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrakant Topiwala, Raman Soni, Ramesh R Dave
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad
Publication Year: 1990
Total Pages: 654
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 21 MB

Page 61

ઓઝા કેશવલાલ ત્રિભાવનદાસ – ઓઝા ધનવંત પ્રીતમરાય
વ્યકિતઓના સ્મૃતિરૂપ પરિચય કરાવતી 'તિલક વિસ્તબાવની, સાજી થશે. બાવની', 'નગઢનાં સક્રમો, બાપુ, 'હાનાગ જન્મ સુવર્ણમડાન્સવ’(૧૯૨૩) અને 'દુર્ગાશં નથ ગ્રીનું બિંખ નચત્ર' વગેરે નોંધપાત્ર પુસ્તકો આપ્યાં છે. એમણે ‘કૃષ્ણ ભજનસંગ્રા’(૧૨)નું સંપાદન કર્યું છે; તો બ્રાંડપુરાણમાં નિરૂપન ‘ઉગીન’(૧૯૨૪) અને પંડિત જગનેનચિન ‘ગંગાલહરી'(૧૯૩૯) વાં સમશ્લોકી બાયનરી પણ કર્યા છે.
ઓઝા કેશવલાલ ત્રિભોવનદાસ ગઝલ-કવ્વાલીના સ્વરૂપમાં રાંડછે. ભગવાનો ન મંગાનું ભાન પ્રસંગને વર્ણવતી કૃતિઓનો સંઢ ડરની ગન સમાની કી' (પ્ર) ના નાં,
વા
આઠ ગણપતરામ લેવા: 'એક્રેડીગનું ચરિત્ર' (૧૯૭૫) તવા સરકારી સહા ોને વિલિયમ ડૅલનાં ચરિત્ર'(૧૯૪૯)ના કાં. [મા
ોઝ સંલાલ શંકરલાલ, માંદું માનવી' (૫-૯-૧૯૪૪) : વિ. અને મારામાં વિાના ચકામાં, .. એલાબ શું નમો મેજિસ્ટ્રેશ
વગેરે એમનાં
ગ
'નારી. ગરીમાં'(૧૯૩૫), ગમ કો કભી’(૧) 'પૂછાયા' (૧૯૮૩) માં કારતકો છે. 'ગુજન' (૧૯૩૯), ‘યુશન’(૧૯૮૫), ‘૧૩ળાટ’ (૧૯૮૫) સંપાદન છે. યદુકાન મંગળજી, કવ ભાટકરની 'રાસતરંગિણી'ની રચનાપાડીને અનુસરતી રચના ‘રસમણિ’(૧૯૨૭), સ્ત્રીજીવનના માદર્શને વણી લેતી કૃતિઓના સંગ્રહ ‘રાસેશ્વરી’ (૧૯૩૦), ‘રાસગંગા’(૧૯૩૯), ‘રાસમંદાકિની’ તથા પદ્યબદ્ધ વાર્તાઓના સંગ્રહો ‘કથાકુંજ’(૧૯૩૦) અને ‘ગીતકથાઓ’(૧૯૩૮), બાળકાવ્યોનો સંગ્રહ 'પોઢામણાં’(૧૯૭૧) અને ‘ગજરા’(૧૯૩૨), ‘સુંદર સંવાદા’(૧૯૪૩), ‘કુંવરબાઈનું મામેરું” તથા ‘મંગલ ગરબાવલી' જેવાં પુસ્તકોના કર્તા.
૨૨.૬.
ઓઝા ચુનીલાલ જયશંકર : ચરિત્રનાયકના જીવન અને સાહિત્યના તથા કાર્યનો પ્રમાણભૂત પરિચય આપતા અને અધ્યાત્મની વિશદ છતાં સરળ ભાષામાં ચર્ચા કરતા 'કયાડાચાર્યજી'(૧૯૪૭) ચરિત્રગ્રંથ, ‘પક્ષપાતરહિત અનુભવપ્રકાશ' (બી. આ. ૧૯૫૩) અનુવાદગ્રંથ તેમ જ શૃંગાર, અદ્ભુત, કરુણ અને શાંતરસની ટૂંકીવાર્તાઓને સંગ્રહ ‘પુષ્પલતિકા’(૧૯૨૯)ના કર્તા,
પા.માં,
ઝા છેલશંકર છગનલાલ, ‘ચમન ઉનાકર’ : નાગર જ્ઞાતિના હર્ષનાં પડો તેમ જ ઉત્તરાર્ધમાં હીલીમાં કુટુંબ નાના પરિચત આપની કૃતિ ‘પરિચય’(૧૯૫૫)ના કર્તા.
કૌ.બ્ર.
૪૨: ગુજરાતી સાહિત્યકોશ - ૨
ઓઝા જયંતીલાલ મંગળજી (૧૧-૧૨-૧૮૯૨, ૧૯૬૯): જીવન
ચરિત્રલેખક તથા બાળનાટ્યકાર. જન્મ જામનગરમાં. વતન વાંકાનેર, પ્રામિક અને માધ્યમિક શિક્ષણ રાજકોટમાં, જૂનાગઢની બારીન કોલેજમાંથી બી.એ. ૧૯૯૬ માં કબઇમાં મંત્ર,બ, થઈ મધ્યપ્રાન્તમાં વકીલાત. ૧૯૬૭થી રાજકોટની રાજકુમાર કોલેજમાં અધ્યાપન. ૧૯૪૭ થી ૧૯૪૮ વિવેકાનંદ ગુરુકુળમાં અને ૧૯૪૯ થી ૧૯૫૩ અમદાવાદની લાઈન લમાં આચાર્ય.
એમણે નામ શર્માના ધર્મવકાસનું ભકિતભાવપૂર્વક નિરૂપણ કરનું ‘નવચરિનામુ’(૧૯) અને 'મા શારદા' (૧૯૪૯) જેવાં ચરિત્ર: ‘વિગતવ’(ને, ૧૯૩૮), 'કંળવણી'(૧૯૪૩), વાનો વિવેકાનંદ' (૧૯૪૩), ‘વીરવી’ (૧૯૪૭), ‘વિ નંદની વાણવાન’(૫) જેવાં બાધક પુન; મારાં લઈશું ત્યા’(૧૯૩૫) અને ‘તારકમંદિર'(૧૯૪૬) વા બળ નાટકોના સંગ્રહો અને ગીતગુર્લ્ડ” જેવાં બાળસહન્યનાં પુસ્તકો આપ્યાં છે. આ ઉપરાંત અમણે ગાવિંદમંદર નેત્ર’ (૧૯૮૫) નવા ને બેસાડ'(પ) માં બેસવાનું ક પણ કર્યું છે.
.
ઓઝા તનસુખરાય ઇચ્છાશંકર, ‘શિવેન્દુ (૨૦-૧૨-૧૯૨૩): વિ. જન્મ વતન ભાવનગર જિલ્લાના શહેરમાં, ૧૯૪૩માં મૅટ્રિક. ૧૯૫૨ માં ગુજરાતી-અંગ્રેજી વિષયો સાથે ગુજરાત યુનિવર્સિટી
માંથી બી.એ. અને ૧૯૫૪માં એમ.એ. શાળા અને કોલેજોમાં શિક્ષણકાર્ય.
‘ભૂકંપ’(૧૯૫૮) એમના પ્રય ને કાંતિના ભાવાને આલેખત કોપર ડ છે. ‘પાલ' :૫)ગીત : કં ‘ડ’(બ) ‘ચંદ્ર’ (૧૯૫૯) તથા ખંડકાવ્યોનો સંગ્રહ 'દુર્ગા (૧૯૩૮)
એ એમના કાવ્યરચનાના અન્ય ગ્રંથો છે, સામયિકોમાં પ્રસિદ્ધ થયેલા એમના વિવેચનલેખો ગ્રંથસ્થ છે.
','ll
ઓઝા દિગન્ત બાલચન્દ્ર (૨૫-૧૦-૧૯૩૯): નવલકથાકાર એસ.એસ.સી. સુધીના સાં નવા પાન', 'ચિત્ર' તવા કાવ્યના નં ગી. અúાર ના નાના કો-ઓર્ડિનેટર તંતી, સાંપ્રત સમયના વાતાવરણને આલેખતી હૃદયસ્પર્શી ‘ગંદી ગણી ભમારા ભરની’(૧૯૬૯) અને ‘નક'(૧૯૮૬) નવલકાઓ એમણે ખી છે. ઉપરાંત એમણે કે વર્ગ: ચહેરા એક મ્હારાં અનેક તથા નાટકોના અનુવાદ પણ આપ્યા છે. નિ.વા. ઓઝા દિવ્યકાન્ત: ‘અડવા’ (૧૯૩૩), ‘અંધેરનગરી’ (૧૯૭૩), ‘ભાળા ભટ્ટ’ (૧૯૭૩) તથા ‘રાજા નાગડિયા’(૧૯૭૩) વગેરે બાળવાનોગોના તાં
[વા.
ઓઝા ધનવંત પ્રીતમરાય (૨૩-૯-૧૯૧૨): ચરિત્રકાર અને નવલકથાકાર. જન્મસ્થળ રાજકોટ જિલ્લાનું વસાવડ ગામ, વતન રાજકોટ જુનાગઢ અને માવામાં ઉક્ષિણ લથ બી.એસસી. થોડો વખત સ્વાતંત્ર્ય-આંદોલનમાં ઝંપલાવ્યા પછી પત્રકારત્વ અને લેખનના વ્યવસાય.