Gujarati Sahitya Kosh Part 02

SR No.: 016104
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrakant Topiwala, Raman Soni, Ramesh R Dave
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad
Publication Year: 1990
Total Pages: 654
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 21 MB

Page 400

બસિયા કાળુભાઈ--- બાજીગર
‘શૂન્યની સ્મૃતિ' (૧૯૮૩) એમના ગઝલસંગ્રહ છે. ગુજરાતી સંચાલક, ૧૮૮૧ માં મુંબઈના શેરીફ તરીકે નિમણૂક. મુંબઈમાં પરંપરામાં નકાઈ અને બારીકાઈથી કામ કરનાર આ શાયરનું અવસાન. ભાષાબળ પડતી છે. “અરૂઝ' (૧૯૬૮)માં ગઝલની શાસ્ત્રીય એમના ચૂંટી કહાડેલાં લખાણ:' (૧૮૮૧)માંના નિબંધ સંગ્રેજી સમજ અાપતી છણાવટ છે. એમણે ઉમ્મર ખય્યામની રુબાઈઓને નિબંધેનું અનુકરણ બતાવે છે. અનુવાદ “Mયામ' (૧૯૭૩) પણ આપ્યા છે.
એ.ટો. રાંટો.
બંદર છે દૂર છે : ‘અલ્લાબેલી, અન્ન:બેલી, જાવું જરૂર છે જેવી બસિયા કાળુભાઈ, ‘જગતપ્રવાસી': શેખ અને જિજ્ઞાસથી નિશ્ચય અને સાહસભરી હાકલ આપનું સુંદરજી બેટાઈનું ગતિપૂર્ણ પ્રેરાઈને કરેલ જગતભરના પ્રવાસના ફળરૂપે મેળવેલી અનુભવા રગરગીત. અને કેટલાંક સ્થળેનું માહિતીલક્ષી વર્ણન આપનું પુસ્તક જગતપ્રવાસપ્રસાદી' (૧૯૫૯) ના કર્તા.
બંદા : જુઓ, દલાલ જયંતી ઘેલાભાઈ. નિ.વા.
બંદે ખેદા : જુઓ, પહાંચખાનેવાલા દાદાભાઈ એદલજી. બહેરા નરસિહ દેવચંદ : નવલકથાઓ ‘લામી અને મના' (૧૯૧૧)
બંધન અને મુકિત (૧૯૩૯) : મનુભાઈ પંચોલી, ‘દર્શક’ની નવલતથા ઇન્દ્રવદન : પાદર્શ જીવનગ્રંથ' ૧-૨ (૧૯૨૬)ના કર્તા.
કથા. ૧૮૫૭ના વિપ્લવની કથા નરસિંહપુરના રા ૧૮૧ના
સીમિત રાંદર્ભ આલેખાયેલી છે અને મૃત્યુદંડથી આરંભી મૃદંડ બહેરામજી બમનજી, “બ': ચરિત્રલક્ષી પુસ્તક 'સુરત શહેરના ખાન- આગળ પૂરી થયેલી છે. પરંતુ આરંભ અને અંતના મૃત્યુદંડ બહાદુર અદેશર કોટવાલ : તેમની જિંદગીના સંક્ષેપ અહેવાલ વચ્ચેને વિકાસ લક્ષગામી અને સુયોજિત છે. વાસુદેવ અને (૧૮૭૨)ના કર્તા.
અર્જુનની પૂર્વકથી તેમ ૧૮ રાભગા અને રાજશેખરની
નિ.વા. ચાનુષંગિક પ્રેમશૌર્યકથા ઇતિહાસના આભારી દ્વારા માનવધર્મને બળતાં પાણી : બળતા પહાડાન છાડીને દૂરના સાગરના વડવાનલ
પ્રગટાવવામાં સફળ નીવડી છે. બૂઝવવા નીકળતી નદીના રૂપક દ્વારા અનેક સાહચર્યોને જન્માવનું ઉમાશંકર જોશીનું પ્રસિદ્ધ કાવ્ય.
બંધુ: જુઓ, પટેલ ડાહ્યાભાઈ લકુમાણભાઈ, ચં..
બા : ધનસુખલાલ મહેતાની ટૂંકીવાર્તા. પતિના મૃત્યુ બાદ મમતાથી બળદેવદાસ : ઈશભકિતવિષયક ગીતને: સંગ્રહ ‘ભગવત મેનના ઉછરેલા ત્રણે પુત્રો એક પછી એક જુદા રહવા ચાલ્યા જાય છે એની વલી' (૧૯૫૯)ના કર્તા.
વેદનાથી ફસકાઈ પડતી વૃદ્ધાનું અહીં આલેખન છે. નિ.વા.
ર.ટી. બળવંતસિહ : ગાંધીજીના જીવનના કેટલાક પાંગાને આલેખનું
બા : મટુભાઈ હરગોવિંદદાસ કાંટાવાળાને નિબંધ. એમાં રાતબાળોપયોગી પુસ્તક “બાપુની છાયામાં' (૧૯૫૮)ના કર્તા.
કુટુંબની ભાવનાથી જીવતી અને જીવતરની શાળામાં ઘડાયેલી નિ.વા. પોતાની મૃત માનું સ્મરણચત્ર આલેખાયું છે.
એ.ટા. બંગાળી એલ. એમ. : ૧ પેકેટ ગુજરાતી ઇલીશ ડિકશનરી' (મરચંટ એચ. જી. ર, ૧૮૯૯)ના કર્તા.
બાઈ આંખા તે આંખ મીંચ્યાનું પાપ: ચિનુ મોદીની ટૂંકીવાર્તા. નિ.વા.
એમાં મૌખિક કથનપરંપરાની શૈલીમાં વચ્ચે વચ્ચે સાખીઓના
માધ્યમથી પૌરાણિક ઓખાની નવી છબી ઉપસાવાઈ છે. બંગાળી નવરોજજી સોરાબજી : “સરબજી શાપુરજી બંગાળીનું
ચાંટો. જીવનચરિત્ર'ના કર્તા.
નિવા. બાઈ કમલા : ‘બાધ વાર્તામાલા અથવા વાર્તાઓના સંગ્રહ) બંગાળી સંન્યાસી : જુઓ, દીવેચા નારાયણ હેમચંદ્ર.
(૧૯૪૧)નાં કર્તા.
.િવા. બંગાળી સરાબજી શાપુજી (ફેબ્ર. ૧૮૩૧, ૩-૪-૧૮૯૩) :
બાઈ પ્રાણવર: ઈશ્વરભકિત તથા પ્રકૃતિ વિશેની પદ્યકૃતિઓના નિબંધકાર. જન્મ મુંબઈમાં. ઍલ્ફિન્સ્ટન ઇન્સિટટયુટમાં શિક્ષણ
સંચય પ્રાણપદ્યસંગ્રહ'- ભા. ૧ (૧૯૩૭)નાં કર્તા. લઈ ગ્રેહામ કંપનીના દલાલના આસિસ્ટન્ટ. ૧૮૬૩માં ઇંગ્લેન્ડ
(ન.વા. ગમને. ત્યાંથી પાછા આવી હરજીવનદાસ માધવદાસની કંપનીમાં ભાગીદારી. ૧૮૬૫માં એમ.એસસી. ૧૮૫૦માં ‘જગતમિત્ર' અને
બાખડા ચુનીલાલ અમીચંદ : ‘જેનસંગ્રહસર (૧૯૨૭)ના કર્તા. ૧૮૫૧ માં જગતપ્રેમી' માસિકનું પ્રકાશન. પછીથી ‘મુંબઈ
નિ.. સમાચાર'ના સહતંત્રી અને તંત્રી. ૧૮૫૮ માં રાસ્તગોફતાર'ના બાજીગર : જુઓ, ધામી મોહનલાલ ચૂનીલાલ.
ગુજરાતી સાહિત્યકોશ - ૨ :૩૮૯