Gujarati Sahitya Kosh Part 02

SR No.: 016104
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrakant Topiwala, Raman Soni, Ramesh R Dave
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad
Publication Year: 1990
Total Pages: 654
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 21 MB

Page 280

દેરડી દાદાભાઈ ખરશેદજી – દોશી પંડિત બેચરદાસ જીવરાજ
નવલ 'મને કંઈ યાદ નથી' (૧૯૭૮) એમની કૃતિઓ છે.
પા.માં. દેરડી દાદાભાઈ ખરશેદજી (૧૮૬૨-૧૮૯૮): કવિ. વતન નવસારી.
એમણે ટાટા શઠ નવસારીમાં બંધાવેલા દોખમા વિશે પ્રાસંગિક કાવ્ય 'દાદગાહે નોશીરવાન' (૧૮૭૯) ર૩ છે.
| દરડી દીનશાહ દાદાભાઈ : ‘ખુરશેદનામું’ અને ‘અર્વાઈ'ના કર્તા.
રર.દ. દેરડી બહેરામજી ખરશેદજી, ‘એક જઈફ જરથોસ્તી' (૧૮૩૧, ૧૯૧૧): ‘કહેવત સમુદાય', ‘આજના પારસીઓ: તેમનો ધર્મ અને સંસાર' (૧૮૯૨), ‘જરથોસ્તી ધર્મની દૃષ્ટિએ પુનર્જન્મ' તથા જરથોસ્તી અજુમનને એક અપીલરના કર્તા.
ચલાલા. શિક્ષણ ભાવનગરમાં. બી.એ. રણજિત ફિલમ કંપનીમાં સરદાર ચંદુલાલ શાહ સાથે એકથી વધુ ફિલ્મનું દિગ્દર્શન અને કથા-પટકથાલેખન. દૈનિકપત્રો ‘વંદે માતરમ્’ અને ‘હિંદુસ્તાન પ્રજામિત્ર'માં પત્રકાર. ‘શરસંધાન’ અને ‘અમૃતકુંભ' નામની સાપ્તાહિક કટારોનું લેખને.
એમણ ભજનસંગ્રહ ‘અમૃતકુંભ' (૧૯૭૩) તથા નાટક ‘સાવિત્રી' (અન્ય સાથે, ૧૯૩૨) આપ્યાં છે.
દેશી ચંદ્રકાન્ત અમૃતલાલ : જીવનચરિત્ર'પ્રજ્ઞાના પ્રકાશ (૧૯૮૧)
ના કર્તા.
દોશી યંતીલાલ રેવાશંકર : વનચરિત્ર ‘ડિ વલેરા' (૧૮૮૮)ના
કર્તા.
કત.
દાલતરામ મણિરામ : ‘શદાર્થકોશ'- ભા. ૧-૨ (૧૮૭૦)ના કર્તા. દોશી ધીરેન્દ્ર, નટરાજ': વેશ્યાજીવનનું નિરૂપણ કરતી નવલકથા
‘ચિત્રાંગદા(૧૯૪૨) તથા કુંવારી વહુ' (૧૯૫૭) અને “અનંતદોશી અમુભાઈ વી. (૧૭૯-૧૯૨૩) : નિબંધકાર, કવિ. વતન
સાધના' (૧૯૬૩)ના કર્તા. ભૂજ. ૧૯૪૦માં મૅટ્રિક. ૧૯૪૨ માં ઈન્ટર સાયન્સ. ૧૯૪૮માં સંગીત વિશારદ ૧૯૪૬ માં ગાયન અને વાદનમાં સંગીત-અલંકાર. દેશી નવનીત : સામાજિક નવલકથા ‘સંક્રાંતિકાળ' (૧૯૭૯)ના ૧૯૪૭માં સંગીત-પ્રવીણ. કરાંચીના શારદામંદિરમાં સંગીતશિક્ષક. દેશના વિભાજન પછીથી ૧૯૫૫ સુધી ભારતીય સંગીત મહાવિદ્યાલયમાં આચાર્ય. ૧૯૫૬ થી ૧૯૬૦ સુધી સૌરાષ્ટ્ર સંગીત- દોશી પ્રાણજીવન નવલચંદ (૧૯૨૨) : 'બા'-પુસ્તિકાઓ ‘પ્રવાસનાટક અકાદમીના આચાર્ય. એ પછી મ્યુઝિક કોલેજમાં આચાર્ય. કથા' (૧૯૫૧), 'ઢીંગલીબાઈ' (૧૯૫૨), ‘ધાનું કબૂતર' (૧૯૫૨),
એમણે ગીતગૂર્જરી' (૧૯૫૦), ‘સંગીતપ્રવેશ' (૧૯૫૯), ‘જાદુઈ ભસ્મ' (૧૯૫૨), ‘જાદુઈ કામળી' (૧૯૫૨), ‘ખેલ ‘સંગીતમધ્યમા' (૧૯૬૦), ‘સંગીતવિશારદ' (૧૯૬૧), “સિતાર- ગંજીપો' (૧૯૫૨), ‘લોખંડી રાક્ષસ'(૧૯૫૨), મેઢકપરી' (૧૯૫૨), શિક્ષા'- ભા. ૧,૨ (૧૯૬૧, ૧૯૬૩), ‘ભારતીય સંગીત' (૧૯૬૯), ‘મિઠાઈનું ઘર' (૧૯૫૨), ‘ત્રણ વહેંતિયા' (૧૯૫૨), ‘અમૃતકુંભ” ‘ભારતીય સંગીતને વિકાસ' (૧૯૭૫) જેવાં પુસ્તકો આપ્યાં છે. | (૧૯૫૩), ‘પવનદેવ' (૧૯૫૩), ‘રાજપંખી-રતનપંખી’, ‘હમા
વતી’ વગેરેના કર્તા. દશી ઉત્તમચંદ મંગળજી (૧૮૯૦, ૧૯૫): નવલકથાકાર,
નાટયલેખક. જન્મ જેતપુર (સૌરાષ્ટ્ર)માં. ૧૯૧૦માં મૅટ્રિક. દેશી ફૂલચંદ હરિચંદ, ‘મહુવાકર (૧૮૯૭) : જીવનચરિત્રા ‘જીવનરંગૂનમાં ચોખાની મિલમાં. ત્યાં ‘મહાજન’ નામના પત્રનું પ્રકાશન. ગાથા' (૧૯૪૦), ‘તીર્થોદ્ધારક આચાર્ય' (૧૯૪૨), “ધર્મવીર ૧૯૧૫માં સ્વદેશાગમન. ૧૯૨૨ માં “સૌરાષ્ટ્ર સાપ્તાહિકના ઉપાધ્યાય' (૧૯૪૨), ‘યુગવીર આચાર્ય' (૧૯૪૩) અને દીર્ધતંત્રી-વિભાગમાં. ૧૯૨૪માં ‘હિન્દુસ્તાન' દૈનિકના સહતંત્રી. તપસ્વી જિનદ્રિસૂત્ર' (૧૯૫૩); પ્રવાસવર્ણન ‘શત્રુંજય તીર્થ૧૯૩૦માં મુંબઈ છેડયું.
દર્શન’ (૧૯૫૩) તેમ જ ‘માટીના ચમત્કારી' (૧૯૫૨) તથા એમણે પ્રજાને રાજા', ‘સુધરાઈને વરઘોડો' (૧૯૫૦), ‘રોના- ‘જૈન ધર્મનાં વ્યાખ્યાન' (૧૯૨૬)ના કર્તા. પતિ', ‘એક પ્રેતની કથા’, ‘મુંબઈ રહસ્ય', 'કાઠિયાવાડી રજવાડાં અને વારસદાર’ જેવી નવલકથાઓ તથા મૂળુ માણેક', “જોગીદાસ | દોશી/પંડિત બેચરદાસ જીવરાજ (૨-૧૧-૧૮૮૯, ૧૧-૧૦-૧૯૮૩): ખુમાણ’, ‘રામવાળે’, ‘કાદુ મકરાણી’, ‘દીવાન અમરજી', ‘વાલે સંશોધક, ભાષાશાસ્ત્રી. જન્મ વળા-વલ્લભીપુરમાં. ગુજરાતી છે. નામેરી’, ‘મેર સંધવાણી’, ‘ટીપુ સુલતાન’, ‘ભા કુંભાજી', ધોરણ સુધી અભ્યાસ કરી કાશીની યશોવિજ્યજી જૈન પાઠશાળામાં ‘ગુજરાતનો નાથ', ‘હિંદુ કુટુંબ’, ‘મકરાણને મહારથી” અને ન્યાય, વ્યાકરણ, સાહિત્ય વગેરેનો અભ્યાસ. કલકત્તાની સંસ્કૃત ‘સ્વામી દયાનંદ' જેવાં નાટકો આપ્યાં છે.
કોલેજમાંથી જૈનન્યાય તેમ જ વ્યાકરણ સાથે ન્યાયતીર્થ” તેમ જ
‘વ્યાકરણતીર્થ'. કોલંબોના વિદ્યોદય પરિવેણમાં પાલી ભાષાને. દોશી ચતુર્ભુજ આણંદજી, ‘તિરંદાજ' (૨૦મી સદીના મધ્યભાગ) : અભ્યાસ. પછી ગૂજરાત વિદ્યાપીઠમાં પ્રાકૃત અને અપભ્રંશના કવિ, નાટથલેખક, ફિલ્મકથા-પટકથાલેખક, પત્રકાર. જન્મસ્થળ અધ્યાપક. લા. દ. વિનયન મહાશાળામાં પ્રાકૃતના અધ્યાપક.
ગુજરાતી સાહિત્યમેવ - ૨ :૨૨૫