Gujarati Sahitya Kosh Part 02

SR No.: 016104
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrakant Topiwala, Raman Soni, Ramesh R Dave
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad
Publication Year: 1990
Total Pages: 654
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 21 MB

Page 248

દવે રતિલાલ વિઠ્ઠલદાસ-દવે વસંતરાય બચુભાઈ
દવે રતિલાલ વિઠ્ઠલદાસ (૧૩-૩-૧૯૩૮) : વિવેચક, સંપાદક. દવે રામપ્રસાદ છેલશંકર, ‘બાલુ' (૭-૬-૧૯૩૮): કવિ. જન્મ
જન્મ મહેસાણા જિલ્લાના નદાણમાં. ૧૯૫૫માં મૅટ્રિક. ૧૯૬૦માં ચૂડા (જિ.સુરેન્દ્રનગર)માં. ૧૯૫૧ માં સંસ્કૃત વિષય સાથે બી.એ. ગુજરાતી-માનસશાસ્ત્ર વિષયો સાથે બી.એ. ૧૯૬૩માં ગુજરાતી- ૧૯૧૩ માં એમ.એ. વ્યાખ્યાતા. સંસ્કૃત વિષયોમાં એમ.એ. ૧૯૬૯માં પીએચ.ડી. ૧૯૬૬ થી, અન્વય' (૧૯૬૮), 'લય' (૧૯૬૯) અને ‘તન્મય' (૧૯૮૩) ૧૯૭૦ સુધી માણસા કોલેજમાં ગુજરાતીના અધ્યાપક. ૧૯૭૦ એમના કાવ્યસંગ્રહો છે. ‘ટિક ટિ’ (૧૯૭૫) બાળકોને ગાવાં -થી કરી કોલેજમાં ગુજરાતીના પ્રાધ્યાપક અને અધ્યક્ષ. ગમે તેવાં ગીતેનો સંગ્રહ છે. તેમના હાઈકુસંગ્રહ ‘નિસ્પદ
એમણે ‘નવલકથા : સ્વરૂપ, સર્જન અને સમીક્ષા' (અન્ય સાથે, (૧૯૭૭)માં વિષાદની સાથે નર્મમર્મ પણ છે. “અલપઝલપ’ ૧૯૭૦), ‘બે વિવેચન' (૧૯૭૧) ઉપરાંત ગુજરાતી ખંડકાવ્ય: ' (૧૯૭૫)માં ચિંતનાત્મક ગદ્યખંડ છે. સ્વરૂપસિદ્ધિ અને વિસ્તાર' (૧૯૭૨), પૃથ્વીચંદ્રચરિત્ર- અધ્યયન’
નિ.વી. (૧૯૭૨) જેવા અભ્યાસથી આપ્યા છે.
દવે રેવાશંકર જગજીવન : નવલકથા 'જેસલમેરની ભટીઆણી'
| (૧૯૦૭) તથા “દિલહીની દેવી યાન કળિયુગની મહાકાળી' દવ રમેશ છબીલાલ (૨-૪-'૧૯૪૨) : કવિ. જન્મ કોટડા (રેહા)માં. (૧૯૧૨)ના કર્તા. એમ.એ., એમ.ઍડ. ગઢસીસાની હાઈસ્કૂલમાં આચાર્ય.
અલ્પના' (૧૯૭૬) કાવ્યસંગ્રહ ઉપરાંત એમણ માવજીભાઈ દવે લક્ષ્મીશંકર ક૯યાણજી : પદ્યકૃતિ જુવાનગિવિરહ' (૧૮૮૪) ધરમશી વેદમૃતિગ્રંથ' (૧૯૭૮) તેમ જ સંક્ષિપ્ત સરલ ગુજરાતી - કર્તા. વ્યાકરણ' (૧૯૬૯) જેવાં પુસ્તકો આપ્યાં છે.
.ટા. દવે લાલશંકર ઉમિયાશંકર (૨૩-૮-૧૮૪૫, ૧૨-૧૦-૧૯૧૨) : દવે રમેશ રતિલાલ, ‘તરુણપ્રભસૂરિ' (૧-૯-૧૯૪૭): નવલકથાકાર, કવિ, ગણિતશાસ્ત્રી. જન્મ નારદીપુર (જિ. અમદાવાદ)માં. વિવેચક, સંપાદક, જન્મ ખંભલાવ (લીંબડી)માં. પ્રાથમિક અને ૧૮૬૫માં શિક્ષણકાર્ય કરતાં કરતાં મૅટ્રિક. ૧૮૬૭માં ફર્સ્ટ માધ્યમિક શિક્ષણ અનુક્રમે સારા અને આંબલામાં. ૧૯૬૮માં એકઝામિનેશન ઈન આ. ગુજરાત પ્રોવિન્શિયલ કોલેજમાં લોકભારતી ગ્રામવિદ્યાપીઠમાંથી સ્નાતક. ૧૯૭૨ માં હિન્દી ગણિતનું અધ્યાપન. ૧૮૭૬ માં લકઝ કોર્ટમાં કલાર્ક. વિષયમાં અને ૧૯૭૫ માં ગુજરાતી વિષયમાં એમ.એ. ૧૯૮૨માં કાયદાની પરીક્ષાઓ આપી એ જ કોર્ટમાં પ્રથમ વર્ગના ન્યાયાધીશ. પીએચ.ડી. ૧૯૭૫થી ૧૯૮૧ સુધી ભાવનગરની કોલેજમાં ૧૯૦૩માં નિવૃત્ત. વ્યાખ્યાતા. ૧૯૮૧થી ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના ક. લા. એમણે ‘પ્રથમ ઈથર સ્તુતિ’ અને ‘લેખન પદ્ધતિ' જેવાં સ્વાધ્યાયમંદિરમાં વ્યાખ્યાતા.
સાહિત્યિક પુસ્તકો તેમ જ “અંકગણિતનાં મૂળતા' અને એમણે 'પૃથિવી' (૧૯૮૪) નવલકથા આપી છે. આ ઉપરાંત ‘ભૂતવિદ્યાનાં મૂળત' જેવાં પુસ્તકો આપ્યાં છે. આ ઉપરાંત ‘ગુજરાતી નવલકથામાં પાત્રનિરૂપણ'- ભા. ૧, ૨, ૩ (૧૯૮૫, એમણ ઈશ્વરચન્દ્ર વિદ્યાસાગરકૃત ‘વિધવાવિવાહ'ના મરાઠી ૧૯૮૬, ૧૯૮૮) નામે શોધપ્રબંધ લખ્યો છે. ‘નવલકથાકાર દર્શક’ અનુવાદ પરથી ગુજરાતી અનુવાદ પણ આપેલ છે. (૧૯૮૯)માં એમણે દર્શકની નવલકથાઓની તપાસ કરી છે. ‘દર્શક : અધ્યયનગ્રંથ' (૧૯૮૪), “સગાઈ : ઈશ્વર પેટલીકર :
દવે વજુભાઈ (૧૨-૫-૧૮૯૯, ૩૦-૩-૧૯૭૨) : પ્રવાસલેખક. શબ્દ અને કાર્ય' (અન્ય સાથે, ૧૯૮૫), 'ગભર જયંતિ
જન્મ વઢવાણમાં. ત્યાંની દાજીરાજ હાઈસ્કૂલમાંથી મૅટ્રિક. પછી દલાલ' (અન્ય સાથે, ૧૯૮૬), 'યંતિ દલાલ: અધ્યયનગ્રંથ
રાષ્ટ્રીય આંદોલનમાં જોડાયા. બાળશિક્ષણ મુખ્ય પ્રવૃત્તિ. અમદા(અન્ય સાથે, ૧૯૮૬), “અધીત': નવ (અન્ય સાથે, ૧૯૮૬)
વાદની શારદામંદિર શાળામાં શિક્ષણકાર્ય. ત્યાંના કુશળ સંચાલક વગેરે એમનાં સંપાદનો છે.
અને આયોજક. ૧૯૬૫માં નિવૃત્ત. ચંટો.
એમણે પ્રવાસકથા પ્રવાસપરાગ” આપી છે. દવે રસિકલાલ શ્યામલાલ : પદ્યકૃતિ ‘વિરાટને પગલ' (૧૯૩૪)ના
દવે વજેશંકર પ્રાણજીવન : ગદ્યપદ્યમિશ સાંસારિક વાર્તા “સતી દવે રામચન્દ્ર ગણપતરામ : ચાર વાર્તાઓનો સંગ્રહ ‘ક્ષાત્રતેજ' નર્મદા' (૧૯૨૧) તથા પ્રાર્થનામાળા' (૧૯૨૨) ના કર્તા. (૧૯૨૬) તથા નવલકથાઓ ‘વીરશૈયા યાને બહાદુર બંગાળી” (૧૯૩૪), ‘રામપ્યારી યાને રાણા રાજસિંહના રાજ્યકારભાર’ દવે વસંતરાય બચુભાઈ (૧૮-૯-૧૯૩૫) : જન્મ જૂનાગઢ (૧૯૩૪)ના કર્તા.
જિલ્લાના વેરાવળમાં. ૧૯૫૩માં એસ.એસ.સી. ૧૯૫૮ માં
ગુજરાતી વિષય સાથે બી.એ. ૧૯૬૫માં એ જ વિષયમાં એમ.એ. દવે રામદુર્લભ એન, ‘સિયાલકથા': નવલકથા “માયાના મહ’ ૧૯૭૬ માં પીએચ.ડી. ૧૯૫૮ થી ૧૯૬૬ સુધી ગુજરાત (૧૯૪૦)ના કર્તા.
૨.ર.દ. સરકારના કેળવણી ખાતામાં મદદનીશ શિક્ષક તથા શિક્ષણાધિકારી.
કર્તા.
ગુજરાતી સાહિત્યકોશ -૨ :૨૨૯