Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 498

ફળ-સિદ્ધિ
ફળ-સિદ્ધિ જુએ ‘કુલ-સિદ્ધિ’
ફળાઉ વિ. જુએ ‘ફળવું' + ગુ. ‘આ' રૃ. પ્ર] ફળ આપે તેવું, પેાતામાં ફળને ઉગાઢનારું ‘લાદેશ,’
ફળાદેશ જ
ફળાર (ફળા:ર) કું., ન. [સં. ∞ાěાર] જુએ ‘લાહાર.’ ફળારી (ફળારી) વિ. [+વિ. ગુ. ' ત. પ્ર.] જ ‘ફલાહારી.’ (૨) કુળેને લગતું કળાવવું, ફળાવું જએ ‘ફળવું'માં, ફળાહાર જઆ ‘ફલાહાર.’ ફળાહારી જ ફલાહારી.’ [જ પાડેશમાં રહેનારું ફળિયા-પાડાથી વિ. [જુએ ‘કળિયું'+પાડોશી.'] ફળિયામાં ફળિયું† ન. જિઓ ‘ળી’ + ગુ, ‘ઇયું’ સ્વાર્થે તપ્ર.] મકાન ની આગળને મર્યાદા બાંધી લીધી હોય તેએ ખુલ્લે ભાગ. (૨) નાના મહાજ્ઞે, નાની પાળ, કા-યા' ફળિયુંરે ન. [જએ છું' + ગુ, ‘ઇયું' સ્વાર્થ ત.પ્ર.] જુએ
૧૫૩૩
‘છું.’
ફળિયેલ વિ. [એ ‘ફળવું' + ગુ. ‘ઇયું' કૃ. ×, + એલ' ત.પ્ર.] જુઓ ‘ફળાઉ.' (ર) (લા.) ફતેહમંદ, (૩) સિદ્ધ થઈ ચહેલું
ફળી૧ સ્રી, સં. ર્વાષિ>પ્રા, હિāિ] મકાનના આંગણામાંની વડી કરી લીધેલી ખુલ્લી જગ્યા ફળીને સ્રી. [સં. ાિ > હિંમ] શિંગ, (૨) (લા.) લાકડી, દંડ
ફળી-ભૂત જુએ ‘કુલી-ભૂત.’ ફળ ... [સં. -> પ્રા. ‰- નાનું ફૂલક, પાટિયું. (૨) ખાણ ભાલા ત્રિશૂળ વગેરેનું અણીદાર ટોચકું. (૩) મેલડી વગેરેના થાનકમાં રાખેલું ત્રિશૂળ
ફળેળવું અક્રિ. [રવા.] તરવું, પેશાબ કરવા. ફળેળાનું ભાવે, ક્રિ. ફળેળાવવું પ્રે,સ.ક્રિ. ફળેળાવવું, ફળેળાવું જુએ ‘ફળેળવું’માં. ફૂંકાવવું, ફૂંકાવું (ક્Ś-) જુઆ ‘ફાંકવું’માં, ફંક્શન (કાન) ન. [અં.] કાર્ય, વિધિ (૨) મેળાવડા, ચા-પાણી વગેરેના ઊલટવાળા કાર્યક્રમ ફંગરાવવું, ફેંગરાવાવું જુએ ‘કુંગરાયું’માં.
ડુંગરાવું અક્રિ. [રવા.] ઉશ્કેરાયું. (ર) ગુસ્સે થવું. ફેંગ રાવાળું ભાવે, ક્રિ. જંગરાલવું પ્રે., સ. ક્રિ. રંગ-જેલ (-ય) સ્ત્રી, એ નામની એક વેલ ફેંગસ (ફ્સ) ન. [અં,] ફૂગ, ઊબ ફેંગેટલું સ.ક્રિક [રવા.] જોર કરી ફેંકવું. (૨) અફાળવું. કુંગેટાનું કર્મણિ, ક્રિ. કૂંગટાવવું છે.,સ.ક્રિ. કૂંગટાવવું, ફંગોટાનું જએ ‘ફંગોટલું’માં,, ફંગેાળવું સર્કિ, [રવા] જુએ ‘ફંગેટવું(૧).' ફંગોળાયું કર્મણિ, ક્રિ. કૂંગળાવવું છે.,સક્રિ રંગોળાવવું, ફંગોળાયું જુએ ‘ફંગોળવું'માં ફેંગળિયું ન. [જુએ ‘કૂંગળવું' + ગુ. ‘"યું' કૃ.પ્ર.] ૐ ગેાળવું એ, કંગાળી
ફેંગાળિયા પું. [જએ ‘ફંગળિયું.'] વગર વિચાર્યે (ક્રાઈ ચૌજ) દૂર ફેંકવું એ. (ર) હીંચકાના કૅલેા
Jain Education International_2010_04
ફાઇનલ
ફેંગાળું ન. [જએ ‘ફંગોળ્યું’ + ‘*” રૃ. પ્ર.] (લા.) કુળમાંથી નીકળતા પાટા (એ ચૌસ જેવા અવાજથી એકાએક નીકળતા હોય છે.)
'
રંગોળા હું. જિજુએ ‘ફંગેલું.'] હાથમાં પકડી હિલેાળામ ફગાવવાની ક્રિયા. (ર) (લા.) મેાટા હીંચકા ખાવે એ, હીચકાના મેટાલા મારા એ
ફેંટાયું (કુણ્ડાયું) વિ., ન. [જએ ‘ફંટાયું’ + ગુ. ‘ચું’ભટ્ટ] (વસ્તીથી અલગ પડીને કરાતું હાઈ) બહારવટું. [-ચૈ નીકળવું (રૂ.પ્ર.) બહારવટે ચડવું]
કાંવું (ક્રુશ્ટાવું) ક્રિ. [જુએ ફાંટા,'ના.ધા] કાંટે થા, કાંટા પડવે, અલગ થઈ આગળ વધવું. (ર) દિશા કે મારગ અલગ પડવા, (૩) શાખા તરીકે અલગ પહેવું. ફંટાવાવું (ફષ્ટાવાયું) ભાવે., ક્રિ. ફંટાવવું (ષ્ટાવવું) પ્રે, સ..
ફંટાવવું, ફેંટાવાળું (ષ્ઠા-) જુએ ‘ફંટાવું’માં. કુંડ (ણ્ડ) પું., ન. [અં.] જમા ૨કમ, ભંડાળ. (૨) ફાળા, ઉઘરાણું, ટીપ
કંદ (લૅન્ડ) પું. [કા. ક્ન્દ્’-અર. ‘લૅન્ ’] ધાંધલ ભરેલું · કાર્ય. (૨) કારસ્તાન. (૩) મેલ-ફૈિત્ર, ઢાંગ. [॰ માંઢવા (રૂ.પ્ર) ધાંધલિયું કામ ઉપાડવું, માં પઢવું (રૂ.પ્ર.) ન્યસનના ભાગ બનવું, લત લાગવી. ૦ રચવા (રૂ.પ્ર.) ઢોંગધતુરા કરવા]
કુંદ-ફેલ (ફ) પુ. [+જુએ ‘કેલ.”] ઢાંગ અને પાખંડ, (૨) દગા-ફૅટકા, છળ. (૩) વ્યસન
કુંદા-એડી સ્ત્રી. [જઆ ‘કુંદે' + ‘એડી.'] હાથીને અંકુશમાં રાખવા માટેની એક મજબૂત સાંકળ [કંદ કરનારું ફેંદી (કૅન્દી) વિ. [ફા.], દીલું વિ॰ [+ ગુ. ‘ઈસું' ત.પ્ર.] કંદા (ફ) પું. [+ગુ. એ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] જુએ ‘કંદ.’ (૨) વહેવાર તેાડી ધાંધલ કરવી એ [રખાતી જમીન કંકુ (કુ) સ્ત્રી. અમુક સમય સુખી ખેડયા વિના પડતર કંફ્રેડવું (લશ્કેરવું) સ. ક્રિ. [રવા.] વિખેરી નાખવું. કુંકેડાવું (ક્મ્કઢાવું) કર્મણિ, ક્રિ. રૂઢાવવું (ક્મ્યું) પ્રે., સ. ક્રિ ફરેડાવવું, ફેંફેડાવું (કુંકેડા-) જએ ફૂંકેવું’માં, *ફેરા (ક્મ્પ્રેરા) પું. [રવા.] સામાની નિંદ્ય ખાનગી વાત જાહેર કરવી એ, ફજેતા કરવા એ
*ફ્રાસવું (ફમ્કાસનું) સ. ૬. [રવા.] ખાંખા–ખેાળા કરવા, હાથ ઘાલી માલીને રોપવું. ફાસાવું (ક્મ્કોસાળું) કર્મણિ, ક્રિ. Ėફૅસાવવું (કમ્કાસાવવું) પ્રે., સ. ક્રિ. ફેંફસાવવું, ફેંફસાવું (ફર્મો-) જુએ ‘કંકાસવું'માં ફેંફ્રાળ (ક્મ્કાળ) પું. [જએ ‘ફુંકેળનું.'] Ëાળવું એ ફૂંફાળવું (ફમ્કાળવું) સ. ક્રિ. [વા] શેાધવા માટે ફાંફાં મારવાં, કંસનું. કંફાળાવું કર્મણિ, ક્રિ. ફેંફળાવવું (કુમ્કાળાવવું) પ્રે, સ. ક્રિ.
ફૂંફાળાવવું, કાળાવું (લમ્કા-) જુએ ‘કુંકાળવું’માં, ફાઇટન શ્રી. એક પ્રકારની જનવાણી ઘેાડાગાડી (બે ઘેાડાની) ફાઇટર ન. [અં.] એક પ્રકારનું લશ્કરી વિમાન ફાઇન વિ. [અં.] સુંદર, રમણીય, (૨) દંડ, પૈસાની સજા ફાઇનલ વિ. [અં] છેવટનું, આખરનું, છેલ્લું