Page Text
________________
• તાર-
રજ
૧૦૭૬
તારીખ
તાર-રજજુ ન. (જુઓ “તાર' + સ, શ્રી.] તારનાં દોરઠ તારા-ચિત્ર ૧. [સ) તારાઓનો નકશો (જમીનમાં દાટેલાં કે સમુદ્રમાં ડૂબ રીતે ગોઠવેલાં), “કેબલ તારાજ ક્રિ. વિ. [ફ.] બાળીને ભસ્મ કર્યું હોય એમ. તારલિયાણું વિ. જિઓ “તારલિયો + ગુ. આળું” ત. પ્ર.] (૨) ફનાફાતિયા, નામ-નિશાન ન રહે એમ તારાની છાપવાળું
તારાજી સ્ત્રી, [+ગુ. ‘ઈ’ત. પ્ર] સર્વનાશ, પાયમાલી તારલિયા ૫. જિએ “તારલો' + ગુ. ઈયું સ્વાર્થે ત. પ્ર.) તારાપછી સ્ત્રી, જિઓ “તારે' + ટપકી.”] કસબમાં નાને ઝબકતે તારે, તારા [ચાંદરડું વપરાતા સેનેરી રૂપેરી તારાના રૂપની તે તે નાની ટીલડી તારલી સ્ત્રી, જિઓ ‘તાર + ગુ. “ઈ ' સ્ત્રી પ્રત્યય] નાનું તારાતાર ક્રિ. વિ. છિન્નભિન, ટુકડેટુકડા તારલે પૃ. [સં. તાર + ગુ, “હું” સ્વાર્થે ત. પ્ર.] નાને તારા-તેજ ન. [૪એ “તારો' + “તેજી] તારાઓને પ્રકાશ તારેડિયે
[પણું, દ્રવત્વ તારાત્મક વિ. [સં. તર કે તારા + મારમન્ + ] તારાતારય ન. [સં.] તરલપણું, ચપળતા, ચંચળતા. (૨) પ્રવાહી- એના રૂપમાં રહેલું તારવણી સી. જિઓ “તારવવું' + ગુ. “અણ” . પ્ર.] તારાધિપ, તારાધીશ,-શ્વર છું. [સ, તારકે તારા + અધિs, + તારવી કાઢવાની ક્રિયા, તારીજ, “ફાઇડિંગ'
મીરા, રિવર], તારા નાથ, તારા પતિ મું. [સં.], તારાતારવણું ન. જિઓ “તારવવું + ગુ “અણુ કુ. પ્ર.] પીઢ પું. [સં. તારા + આજી] તારાઓને સ્વામી ચંદ્રમાં તારવણુ કરવી એ, તારણ
તાર-પથ છું. [સં.] આકાશ તારવણુન. [ઓ “તાર' દ્વાર.] જરિયાન કાપડ તારા-પુંજ (-પુજ) . [.] જુઓ ‘તારક-પુંજ.' તારવવું જ એ “તરવુંમાં. (૨) દબાઈ ગયેલી ચીજવસ્તુ કે તારા-બિલ(ળ) ન. [સ.] જાતકને ભિન્ન ભિન્ન ગ્રહો અને હિસાબને બહાર કાઢવાં. (૩) બેલી ફેરવવું. તરવાવું? નક્ષત્રોનું (કુંડળીમાં બળ, નક્ષત્ર-બળ. (જ.) કર્મણિ, ક્રિ. તરવાવવું? પ્રે., સ. કિ.
તાર-બારસ(શ) (-,સ્થ) સ્ત્રી. [ઓ “તારે' + તાર-વાળો છું. જિઓ “તાર' + ગુ. “વાળું' ત. પ્ર.] તાર ‘બારસ,શ.] હિંદુઓમાં મરનારની તિથિને બારમે દિવસ
ઓફિસને લેકે તારના સંદેશાનું પરબીડિયું પહોંચાડ- (જે દિવસે તારાઓનાં દર્શનવાળી ક્રિયા કરવામાં આવે છે.) નારે પટાવાળો કે સિપાઈ
તારા-ભવન ન. સં.તારાઓના રૂપમાં થવાની ક્રિયા, (પે.) તાર-વિભાગ ૫. જિઓ “તાર + સં.1 જ એ “તાર-ખાત' તારામભ્ય પં
જએ “તાર-ખાતું.' તારામય શું સિં.] માછલીના આકારનો એક આકાશી તારવું જ ‘તરવુંમાં.
[(સંગીત.) તારો, ‘સ્ટાર-ફ્રિા' તાર- તિ સ્ત્રી. [સં.] ગાનની ૨૨ શ્રુતિઓમાંની એક મુતિ. તારા-મધ્યવતીં વુિં. (સં., .] તારાઓની વચ્ચે રહેલું તાર-સપ્તક ન. [૪] મય સપ્તકથી ચડતું સતક, ટીપ- તાર-મંડલ(ળ) (-મહુડલ,-ળ) ન. [સ.] જુઓ “તારકસપ્તક, (સંગીત.)
[(સંગીત) મંડલ.' (૨) આંખની કીકીની આસપાસનો ભાગ. (૩) તાર-સ્થાન ન. [૩] સંગીતમાંનું તીવ્ર સૂરવાળું સ્થાન. (લા) એક પ્રકારની આતશબાજી. (૪) મંદિરને ઘમટ તારસ્થાનીય વિ. [સ.] તારસ્થાનમાં રહેલું. (સંગીત.) તારા-માલ(-ળા) સ્ત્રી, (સં. એ “તારક-માલા.' તારસ્વર . સિં] સંગીતમાં ઊંચામાં ઊંચા સ્વર. તારા મૃગ . [સં.] હરણના આકારને એક તારક-પંજ, (સંગીત.)
મૃગશીર્ષ નક્ષત્ર, એરાયન” (ખગળ. તારા આ. [સં] તારો. (૨) આંખની કીકી. (૩) રામાયણ- તારામૈત્રક ન, તારા-મૈત્રી સ્ત્રી, [સં] સામસામી કીકીઓ માં વાલી વાનરની પત્ની-અંગદની માતા. (સંજ્ઞા). (૪) મળતાં રચાતી મૈત્રી, અકસ્મિક પ્રેમ બો સંપ્રદાયમાં માન્ય એક દેવી. (સંજ્ઞા).
તારાયંત્ર (ચન્ગ) ન. [સં.) તારાઓને જોવાનું ખાસ તારાકૃતિ રજી. [સં. તાર કે તારા + મા-fa] તારાને પ્રકારનું યંત્ર, દૂરબિન આકાર. (૨) વિ. તારાના આકારનું
તારા રીહ (-હ્ય) સ્ત્રી. વાઢકાપ, કાપપ તારાક્ષરી સ્ત્રી. [સ. તાર કે તારા + અક્ષર + ગુ. “ઈ' તારા-લન ન. [સં.] જુઓ “તારામૈત્રક.” ત. પ્ર.] તારાઓનાના રૂપની વર્ણમાળા
તારા-વાંટ (ડ) સ્ત્રી. [જ “તારે' + “વાડ.) (લા.) તારા-ખચિત વિ. [સં.] તારાથી ખીચખીચ ભરેલું
સંયુકત કુટુંબ, અવિભક્ત કુટુંબ તારાગણ ૫. [{] તારાઓને સમૂહું
તારાશૌચ ન [સે. તાર કે તારા + મા-9], તારા સૂતક તારા-ગુછ . [૪] તારાઓનું ઝૂમખું, તારક-પુંજ
ન, સિં.] શબ-વહન કરવાથી લાગતું સુતક (જે એ જ તારા-ગેળી સ્ત્રીજિઓ “તારે' + ગોળી.] (લા.) એ દિવસે સાંઝ પછી તારા દર્શન થતાં નાધ દુર થાય છે.) નામની એક આતશબાજી
તારા-નાન ન. [સં.] મળસકે તારાઓ હજી દેખાતા હોય તારા-ગ્રહ . [સં.] મંગળ બુધ ગુરુ શુક્ર અને શનિ એ તેવા સમયે કરવામાં આવેલું નાહવાનું. (૨) જુઓ પાંચ ગ્રહોને સમૂહ, (પે.)
‘તારાશૌચ. તાર-ચાક ન. [સ.] તંત્ર-શાસ્ત્રમાં જાણીતી એક દીક્ષા આપ- તારાંતિ (તારા કિત) વિ. સિ. તર કે તારા + અતિ)
વાના મંત્રનું શુભ તથા અશુભ સૂચવનારું એક ચક્ર. (તંત્ર.) જાઓ “તારકત.' તારાચંપા (ચપ્પા) શ્રી. જિઓ ‘તારે” દ્વારા](લા.) એ તારિણી વિ., સ્ત્રી. સિ.] તારનારી, ઉદ્ધારનારી નામની એક આતશબાજી
તારીખ સ્ત્રી. [અર. રાત્રિ-દિવસવાળે ૨૪ કલાકને દિવસ,
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |