Page Text
________________
તાબડતબિયું
૧૭૪
તારક મંડલ
પણ વિલંબ વિના
[(લા.) તરત ઉકેલ લાવનારું તામ્ર-મુદ્રા જી. [સં] તાંબાનો સિક્કો તાબઢતબિયું વિ. [+ગુ. ઈયું તા. પ્ર.] ઉતાવળિયું. (૨) તામ્ર-યુગ ૫. [સ.] કાલના વિશાળ પટ્ટમાંને પાષાણયુગે તાબડે મું. [રવા.] સાથળ ઉપર હથેળીને પછાડ. [૦ કે પુરા થયા પછી તાંબાનાં સાધન વપરાવા લાગ્યાં હતાં
(રૂ.પ્ર.) સાથળ ઉપર હથેળી પછાડ કરી અવાજ આપવા] તે સમય, કેપર-એઈજ' તાબા-નું વિ. જિઓ “તાબો' + ગુ. નું છે. વિ. ના અર્થને તામ્રયુગીન વિ. [સં.] તામ્રયુગમાં થયેલું, તામ્રયુગને લગતું
અનુગ] પિટા, “સબ-, “સબર્ડિનેઈટ' [જાતનું લીબુ તાપ્ર-લેખ . [સં.] તાંબાના પતરાં ઉપર કોતરવામાં તાબા-લીંબુ ન. [‘તાબ અસ્પષ્ટ + જ “લીંબુ.'] એક આવેલા અભિલેખ, જ ‘તાશ્રદાન-શાસન,” “તામ્રપટ,ક.' તાબૂત પું, ન. [અર.] મડદાની પિટી, જના. (૨) ઓ તામ્રવર્ણ . [સં], તાંબાના જે લાલ રંગ. (૨) વિ.
‘તાજિયે.' [૦ સુટવું (રૂ. પ્ર.) “યાહુસેન” કહી છેકારો લેવા] તાંબાને જેવા રાતા રંગનું, લાલ-ઘમ તબૂત-ગર વિ. [ + ફા. પ્રત્યય.] તાબૂત બનાવનાર કલાકાર તામ્રવર્ણ વિ. [ + સં, ‘ઉં' ત.પ્ર.] જુએ ‘તામ્રવર્ણ (૨).” તાબે ક્રિ. વિ. [અર. તાબિઅ] તાબામાં, કબજે, વશ, અધીન તામ્ર-શાસન ન. [સં.] જુઓ “તામ્રદાનશાસન.' તાબેદાર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય.] તાબામાં રહેનારું, વશ્ય, તામ્રાક્ષ વિ. [સં. તાત્ર + અક્ષિ, સમાસમાં લાલ આંખવાળું અધીન
તાબ્રાફી વિ, સ્ત્રી. [૪] લાલ રંગની આંખવાળી સ્ત્રી. તાબેદારી સ્ત્રી, [+ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.], તાબે પું. જિએ (૨). (લા.) કોયલ
તાબે.']તાબામાં રહેવાપણું, વયતા, અધીનતા, [૦ઉઠાવવી, તાબ્રાણ વિ. સિં. તાત્ર + મોઝ] તાંબા જેવા રાતા હોઠવાળું ૦ કરવી (૨. પ્ર.) સેવા કરવી, ચાકરી કરવો]
તાયફો છું. [અર. તાઈફહ ] નાચવાનો ધંધો કરનારી સ્ત્રી, તાબેટા એ “તાપેટે.’
તવાયફ, રામ-જણી, નાયકા [કર (રૂ.પ્ર.) ફજેતી કરવી તામજાન રહી, . [હિં.] એક જાતની પાલખી
તાર' વિ. [સં.] તીણું અને ઊંચું (સ્વર). (૨) ૫. પાણીની તામડી જઓ “તાંબડી.”
તરી શકાય તેવી સ્થિતિ તામડું જુએ “તાબડું.”
તાર . [ફા.] તંતુ, તાંતણે, દરે, તાણ, ધાગે. (૨) તામડે જ “તાબડે.'
ધાતુને તંતુ, વાળે. (૩) (લા.) તાંબાના તારની મદદથી તામણ ન. ભેજવાળી જમીનમાં ઊગતું એક જાતનું ઘાસ તાર-ઑફિસ દ્વારા જતો સંદેશે, “ટેલિગ્રામ.'(૪) કેફ, ઘેન. તામરસ ન. [સ.] કમળનું ફુલ. (૨) સોનું. (૩) તાંબુ [ આવ (રૂ. પ્ર.) તાર ઓફિસ દ્વારા તારને સંદેશ તામસ વિ. [સ.] તમોગુણથી ભરેલું, તમોગણી. (૨) ન, મળવો. ૦ કર (રૂ. પ્ર.) તારને સંદેશ, મકલ,
અંધકાર, તમસ, અંધારું. (૩) અજ્ઞાન. (૪) ૫. ગુસ્સે, ક્રોધ ૦ કાટ (. પ્ર.) તાંતણો કે રે કાઢ. ૦૯ તામસિક વિ. [સં.], તામસી. વિ. [+ગુ. ‘ઈ’ ત. પ્ર.] (રૂ. પ્ર.) અનુસંધાન તૂટી જવું. (૨) કુસંપ થ. ૦ મળો જુએ “તામસ(૧).”
| (રૂ. પ્ર.) તાર ઓફિસ દ્વારા તારને સંદેશે આવ. ૦માં તામિલ, -ળ છું. . દ્રવિટ, ટ્રમ)પ્રા. તfમઠો જ ને તારમાં રહેવું (૯) (રૂ. પ્ર.) સતત ધનમાં રહેવું.
તામિલનાડ.” (૨) વિ. તામિલનાડ પ્રદેશનું, તામિલનાડને ૦ મક, ૦ મોકલવે (રૂ. પ્ર.) તાર ઓફિસ દ્વારા તારને લગતું. (૩) સ્ત્રી. એ નામની દ્રવિડકુળની મુખ્ય ભાષા. સંદેશે રવાના કર. ૦ સાંધા (રૂ. પ્ર.) સંપ કરો ] (સંજ્ઞા.)
તાર-ઑફિસ સ્ત્રી. [જ “તાર' + અં.] તારથી સંદેશા તામિલ(ળ)નાહ, હું છું. [તામિળ.] મદ્રાસ જેની રાજધાની મેકલવા-ઝીલવાનું કામ કરતું સરકારી કાર્યાલય, ટેલિગ્રાફ
છે તે છેક દક્ષિણને તામિળ-ભાષી પ્રદેશ. (સંજ્ઞા.). - ઓફિસ' તામિસ્ત્ર ન. [સ.] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણેનું અંધકારમય તારકવું. [સં.] તારે, સિતારે, ચાંદરડું. (૨) એ નામને એક ભયાનક નરક. (સંજ્ઞા.)
પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણેને એક દાનવ. (સંજ્ઞા.) તારી સી. સં.1 અંધારી રાત્ર [એઆગાંકિતતા તારકર વિ. [સં.] તારનારું. (૨) ઉદ્ધારનારું તામીલ સ્ત્રી. [અર. તામીલુ ] આજ્ઞાપાલન, હુકમ ઉઠાવ તારકચિહન ન. [સં.] તારાની + આવી નિશાની, “એરિક તાજ વિ. સિં] રાતું, લાલ. (૨) ન. તાંબું (એક ધાતુ), ત્રાંબું તાર-કઢાઈ સ્ત્રી. [જએ “તાર' + “કાઢવું' + ગુ “આઈ' તાકાર વિ, . [સં.], તામ્રકુટ કું. [સં. તામ્રજટ્ટી તાંબાના કુ. પ્ર.) ધાતુમાંથી તાર ખેંચી તૈયાર કરવાનું મહેનતાણું વાસણ વગેરે બનાવનાર – કંસાર
તાર-કઢો વિ., મું. [જ એ ‘તાર'+ “કાઢવું' + ગુ. ‘ઉં' કુ પ્ર.] તાશ્રદાનશાસન ન. [૪] તાંબાનાં પતરાં ઉપર કોતરવામાં ધાતુના તાર બનાવનાર કારીગર [ગુ, તારકપુંજ
આવેલી દાનની વિગતવાળી રાજાની આજ્ઞા, તામ્રપત્ર તારક-મુછ કું. [સં.] તારાઓનું ઝુમખું, તારાઓને તા-૫૮, -૬ પૃ. [સં. તાપ્ર-પટ્ટ], તામ્રપત્ર ન. [સં.1 તારક પંક્તિ (-પડ કિત) સ્ત્રી. સિં.] તારાઓની હાર, તાંબાના પતરાં ઉપર કોતરવામાં આવેલ લેખ-અભિલેખ, તારક-માળા
[સમૂહ તાંબાનાં પતરાં ઉપરને અભિલેખ, “કોપર ઇસ્ક્રિશન, તારક-પુંજ (-૫-જ) ૫. [.] આકાશમાંના તારાઓનો કેપર-વેઈટ'
તારક-મંડલ(ળ) (-મહેલ,-ળ) ન. [સં] સમગ્ર આકાશ તામ્રપાત્ર ન. [૪] તાંબાના વાસણ
માંના તારાઓને સમૂહ (રાશિચક્ર, ઉત્તરનું નક્ષત્રમંડળ, તામ્ર-ભસ્મ સ્ત્રી. સિ., ન] તાંબાની ખાખ. ઉધક.) અને દક્ષિણનું નક્ષત્રમંડળ, એ ત્રણ પ્રકારને). Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |