Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 312

પતાને
પતાનો જ “પડતાલો.'
સુકાઈને સાવ દૂબળું થઈ ગયેલું. (૨) સાવકે પતી વિ. સી. [ઓ પહ' +ગુ “તું વર્તક + ‘ઈ' પપૂછ (પ) સી. [સં. વ્રત- >પ્રા. પઢિપુજા,9'
પ્રત્યય; દશા અધ્યાહાર.] પડતી દશા, અવનતિ, બચી ગયેલ છે] પૂછ-ગાઈ. (૨) (લા) તલાસ, તપાસ. નઠારી હાલત, અવદશા, પતન
(૩) પંચાત, ચાવટ પતીજ -ય) સી. જિઓ “પડતી' દ્વારા] પડતર જમીન ૫૯-ભાત (ત્ય) સી. [સ, પ્રતિ-મિત્તિપ્રા . પરિમિતિ, “મ' પહેલું વિ. [જ એ “પવું' + ગુ. “તું” વર્ત.ક. + એલું’ બી. બચપે છે] ભીંતની પાછળ થોડે અંતરે અંદરના ભાગમાં ભૂ.૧] પતું, નીચે આવી પડતું.
કરેલી ભીંત પઢ(ગ)થાર પં. જિએ ‘પડસાળમાને “પડ.” ( સં. પડભાતિયું વિ. [+ગુ. “યું' ત. પ્ર.] ભીંત અને પેડલીંત
>પ્રા. પ૩ દ્વારા] મકાનની અંદરની સપાટીમાં થોડી વચ્ચે આવેલું. (૨) ન. બે દીવાલો વચ્ચે ગુપ્ત એારડે કે અમુક ભાગની ઊંચી લીધેલી સપાટી. (૨) કૂવા કે વાવને સંચ. (૩) દીવાલના ટેકા માટે કરેલી નાની ભીંત, પુસ્ત, મથાળે આસપાસ બાંધેલું થાળું. (૩) સીડી દાદર વગેરેમાં ચાદર
[પક્ષે રમનાર સાથીદાર વચ્ચે વચ્ચે કરાતું પહોળું પગથિયું. (૪) પ્રસ્તાવના પ-ભેર ૫. સિં. પ્રતિપ્રા . પતિ + એ “ભેરુ.'] સામે પથારો છું. [+ગુ. “ઓ' સ્વાર્થે ત.ક.] (લા.) (પડથારને ૫૦મ ન. તંબુ માટે વપરાતું સુતરાઉ જાડું કાપડ
આકારે પડેલા) પાથરે. (૨) પ્રસ્તાવના [પડદે.(પઘમાં) ૫૦(૨)મીલ ન. વહાણમાને લાકડાનો એક ભાગ. (વહાણ.) પબ-ર કલા છું. જિઓ “પડ(-૨)દો' + ગુ. “લ” સ્વાર્થે ત.પ્ર.] પહલ ન. સિ. પટ) પ્રા. પરં] ગેચરી વખતે પાતરાં પ-દાદે જુએ “પર-દાદે.'
હાંકવાનું વસ્ત્ર. (જેન) પદા-દાં-દોડી એ “પરદા-ડાંડી.'
પટલી સી. [+ ગુ. ઈ' સ્વાર્થે સીપ્રત્યય.] (લા) મરણ પહદા-દાર એ “પરદાદા-પર-નીન.”
સમયે કે પછી મોઢા ઉપર આવતો ચળકાટ. (૨) દેવને ૫૮દાદારી ઓ પરદાદાજી-પરદનશીની.”
ધરાવવામાં આવતી સામગ્રી, નેવેદ્ય પહદા-પરિષદ જુઓ “પરદા પરિષદ.”
૫ટલું ન. વરના બાપને આપવાની રકમ, ચ. (૨) સી૫૯ઠા-બીબી એ પરદા-બીબી.”
ધન, પહેલું
[(૨) બદલો પહાદી ઓ “પરદા-ડાં(ન્દા)ડી.”
પેલો છું. વરને કન્યાપક્ષ તરફથી અપાતી પહેરામણી. પટદી એ “પ૨દી.”
૫૮વરસી સ્ત્રી. . પર્વશી] પરણ-ચાકરી, બરદાસ ૫૬ ન. કપડામાં બાંધેલું ઘાસ
પઢવલા પું, બ.વ. વહાણમાં હમાલા પર સિવાત કતના પદા(-)-નશીન એ “પરદા-નશીન-પર-નીન.
વધારાના વિણ. (વહાણ)
થિયેલું. (જૈન.) પડદા(-)નશીની જ એ “પરદાનશીની' “પરદેશીની.” પડવાઈવિ. જિઓ “પડવું” દ્વારા.] સંયમમાંથી પતિત પદેશ જુઓ “પર-પશિ.” .
પટવાઈ રહી. પડાઈ, પતંગ પદે જ “પર' અને ત્યાંના રૂઢિપ્રયેગ.
પઢવાડ ન. લગન વખતની દક્ષિણ પધાર, રો છું. [+ જુએ “ધારવું+ગુ. ઓ” સ્વાર્થે ત. પ્ર. પટવાણ ન, પાણીમાં તલ વગેરે પીલવાના ખાતામાં રાખવામાં ડુંગરની ઢળતી બા, ઢોળાવ, તળેટી
આવતી લાકડાની ચીપ ૫૮ ૫૮ કિ.વિ. [૨વા.] “પડ પહ' એવા અવાજથી પર-વા(૧) પું. સિં. પ્રતિ-વાવ- પ્રા. દિવાઘગ-] ૫૫-૫ાટી કિ.વિ. [+જુઓ “પાટી....] (લા.) ઉપરાઉપરી, ખાટલા કેલિયાના પાયાઓની નીચે મુકવાનો તે તે ગોળ
એક ઉપર બીજ આવે એમ, (૨) જલદી, તરત, એકદમ, ઝટ કે ચોરસ ટુકડા. (૨) ધંટી પેટી પેટારા વગેરેની નીચે ૫૫૭ અ.કિ. [૨વા.] “પડ પડ' એવો અવાજ કરવો. પાયાઓ તરીકે મુકાતું તે તે સાધન. (૩) ઢીંચણિયે, (૨) મનને કચવાટ બતાવવા હોઠ ફફડે એમ કરવું. ગોઠણિયો પપલવું ભાવે,ક્રિ. ૫૫ટાવવું સક્રિ. [પડવું એ ૫ટવાસ'યું. [સં. પ્રતિ-વાતમા પટપટાટ છે. [જ એ “પાપડવું' + ગુ. આટ’ કપ્ર.] પડ- છે હાથી પવન નાખવા એ. (૨) ખળીમાંનાં કેતર કે માં૫૫ટાવવું, ૫૫ટાવું એ “પપડવું'માં.
ને ઉડાડવા લુગડાંથી પવન નાખવો એ ૫૫યુિં ન. જિએ “પડપડ' + ગુ. “યું' ત. પ્ર.) પટ પડ' પડવાસ (સ્વ) એ નામની એક વનસ્પતિ, ફરાસડી
અવાજ સાથે પાતળા ઝાડે આવવો એ. (૨) ખાતાં જીઓના એક દઈ ઉપર વપરાતું એક કરિયાણું પડાપડ અવાજ થાય તેવી પાપડ વગેરે વસ્તુ. [વાં બાલવા પરવાળે . સરવાળે (૨. પ્ર.) ખુબ અશક્ત થઈ જવું (ઝાડાથી)].
૫૮ની સી. ઓસરી, પડાળી. (૨) હળતું છાપરું પપડી . જિઓ પડ પડી + ગુ. ‘ઈ' ત. પ્ર.) “પડ પડ’ પટવું અ, ક્ર. [સં. વત પ્રા. પ૩-, તત્સમ નીચેની બાજુ
અવાજ સાથેની દેટ. [મૂકવી (૨. પ્ર.) એકદમ દોડી જવું] એ ગબડવું, નીચેની બાજુએ આવી પડવું. (૨) આરામ પડી, પાંદઠી સી. [જ એ “પડ-ડી -ડો' + “પાંદડી.”] લેવા લંબાવવું. (૩) અધોગતિ થવી, અવનતિ થવી. (૪)
એક જાતની સુગંધી પત્તી [દૂર સુધીનું પિતરાઈ એક જ સ્થિતિમાં રહેવું. (૫) નીપજથી દષ્ટિએ દેખાવું. પપિતરાઈ વિ. [સં. પ્રસિ>પ્રા. પર + જુએ “પિતરાઈ.'] (૬) કિંમત બેસવી. ) કોઈના ઉપર આધાર રાખ. ૫ર્થ વિ. [એ “પડવું' + ગુ. “યું” ભૂ, કૃ] (લા) (૮) પડતર લેવું. (૯) ઉપગમાં આવ્યા વિના ખાલી