Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 313

પડવા
૧૩૪૮
પડહાર
રહેવું. (૯) પળવું, જવું. (૧૦) ટપકવું, ચેવું. (૧૧) “પડતર.' નિશાની થવી, (૧૨) હોવું. (૧૩) લાગવું, અનુભવાવું. (૧૪) પહા-દાર વિ. જિઓ “પ+ કા. પ્રત્યય.] પડે વગાડતહલીન થવું. (૧૪) પ્રતિકૃતિ થવી. (૧૫) સહાયક ક્રિ. નાર, ઢોલ પીટનાર નિવેદક, હેરો પીટનાર તરીકે ૧. સામાન્ય કૃદંત સાથે આવશયકતા કે લાચારી પટાપટ (ડ), ડી . [ઓ “પડવું,'–દ્વિભવ + ગુ. કરવું પડે છે. ૨. સંબંધક ભૂ. કસાથે અચાનકતાને “ઈ' ત, પ્ર] ઉપરાઉપરી આવી પડવું એ. (૨) (લા.) અર્થ: “જઈ પડે છે' -“આવી પડે છે.” ૩. સં. શું. કુ. સરસાઈ, હરીફાઈ સાથે ક્રિયા બરાબર થઈ જવાને ભાવઃ “મરી પડે છે” “બેસી પહામણી સ્ત્રી, જિએ પડવું' + ગુ. “આમણું” પ્ર] ઝાડ પડે છે.” [તી રાત (-ત્ય) (રૂ. પ્ર.) સાંઝ પછી તરતને મકાન વગેરે પાડી નાખવાનું તેમજ સિક્કા વગેરે અંકિત સમય. (૨) પઢ, મળસકું. તું નાખવું (રૂ. પ્ર.) ભૂસકે કરવાનું મહેનતાણું માર. -તે બેલ ઝીલ (રૂ. પ્ર.) બેલે ત્યાં તે સમઝી પહેરે છું. વડાઈ, શેખી, અભિમાન. (૨) ડેળ, દંભ, કામે લાગી જવું. (૨) આજ્ઞામાં રહેવું, ૦ આખલું આડંબર, દેખાવ
[(પારસી.) (રૂ. પ્ર.) અથડાવું. ૦ પાથરવું (રૂ. પ્ર.) ધામા નાખી રહેતું. પહાલે . શંકુ આકારને શરીર પરને આવો સે . પડી ભાંગવું (ઉ.પ્ર.) બંધ પડવું. ૫ડી મકવું (રૂ.પ્ર.) જવા પડાવ ૫. જિઓ “પવું” + + ગુ. આવ.” ક. પ્ર.) સેના કે દેવું. ૫ડી રહેવું (જેનું) (રૂ.પ્ર.) ચીટકી રહેવું, ખસવું નહિ. સંઘને મુકામ, “કંમ્પ.' (૨) મોટા ઘાટનું એક વહાણ પશ્ય ઊઠવું (રૂ. પ્ર.) ભાંગી પડેલાએ ઉન્નતિ પામવી. પટાવ-ભમિ સ્ત્રી, [.] છાવણી નાખવાની જગ્યા, “કૅપિગ પડયું મૂકવું (રૂ. પ્ર.) ત્યાગ કરી ચાલ્યા જવું. પાથો ગ્રાઉન્ડ
લેિવું (સામાની મરજી વિરુદ્ધ) બોલ ઝીલ (રૂ. પ્ર) કથન થતાં જ અનુકળ થઈ રહેવું] પટાવવું જ પડમાં . (૨) (લા.) ઝૂંટવી લેવું, ખૂંચવી પઠાણું ભાવે., ક્રિ. ૫ટાવવું છે.. સ. કિ.
પવિયું વિ. જિઓ પડાવ' + ગુ. “ઇયું' ત..] કાળા પકવ છું [સ. ofa-vi >મા, વિમા સી.] હિંદ મહિ પડતું (જેના ઉપરથી વરસાદનું પાણી દડી જાય, ટકે નહિ,
નાના બેઉ પખવાડિયાંની પહેલી તિથિ, એકમ. (જ્ઞા.) તેવું–જમીન ખેતર વગેરે) પ૮(૨)સાળ સી. [સં. પટ-રાઇ>પ્રા. પઢા ]િ, નળ પટાવું જ “પહjમાં. ૫. [+ ગુ. “ઇયું' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] મકાનની અંદરની બાંધેલી પાળ ન. દિ.કા. પટાથી સી.] છાપરાને ઢોળાવવાળા ઓસરી કે જેના આગલા ભાગમાં બારણું હોય (ઓસરી' બેઉ બાજના ભાગ (એકઢાળિયામાં એક બાજુને) આગળના ભાગમાં આડચ વિનાની હોય, પડસાળ” આડી પાળદે (-વ્ય) સી. [ચરે.] જુઓ ઉપર પડાળ.” દીવાલ હોય અને એમાં બારીબારણાં હોય.)
પળિયું વિ.જિઓ પડાળ' + ગુ. “ઇયું' ત.ક.] પહાળવાળું પસાક્ષી વિ. [સં. ઘfa > પ્રા. વ8+ સ. ૪. સહીની પઢાળી સી. [દે.પ્રા. પઢારિબા] ઇજા ઉપર બહાર કાઢેલી
પાસે સાક્ષી તરીકે સહી કરનાર. (૨) (લા.) સી. સાક્ષી ઓસરી, અડાળી, “એઇલ.” (૨) રવેશ, કઠેરે. (૩) એકતરીકે કરેલી સહી
હાળિયું પસારનું સ.કિ. [સં. પ્રતિ-ક્ષારવ> પfક્ષાર] વાસણનાં પળ પું. જિઓ પડવું' દ્વારા.] વાસે, મુકામ પડખાં વગેરે ટપીને સરખાં કરવાં
પરિકમણું જ પડકમણું.' પડયુતરિયા પું. [એ “પહ-સૂતર' + ગુ. “યું ત. પ્ર.] પકિમવું જ પડકમવું.” કાપડના વેપારી
જિાતનું સુતરાઉ કાપડ પરિકમાવવું, પરિકમાવું જ “પડકમjમાં. [(જૈન) પારૂતર ન. [. પટ>પ્રા. + જ “સંતર.'] એક પરિમા જી. [સં. પ્રતિમા પ્રા., તસમ] (લા.) વ્રત, નિયમ, પસૂદી(-લી) જુઓ “પરસૂદી.”
પરિ-માત્ર સ્ત્રી. [એ. પ્રતિ > પ્રા. ઘટિ + સં] પ્રાચીન પહહ છું. [સ. પટઢ>પ્ર. પદ્દ, તત્સમ જ ગુ.] ઢોલ, પડે અને મધ્યકાલીન દેવનાગરી લિપિમાં એ’ ‘એ “ઓ' પળ ન. સિં. પટ>પ્રા. ૧૮] આંખના ડોળાને છાવરી લેતું “ઓની એક માત્રા ડાબી બાજ લખાતી તે
આવરણ, પોપચું. (૨).(લા.) આંખે અવતે છારીને રેગ, પઢિયલ વિ. [જ “પઢવું કાર.] કચરો, વાસીદું [ આવવાં, ૧ ફરી વળવાં (ર.અ.) સમઝ ગુમાવવી. પતિયાણ વિ. જિઓ પડવું' દ્વારા.3 નહિ વાવેલું પડતર ૦ ઉતરાવવાં, ૦ કઢાવવાં (રૂ.પ્ર.) ભાન ઠેકાણે લાવવું. પહેલું ૦ ઊઘડી જવાં (.પ્ર.) સાન ઠેકાણે આવવી]
પઢિયાર ન. [જ. ગુ.) તલવારનું સ્થાન પપડા (પડપૂડા), ડી સ્ત્રી, જિએ “પડવું'–દ્વિર્ભાવ પરિયું ન. જિઓ “પઠ+ ગુ. ‘ઇયું” સ્વાર્થે ત.પ્ર.] ઘંટીનું + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] પડાપડી
પડ. (૨) તમાકુનાં લીલાં પાન ગોઠવીને બાંધેલી ઝૂડી. (૩) પટા પં. બ.વ. [જએ ‘પડવું' દ્વારા.] (હથેળીના માંગલિક) તલવારનું મ્યાન. ૪) ખાવા માટેની હબલ રેટી થાપા
[લા.) મેટે પતંગ પરિયું ન. કાબરચીતરે સર્ષ પહાઈ સ્ત્રી. [સં. પત્તાપ્રા . પટાણા > અ.પ. પા] પઢિયા પું. [જ એ પડિયું.'] પાંદડાંને સળીઓ ખીલી પાક કિવિ, રિવા.] “પડાક' એવા અવાજથી. ૦િ દઈ બનાવેલ વાટકાને આકાર, દહિયે, દૂન દઈને (રૂ.પ્ર.) “પડાક” એવા અવાજથી].
પઢિયે પં. એ નામની એક વનસ્પતિ, રુદંતી પાણ વિ. જિઓ “પડવું' + ગુ. “આણ” કુ.પ્ર.] જઓ પરિહાર છું. [સ. પ્રતિ વારપ્રા. પરિવાર, તત્સમ] રાજ
વુિં