Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 100

૧૧૩૫
હાથમાં દંડકાવાળું
Tબૅટન સ્થાનને લગતું, દંતસ્થાનનું, દંત્ય, “પેલેટલ.' (વ્યા.) દકો (
દકો) પૃ. [સં. ઇe દ્વારા ગુ.] જુઓ “દંડીકા(૧), દતાથ (દત્તાગ્ર) ન. [સં. + મu] તે તે દાંતનું ટીચકું હરે (દડ રો) ૬. બટાટા મરચી વગેરેમાં થતો એક રોગ દંતાકીય (દન્તાગ્રીય) વિ. [સં. સુરત + મuી] દાંતની કંડેલ (દડેજ્ય સ્ત્રી. ગીલીદંડાની રમતમાં માપણીની ક્રિયાને અણીને લગતું
માટે વપરાતો શબદ (ન.મા.) [લાકડી કે નાનું ગાડું દંતારે છું. [સ. તા-> પ્રા. યંતમાનમ-, ઢંતારમ:] દંડે (દણ્ડ) ! [સં. ૨૦૩વ- પ્રા. ટૂંકમ-) જાડી હંકી હાથીદાંતનું કામ કરનાર કારીગર, ચુડગર રથ (દ૩) વિ. [સં] જાઓ “દંડનીય.'
દંતર્મુદ (દતાબ્દ) કું. [સ. ટ્રેત + પ્રવૃઢ દાંતના પારાને દત (દત) છું. [૩] દાંત
સેજે, અવાળમાં થયેલું ગુમડું જિઓ “દંત-પંક્તિ.” દંતકથા (દત) સ્ત્રી. [સં.] કર્ણોપકર્ણ કહેવાતી ચાલી દંતાવલિ, લી, ળિ, -ળી સ્ત્રી, સિ. ટુર + માવલી )
આવતી લોકવાયકા, જન-વાર્તા, કિંવદંતી, અનુતિ, “લીજન્ડ' દંતાસળી (દત્તસળી) સ્ત્રી. [સં. ટુન્ત દ્વારા] દંતસળના દંતકથા-શાસ્ત્ર (દત્ત) ન. [સં.] દંતકથાઓ -લોકવાયકાઓ. ઘાટની એક છાપ [બહાર નીકળતા દાંતવાળું, દંતવું
અનુકૃતિઓને લગતી વિદ્યા, “માઈથોલેજી' (મન. રવ.) દંતાળ (દનાળ) વિ. [સં. ૨ + ગુ. “આળ ત. પ્ર.] દંત-ક્ષત (દત્ત-) ન. [સં.] દાંત બેસવાથી પડેલા ત્રણ દંતાળ (દત્તાળ) છું. [જુઓ સ. ટ્રસ દ્વારા.) ખેતીનું ત્રણ દંત-ગરગડી (દન્ત-) સ્ત્રી. [સં. + જ એ “ગરગડી.”] દાંતાવાળી પાંખિયાં કે પાંચ પાંખિયાંવાળું એક ઓજાર. (૨) હળ કે ગરગડી, “કોંગ-હીલ”
દંતાળને દાંતે
[(૨) ખંપાળી, દાંતી દંત-ઘાત (દત) છું. [૪.] જુઓ “દંત-ક્ષત.'
દંતાળી (દનાળી) . [સં. દ્વારા એ “દંતાળ.” દંતચિકિત્સા (દન્ત-) સ્ત્રી. (સં.] દાંતના રોગની તપાસ દંતાળું (દત્તાણું) વિ. જિઓ “દંતાળ' + ગુ. “હું” સ્વાર્થે દંતધાવન (દત્ત-) ન. [સં.] દાતણ કરવાની ક્રિયા. (૨) ત...] જુઓ “દંતવું.' દાતણ
[ઘરેણું, “એરિંગ' દતિ (દક્તિ) છું. [ સં. યતિ->પ્રા. ઢતિમ. ] દંત-પત્ર (દન્ત-) ન. સિં. કાંસકી, દાંતિય. (૨) કાનનું દાંતિયો, કાંસકી (વગેરે). (૨) ખરે દંતપંક્તિ (દત્વ-પક્તિ) શ્રી. [સં.] દાંતની હાર દંતા' (દની) વિ. સં., મું.] દાંતવાળું. (૨) દંતસ્થાનીય. દંત-મજા (દન્ત) સ્ત્રી. [સં] દાંતને પકડી રાખનાર સ્નાયુ, (૩) પં. હાથી
[ગોટાનું બી જિવાળું
[અષધીય ચુર્ણ, ‘થ-પાઉડર’ દેતી (દતી) સ્ત્રી. [સ, વૈfh1>પ્રા. તિ] જમાલદંતમંજન (દન્ત-મ-જન) ન. સિ.] દાંત સાફ કરવા માટેનું દંતા-બાજ (દતી. બાજ) ન. જિઓ “દંતી' + ફા] જુઓ દંત-મૂલ(-ળ) (દત-) ન. [સં.] દાંતનું મૂળ
[નાના દેખાતા દાંતવાળું દંત-રોગ (દત-) પું. [સં.] દાંતને લગતો રોગ, “પાયેરિયા દંતુર (દન્તુર), રિત વિ. [] જુઓ “દંતવું.” (૨) નાના દંતગ-શાસ્ત્ર (દત્ત-) ન. [સં.] દાંતના રોગને લગતી વિદ્યા, દતું (દન્ત) વિ. [સં. રસ + ગુ. ‘ઉં' ત...] જુઓ “દંતવું.' ડેન્ટિસ્ટ્રી'
દંતૂડી (દડુડિ) સહી. સિ. દ્વારા ગુ.) ના નામે દંત-વસ્ત્ર (દન્ત-) . [સં.] આઠ અક્ષરેના ચરણવાળો (બાળકને તે તે) દાંત, નાનો રૂપાળો દાંત, બાળકને તા. અનુષ્મણ પ્રકારને છંદ, (પિ.) (૨) કૃષ્ણના સમયને એક ન ફૂટેલે તે તે દાંત
તેિ તે દાંત પોરાણિક રાજવી કે જેને કૃષ્ણ મારેલો (એ “કરૂષ” દેશને દંકૂશ(-સ),૦ળ (તુ- કું. [સં. તર દ્વારા ગુ. હાથીને રાજા હતો.) (સંજ્ઞા.) દિંતરેગનું વિજ્ઞાન, ડેન્ટલજી' દતિ (દતો) ૫. સિં.ત->પ્રા. સંત-] (લા.) જાઓ દંત-વિદ્યા (દત્ત) અધી. સિં] દાંતને લગતી વિદ્યા, દંત-શાસ્ત્ર, “દાંતિ.' દંત-વિધિ (દન્ત-) પું. સિં] જાઓ “દંત-રોગ.'
દં તૈયું ન. [સં. સુત્ત દ્વારા ગુ] “દાંતિયું.' દંતવિશેધન (દન્ત-) ન. [સં.] દાંત સાફ કરવા એ
ત્પત્તિ (દત્તોપત્તિ) સ્ત્રી. [સં. ત+ ૩પત્તિ] દાંત દંત-વીણ (દન્ત) સ્ત્રી, [સં.] (લા.) રાતે ઊંઘમાં થતી દાંતની ઊગવાની ક્રિયા કચકચાટી
[ગયેલા દાંતવાળું દતભેદ (દત-) . [સં. ઢ +૩ય્-મેઢ] દાંત ફટ એ દંતવું (દ-નવું) વિ. [સં. ઢ ત દ્વારા ગુ.] બહાર નીકળી દત્ય (દન્ય) વિ. [૪] દાંતને લગતું. (૨) દંત-સ્થાનમાંથી દંત-પેઇન (દત) ન. [1] દાંત ઉપરનું ધળું પડ, “એનેમલ બેલાતું (વ્યંજનોમાં “ત-થ-દ-ધ-ન’ ‘લ’ અને ‘સ'). (વ્યા.) Kત-વૈદ્ય (દત્ત) ૫. સં.] દાંતની દવા કરનાર અને દાંત દંત્ય-તાલ (દત્ય-) વિ. [૪] દંત-સ્થાન અને તાલુ
કાઢી નાખવાનું કામ કરનાર વૈદ્ય કે દાક્તર, ‘ડેન્ટિસ્ટ સ્થાન બેઉની મદદથી ઉચારતું (ઉ.ત. “બ”– '). (વ્યા.) દંત-શાસ્ત્ર (દત-) ન. [સં] જાઓ “દંત-વિધા.' દંત્યીકરણ (દત્ય-) ન. [સં.] બીજા વર્ગના વ્યંજનને દતશાસ્ત્રી (દત) ૫. [સં.] જઓ “દંત-ધ.'
દંત્ય વર્ણ કરવાની ક્રિયા (જેમકે “કયાં'નું “ચાં'), ડેન્ટદંતશુદ્ધિ (દત્ત) શ્રી. સિં] દાંત સાફ રાખવાની ક્રિયા લિઝેશન.' (વ્યા.) દંત-શલ(ળ) (દત્ત-) ન. [સં.] દાંતમાં થતું કળણ દંત્યોછથ (દત્યૌષ્ઠવ) વિ. સ. રઘ + બૌષ્ઠ દંતસ્થાન દંતસ્થાન (દન્ત-) ન. [સં.] દાંતે આવ્યા છે તે સ્થાન, અને એષ્ઠસ્થાન બેઉની મદદથી ઉચ્ચારાતું (ઉ.ત.“વ' અને પેલેટ.” (વ્યા.)
અંગ્રેજી - ફેર્મ વગેરે તત્સમ શબ્દમાં “.). (વ્યા.) દંતસ્થાની (હન-) વિ. [સં., SJ, -નીય વિ. [સં.] દંત- દંપૂટ (દસ) . એક પ્રકારનું ભારે અવાજવાળું વાજિંત્ર
દંતી.