SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 278
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ यव] ९४५, जैन-लक्षणावली [यष्टा ३. यमस्तत्र यथा यावज्जीवनं प्रतिपालनम् । दैवाद् यशःकीर्तिनामकर्म-देखो यश । १. पुण्यगुणख्याघोरोपसर्गेऽपि दुःखे वा मरणावधि ॥ (लाटीसं. ५, पनकारणं यशःकीर्तिनाम । (स. सि. ८-११; भ. प्रा. १५६)। मला. २१२१)। २. पुण्यगणण्यापनकारणं यशः१ भोग और उपभोग का प्रमाण करने के लिए जो कीतिनाम । पुण्यगुणानां ख्यापनं यदुदयाद् भवति जीवन पर्यन्त के लिए नियम किया जाता है उसे यम तद् यश:कीतिनाम । (त. वा. ८, ११, ३८)। कहा जाता है। ३. जसो गुणो, तस्स उब्भावणं कित्ती । जस्स कम्मयव–१. यूकाभिस्तु यवोऽष्टाभिः xxx॥ स्स उदएण संताणमसंताणं वा गुणाणमुब्भावणं (ह. पु. ७-४०)। २. अष्टभिः सिद्धार्थैः पिण्डितः लोगेहि कीरदि तस्स कम्मस्स जसकित्तिसण्णा । एको यवः । (त. वृत्ति श्रुत. ३-३८)। (धव. पु. ६, पृ. ६६); जस्स कम्मस्सुदएण जसो १ पाठ जूनों का एक यव (मापविशेष) होता है। कित्तिज्जई कहिज्जइ जणवयेण तं जसगित्तिणाम । २ पाठ सरसों का एक यव होता है। (घव. पु. १३, पृ. ३६६) । ४. पुण्यगुणख्यापनयवमध्य-१. अष्टौ यूका एक यवमध्यम् । (त. कारणं यशस्कीर्तिनाम । यशो गुणविशेषः, कीर्तिस्तस्य वा. ३, ३८, ६)। २. योगो चेव जवो, तस्स मज्झं शब्दनमिति । (त. श्लो. ८-११)। ५. पुण्यगुणजवमझ, अट्ठसमइयजोगट्ठाणाणि त्ति उत्तं होदि ।। ख्यापनकारणं यशःकीर्तिनाम, अथवा यस्य कर्मण (धव. पु. १०, पृ. ५६); अट्ठसमयपाप्रोग्गाणं सेडीए उदयात् सद्भूतानां [-नामसद्भूतानां] च ख्यापनं असंखेज्जदिभागमेत्तजोगट्ठाणाणं जोगजवमज्झमिदि भवति तद्यशःकीर्तिनाम । (मूला. वृ. १२-१९६) । सण्णा I Xxx जोगो चेव जवमझ जोगजव- ६. तथा तपःशौर्य-त्यागादिना समुपाजितेन यशसा मझXxx अथवा जो जोगजवस्स मज्झं कीर्तनं संशब्दनं यशःकीतिः, यद्वा यशः सामान्येन अट्ठसमयकालो सो जोगजवमझं। (धव. पु. १०, ख्यातिः, कीर्तिः गुणोत्कीर्तनरूपप्रशंसा, अथ च सर्वपृ. २३६); जवमझ णाम अट्रसमयपापोग्गजोग- दिग्गामिनी पराक्रमकृता वा सर्वजनोत्कीर्तनीय ट्ठाणाणि | (घव. पु. १४, पृ. ४०२)। यशः, एकदिग्गामिनी पुण्यकृता वा कीतिः, ते यदुदय१ माठ जूमों का एक यवमध्य (मापविशेष) होता वशात् भवतस्तद्यशःकीर्तिनाम । (प्रज्ञाप. मलय. वृ. है । २ योगरूप यव के मध्य को यवमध्य कहा जाता २९३, पृ. ४७५)। ७. पुण्यगुणकीर्तनकारणं यश:है।XXXणि के प्रसंख्यातवें भाग मात्र योग- कीतिनाम । (त. वत्ति श्रुत.८-११)। स्थानों का नाम यवमध्य है। प्रथवा योगरूप यव १जो नामकर्म पवित्र गुणों की ख्याति का कारण के पाठ समय काल वाले काल को योगमध्य जानना है उसे यशःकोतिनामकर्म कहते हैं। ६ तप, शूरता चाहिए। और त्याग (दान) इत्यादि के द्वारा जिस यश को यश-देखो यश कीर्तिनाम । १. यशो नाम गुणः । उपाजित किया जाता है उसको जो शब्दों के द्वारा (त. वा. ९, ११, ३८)। २. पराक्रमकृतं यशः । प्रगट किया जाता है उसका नाम यशःकीति है। (श्रा. प्र. टी. २५)। ३. यशः पराक्रमकृतस, परा- अथवा पराक्रम के प्राश्रय से सर्व जन के द्वारा क्रमसमुत्थः साधुवाद इति भावः। (प्राव. नि. कीर्तनीय गुणों का समस्त दिशाओं में फैलना, इसका मलय. वृ. १०८७)। ४. सर्वदिग्गामिनी पराक्रम- नाम यश तथा पुण्य के प्रभाव से एक ही दिशा में कृता वा सर्वजनोत्कीर्तनीयगुणता यश:xxx। उन गुणों का फैनना, इसका नाम कीति है। जिसके (प्रज्ञाप. मलय. वृ. २६३) । उदय से यश और कीति दोनों होते हैं उसे यश:१ एक विशेष गुण का नाम यश है। २ पराक्रम के कीर्तिनामकर्म कहा जाता है। द्वारा जो ख्याति होती है उसका नाम यश है। यष्टा-भाव-पुष्पर्य जेद्देवं व्रत-पुष्पर्वपुर्गृहम् । क्षमा४ कीर्तनीय गुणों की जो ख्याति सब दिशात्रों में पुष्पर्मनोति यः स यष्टा सतां मतः ॥ (उपासका. फैलती है, अथवा जो पराक्रम के आधार से गणों का ८८२)। कीर्तन होता है, उसे यश कहा जाता है। जो भावरूप पुष्पों से देव की, व्रतरूप पुष्पों से ल. ११९ Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.016023
Book TitleJain Lakshanavali Part 3
Original Sutra AuthorN/A
AuthorBalchandra Shastri
PublisherVeer Seva Mandir Trust
Publication Year1979
Total Pages554
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationDictionary & Dictionary
File Size16 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy