Ratnakaravatarika Part 02

SR No.: 011584
Original Sutra Author: N/A
Author: Dalsukh Malvania, Malayvijay
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Total Pages: 315
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 20 MB

Page 111

४. ८.]
वेदापौरुषेयत्वनिरासः।
१०३
पुरन्ध्री जरातुरा तारुण्यरमणीया च यथा मत्तेन प्रोच्येत तद्वद् भवद्वाक्यम् । तथाकथयतीति लौकिकार्थानुसारेण पौरुषेव्याः अपि श्रुतेरधः समर्थनीय इति निवेदयति सति ।
अबोचाम चेत्यादि । छन्द इति वेदं प्रमाणं मन्यसे । एतद्वाच्येति वेदार्थनिश्चायकम् । विश्वविदमिति सर्वम । अस्येति वेदस्य । यथा चतुप्पथे वेतनगृहीतपवृत्तस्य सहकारणं कुर्विदादिनावगम्यते, तथा वेदस्यापि ।
$ ८ आगमोऽपि नाऽपौरुपेयत्वमाख्याति । पौरुपेयत्वाविष्कारिण एवास्योक्त. वत्सद्भावात् ।
६९ अपि च. इयमानुपूर्वी पिपीलिकादीनामिव देशकृता, अङ्कुर-पत्र-कन्दल-काण्डादीनामिव कालकृता वा वर्णानां वेदे न संभवति, तेषां नित्यव्यापकत्वात् । क्रमेणाभिव्यक्तेः सा संभवतीति चेत्, तहिं कथमियमपौरुपेयी भवेत् , अभिव्यक्तेः पौरुषेयत्वात् ? इति सिद्धा पौरुपेयी श्रुतिः ॥७॥
g૮ વળી, આગમ પણ અપરાધેય ત્વને કહેતા નથી. પરંતુ પૌરુષેયવને જ જણાવનાર આગમને સાવ છે. એ આગળ કહેવાઈ ગયું છે.
૬૯ વળી, વેદમાં વર્ષોની આ આનુપૂરી કીડી વગેરેની જેમ દેશકૃત, અથવા અંકુર-પત્ર-કંદ-કાંડ વગેરેની જેમ કાલકૃત ઘટી શકતી જ નથી. કારણ કે તમારા મતે વણે નિત્ય અને વ્યાપક છે. | મીમાંસક અભિવ્યક્તિ કમપૂર્વક થતી હોવાથી દેશકૃત અથવા કાલકૃત અનુપૂવી ઘટી શકશે.
જેન–અભિવ્યક્તિ જે પૌરુષેયી હોય તે આ આનુપૂવી અપૌરુષેયી કઈ રીતે થઈ શકશે ? આ પ્રમાણે કૃતિ પૌરુષેયી (અનિત્ય) સિદ્ધ થઈ છે.
(प०) अस्येति आगमस्य । उक्तवत् सद्भावादिति उत्तरीत्येत्यर्थः ।
नित्यव्यापकत्वादिति भवन्मते व्यापकस्य देशकृतानुपूर्वी न घटते, नित्यस्य च कालकृता न घटते । सेति आनुपूर्वी ॥७॥
(टि.) आगमोऽपीति वेदोऽपि । अस्येति वेदस्य । उक्तवदिति “प्रजापतिर्वेदमासीत्" इतिवत् ।
तेपामिति नित्यत्वात् कालकृता, व्यापकत्वात् देशकृता वर्णानामानुपूर्वी न संभवति । तन्मते वर्णा नित्या अपौद्गलिकत्वाच्च व्यापकाः । सेति आनुपूर्वी । इयमिति आनुपूर्वी ॥७॥ आप्तं प्राप्य तद्वचनं प्ररूपयन्ति -
वर्ण-पद-वाक्यात्मकं वचनम् ।।८॥ ६१ उपलक्षणं चैतत् प्रकरण-परिच्छेदादीनामपि ।। ८॥ . આસ પુરુષની પ્રરૂપણ કરી. હવે તેના વચનની પ્રરૂપણું– વર્ણ, પદ અને વાક્યરૂપ વચન છે. ૮. ફુલ ઉપલક્ષણથી પ્રકરણ અને પરિચ્છેદ આદિને પણ વચન જાણવું. ૮.