SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 385
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ दीपिका-नियुक्ति टीका अ.७ स्. ५० देशावकाशिकवतस्यातिचारनि० ३४ द्वादशवतेषु दशमस्य देशावकाशिकवतस्याऽऽनायनमयोगादिकान् पञ्चातिचारान् प्ररूपयितुमाह-'देसावगासियस्स आणवणप्पयोगाझ्या पंच अइयारा' इति । देशावकाशिकवतस्य पूर्वोक्तदेशवितिलक्षण द्वितीयशिक्षाव्रतस्याऽऽनायन प्रयोगादिका:-आनयनप्रयोगः १ आदिना प्रेषणप्रयोगः २ शब्दानुपात ३ रूपानुपात: ४ वहिः पुद्गलक्षेपश्च ५ इत्येते पञ्चातिचारा आत्मनो मालिन्याऽऽ. पादका दुष्परिणतिविशेषा भवन्ति । तत्र-पूर्वमात्मनाऽभिगृहीते देशे स्थितस्य प्रयोजनवशाल-अभीष्टं यत् किञ्चिद् 'आनय' इत्येव मानयनम् , तस्य प्रयोगा, आत्मसंकल्पिते देशे स्थितोऽपि प्रतिपिद्धाऽनभिगृहीतदेशस्थितानि वस्तूनि कार्यवंशात् तद्वस्त्वधिकारिणं निवेध निजदेशमध्ये-भानाय्य क्रयविक्रयादिकरणम्द्वितीय शिक्षावत, के वारह व्रतों में दल देशावकाशिकवत के आनयनप्रयोग आदि पांच अतिचारों की प्ररूपणा करते हैं देशाधकाशिकवत के, जो शिक्षानतों में दूसरा है, आनयनप्रयोग आदि पांच अतिचार हैं । के ये हैं-(१) आनयनमयोग (२) प्रेषणप्रयोग (३) शब्दानुपात (४) रूपानुपात और (५) बहिः पुद्गलक्षेप । ये पांच अतिचार आत्मा में मलीनता उत्पन्न करने वाले दुष्परिणामरूप हैं। इनका स्वरूप इस प्रकार है__ (१) पहले जिस देश की मर्यादा की है उसमें स्थित मनुष्य ती पुरुष को कोई प्रयोजन उपस्थित हो जाय तब वह बारह प्रदेश से किसी वस्तु को 'ले आओ' इस प्रकार कह कर मंगवाता है तो आनयनप्रयोग अतिचार होता है । तात्पर्य यह है कि अपने मर्यादित क्षेत्र में स्थित रहते हुए मर्यादा के बाहर के निषिद्ध क्षेत्र में स्थित वस्तुओं को આદિ પાંચ અતિચારની પ્રરૂપણા કરીએ છીએ દેશાવકાશિક વ્રતના, જે શિક્ષાવતેમાં બીજુ છે, આનયનBગ આદિ પાંચ અતિચાર છે. તે આ પ્રમાણે છે-(૧) આનયનપ્રયોગ (૨) પ્રેષણપ્રગ (3) शहानुपात (४) ३५ानुपात मन (५) पडित५ मा पांच અતિચાર આત્મામાં મલીનતા ઉત્પન્ન કરનારા દુપરિણામ રૂપ છે એમ વરૂપ આ પ્રકારે છે-(૧) પહેલા જે દેશની મર્યાદા કરેલી છે તેમાં રહેલા કોઈ વતી પુરૂષને કોઈ પ્રયજન ઉપસ્થિત થઈ જાય ત્યારે તે બહારના પ્રદેશથી કઈ વસ્તુને “લઈ આવે એ પ્રમાણે કહીને મંગાવે છે ત્યારે આનયન પ્રગ અતિચાર લાગે છે. તાત્પર્ય એ છે કે પિતાના મર્યાદિત ક્ષેત્રમાં સ્થિત રહીને મર્યાદા બહારના નિષિદ્ધ ક્ષેત્રમાં રહેલી વસ્તુઓને
SR No.010523
Book TitleTattvartha Sutra Part 02
Original Sutra AuthorN/A
AuthorKanhaiyalal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1973
Total Pages895
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari, Tattvartha Sutra, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size73 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy