________________
तत्त्वार्थसूत्रे हास्यादिरहितं वचोऽभिधानम् - भापासमिति रुच्यते-२ उद्गमोत्पादनादि दोषरहितम् -परार्थनिष्पादितं समुचितकाले आहारग्रहणम्-एपणासमिति रुच्यते-३ धर्मोपकरणग्रहणे सम्यग् विलोक्र रजोहरणादिना प्रतिलिख्य ग्रहणस्थापनम् आदाननिक्षेपणाममितिः-४ प्राणिना मविरोधेनाऽङ्गमलत्यागः शरीरस्य स्थापनश्च परिप्ठापनिकासमिति रुच्यते-५ इत्येताः पञ्च समितयः माणिपीडा परिहारस्याऽभ्युपाया अवगन्तव्याः ॥३॥
तत्त्वार्थनियुक्ति:--'पूर्व तावत्-संबरकारणभूतानि समित्यादीनि मोक्तानि, तत्सेवनादेव सवरसिदिः पतिपादिता, सम्पति-धर्मासनिरोध धर्म से अविरुद्ध, देश-काल के अनुकूल तथा हास्यादि से रहित वचन बोलना भाषा समिति है । (३) उद्गाम और उत्पादन सम्बन्धी दोषों से रहित, दूसरों के निमित्त पनाये हुए आहार को उचित काल आने पर ग्रहण करना एषणा समिति है। (४) धर्मोपकरणों को ग्रहण करते समय सम्यक् प्रकार से अवलोकन करके और रजोहरण आदि से पूंज कर ग्रहण करनो और इनी विवि से रखना आदाननिक्षेरणा समिति है । (५) किसी भी प्रागी को किसी प्रकार की पीडा उत्पन्न न हो, इस प्रकार शरीर के मल का उत्सर्ग करना परिष्ठापनिकासमिति कहलाती है। यह पांव समिनियाँ प्राणियों को पीडा से बचाने के लिए उपाय हैं ॥३॥
तत्त्वार्थनियुक्ति इससे पूर्व समिति आदि संवर के कारण कहे गए हैं और यह भी लाया गया कि मनके सेवन से ही संबर की કષાને ઉત્પન્ન ન કરન ૨, કોમળ, ધર્મથી અવિરૂદ્ધ દેશકાળને અકૂળ તથા હાસ્યાદિથી રહિત વચન બોલવા ભાષા સમિતિ છે (૩) ઉદ્ગમ અને ઉત્પાદન સંબંધી દેથી રહિત બીજાને બતાવેલા આહારને યોગ્ય સમય થવાથી ગ્રહણ કરે એષણ સમિતિ છે, ધર્મ ઉપકરણને ગ્રહણ કરતી વખતે સમ્યક્ પ્રકારથી અવલોકન કરીને અને રજોહરણ આદિથી પંજીને લેવા અને આવી જ વિધિથી પાછા મુવા આદાન નિક્ષેપણ સમિતિ છે. (૫) કોઈ પણ પ્રાણીને કઈ રીતે પીડા ન ઉદ્ભવે એ રીતે શરીરના મળનો ત્યાગ કર પરિષ્ઠાપનિકાસમિતિ કહેવાય છે આ પાંચ સમિતિઓ પ્રાણિ એને પીડાથી બચાવવાના ઉપાય છે ?
તત્વાર્થનિયુક્તિ-આની અગાઉ સમિતિ આદિ સંવરના કારણે કહે, વામાં આવ્યા અને એ પણ સાબિત કરવામાં આવ્યું કે તેમના સેવ થી જ
i
-
OAD.
