________________
५१२
श्रीदशवेकालिकमुत्रे
आहार- पानी संजयाणं संयमियोंको अकप्पियं=अकल्प्य भवे=होता है, (अतः) दितियं = देनेवाली से पडियाइक्खे = कहे कि तारिस इस प्रकारका आहार मे= मुझे न कप्पइ=नहीं कल्पता है || १६ ||१७||
टीका - ' उप्पलं' इत्यादि, 'तं भवे' इत्यादि च । उत्पलादिकं संमर्च = करचणादिना तत्संमर्दनं कृत्वा, अशनादि दद्यात् तद् भक्त पानं तु संयतानामग्राह्यमित्यादि पूर्ववद् व्याख्येयम् । अत्र 'संम' शब्देन संमर्दनं यथा कथञ्चिस्पर्शमात्रमपि गृद्यते, उत्पलादिगतसूक्ष्मजीवानां तावताऽपि पीडोत्पत्तेरवश्यम्भावात् । ' संमद्दमाणी पाणाणि वीर्याणि हरियाणि य' इत्यस्यैव प्रथमोदेशके समस्तवनस्पतीनां ग्रहणेऽपि पुनस्त्रोत्पलादीनां ग्रहणं न पुनरुक्तिदोपजनकं, पूर्वत्र सामान्यरूपेणाऽत्र च विशेषरूपेणोपादानादिति बोध्यम् ॥ १६ ॥ १७ ॥
'उप्पल' इत्यादि, 'तं भवे' इत्यादि । पूर्वोक्त उत्पलादिकों में से किसी सचित्त फूलको मर्दन करके अथवा संघटा मात्र भी करके आहार देवे तो देने वाली से साधु कहे कि ऐसा आहार लेना मुझे नहीं कल्पता है || यहां 'मर्दन' शब्द से स्पर्शमात्रका भी ग्रहण होता है, क्योंकि कमल आदिके जीवोंको स्पर्श करनेसे भी अवश्य पीडा होती है । प्रथम उद्देश में " संमदमाणी पाणाणि बीयाणि हरियाणिय' इस पदसे ही सव वनस्पतिकायका ग्रहण कर लिया था, यहाँ फिर उत्पल आदिका ग्रहण किया है यह पुनरुक्ति दोष नहीं समझना चाहिए, क्योंकि पहले सामान्यरूपसे निषेध किया था और यहां विशेषरूपसे निषेध किया है ॥ १६ ॥ १७ ॥
उप्पल धत्यादि, तथा तं भवे त्याहि पूर्वोश्त उसण माहिगाथी उ ચિત્ત ફૂલનું મન કરીને અથવા માત્ર સંઘટન પણ કરીને આહા આપે તે આપનારીને સાધુ કહે કે એવા આહાર લેવા અને કલ્પતા નથી. અહી 'भर्दन' શબ્દી સ્પર્ધા-માત્રનું પણ મહેણુ થાય છે, કારણ કે કમળ આદિના જવાને स्पर्श उरपायी यतु अवश्य पीडा याय है, प्रथम देशमां संमदमाणी पाणाणि वीयाणि हरियाणि य मे पहथीन गधी वनस्पतिअयनु अणु उश्यामां गाच्यु હતુ, અહીં ફરીથી કમળ આદિનું ગ્રહણ કર્યું' છે, એ પુનરૂતિ દ્વેષ સો ના, કારણુ કે પહેલાં સામાન્યરૂપે નિષેધ કર્યા હતા, અને અહીં વિશેષરૂપ निषेध ज्यों है (१६-१७)
1
