________________
अध्ययन ४ सू. ११ (४) मैथुनविरमणव्रतम्
२५५
दण्ड सेवन करनेवाले आत्माको वोसिरामि=त्यागता हूँ । भंते ! हे भगवन् ! चउत्थे=चौथे महत्वए = महाव्रत में उवडिओमि = उपस्थित होता हूँ, इसलिये मुझे सच्चाओ=सब प्रकारके मेहुणाओ =मथुन से वेरमणं त्याग है ॥ ११॥ (४) (४) मैथुनविरमणव्रतम्.
टीका---हे भगवन् ! अथ अपरे चतुर्थे महाव्रते मैथुनात् = मिथुनेन स्त्रीपुंसाभ्यां निर्वृत्तं कर्म मैथुनं प्रत्याख्यामीति प्राग्वत्, तदेव विशदयति-' से ' इति । अथ = अनन्तरम् - अद्यारभ्य दैवं देवानामिदं मानुषं = स्त्री-पुंससम्बन्धीत्यर्थः, तैर्यग्योनं = तिर्यग्योनीनामिदं तैर्यग्योनं पश्वादिसम्बन्धीत्यर्थः, मैथुनं नैव स्वयं सेवे, इत्यादि सर्व पूर्ववत् । द्रव्यादिचतुर्भङ्गयपि प्राग्वद्द्योजनीया ॥११॥ (४)
(४) - मैथुनविरमण.
हे भगवन् ! चौथे महाव्रत में समस्त प्रकारके मैथुन से विरमण किया जाता है, इसलिए हे भगवन् ! मैं सब तरहके मैथुनका प्रत्याख्यान करता हूँ । अप्सराओं सम्बन्धी देवी, स्त्री-पुरुष सम्बन्धी मानुषिक, पशु आदि सम्बन्धी तैर्यग्योनिक मैथुनको मैं न स्वयं सेवन करूँगा, न दूसरोंसे सेवन कराऊँगा, न सेवन करते हुएको भला जानूँगा । द्रव्य क्षेत्र काल भावकी चौभंगी यहॉपर भी लगानी चाहिए, अर्थात् द्रव्यसेस्त्री आदिके साथ, क्षेत्र से किसी क्षेत्र में, कालसे- किसी कालमें और भाव से किसी भी भावसे, तीन करण तीन योगसे मैथुन सेवन नहीं करूँगा ॥ ११ ॥ (४)
(४) मैथुनविरभागु.
હે ભગવન્
! ચોથા મહાવ્રતમાં સર્વ પ્રકારના મૈથુનનું વિરમણુ કરવામાં આવે છે, તેથી હે ભગવન્ ! હું સર્વ પ્રકારના મૈથુનના પ્રત્યાખ્યાન કરૂં છું. परसराम संगषी देवी, स्त्री-पु३ष- समधी भानुषि, पशु-माहि-संबंधी તૈન્યેાનિક મૈથુન નહિ હું સ્વયં સેવું, નહિ ખીજાએ પાસે સેવન કરવું અને નહિ સેવન કરનારને ભલે જાણુ દ્રવ્ય—ક્ષેત્ર—કાળ—ભાવની ચોલગી એમાં પણુ લગાડવી, અર્થાત્ દ્રવ્યથી સ્ત્રીઆદિની સાથે, ક્ષેત્રથી કાઇ પણ ક્ષેત્રમા, કાળથી કેાઈ કાળમા અને ભાવથી કાઇ પણ ભાવે કરીને ત્રણ કરણ ત્રણુ ચેગથી મૈથુન સેવીશ नहि (४) (११)
