________________
प्रमेयद्यौतिका टीका नं. ३ उ. ३ . ४८ नांगकुमाराणां भवनादिद्वारनिरूपणम् ७६३
-
उत्तरदिग्वर्तिनां च भवन रविराज सम्बन्धिनीनां वर्णनं यथा भूतानन्दस्य भवनपतिराजस्य तथा वक्तव्यम् । तथा वत्तस्पद्रव देवदेवीनां परिमाणमपि स्थितिरपीति परिमाणस्थिति वर्णनं च दाक्षिणात्यानां धरणमागत देवदेवीनामिव औतराणां च भूतानन्दसागत देवदेवीनामिव वेणुदेवादि महाघोष पर्यन्तानां भवनपतिराजानामपि विज्ञेयमिति । एषाम सुकुमारादीनां सर्वेषां भवनपतीनां भवननानात्वम् इन्द्रनानात्वं परिमाणनानात्वं चैवाभिः सप्तभिर्गाथाभिर्विज्ञातव्यम्, तामा: - 'चउसकी असुराणं१, चुलसीई चेद होइ नागाणं २ | बावतारं सुवन्ने३, बाउकुमाराण छन्नउई ४ ||१||
'
परिषदा कही गई है वैसी ही समज लेवें, विशेषता यही है की दक्षिणदिग्वर्ति भवनपतिराज की परिषदा का वर्णन जिस प्रकार धरणेन्द्र भवनपतिराज की परिषदा का वर्णन है वैसा समज लेवें, उप्तरदिशा के भवनपतिराज की परिषदा का वर्णन भवनपतिराज भूनानन्द की परिषदा के वर्णन जैसा ही है उस उस परिषदा के देव देवियों के परिमाण एवं स्थिति का वर्णन दक्षिणदिशा के धरणेन्द्र की सभा के देवदेवियों के परिमाण जैसा ही कह लेवें, और उत्तर दिशा के वेणुदेवादि महाघोष पर्यन्त के देवदेवियों का परिमाण भूतानन्द की सभा के देवदेवियों के परिमाण जैसा ही कहा है ये सभी असुरकुमारादि भवनपतियों के केवल भवनों में इन्द्रों में भिन्नता है - वह इन सात गाथाओं द्वारा जान लेना चाहिये, वे गाथाएं संस्कृत टीमें दी गई है। इन गाथाओं की व्याख्या इस प्रकार है-यहां दक्षिण और उसर इस प्रकार दोनों
દેવથી લઈને મહાથેાષ સુધીના ભવનપતિ રાજાએાની પરષદ ધરણેન્દ્ર અને ભૂતાનન્દની પરિષદ જેવી કહી છે તેજ પ્રકારની છે. વિશેષતા કેવળ એજ છે કે દક્ષિણ દિશાના ભવનપતિરાજની પરિષદાતુ વર્ષોંન જે પ્રમાણે ધરણેન્દ્ર ભવન પતિરાજની પરિષદાનું વર્ણન કહેલ છે. તેજ પ્રમાણે સમજવું. અને ઉત્તર દિશાના ભવનપતિરાજની પરિષદાનું વન ભવનપતિરાજ ભૂતાનન્દની પરિષદા ના વર્ચુન પ્રમાણેજ છે. તે તે પરિષદાના દેવ દેવિયાના પરિમાણુ અને સ્થિતિનું વર્ણન દક્ષિણ દિશાના ધરણેન્દ્રની સભાના દેવ દેવાના પરિમાણ પ્રમાણેજ છે, અને ઉત્તર દિશાના વેણુદેવથી લઈ મહાધેાષ સુધીના દેવ દેવચેાનું પરિમાણુ ભૂતાન દની સભાના દેવ વિયેાના પરિમાણુ પ્રમાણે છે અસુરકુમારાદિ બધાજ ભવનપતિયાના કેવળ ભવનેામાં કેંદ્રોમાં અને પરમાણુના કથનમાં જુદા પણુ તે માની સંસ્કૃત ટીકામાં આપવામાં આવેલ સાત ગાથાઓથી સમજી લેવુ', એ ગાથાઓની વ્યાખ્યા આ પ્રમાણે કરવામાં આવેલ છે મામાં દક્ષિણ અને
छे.
