________________
(१.१.७-७)
चूळसीलवण्णना
२६१
धम्मेसु अनुपलित्तस्स अत्तनि सिनेहो परिक्खयं परियादानं गच्छति, महाकरुणासमायोगवसेन (समासेवनेन च० पि० अट्ठ० पकिण्णककथा) पन पियपुत्ते विय सब्बसत्ते सम्पस्समानस्स तेसु मेत्ताकरुणासिनेहो परिवड्वति, ततो च तं तदावत्थानुरूपं अत्तपरसन्तानेसु लोभदोसमोहविगमेन विदूरीकतमच्छरियादिबोधिसम्भारपटिपक्खो महापुरिसो दानपियवचनअत्थचरिया समानत्ततासङ्खातेहि चतूहि सङ्गहवत्थूहि (दी० नि० ३.३१३; अ० नि० १.४.३२) चतुरधिट्ठानानुगतेहि अच्चन्तं जनस्स सङ्गहकरणेन उपरि यानत्तये अवतारणं, परिपाचनञ्च करोति ।
महासत्तानहि महाकरुणा, महापञा च दानेन अलङ्कता, दानं पियवचनेन, पियवचनं अत्थचरियाय, अत्थचरिया समानत्तताय अलङ्कता, सङ्गहिता च । तेसहि सब्बेपि सत्ते अत्तना निब्बिसेसे कत्वा बोधिसम्भारेसु पटिपज्जन्तानं सब्बत्थ समानसुखदुक्खताय समानत्ततासिद्धि। बुद्धभूतानम्पि च तेहेव चतूहि सङ्गहवत्थूहि चतुरधिट्ठानेन परिपूरिताभिबुद्धेहि जनस्स अच्चन्तिकसङ्गहकरणेन अभिविनयनं सिज्झति । दानहि सम्मासम्बुद्धानं चागाधिट्ठानेन परिपूरिताभिबुद्धं । पियवचनं सच्चाधिट्ठानेन, अत्थचरिया पचाधिट्टानेन, समानत्तता उपसमाधिट्ठानेन परिपूरिताभिबुद्धा। तथागतानहि सब्बसावकपच्चेकबुद्धेहि समानत्तता परिनिब्बाने । तत्र हि नेसं अविसेसतो एकीभावो । तेनेवाह “नत्थि विमुत्तिया नानत्त''ति । होन्ति चेत्थ -
"सच्चो चागी उपसन्तो, पञवा अनुकम्पको । सम्भतसब्बसम्भारो, कं नामत्थं न साधये ।।
महाकारुणिको सत्था, हितेसी च उपेक्खको। निरपेक्खो च सब्बत्थ, अहो अच्छरियो जिनो ।।
विरत्तो सब्बधम्मेसु, सत्तेसु च उपेक्खको । सदा सत्तहिते युत्तो, अहो अच्छरियो जिनो ।।
सब्बदा सब्बसत्तानं, हिताय च सुखाय च । उय्युत्तो अकिलासू च, अहो अच्छरियो जिनो''ति ।। (च० पि० अट्ठ० पकिण्णककथा)।
261
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
