________________
ਫਿਰ ਇਹ ਰਾਜ ਕੰਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ।
ਹੋਯਸਲ ਵੰਸ਼ ਦੀ ਉਨਤੀ ਵਿਚ ਇਕ ਜੈਨਮੁਨੀ ਦਾ ਹੱਥ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਅਮੋਘਵਰਸ਼ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰਮੁਖ ਹੈ ਜੋ ਅੰਤ ਸਮੇਂ ਰਾਜਪਾਟ ਛਡਕੇ ਜੈਨਮੁਨੀ ਬਣ ਗਿਆ । ਇਸਨੇ ਕਈ ਮੰਦਰ ਬਣਾਏ । ਇਸ ਦੇ ਗੁਰੂ ਅਚਾਰਿਆ ਜਿਨ ਸੈਨ ਦੇ ਚੈਲੇ ਗੁਣ ਭਦੌਰ ਸਨ । ਉਹਨਾਂ ਉਤਰ ਪੁਰਾਣ ਲਿਖਿਆ । ਅਮੋਘਵਰਸ਼ ਦੇ ਰਾਜਾ ਵਿਚ ਹੀ ਪ੍ਰਸਿਧ ਜੈ ਧਵਲਾ, ਧਵਲਾ ਸ਼ਾਕਟਯਣ ਵਿਆਕਰਨ,ਪ੍ਰਸ਼ਨੋਤਰ ਰਤਨ ਮਾਲਿਕਾ ਗ੍ਰੰਥ ਲਿਖੇ ਗਏ । ਇਸ ਦਾ ਪੁਤਰ ਅਕਾਲ ਵਰਸ਼ ਵੀ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦਾ ਮਹਾਨ ਉਪਾਸਕ, ਦਾਨੀ, ਕਲਾ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸੀ । ਕਦੰਬ ਵੰਸ਼ ਦੇ ਰਾਜੇਆਂ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੀ ਉਨਤੀ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਜੈਨ ਸੈਨਾਪਤੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਇਸ ਵੰਸ਼ ਨੇ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਸ਼ਵੇਤਾਂਵਰ ਤੇ ਦਿਗੰਵਰ ਦੋਹਾਂ ਫਿਰਕਿਆ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਦਿਤਾ । ਕੁਕਸਥ ਵਰਮਾ, ਮਰਿਗੇਸ਼ ਵਰਮਾ, ਰਵੀ ਵਰਮਾ ਦੇ ਨਾਂ ਵਰਨਣਯੋਗ ਹਨ । ਇਹ ਵਸਦੇ ਇਹ ਰਾਜੇ 478 ਤੋਂ 534 ਈ. ਵਿਚ ਹੋਏ ।
ਚਾਲੁਕ ਵੰਸ਼ ਦੇ ਦੋ ਭਾਗ ਹਨ ਪਛਮੀ ਚਾਲਕ ਨੇ 6 ਤੋਂ 8 ਸਦੀ ਤਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ ਜਦ ਕਿ ਪੁਰਵ ਚਾਲੂ ਨੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਚ 7 ਤੋਂ 11 ਸਦੀ ਤਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ ਇਸ ਵੰਸ ਦੇ ਪੁਲਕੇਸੀ ਪਹਿਲਾ ਅਗੇ ਕੀਰਤੀ ਵਰਮਾ ਤੇ ਰਵਿ ਕੀਰਤੀ ਫੁਲਕੇਸੀ ਦੇ ਨਾਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ ।
ਵਿਕਰਮਾਦਿਤ ਦੂਸਰੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਚਾਲੁਕ ਵੰਸ ਦੇ ਬੁਰੇ ਦਿਨ ਆ ਗਏ । ਸੰਨ 974 ਵਿਚ ਤੇਲਪ ਦੂਸਰਾਂ ਨੇ ਕਲਿਆਨੀ ਨੂੰ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਾਇਆ । ਇਹ ਧਾਰ ਨਗਰੀ ਦੇ ਰਾਜੇ ਸੀ ।ਇਸ ਦੇ ਪੁਤਰ ਦੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਦਰਾਵਿੜ ਸੰਘ ਅਚਾਰਿਆ ਵਿਮਲਚੰਦ ਸੀ ਇਸ ਦੇ ਪੁਤਰ ਇਰੀਵ ਵੇਂਡਰਾ ਨੇ 997 ਤੋਂ 1004 ਤਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਤੇਲਪ ਦਾ ਪੋਤਾ ਵੀ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਵਿਚ ਸਹਾਇਕ ਸੀ । ਇਸੇ ਵੰਸ ਦੇ ਸੋਮੇਸ਼ਵਰ ਪਹਿਲੇ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਨੇ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਵਿਚ, ਖ਼ੂਬ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿਤਾ ਖੁਲਕੇਸ਼ੀ ਦੂਸਰੇ ਦੇ ਭਾਈ ਕਬਜ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਵਰਧਨ ਨੇ 615 ਤੋਂ 623 ਤਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਇਸ ਦਾ ਰਾਜ ਧਰਮ ਵੀ ਜੈਨ ਸੀ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਰਾਜਿਆ ਨੇ ਅਨੇਕਾ ਜੈਨ ਮੰਦਰ ਬਣਾਏ । ਮੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਦਿਤਾ। ਵਿਦਵਾਨ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਅਨੇਕਾਂ ਗ੍ਰੰਥ ਲਿਖਵਾਏ। ਦੱਖਣ ਵਿਚ ਜੈਨੀਆ ਦਾ ਵਿਨਾਸ਼
ਚੋਲਕਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਲੁਚਰੀ ਵਿਚੋਲ ਜੈਨ ਰਾਜਾ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਸ਼ੈਵ ਉਪਾਸਕ ਮੰਤਰੀ, ਵਿਜੱਲ ਨੇ ਜੈਨੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕਸ਼ਟ ਦਿਤੇ । ਇਸ ਸਮੇਂ ਰਮਈਆ ਨਾਂ ਦਾ ਜੈਨ ਘਾਤਕ ਸਿਵ ਉਪਾਸਕ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ । ਰਮਈਆ ਨੇ ਅਨੇਕਾਂ ਜੈਨ ਮੰਦਰ ਢਾ
२४
