________________
ਅੱਗ ਦੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਕਾਰਣ ਜਮੀਨ ਦੇ ਜੀਵ, ਪਾਣੀ ਦੇ ਜੀਵ, ਪਤੰਗੇ ਆਦਿ ਉਡਣ ਕਾਰਣ ਤੇ ਲਕੜੀ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਜੀਵ ਜੰਤ ਵਿਨਾਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ । (7)
ਹਰੀ ਘਾਹ ਤੇ ਅੰਕੁਰ ਆਦਿ ਵੀ ਜੀਵ ਹਨ । ਇਹ ਜੀਵ ਮੂਲ, ਸਕੰਧ, ਸ਼ਾਖਾ, ਪੱਤੋ, ਫਲ ਅਤੇ ਫੁੱਲ ਆਦਿ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਲਗ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਜੋ ਮੁਨੀ ਅਪਣੇ ਸੁਖਾਂ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਘਾਤ ਕਰਦਾ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਕਰਦਾ
ਹੈ,
ਹੈ । (8)
ਦੇ
ਲਈ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ
ਜੋ ਅਸੰਜਮੀ ਪੁਰਸ਼ (ਮੁਨੀ) ਅਪਣੇ ਸੁੱਖਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜੇਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਸ ਪਾਪ ਰਾਹੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਨੇ ਅਨਾਰਿਆ ਧਰਮੀ ਕਿਹਾ ਹੈ । (9)
ਅਪਣੀ
ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਦੰਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।
ਹਰੀ ਬਨਾਸਪਤੀ ਦੇ ਜੀਵ ਨੂੰ ਛੇਕਨ ਨਾਲ ਕਈ ਤਾਂ ਗਰਭ ਵਿਚ ਹੀ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਬੋਲਨ ਯੋਗ ਹੋਣ ਤੇ ਮਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੋਈ ਬੋਲਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਦੇ ਕਦੇ ਬਚਪਨ, ਪੰਜ ਸਿਖਾ ਵਾਲੀ ਜਵਾਨੀ, ਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਜਾਂ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿਚ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਬਨਾਸਪਤੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਾਣੀ ਮੌਤ ਦੀ ਸ਼ਰਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।(10)
ਹੇ ਜੀਵ ! ਤੁਸੀਂ ਸਮਝ ਕਿ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ ਜਨਮ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਠਿਨ ਹੈ । ਪਸ਼ੂ ਗਤੀ ਤੇ ਨਰਕ ਗਤੀ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਵੀ ਅਗਿਆਨੀ ਜੀਵ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ । ਇਹ ਲੋਕ, ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਸਤਾਏ ਜੀਵ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਏਕਾਂਤ (ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ) ਦੁਖ ਪਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੁਖ ਪਾਣ ਲਈ ਪਾਪ ਕਰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । (11)
ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਮੂਰਖ ਆਖਦੇ ਹਨ ਨਮਕ ਛਡਨ ਨਾਲ ਮੁੱਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੋਈ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਮੁਕਤੀ ਦਸਦੇ ਹਨ । ਕੋਈ ਹੋਮ ਰਾਹੀਂ ਮੁਕਤੀ ਦਸਦੇ ਹਨ ।" (12)
ਟੀਕਾ ਗਾਥਾ 12 -ਈਕਾਕਾਰ ਅਭੇਦੇਵ ਸੂਰੀ ਆਖਦੇ ਹਨ—ਕਈ ਲਹਿਣ ਪਿਆਜ, ਉਟਨੀ ਦਾ ਦੁੱਧ, ਗਊ ਮਾਸ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਛੱਡਣ ਵਿਚ ਮੁਕਤੀ ਮਨਦੇ ਹਨ । ਵਾਰਿਭਦਰਕ ਆਦਿ ਭਗਵੰਤ ਨਾ ਪੀਣ ਯੋਗ (ਸਚਿੱਤ) ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਮੁਕਤੀ ਦਸਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਲੋਕ ਆਖਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਪਾਣੀ ਕਪੜੇ ਸਾਫ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਨਾਲ ਅੰਦਰਲੀ ਮੈਲ ਵੀ ਧੁਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਕਵੀ ਤਾਪਸ ਬਾਹਮਣ ਅੱਗ, ਘੀ, ਤੇ ਸਮਿਧਾ ਦੀ ਮਦੱਦ ਨਾਲ ਅਗਨੀ ਉੱਤਰ ਹੋਮ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮੁਕਤੀਮਨਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਲੋਕ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਅੱਗ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਗਲਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਘੀ ਨਾਲ ਹਵਨ ਕਰਨ ਤੇ ਸਵਰਗ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
[83]
