Page Text
________________
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਜਾਤ ਪਾਤ, ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਧਰਮ ਦਾ ਆਧਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ । ਧਰਮ ਦਾ ਮੁੱਲ ਵਿਨੈ ਹੈ । ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਧਰਮ ਸੱਚਾ, ਮੰਗਲ ਧਰਮ ਹੈ । ਇਹ ਧਰਮ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਹਿਸੇ ਹਨ । (1) ਅਹਿੰਸਾ (2) ਸੰਜਮ ਤੇ (3) ਤਪ !
ਸਾਧੂਆਂ ਦੇ ਪੰਜ ਮਹਾਵਰਤਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਫਰਮਾਇਆ ।
(1) ਅਹਿੰਸਾ- ਸਾਧੂ, ਸਾਧਵੀ ਨੂੰ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਮੋਟੀ ਅਤੇ ਬਾਰੀਕ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਮਨ, ਬਚਨ ਰਾਹੀਂ ਨਾ ਹਿੰਸਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਰਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹਿੰਸਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।
(2) ਸੱਚ :- ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਮਨ, ਬਚਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਲਈ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਝੂਠ ਛੱਡਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
(3) ਚੋਰੀ : ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਬਾਰੀਕ ਅਤੇ ਮੋਟੀ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਚੋਰੀ, ਮਨ, ਬਚਨ · ਅਤੇ ਕਾਇਆ ਰਾਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਨਾ ਹੀ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ' (4) ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ :- ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਮਨ, ਬਚਨ ਤੇ ਸਰੀਰ ਰਾਹੀਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਨਿਸਚਿਤ ਹੱਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਨਾ ਕਰਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । | ਇਸ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਰਾਤ ਦੇ ਭੋਜਨ ਦੇ ਤਿਆਗ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ।ਇਥੇ ਇਹ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਅਜਿੱਤ ਨਾਥ ਤੋਂ ਭਗਵਾਨ ਪਾਰਸ਼ਵਨਾਥ ਸਮੇਂ ਤੱਕ 4 ਮਹਾਵਰਤ ਹਨ । ਉਸ ਸਮੇਂ ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ ਵਰਤ ਨੂੰ ਅਪਰਿਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਈਸ਼ਵਰ ਸੰਬੰਧੀ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਖਣਾ ਸੀ “ ਜੀਵ ਆਤਮਾ ਹੀ ਜਦ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੇ ਬੰਧਨ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹੋ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਅਵਸਥਾ ਜਾਂ ਸਿੱਧ ਅਵਸਥਾ ਅਖਵਾਉਂਦੀ ਹੈ ।“ ਮੱਨੁਖ ਦੀ ਆਪਣੀ ਆਤਮਾ ਹੀ ਨਰਕ, ਸਵਰਗ ਦਾ ਕਾਰਣ ਹੈ । ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਲਗੀ ਆਤਮਾ ਮਨੁਖ ਜਾਂ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਜੂਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਮਾੜੇ ਕਰਮਾਂ ਵਿਚ ਲੱਗੀ ਆਤਮਾ ਪਸ਼ੂ ਜਾਂ ਨਰਕ ਦੀ ਜੂਨ ਭੋਗਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਨਾ ਕੋਈ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਖਤਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ । ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਆਤਮਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਨਾਦਿ, ਅਨੰਤ ਹੈ । ਆਪਣੀ ਆਤਮਾ ਹੀ ਦੁੱਖ ਤੇ ਸੁੱਖ ਦਾ ਕਾਰਣ ਹੈ । ਆਤਮਾ ਹੀ ਸਵੰਰਗ ਦਾ ਨੰਦਨਬਨ ਤੇ ਕਾਮਧੇਨੂ ਗਊ ਹੈ । ਆਤਮਾ ਹੀ ਕਰਤਾ ਅਤੇ ਭੋਗਣ ਵਾਲਾ ਹੈ । ਦੁੱਖ ਤੇ ਸੁੱਖ ਆਤਮਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਸੂਖਮ ਪਰਮਾਣੂਆਂ
80 :
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ।
| SR No. | 009403 |
| Book Title | Bhagwan Mahavir |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Purushottam Jain, Ravindra Jain |
| Publisher | Purshottam Jain, Ravindra Jain |
| Publication Year | |
| Total Pages | 166 |
| Language | Punjabi |
| Classification | Book_Other |
| File Size | 7 MB |