Book Title: Bhagwan Mahavir
Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009403/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbgvaan mhaaviir krikaa jin s'aas'n prbbaaviaa, jain jyootii up prvrtnii mhaas'mnnii saadhv s' svrnn kaaNtaa jii mhaaraaj rviNdr jain leekhk : purs'ootm jain prkaas'k 25viiN mhaaviir nirvaan s'taabdii sNyoojiaa smitii pNjaab viml kool ddipoo, mhaaviir sttreett mleer koottlaa (sNgruur) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prkaas'k dii klm tooN dhNnvaad bbgvaan mhaaviir dee nirvaan mhootsv pNjaabii jain saahit daa kNm jain saadhvii jin s'aas'n bbaavikaa srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj dii preernaa naal s'uruu hooiaa, joo hunn tHk cl rihaa hai / khus'ii dii gHl hai ki smitii vlooN prkaas'it pNjaabii jain saahit daa raas'ttrii tee aNtr raas'ttrii pHdhr tee kaaphii svaagt hooiaa hai / kii jain ajain prtikaavaaN vic is saahit dii smikhiaa chpii hai / dees' tee , videes'aaN vic ih saahit phuNciaa hai / is look priataa sdkaa pNjaab diiaaN kii pustkaaN duusrii vaar chpaaunn dii jruurt pii hai / is vaar bbgvaan mhaaviir pustk pNjaabii yuuniivrsittii B.A. bbaag 1 dee dhrm vis'ee vic s'ujhaaii pustk dee taur tee s'aaml kiitii gii hai| vidiaarthiiaaN dii jruurt nuuN veekhdee hooee, puuj' guruunnii, jin s'aas'n prbbaavikaa saadhvii srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj dii preernnaa naal in pustk nuuN dvaaraa chpaaunn dii preernnaa kiitii / is pustk daa saaraa khrc diHlii nivaasii laalaa sus'iil kumaar jain, krool baag, (siaal koottii) nee aapnnii puj maataa sriimtii dii yaad vic guruunnii jii dii preernnaa naal kiitaa / laalaa jii nee aapnnii maataa tee pitaa dii seevaa srvn kumaar dii trhaaN kiitii {aap nee aapnnee maataa pitaa dii trhaaN saadhuu saadhviiaaN dii seevaa krdee rhiNdee hn jis daa udaahrnn prstut pustk daa prkaas'n hai / aap dii gurunnii jii prti bbgtii anupm hai / aap jii dee pitaa atee hunn aap preem bbvn krool baag dee prdhaan hn / jiivn dhaarmik tee saadgii bbrpuur hai / aap deev, guruu atee dhrm prtii smrpt tee aatm hn / smitii aap jii daa thi dilooN dhnvaad krdii haaN / s'aas'aan deev nuuN praarthnaa krdii hai ki aap jii dii puujniik maataa jii dii aatmaa nuuN s'aaNtii milee / agooN vii aap daa shiyoog mitii nuuN mileegaa | asiiN ih pustk puuj. guruunnii srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj dee kr kmlaaN vic smrpit krdee haaN / s'ubbciNtk . prs'ootm jain sNyoojk 25viiN mhaaviir nirvaann s'taabdii shiyoogikaa smiti / pNjaab viml kool ddipuu, mhaaviir sttriitt maaleer koottlaa Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doo s'bd raas'ttr sNt updhiaaee sii amr munii jii mhaaraaj (raaj) sNsaar dee mNgkaarii, dhrm tiirth arihNt prNpraa nuuN claaunn vaalee mhaan tiirthNkr mnn bbgvaan mhaaviir deeh pkhooN bblaa ik hii mnuHkh hn / pr anNt giaan, aNnt drs'n aadi tHtv dris'ttii pkhooN uh anNt jootii svruup, mhaan, dhrm citNn hn / mhaaNpurs'aaN vicooN brree mhaapurs' hn / uhnaaN dii mhimaa aprmpaar hai, uh prmees'vr hn / ik khaas dees' atee khaas smeeN jnm lai kee vii uh dees' atee kaal diiaaN hHdaaN tooN pree hn / uh aapnnee smeeN diiaaN smsiaavaaN daa hHl lbbnn vaalee keevl raas'ttr purs' atee mhaapurs' hii nhiiN hn, sgooN saaree dees'aaN atee saaree smeeN lii, saariiaaN sikhiaavaaN deenn vaalee prm purs' hn / | unhaaN nuuN naaN taaN kujh iNnee ginee puraanniik atee itihaasik kisee khaanniiaaN dee cookhttee vic veekhiaa jaa skdaa hai atee naa smjhiaa jaa skdaa hai| * duHkh dii gHl hai ki phirkuu maantaavaaN dee jhuutthee hNkaar nee unhaaN dii mhaantaa, unhaaN dii siimaa rhit s'khsiiat, kNm atee arihNt hoonn nuuN bhut hii choottee gheeree vic iHktthaa atee siimit kr ditaa hai |uh anNt saagr saaddiiaaN jhuutthiiaaN dhaarnaavaaN kaarnn, aam look vic paannii dii ik buuNd bnn kee rhi giaa hai / | isee kaarnn (gnndhraaN) acaariaa bbHdrvaahu, mhHtr jidaas aadi mhaan aatmaa nee bbgvaan mhaaviir nuuN uprookt ruup vic, pkhpaat tooN rhit hoo kee vis'aaldris'ttii naal veekhiaa sii atee unhaaN dee sbb paasooN atee hmees'aaN hii mNgl krn vaalee jiivn nuuN likhiaa sii / pr smeeN daa vhaa jiu-jiu agee-agee vdhdaa giaa, phirkuu soocnnii mj'buut huNdii gii / sittee vjooN mhaaNviir vis'vpurs' naa rhi kee ik phirkuu kthaa daa vis'aa bnn gee / aHj asiiN saaree unhaaN nuuN akhNdd (sNpuurn Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ruup vic nhiiN, sgooN khNddiitt (apuurn) ruup vic hii veekhdee haaN / kiuNki aj mhaaviir s'uHdh mhaaviir nhiiN, uh ik paasee digNvr mhaaviir hn, duusree paasee sveetaaNvr mhaaviir hn / tiisree paasee uh sthaank vaasii mhaaviir hn taaN cauthee paasee uh teeraapNthii mhaaviir hn / kooii unhaaN nuuN nNgaa citrt krdaa hai| kooii unhaaN dee kprree puaa rihaa hai / kooii unhaaN dee muuNh tee muhpHttii bNn rihaa hai| aapnnii aapnnii dris'ttii hai, usee anusaar mhaaviir dii rcnaa hoo rhii hai / mhaaviir saaddee nirmaataa nhiiN, sgooN asiiN unhaaN dee nirmaataa bnn gee ihoo kaarnn hai ki mhaaNviir dii jiivn saadhnaa atee jiivn siHdhi daa shii ruup sdhaarnn jntaa dee saahmnnee nhiiN aa rihaa| haaN / bbgvaan mhaaviir kraaNtiipurs' hn |unhaaN dii kraaNtii srvpHkhii vikaas dee lii shij preernnaa diNdii hai, mhaaviir dii tHtv dris'ttii pkhooN, aatmaa keevl aatmaa hii nhiiN, sgooN prmaatmaa hai / mnuHkhtaa maatr dee sNsaarik ruup vic soo prmaatmaa nuuN jgaaunnaa hii unhaaN dee dhrm sNdees'aaN dii muul aavaaj' hai / is lii unhaaN dii adhiaatmik saadhnaa, dhaarmik atee sNsaarik kraaNtii dee ruup vic joo prgtt hooii hai uh us smeeN diiaaN smsiaaN dee hHl dee naal-naal ajookee smeeN diiaaN smsiaavaaN daa hHl vii pees' krdaa hn / is lii mhaaviir daa jiivn aneekaaNt (bbiNn bbiNn dris'ttiikoonn) pkhooN srv viaapk hai |uh bbaartii itihaas dee pNnee tee jithee ik yug purs' daa jiivn hai uthee bbaav (gunn( pkhooN hmees'aaN s'aasvt (amr) hai / j'ruurt hai, doohee dris'ttiikoonn tooN mhaaviir nuuN aam lookaaN tHk phuNcaann dii / s'rii rviNdr kumaar jain atee s'rii purs'ootm daas jain jii pNjaab prdees' dee doo puNn vaan dhrm bbraa hn / uhnaaN mhaa prbbuu mhaaviir dee nirpHkh jiivn nuuN likhnn dii koos'is' kiitii hai atee uh vii pNjaab dii aapnnii maat bbaas'aa pNjaab vic |jithee tHk mainuuN ptaa hai iNnhii vis'aal pHdhr tee mhaaviir jiivn likhnn daa kNm pNjaabii bbaas'aa vic philii vaar hii hooiaa hai / pNjaab s'uruu tooN hii bhaadr atee s'uurviiraaN dii dhrtii hai / bhaadrii, aniaa, atiaacaar, duraacaar dii sthaapnaa vic nhiiN hai / sHcii bhaadrii, aniaaN atee atiaacaar daa mukaablaa krn vic hai atee sNsaar lii mNgl, buHdh, sdaacaar atee niaa dii sthaapnaa vic hai / bbgvaan mhaaviir dee is jiivn critr tooN aam lookaaN nuuN mNglkaarii preernnaa praapt hooveegii, mnuHkh maatr dee lii vis'v maitrii (sNsaarik bbaaiicaaraa) atee vis'v krunnaa (sNsaar dee jiivaaN prti rhim) daa suurj ajookee din prtii din vdhdee gurree, aapsii, jaatii atee phirkuu aadi dee ghrinnaa, dvees', vair dee hneeree nuuN khtm kreegaa atee aapsii sdbbaavnaaN, shiyoog atee preem daa raah prkaas'it kreegaa / sirph pNjaabii hii Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nhiiN, sNsaar dii hr look bbaas'aa vic is prkaar dee nirpHkh, nirml, look kliaankaarii jiivn caaritraaN daa prkaas'n, prcaar tee prs'aar hoonnaa caahiidaa hai / aHj aadmii aadmii tooN duur huNdaa jaa rihaa hai / s nuuN ik duusree dee kriib liaaunnaa, aam lookaaN dee bblee dii gl hai / duHkh hai, aHj aadmii dii aadmii dee ruup vic pchaann, sbb paasooN khtm hoo gii hai / is pchaann nuuN murr surjiit krn dii j'ruurt hai ih kNm hoo skdaa hai, bbgvaan mhaaviir jihee srvpHkhii dhrm ruupii tiirth dii sthaapnaa krn vaalee mhaapurs'aaN dee srv-mNgl atee sdaa mNgl jiivn caariikraaN raahiiN / is pkhooN doohee dhrm bbraavaaN daa ih puNn vaalaa kNm dilooN prs'Ns'aa krn yoog hai, atee naal hii hr pkhooN aadr yoog vii / doohee dhrm bbraavaaN dee joorree daa ih iHktthaa kNm mhaaviir jiivn naal sNklit, prclit kisee khaanniiaaN daa pNjaabii anuvaad hii nhiiN hai / mhaaprbbuu dee pooraannik atee itihaasik jiivn virtaaNtaaN dii puraannii kthaavaaN nuuN unhaaN nirHpkh dris'ttii tooN chaaiaa hai / phirkaaprstii daa jhir kitee vii rukaavtt naaN bnnee, is gHl dii kaaphii saavdhaanii vrtii gii hai / bbuumikaa ruupii yg dii puurnn ahuutii dee mNgl kaarii smeeN vic ik paasee meeraa dhiaan jaa rihaa hai, is grNth dii preernnaa keeNdr, mhaan aatmaa saadhvii rtn srii svrn kaataaN jii dii mhaaraaj vHl / s'rii svrn kaaNtaa jii jihaa naau ajihee hii gunnaaN dii dhaarnnii hai / unaaN daa adhiain atee mnn, ciNtn, vigiaank atee gNbbiir pHdhr daa hai / uh ik miHtthii atee dil nuuN chuuhnn vaalii kthaa krn vaalii mhaan saadhvii hn / jin (jain) s'aasn (dhrm dii mhaantaa nuuN vdhaaunn) dii iHk div jootii unhaaN dee aNdrlee mn vic din raat jaagdii rhiNdii hai / jithee tHk maiNnuuN ptaa hai unhaaN pNjaab prdees' dee piNdd-piNdd phir kee bbgvaan mhaaviir dee updees'aaN raahiiN jain dhrm daa mNglkaarii jhNddaa lhiraaiaa hai / ihoo kaarnn hai ki saadhvii srii svrnkaataaN jii mhaaraaj, philaaN pciiviiN | mhaaviir nirvaan s'taabdii kmeettii dee pNjaab srkaar vlooN snmaant mhimaan rhee hn / pNjaab jain saahit dii taaN uh maaN hii hn / maiN saadhviiN srii jii nuuN unhaaN diiaaN apnaaunn yoog rcnaatmk kNmaaN lii saadhuuvaad diNdaa haaN / aas hai ki bbvikh vic vii unhaaN diiaaN smeeN-smeeN jain dhrm nuuN seevaa mildiiaaN rhinngiiaaN / meeree vicaar pkhooN ih likht, aaunn vaalee leekhkaaN lii aadrs' bnneegii maiN | prbbuu jiivn dii is likht dee lii doohee dhrm bbraaraaN nuuN dilii vdhaaii diNdaa haaN is dee pustk dee aam lookaaN vic prsaar dii mNglkaarii iHchaa krdaa haaN / viiraaytn raajhi, vees'aakh puurnimaa upaadhiaaee amr munii Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lrrii nuuN / | ciNn bld haathii ghoorraa pitaa daa naaN naabbii jits'truu taarii sNbr mghrb s'riidhr pris'tt mhaas'nee sugriiv drirb bNdr kreeNc maataa daa naaN mruu deevii vijai sainaa deevii sidhaarthaa sumNglaa suusiimaa prthviideevii lks'mnnaadeevii raamaadaivii nNdaadeevii vis'nnuud jaiaadaivii siaamaadeevii suys'aa suvrtaa aciraa tiirthNkraaN daa naaN . srii ris'vdeev jii srii ajiitnaath jii * srii sNbbvaanaath jii srii abbinNdn jii srii sumtiinaath jii srii pdmbbuu jii srii supaarsv jii srii cNdrprbbuu jii bii suviidhiinaath jii srii s'iitl naath jii srii srooaaNsnaath jii srii vaasuupujy jii srii vimlaanaath jii srii anNtnaath jii s'rii dhrmnaath jii srii s'aaNtiinaath jii srii kuNdhunaath jii srii arhnaath jii srii mliinaath jii | srii muni suvrt svaamii nmiinaath jii srii aris'tt neemii jii srii paars'vnaath jii / srii mhaaviir svaamii jii | jnm sthaan ayoodhiaa uhii s'aastii ayoodhiaa kNthpuur kausaaNbbii vaaraannsii cNdrpurii kaakNdii bbdilpur siNghpurii cNpaapurii keepilpur ayoodhiaa rtnaapurii hstnaapuur hstnaapur hstnaapuur mithil ngrii raajhi mithilaa s'eeriaapur vaaraannsii khHtrii kuNddm vis'nnuu nirvaan sthaan kailaas' prvt smeet sikhr uhii uhii uhii uhii uhii uhii uhii uhii uhii cNpaapurii smeetsikhr uhii uhii uhii uhii uhii uhii kml mhaastik cNdrmaa mtsy s'riivts gaiNddaa kaiNs suuar sikr pNchii bjeer mirg bkraa nNdaavrt ghrraa kHchuu niil kml vsuupuujee kritvrm siNhseen keevl giaan sthaan puurmtaal ayoodhiaa vstii ayoodhiaa uhii koosaaNbbii vaaraannsii cNdrpurii kaakNdii dilpur sighpur cNpaapurii keepilpur ayoodhiaa rtnaapuurii hstnaapur uhii uhii mithilaa raajhi mthuraa girnaar vaaraansii rijuuvaaliikaa ndii bbaannuu vis'vdeev suur buudrsnaa deevii prbbaavtii pdmaavtii vipdeevii uhii s'ivaa sumiHtr vijai smurnn vijai asvsain sidhaarth . uhii girnaar smeet sikhr paavaapurii - vaamaa tris'laa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kujh peerikaaN baaree jain dhrm vic istrii jaatii daa prmuHkh sthaan rihaa hai / hr tiirthNkr saadhuu, saadhvii, upaask upaasikaa ruupii tiirth dii sthaapnaa krdaa hai / hr tiirthNkr dee smeeN hj'aaraaN istriiaaN nee vii purs'aaN dee naal tp tiaag daa maarg hinn krkee aatm kliaann kiitaa hai / iklee bbgvaan mhaaviir diiaaN 36000 saadhviiaaN sn / soo aagmaaN vic aneekaaN jain saadhviiaaN dee tHp tiaag daa vrnnn mildaa hai / | isee saadhvii prNpraa nuuN saadhvii srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj nee sviikaar kiitaa / aap daa jnm pNjaab dee ik prsidh jain ghraannee vic 26 jnvrii 1929 nuuN laahaur vikhee hooiaa| aap dee pitaa svrgvaasii srii khj'aan cNd jain sn atee maataa sriimtii durgii deevii jii sn / aap dee maataa pitaa jain smaaj dee dhaarmik atee smaajik kaarjaaN vic jurree rhiNdee sn / aap dii maataa jii, aap nuuN smaaik, muniiaaN dee prvcn atee hoor svaadhiiai krn dii preernnaa diNdee rhiNdee sn srii svrn kaaNtaa jii daa mn vii inhaaN jain sNskaaraaN vic iNnaa juHtt giaa ki uh sNsaar nuuN asaar smjhnn lgee / aap nee brrii choottii jihii umr vic mhaasaadhvii prvrtnii srii paarvtii jii mhaaraaj dee drs'n kiitee / pheer aap prvrtnii s'rii raajmtii jii mhaaraaj tooN bhut prbbaavit hooee | aap nee jlNdhr chaavnii vikhee choottii jihii umr vic hii khNddee ruupii jain saadhvii bbees dhaarn kiitaa| aap bcpn tooN brree tiikhnn budhii sn / cheetii aapnee aNgreejii, pNjaabii, hiNdii, raajsthaanii, gujraatii, sNskrit, praakrit bbaas'aa daa giaan haasl kr liaa / aap nee jain dhrm dee prcaar lii jNmuu ks'miir, pNjaab-hriaannaa, himaacl, utr-prdees' atee raajsthaan vic bbrmnn kiitaa | aap jii dii s'ubb preernaa naal smitii atee jain ceear vrgee brree brree kNm hooee / naal naal pNjaabii vic jain saahit daa kNm vii s'uruu hooiaa| joo choottiiaaN choottiiaaN pustkaaN tooN htt kee jain aagmaaN dee pNjaabii anuvaad daa ruup dhaarn kr giaa / philaa muul suutr srii utraadhiain suutr pheer srii upaask ds'aaNg atee srii suutr kritaaNg suutr daa anuvaad daas (meeree) hthooN puuraa hooiaa is pustk dii chpaaii daa saaraa khrcaa vii aap jii dii preernnaa naal . aap dee upaaskaaN nee kiitaa hai / joo aap jii dii preernnaa daa phl hai / pNjaabii yuuniivrsittii pttiaalaa nee aap nuuN aacaariaa aatmaa raam bbaas'n maalaa viHc bbaas'n lii bulaaiaa atee jain ceear pNjaabii yuuniivrsittii Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pttiaalaa nee aap nuuN jin s'aas'n prbbaavikaa pdvii prdaan kiitii / aap nee aneekaaN laaibreeriiaaN atee pr upkaar dee kNm kiitee / aapnnaa kiimtii hHth likht jain grNth bbNddaar atee aneekaaN vddhmulee grNth jain vibbaag nuuN prdaan kiitee / sittee vjooN pNjaabii yuuniivrsittii dii saintt nee aap jii daa dhNnvaad kiitaa / . aap dii saahitk atee smaajik sbbaavaaN sdkaa bbaart dee raas'ttrptii giaanii jail siNgh jii nee aap nuuN jain jyootii pd naal snmaanit kiitaa / aap mhaan smaaj sudhaark saadhvii hn / aap nee pNjaabii bbaas'aa vic anmool vcn naaN daa grNth likhiaa hai / aap daa jiivn caaritr joo ki hiNdii bbaas'aa vic mhaannii leekhk rviNdr jain, purs'ootm jain) naaN heetth chpiaa / us pustk dii bbuumikaa khud bbaart dee raas'ttrptii giaanii jail siNgh nee likhii sii / jain saadhvii prNpraa vic ih sbb philii vaar hooiaa jdooN kisee saadhvii nuuN vis'vvidiaalee nee jain dhrm tee bbaas'n krn lii bulaaiaa hoovee / kisee jain saadhvii daa us dii gair haajrii vic raas'ttrptii snmaan kree / ih sbb aap dii mhaantaa daa prtiik hn / gurunnii jii griibaaN, dukhiiaaN dee msiihaa hn / hr smeeN prupkaar vic juttee rhiNdee hn / aapnuuN kisee vii trhaaN dee naaN jaaN pdvii dii bbuHkh nhiiN / aap virkt aatmaa hn / aap daa jaat paat, chuuaa chaat, uuc-niic, dheej prthaa, ns'eevaajii maasaahaar dee skht viruHdh hn / unhaaN daa jiivn bbgvaan mhaaviir dee sidhaataaN anusaar ahiNsaa, jain dhrm atee saahit nuuN smrpit hai: aap khud prrdee , hn, aapnnee ceeleeaaN nuuN atee hoor jgiaasaavaaN nuuN giaan deenn viHc tHtpr rhiNdee hn / | hunn vii bbgvaan mhaaviir pustk daa saaraa khrc aap dee prm bbgt laalaa sus'iil kumaar jain prdhaan ais. ais. jain sbbaa krool baag nee aapnnii puujnn yoog maataa laajvNtii dii yaad viHc kiitaa hai / guruunnii jii daa aas'iirvaad agee vii saaddee sir tee rhee / is s'ubb kaamnaa naal 10-11-1992 s'ubbciNtk jain bbvn rviNdr jain maaleerkoottlaa purs'ootm jain Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pNjaabii jain saahit dee philee leekhk rviNdr jain purs'ootm jain | vaaree sNkheep jaannkaarii srii purs'ootm jain atee srii rviNdr jain nuuN maiN pichlee 15-16 saalaaN tooN jaanndaa haaN / jain saahiHt dii kisee pustk vic inhaaN daa leekhk-priicai likhnn vic mainuuN haardik khus'ii vii mhisuus hoo rhii hai atee ik jhijk vii / khus'ii isee krkee ki mainuuN inhaaN leekhkaaN duaaraa kiitii jain dhrm atee saahit dii seevaa nuuN pees' krn atee us dii daad deenn daa avsr miliaa hai / jhijk is gHl dii hai ki ih dooveeN hii jain dhrm atee saahiHt dee kheetr vic kisee priicai dee muhtaaj nhiiN / inhaaN doonaaN dhrm-bbraavaaN nee rl kee pichlee 20 vriaaN vic jiNnii seevaa jain dhrm atee jain saahit dii kiitii hai hoor kisee viaktii nee s'aaid hii kiitii hoovee / khaas taur tee, pNjaabii bbaas'aa vic jain dhrm atee saahit tee kNm krn daa saaraa s'reea inhaaN leekhkaaN nuuN hii jaaNdaa hai, haalee tiik hoor kisee leekhk nee jain dhrm jaaN saahit baaree pNjaabii vic kooii vrnnn-yoog kNm nhiiN kiitaa / doo leekhkaaN daa , inhaaN lNmaa arsaa rl kee kNm krdee rhinnaa vii aapnnee aap vic ik laa-jvaab misaal hai / s'aaid inhaaN dee aapsii piaar atee iNnii lNmii vicaar saaNjh dee naal naal doohaaN daa jiivn-udees' ik hoonn krkee hii inhaaN nuuN saahitk atee smaajk hlkiaaN vic ' hNsaaN dii joorrii , ' ik ruuh ' ' ik praann doo s'riir ', aadi vis'ees'taavaaN naal jaanniaaN jaaNdaa hai / srii purs'ootm jain daa jnm j'ilhaa sNgruur dee ngr dhuurii vikhee 10 | nvNbr 1946 nuuN srii svruup cNd jain jii atee srii mtii maataa lks'mii jii deevii dee ghr hooiaa / dhrm-yukt privaark maahaul nee aap nuuN bcpn tooN hii dduuNghii dhaarmik sNgt vic rNg diHtaa| maaN-baap atee sNtaaN-saadhviiaaN dee updees'aaN atee sikhiaavaaN nee aap dee mn nuuN maayaa-yukt hoonn tooN bcaa kee bbgvaan mhaaviir atee jain dhrm diiaaN sikhiaavaaN vHl aakrs'it kiitaa / muHddh tooN hii aap hr prkaar dii hiNsaa dee viruHdh hn, atee ahiNsaa atee dhaarmik maamliaaN vic vdheeree dhiaan = diNdee hn| is trhaaN kii sNtaaN-saadhviiaaN dii sNgt tooN adhiaatmk giaan praapt krn dee naal naal aap vivhaark vidiaa vii praapt krdee rhee / aap - nee pNjaab yuuniivrsittii, cNddiigrrh tooN 1968 ii. vic bii.ee. dii ddigrii praapt Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiitii / jain dhrm atee hoor dhrmaaN dee adhiain dii rucii nee aap nuuN bii.ee. dhrm daa aiddiis'nl pcaa deenn lii preerit kiitaa jihrraa aap nee 1976 vic pNjaabii yuuniivrsittii, pttiaalaa tooN paas kiitaa / srii purs'ootm jain daa srii rviNdr jain naal meel 31 maarc 1969 nuuN maaleerkoottlaa vikhee hooiaa jithee aap naukrii krdee sn atee jihrraa srii rviNdr jain daa jnm sthaan sii / ih mulaakaat ik ajihee ris'tee vic tbdiil hoo gii / jis dee ntiijee vjooN aHj saanuuN inhaaN vlooN jain dhrm dee bbiNn bbiNn vis'iaaN naal sbNdhit 15 anuvaadit atee 25 muul pustkaaN mil skiiaaN hn / jis trhaaN daa smrpt atee svaarth-rhit jiivn ih doonooN ' bbraa' jii rhee hn us tooN aas rkhii jaa skdii hai ki ih jain dhrm atee saahiHt dii nigr seevaa kr sknngee / | srii rviNdr jain daa jnm 23 aktuubr 1949 nuuN maaleerkoottlaa dee ik dhrm-yukt privaar vic srii moohn laal jain atee maataa sriimtii bimlaa deevii jain dee ghr hooiaa / srii rviNdr jain nee aapnnaa bii. ee. daa imtihaan * 1972 vic pNjaabii yuuniivrsittii, pttiaalaa tooN paas kiitaa atee uprNt 1976 ii vic bii. ee. daa dhrm daa aiddiis'nluu prcaa paas kiitaa / is vivhaark vidiaa dee naal naal aap sdaiv adhiaatmk praaptii vHl vii rucit rhee atee kii jain sNt-saadhviiaaN dii sNgt tooN bbrpuur laabb utthaaiaa / | dooveeN dhrm bbraa aneek jain tee pNjaabii sNsthaavaaN naal sbNdhit hn / doovaaN nuuN pNjaabii jain saahiHt dii preernaa, sidh jain saadhvii srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj nee diHtii hai joo lgaataar aapnnii agvaaii vic ih jain saahit rcnaa krvaa rhee hn / aap mhaan vidus'ii saadhvii hn / pNjaabii vis'v vidiaalee dii jain ceear nee aap daa jin s'aas'n prbbaavikaa pd naal snmaan kiitaa sii / aap philii jain saadhvii sn joo acaariaa aatmaa raam bbaas'n maalaa lii bulaaee gee sn | * srii purs'ootm jain atee srii rviNdr jain daa smucaa jiivn dhrm hiHt smrpit hai / saadhaarnn vivhaark jiivn vic vicrdiaaN hooiaaN vii inhaaN nee aapnnee aap nuuN sNsaar tooN is trhaaN bcaa kee rkhiaa hooiaa hai, jiveeN kNvl daa phuHl ciHkrr tooN lai kee vii aapnnee aap nuuN us tooN uHpr rkhdaa hai / inhaaN daa sNt subbaaa atee svaarth-rhit smrpit jiivn jain dhrm vic, khaas krkee aHj dee bbautik yuHg vic, saaddee saariaaN lii iHk caannn-munaaraa atee preernnaa sroot hai / dhrm siNgh dhrm adhiain vibbaag pNjaabii yuuniivrsittii, pttiaalaa Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krikaa dii klm tooN jin s'aas'n prbbaavikaa, jain jyootii uptnii mhaasaadhvii srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj jain prNpraa vic tiirthNkraaN dii prNpraa daa prmuHkh sthaan hai / tiirthNkr daa arth hai " dhrm ruupii tiirth daa sNsthaapk " bbaart khNdd vic 24 tiirthNkr paidaa huNdee hn / is yuHg dee philee tiirthNkr bbgvaan ris'vdeev atee aNtm sn / mnn bbgvaan mhaaviir / jain dhrm atee sidhaaNt hmees'aaN tooN clee aa rhee hn / tiirthNkr inhaaN sidhaaNtaaN nuuN murr surjiit krdee hn / bbgvaan mhaaviir nee vii aapnnee tooN philaaN tiirthNkraaN dii trhaaN ahiNsaa, sHc, coorii naa krnaa, jruurt tooN vHdh vstaaN daa sNgrhi naa krnaa, atee mcrj aadi pNj mhaavrt atee annuuvrt mnukhii jiivaaN dee kliaann lii phrmaaee hn / unhaaN jiiv ajiiv aadi nuuN tHtvaaN, chee drvaaN, iis'vrvaad, krmvaad, aatmvaad, loos'iaa atee aneekaaNt vaad dee sidhaaNtaaN raahiiN mnuHkh nuuN aatmaa tooN prmaatmaa bnaaunnaa sikhaaiaa / giaan drs'n, caaritr atee tp raahiiN mnuHkh nuuN scee arihNtaaN daa giaan tee scee dhrm dii pchaann 32 aagm thaaN raahiiN dsii / bbgvaan mhaaviir daa jiivn atee sidhaaNt aHj kHl vii unee hii mhHtv puurnn hn, jinee aHj tooN 2500 saal philaaN sn / unhaaN jaat-paat, chuuaa chuut, ps'uuvlii istrii dii svtNtrtaa ti khul kee s'Nghrs' kiitaa | aHj dii duniiaaN vii bbgvaan mhaaviir dee ahiNsaa atee aneekaaNt vaad dee sidhaaNtaaN tooN cHlkee sNsaar vic amn, s'aaNtii, braavrii atee hthiaaraaN dee paidaa hoo rhee khtree tooN mukt hai skdii hai / bbgvaan mhaaviir daa caaritr, uhnaaN dee smeeN tooN lai kee aj tk bbiNn bbiNn bbaas'aavaaN vic chpdaa aa rihaa hai / pr pNjaab prdees' dii aam boolii pNjaabii atee us dii gurmukhii lipii vic kisee vidvaan nee ih jiivn tiaar nhiiN sii kiitaa / meeree dhrm prcaar daa kheetr piNdd hii rhee hn / piNddaaN vic pNjaabii aam prrii, likhii tee boolii jaaNdii hai / sNsaar vic kroorraaN look pNjaabii booldee tee smjhdee hn / ajihii bbaas'aa vic tiirthNkr bbgvaan mhaaviir daa ruupii saahit tiaar naa hoonnaa ik bdkismtii vaalii hii gHl sii / pr s'aas'ndeev dii kirpaa naal Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meerii is lNbii ichaa nuuN skaar ruup ditaa, meeree s'is' rviNdr jain atee purs'ootm jain nee dooheeN aaps vic dhrm bbraa hn / is duusree dee prtii smrpit hn / ih doovee bbraa pciiviiN mhaaviir nirvaan s'taavdii sNyoojikaa smitii pNjaab, srii mhaaviir nirvaan s'taavdii kmeettii pNjaab srkaar, jainoolijl risrc koosl, acaariaa aatm raam jain bbaas'n maalaa dee sNsthaapk maiNbr hn inhaaN daa sbNdh aNtr raas'ttrii mhaaviir jain mis'n, vis'v dhrm smeeln, mhaaviir iNttrnais'nl aadi sNsthaavaaN naal vii hai / | inhaaN doohaaN dii meehnt sdkaa pNjaabii yuuniivrsittii pttiaalaa vic jain ceear dii sthaapnaa hooii / dooveeN bbraa jain eektaa, vis'v s'aaNtii atee vis'v dhrm dee aapsii meel jool vic vis'vaas' rHkhdee hn / doohee dhrm bbraa daa kheetr sirph sNsthaavaaN tHk hii siimit nhiiN hai rviNdr kumaar jain sNsaar vic ardh maagdhii bbaas'aa tooN pNjaabii vic anuvaad krn vaalee philee anuvaadk hn / inhaaN chee aagm grNthaaN daa pNjaabii anuvaad kiitaa hai / jinhaaN vicooN sii utraadhiain suutr atee s'rii upaask ds'aaNg suutr chp cukee hn / inhaaN doohaaN daa sNpaadn purs'ootm jain nee kiitaa hai istooN chuHtt 5-6 pNjaabii vic . choottiiaaN pustkaaN chpiiaaN hn / hthlii pustk dee leekhk rviNdr kumaar jain atee purs'ootm jain dooveeN dhrm bbraa hii hn / duusree hisee vic bbgvaan mhaaviir dee kujh coonnveeN updees' hn / maiN rviNdr jain atee purs'ootm jain nuuN aas'iirvaad bbeejdii haaN jinhaaN meeree dhrm prbbaavnaa prcaar dee kNm nuuN agee vdhaaunn lii aapnnee guruu (meeraa) hukm, sir mthee prvaann crraaiaa / maiN inaaN doohee dhrm bbraavaaN dii joorrii tee bbviHkh vic ajihee mhaan kNmaaN dii ichaa krdii haaN jinhaaN naal jain eektaa vis'v s'aaNtii atee aapsii piaar vdhdaa hoovee, kiuNki maanv eektaa hii jain eektaa hai| | maiN unhaaN saaree acaariaa, upaadhiaa, saadhuuaaN daa is pustk lii bbeejee aas'iirvaad atee sujhaavaaN lii dhNnvaad krdii haaN / jain sthaank viir ngr dilii Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbuumikaa | bbaartii saahit vic bbgvaan mhaaviir - purs'ootm jain - rviNdr jain, maaleerkoottlaa bbaartii saahit, itihaas drs'n atee dhrm dii prNpraa vic jain dhrm dii ik khaas jghaa hai / praaciin veed, puraannaaN atee buHdh saahit vic kisee naa kisee ruup vic jain dhrmaaN dee tiirthNkraaN saadhuuaaN daa jikr jruur aaiaa hai / . jain dhrm duniiaaN daa sbb tooN puraannaa dhrm hai / jis dee aapnnee sidhaaNt lNbee smeeN tooN is dees' dee lookaaN nuuN aapnnee vHl hmees'aaN khicdee rhee hn / jain raajiaaN, mNtriiaaN dii bbaartii itihaas vic khaas jghaa hai / inhaaN vic biNbsaar s'reennik, koonnik, cNdrgupt, biduusaar, koottaal, sNprpti, khaarveel atee kumaar paal dee naaN vrnnn yoog hn / jinhaaN jain prNpraavaaN nuuN lNbee smeeN tk vdhnn phulnn daa avsr ditaa / inhaaN raajiaa, mNtriiaaN tooN chuHtt hj'aaraaN acaariaa, upaadhiaavaaN atee saadhuuaaN nee jain saahit dee nirmaann vic aapnnaa hisaa paaiaa hai / isee kaarn hii bbaart dee hr kheetr vic jain puraattv dee mNdr, muurtiiaaN atee grNth bbNddaar mildee hn / jain tiirthNkr atee acaariaa s'uruu tooN hii aapnnee dhrm prcaar daa maadhiam aam lookaaN dii bbaas'aa jihii hai / ihoo kaarnn hai ki aHj jain saahit sNskrit atee praakrit tooN chuHtt raajsthaan, gujraatii, mraatthii, kNnrr, teelguu, apbbrs' vic bbaarii maatraa vic mildaa hai / apbbrs', kNnrr atee hiNdii bbaas'aavaaN dee taaN jain acaariiaa jnmdaataa hii mNnee jaaNdee hn / jain dhrm anusaar jain dhrm hmees'aaN rhinn vaalaa dhrm hai / dhrtii dee kisee nee kisee hisee vic dhrm avtaar (tiirthNkr) jruur ghuNmdee hn / asiiN jis kheetr vic rhiNdee taaN usnuuN jNbuu diip daa bbrt kheetr aakhdee hn / dhrm dee ddhilaa painn tee 24 tiirthNkr (dhrm sNsthaapk) jnm laiNdee hn / is yug dii kurrii dee philee tiirthNkr bbgvaan ris'vdeev sn atee aakhrii bbgvaan mhaaviir| | saaddaa muHkh vis'aa bbgvaan mhaaviir baaree bbaartii saahit baaree jaannkaarii haasl krnaa hai / asiiN is leekh vic jain dhrm vic bbgvaan mhaaviir, buHdh dhrm vic bbgvaan mhaaviir sbNdhii, mhaatmaa buHdh atee mhaaviir dee muHkh aNtr Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 mhaaviir baaree likhee mukh jain, ajain saahit; bbgvaan mhaaviir daa vaidik saahit vic j'ikr naa aaunn dee kaarnnaa dii crcaa kraaNgee / jain dhrm vic bbgvaan mhaaNviir jain prNpraa vic is s'bd daa khaas mhHtv hai |tiirth doo prkaar daa hai / ik sthaavr atee duusraa jNgm / sthaavr tiirth us s'hir nuuN aakhdee hn jithooN tiirthNkraaN dee 5 kliaankaaN naal sbNdht kooii ghttnaa hooii hooveeN / jNgm tiirth vii doo prkaar daa hai (1) saadhuu saadhvii dhrm (2) s'rvk (upaask) vikaa (upaasikaa) dhrm / tiirthNkr duusree prkaar dee dhrm tiirth dii sthaapnaa krdee hn / sbb tiirthNkraaN daa dhrm updees' ik hii huNdaa hai |pr ik tiirthNkr dee kaaphii smaaN puuraa hoonn tee jd ihoo updees' ddhilee painnee s'uruu hoo jaaNdee hn taaN bbrt khNdd vic 24 tiirthNkr jnm laiNdee hn / pr mhaa vidooh kheetr vic 20 tiirthNkr hmees'aaN vicrdee rhiNdee hn |jiaadaa tooN jiaadaa ik smeeN bbrt aadi sbb mhaavideeh kheetraaN vic 10 tiirthNkr vicr skdee hn / ik kheetr ik smeeN vic doo tiirthNkr iktthee nhiiN ghuNmdee / jain dhrm dii tiirthNkr prNpraa daa asr vaidik atee budh dhrm tee bhut piaa hai / jis dee sittee vjooN vaidik prNpraa philee tiirthNkr bbgvaan ris'v deev atee mhaatm budh nuuN vis'nuuN bbgvaan daa avtaar mNndii hai / avtaar atee tiirthNkr veekhnn nuuN avtaaraaN atee tiirthNkraaN vic kooii phrk njr nhiiN aaudaa kiuNki tiirthNkraaN dii trhaaN avtaaraaN daa kNm vii adhrm daa khaatmaa krkee dhrm dii sthaapnaa krnaa hai / avtaar daa paidaa hoonnaa, liilaa vikhaaunnaa nis'cit hai / tiirthNkraaN daa kheetr sirph adhiaatmik hai| jain dhrm dee tiirthNkr aam mnuHkhaaN vaalee pichlee jnm vic, tiirthNkr gootr diiaaN 16 jaaN 20 ddhNgaaN dii upaasnaa krdee hn, atee inhaaN boolaa dee si vjooN unhaaN nuuN tiirthNkr gootr dii praaptii huNdii hai |tiirthNkr bcpn tooN tiNn giaan dee dhaarnnii huNdee hn |tiirthNkraaN dee grbb prvees', jnm, diikhiaa, keevl giaan tee nirvaan smee deevtee js'n mnaaudee hn / jain dhrm avtaar vaad vic vis'vaas' nhiiN rHkhdaa / tiirthNkr kisee tiirthNkr jaaN deevtaa daa avtaar nhiiN huNdee, sgooN aapnnii dhiaan saadhnaa naal ih pd praapt krdee hn| Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaidik prNpraa vic veedaaN vic puraatn kaal tooN deevtiaaN dii upaasnaa huNdii aaii hai |puraannaa vic brhmaaN, vis'nuuN atee s'iv dee avtaaraaN dii crcaa asiiN sNkheep ruup vic kraaNgee / puraannkaaraaN dee deevtee sidhee dhrtii tee paapaaN daa naas' krn lii huNdee hn| ih deevtee jruurii nhiiN ki mHnukh dee ruup vic jnm lainn / inhaaN deevtiaaN daa ikoo ik muHkh udees' aapnnee bbgtaaN dii rkhiaa krnaa hai / bbgvt puraann vic bbgvaan dee asNkh avtaar vic aakhee gee hn inhaaN avtaaraaN dii ginntii vic 16, 22, 24 nuuN prmuHkh mNniaa giaa hai / dsm skNdh 22 avtaaraaN dee naaN ginnaaee gee hn |pr ih 24 dii suucii 39 tHk phuNc gii hai / inhaaN nuuN vibbv kihaa giaa hai / 39 vibbv dee naaN dii suucii is prkaar hai / (1) pdm naabb (2) dhruuv (3) ant (4) s'ktaa tmn (5) mdhuusuudhn, (6) vidiaa deev (7) kpil (8) vis'vruup (9) vihjhm (10) kroodhaatmaa (11) vaarrvaa ytr (12) dhrm (13) vaars'ivr (14) eekaarnn vsaaii (15) kmainsvr (16) vraah (17) nrsiNh (18) piius'aarn (19) s'riiptii, (20) kaaNtaa aatm (21) raahuu jiit (22) kaalnoo mihn (23) paarijaathr (24) looknaath (25) s'aaNt aatmaa (26) dtaatreey (27) nyoogr s'aaii (28) eek s'igtn (29) vaasndeev (30) tirivikrm (31) nr (32) hrii (33) kisn (34) prs'raam (35) prs'raam (36) raam (37) deevividh (38) klkii (39) paataal s'yn / bbNddaar krn vic hd smirtii 10/5/145 vic 24 vibbv dee naaN is prkaar hn / (1) kees'v (2) naaraaynn (3) maadhv (4) gooviNd (5) vis'nuuN (6) mdhuu suudhn (7) trivikrm (8) vaamn (9) s'riidhr (10) hriikees (11) pdmnaabb (12) daamoodr (13) sNkrsnn (14) vaasuu deev (15) prdumn (16) anirudh (17) purs'ootm (18) adhooksj (19) nrsih (20) achuut (21) jnaardhn (22) updees (23) hrii (24) srii kis'n / jain tiirthNkraaN dii prNpraa dii trhaaN buHdh prNpraa vic vii 24 budhaaN dii prNpraa mildii hai / is prkaar jain tiirthNkr prNpraa daa sidhaa jaaN asidhaa asr budh tee vaidik prNpraa upr piaa hai Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jain prNpraa vic vaidik prNpraa dii trhaaN avtaaraaN dii ginntii vaaree mtbbeed nhiiN / jain dhrm anusaar jain prNpraa sdiivii s'aas'vt hai / buHdh prNpraa vic avtaarvaad dii prNpraa bhut pichooN aaii hai / jain prNpraa daa muHkh aadhaar aatmaavaad, jiiv ajiiv, paap, puNn, s'Nvr nirjraa, aasrv, bNdh, mooks', chee lees'iaa krmvaad anookaaNtvaad atee iis'vr vaad dee sidhaaNt hn / jain tiirthNkr ardh maagdhii bbaas'aa vic updees' krdee hn| tiirthNkraaN dee updees' nuuN unhaaN dee prmukh ceelee gnndhr suutr ruup vic sNgrhi krdee hn / ihoo prNpraa hunn tHk clii aa rhii hai / jain saahit vic bbgvaan mhaaviir bbgvaan mhaaviir bbaartii itihaas dee sunihrii tee srvpHkhii s'kh's'iiat dee maalk sn / unhaaN daa jnm vais'aalii jihee gnntNtr vic hooiaa / saaraa s'aahii ghraannaa unhaaN nuuN piaar krdii sii / usdee baavjuud unhaaN sNsaar dee hiHt atee kliaann lii aapnnaa sbb kujh tiaag jNgl daa raah liaa / unhaaN 30 saal dii bbrpuur jvaanii vic privaark mooh jNjaal chHdd kee aatmaa nuuN jaannn dii koos'is' kiitii / 30 saal duniiaaN nuuN aslii jiivn jiunn daa updees' deenn tooN baaad unhaaN 72 saal dii umr vic aapnnii aatmaa daa aNtm updees' nirvaan haasl kiitaa hai jis lii unhaaN anNtaaN jnmaaN tooN yaatraa s'uruu kiitii sii / bbgvaan mhaaviir daa jiivn puraatn kaal tooN hunn tHk likhiaa jaaNdaa rihaa hai / asiiN aapnniiaaN mus'klaaN daa jikr krn tooN philaaN aHj tHk bbiNn bbiNn bbaartii bbaas'aavaaN vic likhee kujh prmukh jiivn critr dii jaannkaarii heetth likhee caartt raahiiN krvaavaaNgee / naaN pustk leekhk daa naam smaaN bbaas'aa ardh maagdhii uhii 5-6 sdii ii. puu. uhii oo uhii uhii 1. acaarNg sutr bbgvaan sudhrmaa svaamii 2. acaarNg suutr daa | uhii diviaa skNdh 3, . suutr kritaaNg uhii 4. sthaanaaNg uhii 5. smaavaayaag 6. bbgvtii sutr 7. giaataa dhrm kthaaNg 8. upaask ds'aaNg uhii 9. aNkits'aa . 10. annuutroo paatiik 11. vipaak suutr 12. auppaatik suutr uhii uhii uhii uhii uhii uhii uhii bbcp|D uhii u u u @ c Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DuDuDDD uhii uhii uhii 13. nirvaaliiaa suutr uhii uhii * 14. raajprs'iiaa suutr uhii uhii uhii 15. klpaavNt sikaa sutr uhii uhii 16. pus'pikaa sutr . uhii uhii uhii 17. srii utraadhiain suutr uhii uhii uhii 18. nNdii suutr uhii uhii 19. ds'aas'hut skNdh uhii uhii | uprookt jain saahit bbgvaan dee smeeN daa hai atee unhaaN dee prmukh gnndhr svaamii raahiiN iktthaa kiitaa giaa hai is saahit vic bbgvaan mhaaviir daa sNkheep vrnnn unhaaN dee jiivn kaal sbNdht ghttnaavaaN prmukh ceeliaaN daa vrnnn, daars'nik crcaavaaN atee sidhaaNt mildee hn / is tooN baaad acaariaa bbHdrvaahu philee) raahiiN rcee klp suutr daa vrnnn krnaa jruurii hai / niyuktii saahit | istooN baaad niyuktii saahit daa sthaan hai / is saahit vic ' uprookt aagm saahit tooN chuHtt kaaphii kujh hoor visthaar naal mildaa hai / prmukh niryuktii kaar acaariaa bbrvaahuu daa smaaN vikrm sNmt 500-600 dee vickaar hai / aavs'yk saahit vic philaa sthaan aavs'yk niyuktii daa hai / is grNth vic bbgvaan mhaaviir dee pichlee 27 jnmaaN, supnee, keevl giaan, aneekaaN thaavaaN tee ghuNmnn daa vrnnn hai |istooN chuHtt is grNth vic bbgvaan mhaaviir dee iNdrbbuutii aadi 11 gnndhraaN daa vrnnn atee unhaaN dii bbgvaan mhaaviir naal philii bbeeNtt smeeN hooii daars'nik crcaa daa visthaar naal vrnnn aaiaa hai / ' is niyuktii upr 14 s'taavdii tHk heetth likhiaaN acaariaa nee sNskrit ttiikaa likhiiaaN hn / unhaaN acaariaa dee naaN is prkaar hn : pustk daa naaN . leekhk .. 22. mleegirii virtii acaariaa mlaigirii 23. hrii bbdr virtii acaariaa hriibbdr surii jii mhaaraaj 24. dees' viaakhiaa mldhaarii acaariaa srii heem cNd jii m. 25. vis'ees'k aavs'k bbaas'y jincNdr jii mhaaraaj 26. ttiikaa . mldhaarii acaariaa srii heem cNdr jii m. 27. aavs'k niyuktii diipikaa vijeedaan suurii jii mhaaraaj 28. vis'ees'k aavs'k bbaas'y vivrn | koottaa acaariaa jii 29. curnnii jidaas gnn mhitr 30. vis'ees'k aavs'k bbaas'y . jincNdr jii 3. svaipgiaa virtii inhaaN sbb virtiiaaN vic mhaaviir jiivn critr vis'aaltaa naal aaiaa hai / Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ crnnii saahit curnnii saahit dii bbaas'aa sNskritii atee praakrit milii julii hai / aavs'k curnnii vic bbgvaan mhaaviir dee tpsiaa kaal atee ks'ttaaN daa bhut suNdr atee sps'tt vrnnn hai / praakrit saahit pustk daa naaN 32. cupn mhaapurs' criam 33 mhaaviir criai 34 mhaaviir criai 35 tilooee pnntii pustk daa naaN 36 trees'tt mulaakaa purs' caaritr 27. lghu trees'tt s'laakaa purs' caaritr 38. lghu trees'tt blaakaa purs' caaritr 39. reestt smritii s'aastr 40. mhaapuraann crit 41. puraann saar sNgrhi 42. raaeeml abbaudiaa 43. cturvis'Ntii jincritr 44. viiroodykaavy 45. utrpuraann 46. vrdhmaan critm 47, viir vrdhmaan crit leekhk daa naaN s'iilaakacaariaa neemiicNd suurii gunncNdr suurii sNskrit saahit leekhk daa naaN klikaal srvg acaariaa srii heem cNd jii mhaaraaj soom prbbaa acaariaa mhaamhim upaadhiaa meegh vijee gnnii pNddt aas'aadhr meertuNg agiaat pdmsuNdr amrcNd munii giaan saagr acaariaa gunnbbdr mhaakvi asg bbttaark sklkiirtii smaaN vikrm sNbt 868 1141 "1139 37 smaaN vikrm sNmt 1126-1129 dsviiN sdii agiaat 1615 20 sdii sNn 1910 15 sdii apbbrNs' bbaas'aa apbbrNs' bbaas'aa puraannii praakit atee ajdii hiNdii vickaar pul daa kNm krdii hai ih bbaas'aa hiNdii dii maaN hai / ih bbaas'aa prmukh ruup vic jain acaariaa Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dii bbaas'aa rhii hai / kujh siHdh saahit nuuN chHdd kee baakii ajain saahit is bbaas'aa . vic nhiiN mildaa / pustk daa naaN ' smaaN leekhk daa naaN vikrm 9-10 sdii acaariaa pus'pmitr 48. tris'tt mhaapuriis' gunnaa alNkaar mhaapuraann 49. vddmaann khaa 50. vddmaann khaa 51. mhaaviir crit 52. mhaaviir crit 53. vddmaann khaa ' 54. vddmaann crit vikrm sNbt 1545 vikrm sNbt 1512 jai mitr abbai deev thrii pus'pdNt mhaakvi riidhu kvi nrlainn dhrm kvi s: 1512 : leekhk daa naaN pustk daa naaN 55. mhaaviir raas 56. vrdhmaan puraann 57. mhaaviir noo raas 58. vrdhmaan raaee 59. vrdhmaan puraann 60. vrdhmaan crit 61. vrdhmaan suucniikaa 62. mhaaviir puraann 63. mhaaviir dii bintii 64. mhaaviir chNd raajsthaanii saahit smaaN kvi kumd cNdr kvi nvlr sNvt 1609 sNvt 1665 sNvt 1691 : pdm kvi vrdhmaan kaavi nvl raaee keesrii siNgh kvi budhjn mnmukh saagr bbttaark kdr bbttaark subbcNdr | raajsthaanii vic aneekaaN hii kviaaN nee bbgvaan mhaaviir daa caaritr likhiaa hai / is daa prmuHkh kaarnn ih hai ki ithee aneekaaN hii sNt mhaatmaa paidaa hooee hn / jinhaaN aapnnii maat bbaas'aa raahiiN bbgvaan mhaaviir dee jiivn tee updees' daa prcaar kiitaa / aadhunik saahit praakrit, apbbrNs' atee sNskrit atee raajsthaanii tooN chuHtt hoor bbaas'aa vic bbgvaan mhaaviir daa jiivn criHtr likhiaa giaa hai / upr kujh prmukh grNthaaN dee naavaaN daa jikr kiitaa hai / uh bbgvaan mhaaviir dee aNgreejii, hiNdii atee Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujraatii jiivn caaritr dii ginntii, is choottee jihee grNth vic krnii asNbbv hai| bbgvaan mhaaviir dee 25veeN nirvaan mhootsv tee dees'ii atee videes'ii bbaas'aavaaN vic bbgvaan mhaaviir dee jiivn critraaN dii jaannkaarii pees' krnii jruurii hai / lrrii nN. 1. 2. 3456 3. bbgvaan mhaaviir srii mhaaviir caarit 5. srii vrdhmaan caarit 4. 6. pustk daa naa srii mhaaviir svaamii critr bbgvaan mhaaviir kaa aadrs' jiivn 7. s'roomnn bbgvaan mhaaviir tiirthNkr vrdhmaan 9. tiirthNkr mhaaviir bbaag 1-2 689 mhaaviir kthaa 8. 10. aagm aur tripittk eek anns'iilnn (12) 11. jain dhrm daa maulik itihaas 12. snmti mhaaviir 13. mhaaviir sidhaaNt aur updees' 14. vis'v jyootii mhaaviir 15. caar tiirthNkr 16, mhaaviir baannii 17. vais'aalii kee raajkumaar tiirthNkr vrdhmaan mhaaviir 18. kaalpnik adhiaatmk mhaaviir 19. mhaaviir daa aNtr stl 20. mhaaviir meerii dris'ttii meeN 21. mhaaviir prcee aur baannii 22. bbgvaan mhaaviir 23. nirgrNth bbgvaan mhaaviir 24. yugpurs' mhaaviir 25. bbgvaan mhaaviir 26. jgd udhaark bbgvaan 27. kuNddl pur kee raajkumaar leekhk daa naaN vkiil nNd laal lluu bbaaii goopaal daas jiivaa bbaaii ptteel cNdr raaj bbNddaarii srii hrs'cNdr munii munii srii giaan cNdr munii srii cauth ml jii mhaaraaj gnnii kliaann vijai srii cNd raampuriiaa acaariaa vijeeNdr smaaN gujraatii vikrmii sNbt 1925 gujraatii 1941 hiNdii gujraatii hiNdii hiNdii bbaas'aa acaariaa rjniis' srii kaamtaa prsaad jii srii jai bbiks'uu srii s'rd kumaar ddaa. jgdiis' cNdr jain aNbbailaal naaraaynn joos'ii jai prkaas' s'rmaa hiNdii hiNdii hiNdii hiNdii suurii ddaa. munii ngraaj jii acaariaa srii hstii hiNdii srii surees' munii jii upaadhiaa srii amr munii hiNdii hiNdii uhii pNddt sukhlaal sNghvii hiNdii pN. veecrdaas doos'ii hiNdii ddaa. neemii cNdr jain hiNdii acaariaa budhii saagr svaamii stiaa deev acaariaa rjniis' hidii hiNdii hiNdii hiNdii hiNdii gujraatii hiNdii hiNdii hiNdii hiNdii 1941 1929 TELE uhii 1 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. lghuu mhaaviir kaa jiivn s'roomnn mhaaviir 29. 30. vrdhmaan (mhaakaav) 31. viiraayaann (mhaakaav) 32. giaat putr s'roomnn bbgvaan mhaaviir 33. tris'laa nNdn mhaaviir 34. s'rii mnn bbgvaan mhaaviir kaa jiivn 35. bbgvaan mhaaviir 36. mnn bbgvaan mhaaviir (1-8) 37. jain aagm 38. bbgvaan mhaaviir 39. jain dhrm 40. pNc kliaannk 41. bbgvaan mhaaviir 42. bbgvaan mhaaviir 43. bbgvaan mhaaviir nee khaa 44. mhaaviir kii saadhnaa kaa rhsy 45. mhaaviir kiaa thee 46. bbgvaan mhaaviir kee sidhaaNt * 47, vikddim aaph laardd 48. mhaaviir kii sikhiaa ee aur meerii anubbuutiiaaN 49. laardd mhaaviir laaiiph aidd ttiiciNg 50. bbgvaan mhaaviir kaa ahiNsaa drs'n 51. mhaaviir viaktitv 52. bbgvaan mhaaviir 53. cauvis tiirthNkr 54. bbgvaan mhaaviir aur vis'v s'aaNtii munii srii aNbaalaal jii yuvaa acaariaa s'rii nHth ml jii mhaaraaj annuupkvi proophaisr hiiraal kpaarriaa rtilaalu mphaa bbaaii muniisii mhaa bbdr kr vijai srii kaaNs'ii raam caavlaa srii rtn vijai jii mhaaraaj ddaa. hrmn jookoosii munii srii cauthml jii m acaariaa srii sus'iil kumaar jii mhaaraaj srii mnoohr munii jii mhaaraaj munii neemcNd jii mhaaraaj upaadhiaa srii phuul cNd jii tilkdhr s'aas'trii gujraatii hiNdii hiNdii gujraatii gujraatii munii dulhraaj jii saadhvii as'ook srii saadhvii knnk srii urduu aNgreejii ddaa. gookul cNd jain ddaa. gookul cNd jain srii giaan munii jii aNgreejii aNgreejii hiNdii mulkhraaj jain viml kumaar jain ' aNsuu ' hiNdii acaariaa srii tulsii jii hiNdii acaariaa srii tulsii jii yvaa acaariaa srii nHth mHl jii m hiNdii hiNdii hiNdii yuvaa acaa: srii nHthml jii hiNdii yuvaa a: srii nthml jii hiNdii uhii muni chHtr ml jii m aNgreejii hiNdii aNgreejii hiNdii hiNdii hiNdii hiNdii hiNdii Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55. jin baannii 56. jin suutr 57. bbgvaan mhaaviir acaariaa rjniis' jii hiNdii acaariaa rjniis' jii hiNdii acaariaa sii tulsii jii hiNdii 58. annuutr yoogii (bbgvaan mhaaviir) (1-3) srii viireeNdr kumaar jain hiNdii 59. bbgvaan mhaaviir . srii mdhukr munii jii m. hiNdii 60. bbgvaan mhaaviir upaadhiaaee amr munii jii cNd sunnaa ssr 61. bbgvaan mhaaviir kisn cNd vrmaa hiNdii 62. bbgvaan mhaaviir kaa jnm pN, hiiraa laal dugrr hiNdii 63. kiaa mhaaviir vivaahit thee pN. hiiraa laal dugrr hiNdii | uprookt jiivn caaritraaN vic kujh prmuHkh leekhkaaN vlooN likhee gee jiivn vrnnn hn / jnm sthaan | bbgvaan mhaaviir dee jnm sthaan baaree aHj dee itihaaskaaraaN nuuN kaaphii bbuleekhee hn / aHj kHl tiNn sthaanaaN nuuN bbgvaan mhaaviir daa jnm sthaan mNniaa jaaNdaa hai / s'veetaaNbr jain prNpraa puraatn kaal tooN lchvaarr (j'ilaa gyaa) nuuN bbgvaan mhaaviir daa jnm sthaan mNndii hai / digNbr jain prNpraa naalNdaa dee nj'diik kuNddlpur nuuN bbgvaan mhaaviir daa jnm sthaan mNndii hai, pr aHj dee bbaartii tee videes'ii saaree itihaaskaar bbgvaan mhaaviir daa jnm sthaan vais'aalii jilaa muj'phrpur nuuN mNndee nhiiN / uthee bbaart srkaar nee ik stuup lgaaiaa | philee dooveeN sthaan mgdh dees' vic aauNdee hn / jithee raajtNtr sii pr bbgvaan mhaaviir daa jnm khtrii kuNdd graam vic hooiaa sii / is gHl dii gvaahii puraannee aacaariiaa, bbgvtii suutr utraadhiain suutr, klp suutr aadi tooN vii huNdii hai / bbgvaan mhaaviir dii maataa vais'aalii dee raajaa ceettk dii bbainn sii| digNbr prNpraa vaalaa kuNddlpur tiirth jiaadaa puraannaa nhiiN hai / digNbr prNpraa vic vii bbgvaan mhaaviir daa ris'taa vais'aalii gnntNtr dee mukhii mhaaraajaa ceettk naal joorriaa giaa hai / buHdh saahit vic vii vais'aalii nuuN gnntNtr aakhiaa giaa hai / mhaatmaa buHdh nee vais'aalii dee chviiaaN dii sbbaa unhaaN vlooN srb sNmtii naal phaislee krn dii prsNsaa kiitii hai / ithee hii bs nhiiN vais'aalii gnntNtr bhut khus'haal sii ! ithooN dee look rNg birNgee kprree phindee sn / mhaatmaa budh nee ithooN dee lookaaN nuuN deevtaa kihaa hai / ih look bjurgaaN atee mhimaanaaN dii bhut ijt krdee sn| Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digNbr prNpraa anusaar bbgvaan mhaaviir dii s'aadii nhiiN hooii sii / unhaaN daa , philaa updees' paavaa purii dii thaaN raajhi dee viplaacl phaarr tee hooiaa sii| jd tHk jnm sthaan daa kooii vidvaan nirnnaa nhiiN krdee, us smeeN tHk lchvaarr vaalaa jnm sthaan hii mNnnnaa tthiik hai / nirvaan sthaan| bbgvaan mhaaviir dee jnm dii trhaaN unhaaN dee nirvaan vaalii jghaa sbNdhii itihaaskaaraaN dee kaaphii mtbbeed hn / buHdh grNthaaN vic bbgvaan mhaaviir dee nirvaan daa aapsii viroodh vaalaa vrnnn hai / inhaaN prmaannaaN nuuN veekh kee kii look utr prdees' dee goorkhpur jilee dee kool phur dee piNdd nuuN paavaa mNndee hn / | pr jain grNthaaN vic kidhree vii bbgvaan mhaaviir dee inhaaN kheetraaN vic ghuNmnn daa vrnnn nhiiN / duusree buHdh grNthaaN vic bbgvaan mhaaviir nuuN mhaatmaa buHdh viroodhii drsaaiaa giaa hai / ajihee glt prmaannaaN tee vis'vaas' krnaa ktthin hai / smucaa jain smaaj, bihaar vic sthit paavaapurii nuuN hii bbgvaan mhaaviir daa nirvaan sthaan mNdr hai / ithee digNbr tee s'veetaaNbr dooveeN smaajaaN daa iktthaa ik jl-mNdr hai / ih mNdr kaaphii praaciin hai | prsidh jain itihaaskaar gnnii kliaann vijai atee svrgvaasii srii agr cNd naahttaa nee isnuuN bbgvaan mhaaviir daa nirvaann sthaan dsiaa hai / kiuNki klpsuutr vic mdhm vickaarlii) paavaa daa j'ikr hai / us smeeN tiNn paavaa ngriiaaN sn (1) mlaaN dii paavaa, jithee budh nee nirvaan tooN philaaN aaraam kiitaa sii / ih paavaa kus'iiaaraa dee kriib hai| joo vidvaan budh grNthaaN dee aadhaar tee bbgvaan mhaaviir dee nirvaan dii gHl krdee hn uh is paavaa nuuN paavaa mNndee hn / pr ithee kooii nvaaN jaaN praaciin dhrm asthaan bbgvaan mhaaviir dii yaad naal sbNdht nhiiN / (2) ik paavaa mgdh dees' dii hHd upr hai / is daa vrnnn uprliiaaN straaN vic aa cukaa hai / (3) ih paavaa bbNgii dees' dii raajdhaanii sii / joo kisee vii sthitii vic bbgvaan mhaaviir daa nirvaan sthaan nhiiN ! | sbb glaaN daa sittaa ikoo hai ki mgdh dees' dee kriib raajgirii dee paas vaalii paavaa hii bbgvaan mhaaviir dii nirvaan jghaa hai / ithee jl mNdr tooN chuHtt aneekaaN praaciin mNdr, khuuh, stuup vrnnn yoog hn / 12viiN sdii vic kii Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiirth klp vic isee paavaa daa j'ikr hai / bbgvaan mhaaviir naal sbNdht paavaa lHbbnn lii ih grNth bhut shaaik hai / vaidik saahit atee bbgvaan mhaaviir hiNdu saahit vic jithee bbgvaan ris'bbdeev, aris'ttneem aadi tiirthNkraaN daa j'ikr aaiaa hai / uthee jain dhrm sbNdhii bbrpuur saamgrii veed, puraann aadi vaidik saahit vic mildii hai / kooii vii puraann ajihaa nhiiN, jis vic philee tiirthNkr bbgvaan ris'bbdeev daa j'ikr naa aaiaa hoovee / puraannkaaraaN nee bbgvaan ris'bbdeev nuuN bbgvaan vis'nuuN jii daa avtaar atee mnn dhrm daa prvrtk mNniaa hai / pr kisee vii vaidik grNth vic aHj tHk bbgvaan mhaaviir baaree ik s'bd nhiiN mildaa / hunn tHk kisee vii vaidik grNthkaar nee bbgvaan mhaaviir dee hHk jaaN viroodh vic kooii s'bd nhiiN likhiaa isee sittee vjooN pHchm dee kujh leekhk 19viiN sdii tk ddaa lyoosn aadi nee jain dhrm atee buHdh dhrm nuuN ikoo smjhdee rhee / mhaatmaa buHdh nuuN mhaaviir aakhdee rhee / is sbb daa kaarnn kii hai ? ih bhut vicaar krn vaalii gHl hai jis mhaapurs'aaN nee sNsaar tee iNnee upkaar kiitee, us daa us smeeN dee saahit vic naa tHk naa aaunnaa, ik acNbbee vaalii gHl hai / saaddii smjh anusaar is dee heetth likhee kaarnn hoo skdee hn : (1) is vaidik dhrm daa aadhaar caar veed rhee hn / vaidik dhrm vaalee veedaaN tooN ultt cHlnn vaalee nuuN naastik smjhdee hn / isee kaarnn s'aaid bbgvaan mhaaviir daa j'ikr naa aaiaa hoovee / (2) bbgvaan mhaaviir nee veedaaN tee adhaarit jaat-paat atee chuut chaat aadi buraaiiaaN naal khul kee ttHkr lii |unhaaN aapnnee dhrm sNgh vic choottiiaaN aakhiiaaN jaann vaaliiaaN jaataaN nuuN braabrii dii thaaN ditii / bbgvaan mhaaviir dii viroodhtaa daa ih kaarnn vii hoo skdaa hai / (3) bbgvaan mhaaviir nee yugaaN tee adhaarit hiNsaa daa, ps'uu blii atee bhudeev vaad dii khulh kee niNdaa kiitii / iNnii niNdaa us smeeN dee kisee vii dhrm prcaark nee nhiiN kiitii / hoo skdaa hai, is dhaarmik viroodhtaa dee kaarnn bbgvaan mhaaviir daa j'ikr naa aaiaa hoovee / hoor tiirthNkraaN smeeN ih buraaiiaaN vaidik dhrm vic naa hoonn, isee kaarnn bhut saaree prmukh tiirthNkraaN daa vaidik saahit vic vrnnn aaiaa hai / (4) ik kaarnn ih vii hoo skdaa hai ki vaidik dhrm vic braahmnnaaN dii prmuHkh bbuumikaa rhii hai / jdooN ki mnn sNskritii vic khtrii hii dhrm prmukh rhee Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hn / ik khtrii dhrm daa updees' kroo, s'aaid ih gHl us smeeN dee prNpraavaadii braahmnn smaaj nuuN cNgii naa lHgii hoovee / kii look aHj kl buHdh dii trhaaN hnuumaan bjrNg blii lii mhaaviir s'bd vrtdee hn / saaddee dees' vic bhaadr phaujiiaaN lii mhaaviir cHkr naaN daa tgmaa hai / soo saariiaaN glaaN daa nicoorr ih hai ki mhaaviir ik vis'ees'nn hai / kooii viaktii daa naaN nhiiN kiuNki mhaaviir vrdhmaan naal, praaciin smeeN tooN jurriaa aa rihaa hai / is lii asiiN tiirthNkr vrdhmaan nuuN tiirthNkr bbgvaan mhaaviir aakhdee hn / vrdhmaan vii bcpn vic bhaadr sn jis dee snmaan vjooN iNdr nee unhaaN nuuN mhaaviir naaN ditaa / buHdh dhrm atee bbgvaan mhaaviir ii. puurv 6viiN sdii daa smaaN bbaart lii hii nhiiN, sgooN smucee ees'iiaa dee dhaarmik uthl puthl atee kraaNtii daa smaaN hai / is smeeN ciin vic laautsee, griis vic paithaagoors, iiraan vic jruthust nee jnm liaa / isee bbaart vic jain prNpraa anusaar 363 mt atee buHdh prNpraa anusaar 63 s'mnn mtaa' daa vrnnn vii mildaa hai / jain s'aas'tr suutr kritaaNg vic inhaaN mtaaN dee caar bbaag krkee visthaar naal crcaa kiitii hai / inhaaN nuuN 4 ... smoosrn (dhrm sbbaa) aakhiaa giaa hai / ih bbeed is prkaar hn | (1) kriaavaadii aatmaa daa kriaa naal sbNdh sthaapit krdee hn| unhaaN daa sidhaaNt hai ki krtaa binaa puNn, paap aadi kriaa nhiiN huNdii |ih jiiv aadi nauN pdaarth nuuN ikaaNt ruup vic mNndee hn / inhaaN dee 180 bbeed hn| (2) akiaavaadii : kriaavaad - is daa vrnnn ds'aars'rut skNdh vic aaiaa hai / inhaaN daa mHt hai look nhiiN, prlook nhiiN, maataa nhiiN, pitaa nhiiN, arihNt nhiiN ckrvrtii nhiiN, bldeev nhiiN, vaasuudeev nhiiN, nrk nhiiN, nrk vic kooii jnm nhiiN laiNdaa, cNgee jaaN maarree daa kooii phl nhiiN, muktii nhiiN, is lii saariiaaN dhaarmik kriaavaaN beekaar hn / " inhaaN dee 84 bbeed hn / 1. dhaasi c rii, dhaaji th thrrhii suutr nipaat sbbist 2. suutr kritaaNg virtii 1/12 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agiaanvaad : agiaanvaad daa aakhnnaa hai " saaree jhgrree dii jrrh giaan hai |kiuki giaan jaaN adhuuraa giaan hii sbb jhgrriaaN daa muul hai / jis mnukh nuuN giaan hii nhiiN hooveegaa / us daa hii kliaann hooveegaa / is mt dee 67 bbeed hn / vinaivaad : vinaipuurvk vivhaar krn vaalee nuuN vinaivaadii aakhdee hn / ih saadhuu gu atee kuHtee daa ikoo jihaa stikaar krdee hn / ih binaa liNg bbeed tooN sbb dii vinai (seevaa bbgtii) krdee hn / deevtaa, raajaa, saadhuu, daas, buddhee, paapii, maataa atee pitaa dii mn bcn tee sriir raahiiN yoog vinai aadr krnaa, inhaaN daa dhrm hai / " ih sirph muktii nuuN mNndee hn / inhaaN dee 32 bbeed hn / ' | 363 mtaaN dee prvrtk | prsidh jain grNth ttvaarth raajvaartiik vic acaariiaa aNklk nee inhaaN mtaaN nee kujh prsiHdh acaariiaa dee naaN dsee hn / uh is prkaar hn / kriaavaad dee acaariiaa tee viaakhiaakaar kookl, kaatthiividhii, kooki, hrii, s'msruumaan, kpil, roos' haariit, as'v, muNdd, aas'vaalaayn aadi 180 kriaavaad mt dee acaariiaa hn / akriaavaad dee acaariiaa tee viaakhiaakaar, mric, kumaar, ulk, kpil, gaarg, viaagrbbuutii, vaavl, maatthr, moodraa, mood, laayaann aadi 84 akriaavaadii mtaaN dee acaariiaa atee viaakhiaakaar hn / agiaanvaad dee acaariiaa tee viaakhiaakaar saal, vaas'kl, kaiNthmii, saatymugrii, caaraaynn, kaatth, mdhiaanNdnii, mood, ppliaad, vaadraaynn, s'vis'tthkrit, eetiikaayn, vsuu, jaimnii aadi 67 agiaanvaad acaariiaa tee prmukh viaakhiaakaar hn / vs'is'tt, praas'r, jtuukrn, baalmiikii, roomrsnii, styaat, viaas, eelaapur, aimniiav, iNdrdHt, aysthuul aadi 32 vinaivaad mHt dee acaariiaa tee viaakhiaakaar hn / jain drs'n aneekaaN pkhooN kiriaavaadii drs'n hai, ik pkhooN nhiiN / 1. utraadhiain vrid virtii pNnaa 444 2. ttvaarth raajvaartik 8/1562 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ is tooN chuHtt s'bbaas'y nis'thcuurnii pNnaa 15 vic us smeeN dee 23 mtaaN tee unhaaN dee aacaariiaa dee naa aaee hn / joo is prkaar hn / (1) aajiivk (2) iis'rmt (3) ulug (4) kpil mt (5) kvil (6) kaavaal (7) kaavliaa (8) crg (9) tcniaa (10) priivraajk (11) pNddrNg (12) boorriit (13) bbichug (bbikkhuu) (14) bbikhuu (15) rHtprr (16) veed (17) tHk (18) srkh (19) sutiivaadii (20) seeyvrr (21) sooybbikhuu (22) s'aakymt (23) hduusrkh buHdh saahit vic vii 6 s'mnn sNprdaavaaN daa j'ikr aaiaa hai, joo is prkaar hai / . 6 mHt (1) akriaavaad (2) niatiivaad (3) ucheedvaad (4) anooyoojy vaad (5) cturyaam sNbbrvaad (jain dhrm) (6) viks'eep vaad / 6 sNprdaavaaN dee prmukh s'mnn aacaariiaa 1. puurn kaas'yp is mt daa puurn kaas'yp prvrtk sii, ih nNgaa rhiNdaa sii / ih akriaavaad daa kHttrr smrthk sii / us daa mt sii " jee kooii kree jaaN kraavee, kttee jaaN kttaavee, duHkh deevee jaaN dilaavee, dukhii kree jaaN kraavee, ddr lgee jaaN ddraavee, maaree jaaN coorii kree, sNnh laavee, ddaakaa maaree, ikoo mkaan tee hmlaa kr deevee, praaii istrii daa bboog kree jaaN jhuutth boolee taaN vii kooii paap nhiiN hai / aneekaaN ps'uuaaN nuuN maar kee jee kooii maas daa ddheer vii laa deevee taaN vii paap nhiiN / daan, dhrm, sNjm atee scaaii kooii puNn nhiiN| 2. mNthlii putr goos'aalk ih niatiivaad sidhaaNt daa acaariaa sii / philaaN ih bbgvaan mhaaviir naal kriib 6 saal rihaa |uthee isnee bboojoolees'iaa naaN dii s'ktii praapt kiitii / is baaree atee is dee sidhaaNt visthaar naal vrnnn is pustk vic atee bbgvtii suutr vic drj hai / is daa mHt 5 sdii tHk cldaa rihaa / is daa sidhaaNt sii " ki sbb kujh niat hai / kujh krn dii jruurt nhiiN |bl viirj', purs'aarth daa kooii mhHtv nhiiN, sbb kujh beekaar hai / akl mNd tee muurkh dooveeN trhaaN dee jiiv 80 lHkh mhaaN klp tooN baaad aapnnee aap mukt hoo jaaNdee hn / mNthlii putr us smeeN dee aacaariaa vicooN mhaatmaa buHdh tee mhaaviir tooN baaad sbb tooN vHdh prbbaavs'aalii sii / as'ook dee s'ilaa leekhaaN vic is dee aajiivk mt dii kii Zha Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jghaa crcaa aaii hai / as'ook dee pootee ds'rth nee aajiivk bbikhs'uuaaN lii guphaavaaN bnnaaiiaaN sn / 1 3. ajiitkees' kNbl ucheedvaad daa ih muHkh prvrtn sii / ih baalaaN daa bnniaaN kNbl phindaa sii usdaa mHt sii / daan, yHg, hvn vic kujh tHth nhiiN, cNgee mNdee krm daa kooii phl nhiiN / maataa, pitaa, daan, nrk, deevtaa aadi kujh nhiiN / mnuHkh daa sriir caar bbuutaaN daa bnniaa hai |mrn tooN mittii-mittii vic paannii-paannii vic aHg-aHg vic atee hvaa-hvaa vic jaa mildii hai |maut tooN baaad kujh nhiiN bcdaa, kooii look, prlook jaaN puunr jnm aadi kujh vii nhiiN / 4. pdh kaaNtyaan 2 uh tthNddaa paannii isteemaal krdaa sii / usdaa mHt sii " sHt pdaarth kisee nee nhiiN bnnaaee / ih khNbee dii trhaaN attl hn / ih naa hildee hn, naaN bdldee hn / ik duusree nuuN nhiiN staaNdee / ik duusree nuuN sukh dukh deenn vic asmrth hn / ih pdaarth hn (1) jmiin (2) paannii (3) aHg, (4) hvaa (5) suHkh (6) duHkh (7) jiiv, inhaaN pdaarthaaN nuuN maarn vaalaa, mrvaann vaalaa, sunnn vaalaa, jaannn vaalaa, vrnnn krn vaalaa kooii nhiiN / 5. sNjy veeltthii putr 3 is mHt nuuN sNs'eevaadii vii kihaa jaaNdaa hai / sNjee daa mHt sii " jee mainuuN kooii puHchee ki prlook kii hai atee mainuuN lgee ki prlook hai taaN maiN khaaNgaa - " haaN!" joo mainuuN ajihaa nhiiN lgeegaa / taaN maiN aakhaaNgaa ki ajihaa vii nhiiN ki prlook naa hoovee|jiiv hai jaaN nhiiN, cNgee buree krm daa phl mildaa hai jaaN nhiiN, tthaagt (budh) maut pichooN rhiNdee hn jaaN nhiiN, inaaN kisee sidhaaNtaaN baaree meerii kooii niscit dhaarnaa nhiiN / 6. nirgrNth giaat putr ih bbgvaan mhaaviir daa hii naam hai |23veeN tiirthNkr bbgvaan paars'Nnaath dii prNpraa 4 vrtaaN vic ykiin rkhdii sii / isee lii bbgvaan mhaaviir nuuN cturyaam dhrm daa prvtk aakhiaa giaa hai / baaad vic bbgvaan 1. bbaartii sNskritii aur ahiNsaa pNnaa 45-46 2. bbgvaan buHdh pNnaa 18 3. dhm pHd atth kthaa 1-144 4. bbgvaan buHdh 181-82 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaaviir nee aprigrhi vrt nuuN sNkheep krkee brhmcrj vrt dii aHdd sthaapnaa kiitii / jis kaarn inhaaN pNj niymaaN nuuN pNj mhaavrt aakhdee hn / nirgrNth jain dhrm daa puraannaa naaN hai, giaat bbgvaan mhaaviir dii lichvii jaatii dii ik up s'aakhaa sii / isee prkaar chee dhrm prcaarkaaN daa jiivn, buHdh, grNthaaN tee adhaarit hai / pr saanuuN buHdh grNthaaN tee puuraa ykiin nhiiN rkhnnaa caahiidaa / kiuNki buHdh aacaariaa daa ikoo ik udees' mhaatmaa buHdh nuuN hoor dhrm acaariaa tooN upr vikhaannaa hai / ajihaa tripittk saahit atee miliNd prs'n kthaa vic aam mildaa hai / istooN chuHtt jain grNth ris'ii bbaasiit suutr vic, aneekaaN puraannee atee bbgvaan mhaaviir dee smeeN dee mhaaNpurs'aaN dii baannii drj hai |joo ki dhaarmik pkhooN nhiiN sgooN itihaask pHkhooN vii bhut mhHtvpuurn hai / uprookt crcaa vic asiiN bbgvaan mhaaviir dee smeeN dee atee unhaaN tooN philaaN mtaaN dii itihaas pkhooN crcaa kiitii hai / sivaaee jain atee buHdh dhrm tooN inhaaN mtaaN daa kooii itihaas nhiiN mildaa / jain atee buHdh grNthaaN daa inhaaN mtaaN baaree vrnnn bhut pkhpaat puurn hai / inhaaN mtaaN daa naaN kooii grNth mildaa hai naa hii kooii upaask mildaa hai / kisee vii jain grNth vic mhaatmaa buHdh daa jikr vii nhiiN aaiaa / buHdh, grNthaaN, pittkaaN saahit vic bbgvaan mhaaviir dii praaciin dhrm, prNpraa baaree kaaphii crcaa mildii hai / jee buHdh grNthaaN vic nirNtth naay puHt naau naa huNdaa taaN s'aaid pchmii leekhk bbgvaan mhaaviir dii hooNd nuuN hii naa mNndee / mhaatmaa buHdh daa caacaa, bHp nirgrNthaaN daa upaask sii / buHdh grNthaaN vic bbgvaan mhaaviir atee mhaatmaa buHdh dii sidhii mulaakaat nhiiN aaii, sgooN mhaatmaa buHdh atee bbgvaan mhaaviir dii ceeliaaN dii dhrm crcaa daa vrnnn jruur aaiaa hai / inhaaN crcaavaaN daa ikoo udees' bbgvaan mhaaviir nuuN niivaaN vikhaa kee mhaatmaa buHdh nuuN ucaa vikhaaunnaa hai / inhaaN crcaavaaN vic jain sidhaataaN dii tulnaa, buHdh sidhaataaN naal kiitii gii hai smucee buHdh saahit vic bbgvaan mhaaviir dii crcaa 5 vaar aaii hai| inhaa vicooN 32 vaar muul tripittk grNthaaN vic hai / mjhiiminikaaee vic 10 vaar hai, atee diirgh nikaaee vic 4 vaar hai / aguNtr nikaaee, sNyukt nikaaee aadi vic 7-7 vaar hai / sut nipaat atee vinaipittk vic vii 2-2 vaar crcaa aaii hai / inhaaN crcaavaaN vic 23veeN tiirthNkr bbgvaan paas'naath dee ctryaam dhrm daa vrnnn, nirgrNthaaN diiaaN tpsiaavaaN, krmvaad, aas'rv abbijaatii (lees'iaa) Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , look, prlook, dhiaan, kriaa, akriaavaaN, paatr, kupaatr daan daa vrnnn jain grNthaaN naal meel khaaNdaa hai / prsiHdh jrmn vidvaan ddaa. hairmn jaikoovii nee aapnnee suutr kritaaNg suutr atee utraadhiain suutr dee aNgreejii anuvaad vic inhaaN crcaavaaN daa khul kee vis'lees'n kiitaa hai / bbgvaan mhaaviir atee buHdh iHk dees' vic jNmee, plee, atee ghumee pr doohaaN mhaapurs'aaN daa milaap naa hoonnaa bhut hii anookhii gHl hai / | ' pr kujh vii hoovee buHdh grNthaaN daa vrnnn, bbgvaan mhaaviir dee itihaas, dhaarmik atee smaajik vrnnn pkhooN kaaphii mhHtvpuurn hai / bbgvaan mhaaviir atee mhaatmaa buHdh kii pHchmii itihaaskaar bbgvaan mhaaviir atee mhaatmaa buHdh nuuN iHk hii smjhdee rhee / inhaaN leekhkaaN nee buHdh dhrm nuuN jain dhrm dii s'aakhaa tee kisee nee jain dhrm nuuN buHdh dhrm dii s'aakhaa aakhiaa | pr inhaaN leekhkaaN vicooN kisee nee vii buHdh grNthaaN vHl veekhnn dii koos'is' nhiiN kiitii / bbgvaan mhaaviir dee upaask nuuN as'ook dee s'ilaaleekhaaN vic nirgrNth aakhiaa giaa hai / inhaaN vic budh bbikhs'uuaaN lii mnn s'bd daa isteemaal hooiaa hai / goos'aalk dee ceeliaaN lii aajiivk atee braahmnn lii baahmnn s'bd aaiaa hai / inhaaN itihaaskaaraaN daa uprookt hvaaliiaaN vHl dhiaan naa deennaa bhut hii hairaan krn vaalii gHl hai / inhaaN leekhkaaN nee jain puraatHtv tee saahit daa tthiik adhiain nhiiN kiitaa / . ddaa. hrmnn jaikoovii nee sbb tooN philaaN bbgvaan mhaaviir atee mhaatmaa budh daa phrk srii acaarNg suutr dii bbuumikaa vic khul kee kiitaa hai / bbgvaan mhaaviir atee mhaatmaa buHdh dii diHtii jaannkaarii daa asiiN hunn crcaa kraaNgee / bbgvaan mhaaviir ( 599.527 vii. sii.) ghr daa naaN : jnm sthaan maataa daa naaN : pitaa daa naaN vrdhmaan giaat lichviiN khtrii kuNdd gaam kris'laa raajaa sidhaarth brree bbraa daa naaN bbainn daa naaN ptnii putrii jmaaii daa naaN ndii vrdhn sudrs'naa .. ys'oodhaa kh'iaadrs'naa jmaalii diikhiaa keevl giaan umr nirvaan sthaan prmuHkh ceelee daa naaN giaan khNdd rijuu baalkaa ndii 72 saal paavaapurii iNdrbbuutii mhaatmaa budh (581-647 ii. puu.) . ghr daa naaN kul jnm sthaan maataa daa naaN pitaa daa naaN caacee daa naaN sidhaarth s'aak lubnii maaiaa deevii sus'oodhn bp ptnii putr giaan sthaan kul umr , nirvaan prmukh ceelee kul Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ys'oodraa raahul budh (gyaa) 80 saal kus'iaaraa aanNd | inhaaN phrkaaN tooN chuHtt ddaa: hrmn jaikoobii nee bhut sps'tt krkee bbgvaan mhaaviir nuuN hii nhiiN, bbgvaan paars'vnaath nuuN itihaask mhaapurs' sidh kr ditaa hai / budh grNth anusaar mhaatmaa buHdh daa caacaa bHp paars'v naath dii prNpraa daa upaas'k sii / bbgvaan mhaaviir dee maataa-pitaa vii isee prNpraa nuuN mNndee sn / | usnee jain dhrm atee budh dhrm daa vii jikr kiitaa hai veekhnn nuuN jain dhrm atee buHdh dhrm kaaphii njdiik hn / dooveeN dhrm nirvaan nuuN mNndee hn / pr buHdh dhrm vaalee, jain dhrm dii trhaaN aatmaa nuuN ajr amr nhiiN mNndee / buHdh dhrm vic ahiNsaa dee sidhaaNt dee inaa joor nhiiN ditaa giaa, jin jain dhrm vic ditaa giaa hai / jainiiaaN dee aneekaaNt vaad dee naaN dee sidhaaNt tooN duniiaaN daa kooii dhrm vii jaannuu nhiiN / | haaN, buHdh dhrm vic bbikhs'uu lii mnn s'bd aaiaa hai / istooN chuHtt arihNt, din, mhaaviir, svai budh s'bd dooveeN dhrmaaN vic iktthee mildee hn jis kaarnn aam lookaaN nuuN bbgvaan mhaaviir atee mhaatmaa budh vic phrk krnaa aukhaa hoo jaaNdaa hai / jain dhrm ik sutNtr dhrm hai / jain prNpraa bhut praaciin hai / jain dhrm naa kisee dhrm dii s'aakhaa hai atee naa hii bbgvaan mhaaviir atee budh ik sn ih tthiik hai ki jain dhrm daa buHdh dhrm upr kaaphii asr hai / tiirthNkr bbgvaan mhaaviir ih pustk pNjaabii bbaas'aa vic likhii sNsaar vic philii pustk hai . ih pustk likhnn lgiaaN saanuuN prmaannik smgrii dii ghaatt mhisuus huNdii rhii hai / pustk likhnn lgiaaN asiiN is pustk dii bbaas'aa, chpaaii atee aakaar daa khaas dhiaan rkhiaa hai / is pustk dii likhaaii lii bbiNn bbiNn grNthaaN atee prNpraavaaN dii mdd lii hai / is dee naal naal asiiN prm s'rdhee upaadhiaaee srii amr munii jii dee unhaaN vlooN likhii bbuumikaa lii vii dhNnvaadii haaN / sbb tooN vHdh asiiN is pustk dii preerikaa mhaasaadhvii, mhaannii srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj dee dilooN rinnii haaN ki unhaaN saanuuN ik itihaask maukaa diHtaa hai / is tooN chutt asiiN saadhuu rtn srii rtn munii jii mhaaraaj, pNjaab keesrii srii viml munii jii mhaaraaj, arihNt sNgh dee aacaariiaa srii sus'iil kumaar jii mhaaraaj, aacaariiaa srii tulsii dee s'is' srii roos'n munii jii, jai cNd jii mhaaraaj, acaariiaa iNdrdn Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suurii jii mhaaraaj atee acaariiaa aanNd ris'ii jii mhaaraaj dee dilooN dhNnvaadii haaN jinhaaN aapnnee aas'iirvaadaaN atee sujhaavaaN raahiiN saaddaa hauslaa vdhaaiaa hai / saanuuN aas hai ki saaddii ih koos'is' jain dhrm dee bbgvaan mhaaviir baaree jaannn vaalee pNjaabii paatthkaaN dii kujh iHchaa puurii kr skeegii / is smeeN ik s'ubb maukaa kaanphrNs vis'v pNjaabii kaanphrNs diHlii daa hai / | paatthkaaN dii purjoor mNg atee pNjaabii yuuniivrsittii pttiaalaa vlooN B.A. dhrm lii bbgvaan mhaaviir pustk daa duusraa aiddiis'n mhaasaadhvii srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj dii preernnaa naal laalaa sus'iil kumaar jain prdhaan ais. ais. jain sbbaa preem bbvn krool baag nee aapnnii puuj maataa jii dii yaad vic chpaaiaa hai| asiiN is shiyoog lii guruunnii jii mhaaraaj dii preernnaa nuuN prnnaam krdee hooee, laalaa jii dii sNsthaa vlooN dhNnvaad krdee haaN atee guruunnii jii nuuN prnnaam krdee haaN ih pustk unhaaN dee kr kmlaaN vic smrpit krdee haaN / | aNt vic asiiN is grNth vic rhi giiaaN truttiiaaN prtii khimaa caahuNdee haaN / saanuuN aas hai ki suujhvaan paatthk saaddiiaaN gltiiaaN vHl dhiaan naa diNdee hooee pustk dee muul udees' nuuN smjhnngee / s'ubb kaamnaavaaN shit, s'ubb ciNtk mhaaviir sttriitt, rviNdr kumaar jain mleer koottlaa purs'ootm daas jain Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaan jain vikaa, puujnn yoog maataa laajvNtii jii jain ' (siaal koott vaalee) jain dhrm vic istrii daa mhHtvpuurn sthaan hai / sNsaar daa jain dhrm philaa dhrm hai jisnee istrii nuuN purs' dee braabr dhaarmik tee smaajik drjaa prdaan kiitaa / bbgvaan ris'vdeev tooN bbgvaan mhaaviir tk 24 tiirthNkraaN nee aapnnee sNgh sthaapit krdee smeeN saadhvii dee naal naal vikaa dee sNgh dii sthaapnaa kiitii / is srii siNgh nuuN tiirthNkr keevl giaan smeeN nmskaar krdee jain vikaa (praa) viHc maataa mruu deevii mooks' nuuN jaan vaalii is yug dii philii upaasikaa sii / bbgvaan mhaaviir dee smeeN sulsaa, reevtii aadi vikaavaaN jain dhrm daa s'iNgaar sn / ih prNpraa hunn tHk cHl rhii hai / isee upaasikaa dii kurrii sn saaddee maataa sriimtii laajvNtii jain / aap siaalkoott s'hir dee prsiHdh upaask laalaa srdaarii laal jii jain dii dhrm ptnii sn / saaraa jiivn aapnee daan, s'iil tp atee giaan dii araadhnaa vic arpn kiitaa / dooveeN ptii ptnii hii jain dhrm prtii smrpit sn| diin dukhiiaaN dii nis'kaam seevaa krnaa maataa jii aapnnaa krtv smjhdee sn / saadhuu saadhviiaaN dii puujaa, bbgtii atee drs'n unhaaN daa jiivn sii / saaraa din smaaik, tHp, tikuumnn, munii drs'n atee tHtv crcaa vic gujrdaa sii| aapnee aapnnee jiivn vic aneekaaN vaar ik vrt, doo vrt, tiNn vrt | atee aHtth vrt rkhee / aap dii tHpsiaa sNsaarik suHkhaaN lii nhiiN sii, sgooN krmaaN dee kHttnn lii sii / | aap mhaa saadhvii jain jyootii sii svrn kaaNtaaN jii mhaaraaj dii prm bbgt sn / laalaa srdaarii laal jii jain daa krool baag vikhee preem bbvn jain sthaank dii usaarii vic prmuHkh hHth rihaa hai / aap lNbaa smaaN smaaN ais. ais. jain sbbaa krool baag dee prdhaan rhee / maataa jii dee dhaarmik sNskaaraaN daa asr unhaaN dee spuHtr srii sus'iil kumaar jain tee puuraa hai / aapnee aapnnii maataa jii dii seevaa krkee rmaainn kaal dee srvn kumaar dii udaahrnn pees' kiitii / aap aHjklh krool baag preem bbvn Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ais. ais. jain sbbaa dee prdhaan hn / aap nee jain saadhvii srii svrn kaataaN jii mhaaraaj dii preernaa naal bbgvaan mhaaviir dee jiivn critr daa khrc krkee maataa sriimtii laajvNtii dii yaad nuuN taajaa kiitaa hai, uthee jain saadhvii srii svrn kaaNtaa jii mhaaraaj daa aas'iirvaad vii praapt kiitaa hai / unhaaN dii maatr bbgtii sraahnn yoog hai / guruunnii dee prti aap daa smrpnn mhaan hai / asiiN aap jii daa thi dilooN dhNnvaad krdee hooee is pustk dii krikaa jain saadhvii up prvrtnii srii svrn kaataaN jii mhaaraaj dee crnaaN vic bNdnaa nmskaar krdee hooee, unhaaN nuuN bbgvaan mhaaviir pustk smrpit krdee haaN / s'ubbciNtk rviNdr jain, purs'ootm jain Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jain dhrm atee mhaaviir (philaa bbaag) ees'iiaa, vis'v dee prmuHkh dhrmaaN daa jnm sthaan hai / ees'iiaa dee ik bbaag daa naaN bbaart vrs' hai jisnee sNsaar dee 4 prmuHkh dhrmaaN nuuN jnm diHtaa hai / ih dhrm hn-vaidik dhrm, jain dhrm, buHdh dhrm atee siHkh dhrm / | bbaartii sNskritii dii vicaardhaaraa nuuN prmuHkh ruup viHc asiiN doo bbaagaaN viHc vNdd skdee haaN - 1. vaidik 2. s'mnn / vaidik prNpraa yuHg, vrn aas'rm, jaat paat, deevii deevtiaaN atee veedaaN viHc vis'vaas' rHkhdii sii / mnn prNpraa yoog, dhiaan, vrt, krm vicaardhaaraa, tHpsiaa, punr jnm, nirvaan vic vis'vaas' rkhdii sii / aariiaa dee bbaart viHc prvees' krn tooN philaaN joo vikaas bbrpuur sbbiataa is dhrtii tee phailii hooii sii atee jinhaaN lookaaN naal aariiaa jaatii daa yuHdh hooiaa uh ih s'mnnaaN dii hii sbbiataa sii / s'mnnaaN dee prmuHkh ruup viHc kii sNprdaaee rhee hn / jinhaaN vicooN jain (nirgrNth) bNdh, aajiivk, goorik, taaps aadi prsidh sn / " 1 | saakhy drs'n vii vaidik vicaardhaaraa daa prmuHkh viroodhii sii uh drs'n nee ktth, sveetaas'vr, prs'n maitraayaannii jeehee puraatn upnis'dhaa nuuN prbbaavit kiitaa sii / aHj kHl gairiik, taaps taaN vaidik prNpraa vic mil gee hn | ajiivk sNprdaaee vii aHj kl khtm hoo giaa hai / mnnaaN diiaaN dee prmuHkh vicaardhaaraaN hii bc giiaaN hn (1) jain atee (2) buHdh / s'mnn sNskritii | inhaaN vicooN jain vicaardhaaraa bbaart dii sbb tooN puraatn vicaardhaaraa hai| | is gHl dii gvaahii hHrrpaa tee moohnjoodrroo diiaaN sbbiaataavaaN diNdiiaaN hn / 1. prvcn saaroodvaar gaathaa 731-33 bbgvaan mhaaviir Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbaavee aHj tHk us lipii nuuN puurii trhaaN nhiiN prrhiaa jaa skiaa pr moohnjoodrroo tooN praapt dhiaan viHc baitthee yoogii diiaaN muurtiiaaN is gHl dii gvaahii diNdiiaaN hn ki aariiaa tooN philaaN joo sbbiataa bbaart viHc nivaas krdii sii uh s'mnn sNskritii daa hii iHk prmuHkh aNg sii atee isee sbbiataa daa aariiaa nee vinaas' kiitaa sii / asiiN bbaart dee puraatn itihaas tooN is sbNdhii jaankaarii haasl krn dii koos'is' kraaNgee / veed sNsaar dii sbb tooN puraatn pustk hai / is vicooN rigveed kaaphii mhHtvpuurn hai / is veed vic us smeeN dee puraatn dhrm dii ruup reekhaa daa ptaa lgdaa hai / rigveed vic 'vaars'naa munii' daa vrnnn is prkaar mildaa hai| " munii dii bbaavnaa naal rNgee asiiN hvaa viHc sthit hoo gee haaN / doostoo tusiiN saaddaa ' sriir hii veekhdee hoo / " 1 teetriiaarynk nee s'mnnaaN nuuN hii trs'naa ris'ii tee urdhmNthii (brhmcaarii) aakhiaa hai / vAtarazanA ha vA RSayaH zramaNA urdhvamanthino babhUvuH / (217/1 sphaa 137) ih mnn philee tiirthNkr bbgvaan ris'vdeev dee ceelee sn / is gHl daa smrthn s'riimd bbaagvt (5/3/20) vic is prkaar mildaa hai / bbgvaan ris'v mnnaaN, ris'iiaaN tee brhmcaariiaaN daa dhrm prgtt krn lii s'ukl dhiaan dee ruup viHc prgtt hooee / " ? . s'mnnaaN daa vrnnn hud aarnyk upnis'dhaaN tee raamaain viHc vii mildaa hai / (1) rigveed 10/11/136/2 | dharmAn diyitukAmo vAtarazanAnAM zramaNAnAmRSINAmUrdhvacetasAM zuklayA tanunAvatatAra / (3) daar nk upnisdh 4/2/22 | (4) baalkaaNdd brg 1422 | tApasA bhuM jate cApi zramaNA bhujante tathA bbgvaan mhaaviir Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rigNveed vic s'roomnnaaN lii kees'ii s'bd daa vrnnn vii mildaa hai / kees'ii bbgvaan ris'vdeev daa hii ik naaN hai / rigveed vic kees'ii tee ris'vdeev daa vrnnn iHktthaa hii mildaa hai / athrvveed jis vic vrtiaa kaaNdd daa vrnnn hai usdii tulnaa , bbgvaan ris'vdeev dii tpsiaa naal kiitii jaa skdii hai / vraatiaa vaaree prsidh veedaaN dee ttiikaakaar srii saayn daa kthn hai, uh vidiaa naal bbrpuur, mhaan, adhikaar vaalee, puNn prtaap vaalee, sNsaar raahii puujn yoog tee prmuHkh braahmnn hn / ih veedik sNskaaraaN tooN rhit hn / " " jee kooii 'vraatiaa ' tHpsvii tee vidvaan hoovee uh taaN stikaar jruur paaveegaa atee prmaatmaa dii trhaaN puujiaa jaaveegaa bbaaveeN braahmnn us naal guHsaa hii rHkhnn / " 1 rigveed vi bbgvaan ris'vdeev daa kaaphii jikr aaudaa hai ? kii look ihnaaN s'bdaaN dee arth bdl diNdee hn / rigveed vic mnn sNskritii daa ik bhut hii piaaraa s'bd " arhn vii mildaa hai / arhn tooN bbaav hai raag dvees' nuuN jiHt kee srvg bnnn vaalaa| ih s'bd aam taur tee tiirthNkraaN lii vrtiaa jaaNdaa hai / ' veedik look vii ' arhn ' s'bd jain dhrm lii hii smjhdee rhee hn| 'hnumaan naattk ' vic aakhiaa giaa hai / arhannityatha jainazAsanaratAH / (1) oo) athrveed saayn bbaas'y 15/1/1/1 | kaciMdra vidvattamaMmahAdhikAraM puNyazIlaM vizvasaMmAnyaM brahmAthaviziSTe vrAtya manulakSya vacanamiti maMtavyam / (a) 15/1/1/1 | rigHveed 1/24/1401-2 4/3315-5/2/28-4 6/1/1/8, - 6/2/1911-10/12/166/1 | rigveed 24/33/10 } (2) (3) bbgvaan mhaaviir Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aariiaa dee bbaart aaunn tooN philaaN joo jaatiiaaN bbaart vic rhiNdiiaaN sn unhaaN vic naag, draavirr atee asur bhut prsidh hn ! daas look iNnee vikaass'iil nhiiN sn / inhaaN jaatiiaaN naal hii aariiaa dee kii yuHdh hooee / puraanaaN vic jgaa jgaa ih likhiaa giaa hai ki aasur look arihNtaaN dee upaas'k sn / | vis'nuuN puraann anusaar maayaa mooh naaN dee jain bbiks'uu dee asuraaN nuuN arihNt dhrm dii diikhiaa diHtii uh veedaaN viHc vis'vaas' nhiiN rkhdaa sii / uh aneekaaNt vaad vic vis'vaas' rHkhdaa sii / upnis'daa viHc ih vrnnn vii kiitaa giaa hai ki aatm vidiaa dee maalik sbb tooN philaaN khHtrii sn / inhaaN khtriiaaN dee mukhii daa naaN hii ris'vdeev siiN joo naabbii tee mruu deevii dee puHtr sn / ih yuHg, jaat paat tooN rhit sii / is vidiaa vic dhiaan tee tpsiaa hii prdhaan sii / | veed tee upnis'daaN tooN chuHtt mhaaNbbaart vic vii bbgvaan ris'vdeev daa . vrnnn hai / jain tiirthNkr jain prNpraa vic 24 tiirthNkr mNnee jaaNdee hn / kii itihaaskaar unhaaN dii hooNd vaaree s'Hk prgtt krdee hn / kii look jain tee buHdh dhrm nuuN vaidik (1) vis'nuuN puraann 3/17/18 pdm puraan s'is'ttii khNdd adhiaaee 13/170-410 mtsy puraann 24/43-49 deevii bbaagvt 4/13/54-57} (2) vis'nuuN puraan 3/18/12-13-14-3/18/27 * 3/18/25--3/18/28-29-3/18/8-11 (3) (4) oo) vaayuu puraann purv ardh 33/50 (a) maaNdd puraann puurv ardh anus'paad 14/60 | RSabhAdInAM mahAyoginAmAcAre / dasyavaH arhatAdayo mohitAH / mhaaNbbaart s'aaNtii purv mooks' dhrm adhiaaee 263/20 bbgvaan mhaaviir Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhrm virudh ik bgaavt smjhdee hn / kii look mhaaviir nuuN gootm buHdh daa ceelaa jaaN gautm buHdh nuuN mhaaviir daa ceelaa aakhdee hn / jain dhrm viHc 6 aaree mNnee jaaNdee hn / hr yuHg viHc cauvii tiirthNkr huNdee hn / vrtmaan smeeN hooee tiirthNkraaN vaaree jithee veedaaN viHc vrnnn mildaa hai uthee puraannaa' mhaaNbbaart dee bNdh grNthaaN vic kaaphii jaannkaarii mildii hai / ddaa. raadhaa kris'n nee yjurveed viHc ris'v, ajit atee aris'ttneemii dii hooNd dii suucnaa ditii hai / boodh grNth aNgutrnikaaee vic ark (ar) naam dee tiirthNkr daa vrnnn hai / isee prkaar budh beergaathaa viHc ajiHt naaN dee pryeek buHdh daa vrnnn hai / boodh pittkaaN grNthaaN viHc bbgvaan paars' naath dee cturyaam dhrm daa vrnnn hai / is grNth vic bbgvaan mhaaviir nuuN nigNtth naath put (nirgrNth giaataa puHtr) pNjveeN tiirthNkr dee ruup vic, kii thaaN tee stikaar naal yaad kiitaa giaa hai / 'soors'n ' nee mhaaNbbaart dee khaas naaN daa ik koos' bnaaiaa hai / jis vic supaars'v, cNdr tee sumtii tiNn tiirthNkraaN dee naavaaN dii suucnaa mildii hai / ithee ih gHl dhiaan deenn yoog hai ki ih tiNnee hii asur sn joo ki arihNt dhrm dee upaas'k hn / inhaaN tiNnaaN nuuN aNs'aaN avtaar mNniaa giaa hai / sumtii naaN dee iHk ris'ii daa vrnnn vii aaiaa hai / . . bbaagvt vic ris'vdeev nuuN vis'nuuN daa avtaar mNniaa giaa hai / avtaar dee ruup viHc taaN nhiiN, pr s'iv dee joo hj'aaraaN naaN mhaaNbbaart viHc drj hn uhnaaN vic vis'nuuN dee sreeaNs', anNt, dhrm, s'aaNtii tee sNbbv naaN vii diHtee gee hn / s'iv dee naau vic ajiHt tee ris'v dee naau aaudee hn joo sbb tiirthNkraaN dee naau hn / 's'aaNtii ' vis'nuuN daa naa vii kihaa giaa hai / vis'nuuN tee s'iv daa naaN 'suvrt ' vii hai / ih sbb tiirthNkraaN dee naau vii hn / ihnaaN naavaaN dii (1) jai: saa: ii: puu: pNnaa 108 (2) diirgh nikaaee 1/1 [5-15 1/2 [21] (3) beer gaathaa [1-20]. (4) jain saahit daa itihaas bbaag : 1 pNnaa 23-24-25 bbgvaan mhaaviir Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaantaa is krkee bhut hai kiuki ih veed viroodhii, asur sn / puraannaaN anusaar asur jain dhrm dee jaaN arihNtaaN dee upaask sn / jain dhrm dee puraannee naaN jain dhrm daa puraannaa naaN jain bhut hii nvaaN hai, praaciin vaidik grNthaaN viHc jain dhrm dee kii naaN aaee hn / rigveed vic arhn s'bd kii vaarii aaiaa hai istooN chuHtt jain saadhuuaaN dee vaars'naaN, vraatiiaa atee kais'ii naaN vii aaee hn / pdm puraann viHc arht dhrm dee prvtk bbgvaan ris'vdeev nuuN mNniaa giaa hai / rigveed viHc arhn nuuN sNsaar dii rkhiaa krn vaalaa mNniaa giaa hai | s'tpth braahmnn atee saaynn ttiikaa vic vii ahnn nuuN srees'tt kihaa / giaa hai / jain acaariaa bbrvaahuu nee bbgvaan aris'tt neemii lii arht s'bd ' daa pryoog kiitaa hai / 3 pdm puraann atee vis'nuuN puraannaaN viHc jain dhrm lii arht s'bd daa pryoog kiitaa hai / 23veeN tiirthNkr bbgvaan paars'vnaath lii arht s'bd jain dhrm viHc pryoog huNdaa rihaa hai / 1. pdm puraann 13/350 2. rigveed 2 /33/10, 2/3/13, 7/18/22, 10/2/2, 99/7 | 3. klpsuutr sNpaadk deeviNdr muniisii 161-162 4. oo) pdm puraann 13/350, (a) vis'nuuN puraann 3/18/12 | 5. (oo) baabuu choottee laal smritii grNth pNnaa 20 / (a) atiitkaa anaavrn pNnaa 60 / bbgvaan mhaaviir Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbgvaan mhaaviir smeeN jain dhrm lii nirgrNth s'bd isteemaal hooiaa bNdh saahit atee as'ook dee s'ilaaleekhaaN vic vii nigNtth s'bd mildaa hai vaidik grNthaaN vic vii nirgrNth s'bd aaiaa hai stviiN sdii vic bNgaal vic nirgrNth sNprdaaee daa jikr mildaa hai / 4 ds'veekaaliik, utraadhiain atee suutrkritaaNg aadi praaciin jain grNthaaN vic jain dhrm lii jin s'aas'n, jin maarg atee jin bcn s'bd mildaa hai| sbb tooN philaaN jain s'bd daa pryoog prsiHdh jain aacaariaa jinbbdr s'maas'mnn nee aapnnee vis'ees' aavsk bbaas'y vic kiitaa hai / 7 mHts puraann vic jin dhrm viHc deevii bbaagvt' vic jain dhrm aaiaa hai / sbb gHlaaN daa siHttaa ihoo hai ki bbiNn bbiNn smeeN vic jain dhrm dee kii naaN, ris'vdeev tooN lai kee bbgvaan mhaaNviir tHk mildee hn / ris'vdeev dee smeeN daa arht siNgh hii jin dhrm hai atee jin dhrm hii jain dhrm hai / 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. oo) aacaaraaNg 1/3/1/10 | a) bbgvtii 9/6/383 oo) diirgh nikaaee saamjphul suutr 18/21 (a) vinaipiHttk mhaavg pNnaa 242 | teetriiaarnnyk 10/63 saaynn bbaas'y bbaag-2 The age of Imperial kanoj page no 288 vis'ees' aavs'k bbaas'y gaathaa 1043, 1045, 1046 . mHtsy puraan 4/13/54 deevii bbaagvt 4/13/54 | bbgvaan mhaaviir 7 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arihNt tee tiirthNkr jain dhrm krm prdhaan dhrm hai / mHnukh dee cNgee mNdee krm (kNm) hii nrk atee svrg daa kaarnn hn / mHnukh aapnnee bbaag nuuN aap bnaaunn vaalaa hai / kooii tiisrii taakt sNsaar dee kisee maamlee vic dkhl nhiiN diNdii / aatmaa alg hai atee s'riir aHlg hai / jd aatmaa krmaaN daa cHkr puuraa krkee jnm mrn tooN mukt hoo jaaNdii hai / usnuuN hii jain dhrm viHc prmaatmaa aakhiaa giaa hai / aatmaa dii srv uHc avsthaa hii prmaatmaa hai / raag atee dvees', krm sNgrhi daa muHkh kaarnn hn / jis dee sittee vjooN aatmaa, anNt smeeN tooN kaam, kroodh, mooh tee loobb dee vHs' pai kee sNsaar viHc, bbiNn bbiNn jnm lai kee bbttk rhii hai / jdooN ih aatmaa raag dvees' tooN mukt hoo jaaNdii hai taaN isee aatmaa nuuN keevl giaan (svrg avsthaa) praapt hoo jaaNdii hai / anNt kaal tooN aatmaa ruupii s'udh soonee upr pii krm ruupii dhuurr jhrr jaaNdii hai / caarooN paasee prkaas'maan keevl giaan prgtt hoo jaaNdaa hai |isee keevl giaan avsthaa nuuN arihNt avsthaa aakhdee hn / jain s'aas'traaN anusaar is avsthaa vic mnuHkh, ps'uu, pNchii, deevtee aadi sbb juunaaN dee jiiv arihNtaaN dii bbgtii krdee hn / ari daa arth hai dus'mnn hNt daa arth hai krm khtm krn vaalaa, bbaav ih ki aatmaa dee dus'mnn tee jiHt haasl krn vaalaa / isee arihNt avsthaa nuuN ' jin ' bbaav jeetuu aakhdee hn |jain s'bd dii utpHtii isee jin ' s'bd ' tooN hooii hai, tiirthNkr baaree jain s'aas'traaN vic unhaaN dee kujh khaas lHchnn vrnnn kiitee gee hn / joo ki unhaaN nuuN keevl giaan praapt hoonn tooN baaad paidaa huNdee hn / aatmaa gunnaa pkhooN ik hai pr sNkhiaa pkhooN anNt hn / hr aatmaa dii aapnnii sHtaa hai| tiirthNkr j muHkh ruup viHc saaree tiirthNkr hii arhiNt huNdee hn / pr saaree arihNt tiirthNkr nhiiN huNdee / jain prNpraa vic tiirthNkr daa aapnnaa prmukh sthaan hai tiirthNkr tooN bbaav hai ki saadhuu, saadhvii, vik atee vikaa ruupii tiirth dii sthaapnaa krn vaalaa 8 bbgvaan mhaaviir Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jain prNpraa kiuNki sris'ttii daa aarNbb jaaN aNt nhiiN mNndii / sNsaar dee saaree drv anaadi hn / inhaaN drvaaN daa kooii s'uruu nhiiN naa hii aNt hai / smaaN painn tee utptii, vikaas tee privrtn aapnnee aap huNdaa rhiNdaa hai / soo sris'ttii daa vinaas' kdee nhiiN huNdaa, smeeN-smeeN vrn, gNdh, rs, sprs', aakaar, sNsthaan, umr, s'riir tee suHkh viHc phrk aaudaa rhiNdaa hai / is kaal (smeeN) cHkr nuuN jain dhrm viHc doo bbaagaaN viHc vNddiaa giaa hai, jdooN uprookt ciijaaN dii haanii huNdii hai us smeeN nuuN avsrpnii kaal aakhdee hn / 1 jdooN uprookt ciijaaN vic vaadhaa huNdaa hai taaN usnuuN utsrpnii kaal aakhdee hn / doo kaal dee agee 6-6 up bbaag hn joo is prkaar hn 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1234 1. 2. 3. 4. 5. 6. dukhmaa-dukhmaaN dukhmaa dukhmaa-sukhmaa sukhmaa-dukhmaa sukhmaa iHklaa sukhm kaal utsrpnii avsrpnii iklaa sukhmaa (ikl suHkh vaalaa smaaN) sukhmaaN (thoorraa suHkh vaalaa smaaN) sukhmaa-dukhmaa(suHkh duHkh vaalaa smaaN) dukhmaaN-sukhmaaN (duHkh suHkh vaalaa smaaN) bbgvaan mhaaviir 21. hjaar saal 21 hjaar saal 42 hjaar saal ghHtt ikiHk kroorr saagroopm 5 kroorr X5 kroorr saagroopm 3 kroorr X3 kroorr saagroopm 4 kroorr 14 kroorr saagroopm dukhmaaN (duHkh vaalaa smaaN) dukhmaaN-dukhmaaN (duHkh hii duHkh vaalaa smaaN) smaaN smaaN 4 kroorr 84 kroorr saagroopm 3 kroorr X3kroorr saagroopm 2 kroorr X/kroorr saagroopm 42 saal ghHtt ik kroorr iHk kroorr saagroopm 21 hjaar saal 21 hjaar saal is trhaaN suHkh-duHkh daa anNtaaN saalaaN daa cHkr cldaa rhiNdaa hai |aHj kl asiiN avsrpnii kaal dee pNjveeN bbaag dukhmaaN vicooN lNgh rhee haaN / saaddii jiNdgii s'uruu iHklii sukhmaaN bbaag tooN s'uruu huNdii hai / isee kaal dee tiisree cauthee bbaag 9 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vic tiirthNkr paidaa huNdee hn / tiirthNkraaN dii ginntii 24 huNdii hai / is kaal viHc ris'vdeev philee tiirthNkr hooee hn / unaaN nee purs'aaN nuuN kheetii krnaa, likhnnaa atee hthiaar claaunn smeet 72 klaavaaN sikhaaiiaaN / isee prkaar unhaaN nee istriiaaN nuuN vii 64 klaavaaN sikhaaiiaaN / bbgvaan ris'vdeev tooN lai kee bbgvaan mhaaviir tHk saaree tiirthNkr khHtrii kuHl viHc hii paidaa hooee hn / jain prNpraa anusaar saaree tiirthNkr khHtrii kul viHc hii paidaa huNdee hn / | tiirthNkr bcpn tooN 1008 s'riirk s'ubb lHchnnaaN dee maalk huNdee hn / bcpn tooN hii tiNn giaanaaN dee maalik huNdee hn / tiirthNkr dii maataa tiirthNkr dee jnm tooN philaaN 14 s'ubb supnee veekhdii hai tiirthNkraaN dee grbb vic aaunn jnm, diikhiaa, keevl giaan atee meeks' smeeN svrg deeiNdr deev privaar smeet dhrtii tee aa kee js'n mnaauNdee hn tiirthNkr saadhuu, saadhvii s'aavk tee vikaa ruupii dhrm tiirth dee sNsthaapk hoonn kaarnn tiirthNkr akhvaaudee hn ! is prkaar tiirthNkr nuuN keevl giaan praapt hoonnaa niscit hai ! jd tiirthNkr tooN chuutt aam aadmii keevl giaanii bnndaa hai taaN usnuuN saadhaarnn keevlii (arihNt) aakhdee hn / tiirthNkr atee arihNtaaN daa muHkh ihoo phrk hai / vrtmaan yuHg vic joo 24 tiirthNkr hooee hn unhaaN dii sNkheep jiivn reekhaa is prkaar hai| | bbaaveeN bbgvaan ris'vdeev tooN lai kee bbgvaan mhaaviir tHk tiirthNkr prNpraa lNbaa phaaslaa hai, pr 24 tiirthNkraaN nee ikoo hii dhrm drs'n daa updees' diHtaa hai / ihoo arihNt jaaN tiirthNkr aapnnaa sNsaarik jiivn nuuN puuraa krkee, jnm, duHkh, buddhaapee naal bbree sNsaar tooN mukt hoo kee siHdh akhvaaudee hn / isee nuuN jain prNpraa viHc aatmaa dii prmaatm avsthaa atee jiNdgii daa ttiicaa mNniaa giaa hai / jain dhrm vic ihoo nirvaan jaaN muktii hai / istooN baaad ih mukt aatmaa sNsaarik aatmaavaaN lii aadrs' bnn jaaNdii hai atee hr jain dhrmii isee viiraag, arhNt jin, srvg, keevlii (brhm giaan) avsthaa dii bbgtii puujaa krdaa hai taaN ki uh vii isee raah tee cl kee aatmaa, prmaatmaa dee vickaar krmaaN tee pee prdee nuuN cuHk kee aap vii bbgvaan bnn skee / kujh prmukh tiirthNkr jain s'aas'traaN vic 24 tiirthNkraaN vicooN kujh daa vrnnn brree visthaar naal mildaa hai / jinhaaN vicooN 4 tiirthNkraaN daa vrnnn prmuHkh hai / 10 bbgvaan mhaaviir Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. bbgvaan ris'vdeev 1 aap philee jain tiirthNkr sn / aap dee pitaa daa naaN naabbii atee maataa daa naaN mruu deevii sii / aap mHnukhii sbbiataa dee sNsthaapk sn / aap dee 100 puHtr tee 2 puHtriiaaN braahmii tee suNdrii sn / aapdee vddee puHtr daa naaN bbrt sii jis kaarnn is dees' daa naaN bbaartvrs' piaa |aap aapnnee yuHg dee philee raajaa atee vigiaank sn / aap nee lookaaN nuuN kudrt upr naa rhi kee hthiiN kNm krn daa updees' ditaa / aap daa vrnnn jain grNthaaN tooN chuHtt vaidik grNth rigveed atee 18 puraannaaN vic mildaa hai / 2. bbgvaan neemii naath aap 22veeN tiirthNkr sn / aap jii dii maataa daa naaN s'ivaa deevii atee pitaa daa naaN smuNdr vijee sii / aap sNsaarik pHkhooN srii kris'n dee cceeree bbraa sn| aap dee smeeN ps'uuaaN upr atiaacaar hoonn lHg piaa sii / aap jdooN aapnnii s'aadii lii raajkumaarii raajul nuuN viaahunn gee, taaN aapnee veekhiaa ki aneekaaN ps'uu braatiiaaN lii vaarree viHc bNd sn / aapnee us smeeN braat vaaps kr diHtii atee kaidii pus'uuaaN nuuN churrvaaiaa / us smeeN aapnnee jain saadhuu diikhiaa grhinn kr lii / aap daa nirvaann gujraat vic girnaar vikhee hooiaa / 3. bbgvaan paars' naath aap daa jnm bbgvaan mhaaNviir tooN 250 saal philaaN bnaars vikhee hooiaa / bbaartii atee videes'ii itihaaskaar, jain dhrm dii praaciintaa bbgvaan paars' naath tooN hii mNndee hn / aap dee pitaa daa naaN raajaa as'vsain atee maataa daa naaN vaamaa deevii sii / 100 saal dii umr vic aapdaa nirvaan smeet s'ikhr (bihaar) vikhee hooiaa / is sthaan nuuN aHjkHl paars'naath hiHl aakhdee hn / 1. kul tiirthNkr jiaadaa tooN jiaadaa 170 hoo skdee hn / utsrpnii atee avsrpnnii kaal jNbuudiip dee bbrt khNdd vic hii cldaa hai / mhaavideeh kheetr vic hmees'aaN 20 hii tiirthNkr vicrdee hn / uthee hmees'aaN cauthaa kaal hii cldaa hai 124 tiirthNkraaN dii prNpraa bbrt khNdd viHc hii hai / bbgvaan mhaaviir 11 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbgvaan mhaaviir dee pichlee jnm * tiirthNkr bnnn lii pichlee jnmaaN vic s'ubb krm jithee bhut jruurii hn, uthee tiirthNkr goot (pdvii) lii 20 prkaar dii saadhnaaN, upaasnaaN atee seevaa bbgtii bhut jruurii hai / ih 20 gunn is prkaar hn / (1) arihNt dii seevaa bbgtii (2) siHdh dii seevaa bbgtii (3) prvcn pHd-12 aNg s'aas'traaN viHc vis'vaas' rkhnaa, (4) acaariaa dii seevaa-bbgtii, (5) sthvr pHd-60 saal dee virudh saadhuu dii seevaa krnaa, (6) upaadhiaa dii seevaa krnaa / (7) tpsvii saadhuuaaN dii seevaa bbgtii krnaa (8) giaan atee giaaniiaaN dii puujaa krnaa (9) drs'n pHd-glt vis'vaas'aaN nuuN tiaag, jain sidhaaNtaaN tee vis'vaas' krnaa (10) vinai, nimrtaa aadi niymaaN daa paalnn krnaa (11) aavs'yk pHd-din viHc kiitiiaaN gltiiaaN daa sveeree s'aam praas'cit krnaa (12) s'iil pd-brhm crj daa paalnnaa krnaa atee 6 jruurii dhaarmik kNmaaN smaaik, cturvisti, guruubNdnaa, prtikrmn, kaayootsrg atee prtikhiaan (tiaag) krnaa, (13) vairaagpd-duniaavii bNdhnaaN tooN aapnnee aap nuuN mukt krnaa (14) tp raahiiN mn atee sriir dee vikaaraaN tee kaabuu paaunnaa (15) supaatr daan-daan dee yoog saadhuu nuuN 10 prkaar daa pun daan deennaa (16) smaadhii pHd-sNgh dee saadhuu saadhviiaaN upaask tee upaasikaa dii seevaa krnaa (17) guruu pd-guruuaaN, saadhuuaaN atee nveeN tpsvii nuuN aatm smaadhii viHc shiyoog krnaa / (18) hmees'aaN nveeN tooN nvaaN giaan haasl krn dii koos'is' krnaa / (19) jinvaanii pHd-tiirthNkraaN raahiiN ditee updees' tee s'rdhaa, vis'vaas' rkhnnaa, aml krnaa atee annghilii daa tiaag krnaa (20) jain dhrm dee phailaann lii dil jaan naal koos'is' krnaa / tiirthNkr aapnnee pichlee jnm vic inhaaN 20 boolaaN dii aaraadhnaa raahiiN tiirthNkr pd praapt krdee hn / ih 20 bool jain s'aas'tr vic bhut mhHtvpuurn hn / inhaaN 20 gunnaaN dee upaasnaa sdkaa hii bbgvaan mhaaviir dii aatmaa daa jiiv anNt jnm bbttkdaa hooiaa 27veeN jnm viHc bbgvaan mhaaviir dee ruup vic ' prgtt hooiaa| 12 bbgvaan mhaaviir Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbgvaan mhaaNviir daa ih jnm bhut mhHtvpuurn hai / jinaaN daa sNkheep veervaa is prkaar hai : - bbgvaan mhaaviir daa philaa jnm ih bbgvaan mhaaviir dee us jnm daa vrnnn hai jisdee sittee vjooN bbgvaan mhaaviir dii aatmaa nee tiirthNkr pdvii haasl krn dii yaatraa aarNbb kiitii / us smeeN uh nysaar naaN dee ik raajee daa naukr sii / ik vaar raajee nee usnuuN hukm ditaa, " jNgl vicooN lkrriiaaN liaau / nysaar aapnnee aneekaaN saathiiaaN naal kaaphii bail gHddiiaaN lai kee jNgl vic puHjaa / uh dupihr tHk lHkrraaN ciirdaa rihaa / dupihr smeeN hoor mj'duuraaN dii trhaaN uh vii aapnnaa bboojn khaann daa iraadaa bnnaaunn lHgaa / jd khaannaa khaann baitthaa taaN usdee mn vic ik s'ubb vicaar aaiaa 'cNgaa hoovee jee ajihee smeeN kooii munii tpsvii aa jaavee taaN ki maiN aapnnee bboojn vicooN kujh daan kr skaaN / " ajihaa soocdee hii usdee s'ubb bbaagaaN nuuN iHk jNgl vic ghumdaa saadhuuaaN daa ttoolaa, us kool puHjaa / ih saadhuu jNgl hoonn kaarnn aapnnaa rstaa bbuHl cukee sn / nysaar nee muniiaaN nuuN bboojn daan kiitaa atee uhnaaN dii seevaa bbgtii krdaa rihaa / muniiaaN nee usnuuN dhrm updees' ditaa / thoorree jihee updees'aaN naal hii nysaar nee smiaktv (scaa giaan, scaa drs'n, scaa criHtr) nuuN dhaarn kiitaa / ihoo jnm sii ki nysaar dee ruup vic bbgvaan mhaaviir aatmaa nee tiirthNkr yoog bnnn dii yaatraa aarNbb kiitii / duusraa jnm nysaar daa jiiv maarkee s'ubb krmaaN sdkaa s'oodhrm klp (deev look) vic paidaa hooiaa / uthee usdii umr plyoopm hai / tiisraa tee cauthaa jnm deevtee daa jiivn bboog kee nysaar daa jiiv, tiisree jnm vic bbgvaan ris'vdeev dee putr cHkrvrtii bbrt dee puHtr ruup paidaa hooiaa / uthee usdaa naaN mrici sii / iHk vaar bbgvaan ris'vdeev purmiitaal s'hir dee baag vic tthhiree hooee sn / bbgvaan ris'vdeev dee tp, tiaag atee vairaag bbrpuur updees' sunnkee mrici bbgvaan ris'vdeev daa ceelaa bnn giaa / pr uh thoorraa smaaN hii s'roomnn (jain saadhuu) dhrm daa paalnn kr skiaa / brrii cheetii hii usnee geeruu rNg daa kus' bbgvaan mhaaviir 13 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhaarn kr liaa / mthee tee tiNn lkiiraaN vaalaa ttiHkaa, sir tee boodii chtr khrraavaaN dhaarn krn lHg piaa / is trhaaN us mrioo dee jiiv nee goorvaaN rNg daa nvaaN bbees claaiaa / kisee smeeN bbgvaan ris'vdeev nee, bbrt cHkrvrtii nuuN dsiaa 'mrici philaa trips'tt vaasuudeev hooveegaa / mhaavideeh kheetr vic priaamiHtr naau daa cHkrvrtii hooveegaa atee aNt vic 24vaaN tiirthNkr vrdhmaan hooveegaa / " bbgvaan ris'vdeev dee mukhooN aapnnee aglee jnmaaN daa vrnnn sunnkee, rici dee mn vic abbimaan paidaa hoo giaa / uh soocnn lHgaa " meeree kul vic philee tiirthNkr ris'vdeev hooee hn / cHkrvrtiiaaN vic philaa cHkrvrtii bbrt meeraa pitaa hai, maiN vaasudeev atee tiirthNkr bnnaaNgaa, veekhoo meeraa kul kinaaN utm hai ? " | bbgvaan ris'vdeev dee nirvaan (muktii) tooN baaad rici alg updees' krn lHgaa / us kool joo vii updees' sunnn aaudaa uh hreek nuuN aakhdaa " maiN scaa saadhuu nhiiN, sHcaa dhrm taaN tiirthNkr bbgvaan ris'vdeev daa hai / " iHk vaar mrici bimaar hoo giaa / kisee saadhuu nee vii us dii seevaa naa kiitii / usnee kpil naaN dee raajkumaar nuuN aapnnaa ceelaa bnnaaiaa / agee cHlkee usee kpil munii daa sidhaaNt hii kpil drs'n akhvaaiaa / 84 lHkh puurv dii saal umr puurii krkee uh brhm deev look vic paidaa hooiaa / jithee usnee * 10 saagroom dii umr puurii kiitii / pNjvaaN jnm| 10 saagroopm umr puurii krkee nysaar daa jiiv koolaaNg sniivees' vic paidaa hooiaa / uthee usdii umr 80 lHkh puurv sii |uthooN mrkee us braahmnn nee anNtaa vaar kii juunaaN vic jnm liaa / jihnaaN dii kooii ginntii nhiiN / cheevaaN tee stvaaN jnm| is vaar nysaar daa jiiv sbuunnaa ngrii viHc pus'miHtr naau dee baahmnn ruup vic paidaa hooiaa jithee usnee 70 lHkh purv dii umr bboogii / is umr dee aakhrii hisee vic uh privraajik (mn saadhuuaaN dii ik kism bnn giaa atee uthooN umr puurii krkee uh soodhrm deev look vic paidaa hooiaa| atthvaaN tee nauvaaN jnm | nysaar daa jiiv soodhrm deev look vic aapnnii umrii puurii krkee ceetysniivees' vic agnii udyoot naaN dee baahmnn ruup viHc paidaa hooiaa / umr 14 bbgvaan mhaaviir Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dee aakhrii hisee vic uh privraajik bbiks'uu bnniaa ! is jnm viHc uh 64 lHkh purv dii umr puurii krkee iis'aan deev look vic maadhiam sthitii vaalaa deevtaa bnniaa / dsvaaN tee giaarvaaN jnm | dsveeN jnm viHc vii nysaar daa jiiv mNdr s'niivees' vic paidaa hooiaa, uHthee usdaa naaN agniibbuutii tee kuHl braahmnn sii / iHthee usnee pheer privraajik saadhuu dii diikhiaa hinn kiitii / iHthee isdii umr 56 lHkh purv sii / giaarveeN jnm ih jiiv aatmaa sntkumaar deev look viHc maadhiam sthitii ruup viHc paidaa hooii / baarhvaaN tee teervaaN jnm * * jntkumaar deev look vicooN nikl kee nythaar daa jiiv sveetaaNviikaa ngrii viHc bbaardvaaj' baahmnn dee ruup vic paidaa hooiaa usnee pheer privraajik diikhiaa grhinn kiitii / is jnm vic usdii umr 44 lHkh puurv sii / uthooN cl kee nysaar daa jiiv meeheedNr deev look vic paidaa hooiaa| is deev look tooN nikl kee us anngnnit jnm hinn kiitee / joo ginntii tooN baahr hn / caudvaaN atee pNdrvaaN jnm caudveeN jnm viHc ysaar daa jiiv raajhi vikhee sthaavr braahmnn dee ruup vic paidaa hooiaa / jithee usdii umr 34 lHkh purv sii |uthee vii ih privraajik prNpraa daa saadhuu bnniaa / aNt smeeN umr puurii krkee brm deev look paidaa hooiaa ! ( m look tooN clkee ns'aar daa jiiv anNt juunaaN vic jnm liaa / inhaaN jnmaaN dii ginntii, sNkhiaa tooN baahr hai / soolvaaN tee staarvaaN jnm sooveeN mhHtvpuurn jnm vic nysaar daa jiiv vis'vnNdii raajee dee bbraa visaakhbbuutii dee puHtr ruup viHc raajhi vikhee paidaa hooiaa / ithee is daa naaN vis'vbbuutii sii / vis'vbbuutii vHddaa hoo kee pus'p kNddk baag vikhee bnnee raaj mhil vic ais' bbrpuur jiNdgii bitaaunn lHgaa / | vis'vnNdii raajee diiaaN daasiiaaN tooN vis'vbbuutii daa ih ais' bbrpuur jiivn shinn naa hooiaa / unhaaN nee raajee vis'vnNdii dii raanniiaaN nuuN vis'vbbuutii bbgvaan mhaaviir 15 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ m dee bboog vilaas daa jikr kiitaa / daasiiaaN dii bbrrkaahtt dee naal tee raannii dee mn viHc khiaal aaiaa ki " meeraa puHtr raajee daa puHtr hoo kee vii iNnaa suHkh bboog nhiiN skdaa / meeraa raannii jiivn beekaar hai, jee maiN aapnnee puHtr nuuN raajkumaaraaN vaalaa jiivn naa dee skaaN / " ae raannii dii is iirkhaa baaree mhaaraajaa vis'vnNdii nuuN ptaa lHgaa |usnee raannii nuuN smjhaauNdee hooee kihaa " saaddee kuHl dii ih mriaadaa hai ki jd tHk philaaN baag vic giaa purs' baahr naa aa jaavee, duusraa purs' baag aNdr nhiiN jaa skdaa |vis'vbbuutii bsNt daa mausm gujaarn lii baag vic tthhiriaa hooiaa hai / uh baahr nhiiN nikl skeegaa / " raannii, raajee dee lHkh smjhaaunn tee vii nhiiN mNnii / aNt raajee nee aapnnee mNtrii dii raaee naal vis'vbbuutii nuuN baag vicooN baahr krn dii yoojnaa bnnaaii / mNtrii nee kisee mnuHkh hHth, raajee daa phrjii hukm bbeejiaa, jis vic vis'vbbuutii nuuN phaurn jNg lrrn lii kihaa giaa sii / vis'vbbuutii us phrjii hukm mutaabik phaujaaN smeet jNg dee maidaan vic phuNc giaa / pr us nuuN kisee thaaN vii dus'mn dii phauj nj'r nhiiN aaii / uh phaujaaN smeet vaaps ghr phuNcaa / jdooN uh baag aNdr jaann lHgaa taaN usnuuN ptaa lHgaa ki raajkumaar vis'vnNdii aapnnee privaar smeet baag vic tthhiriaa hooiaa hai| vis'vbbuutii nuuN saarii gHl smjh aa gii ki yuHdh dee bhaanee us tooN baag khaalii krvaaiaa giaa hai |vis'vbbuutii dee mn tee is ghttnaa daa dduuNghaa asr hooiaa, usnee sNsaar tiaagn daa phaislaa kr liaa / vis'vbbuutii nuuN aariiaa sNbbuut naam dee saadhuu paas jain (nirgrNth) saadhuu diikhiaa grhinn kr lii / raajee nee aapnnii prjaa smeet, vis'vbbuutii tooN aapnnee kiitee glt kNm dii muaaphii mNgii / usnee vis'vbbuutii munii nuuN murr ghr prtnn lii aakhiaa |pr vis'vbbuutii munii aapnnee saadhuu jiivn tee pkee rhee |tHp kaarnn unhaaN daa sriir suHk giaa / kisee smeeN vis'vbbuutii munii mhiinee dii tpsiaa dee puurntaa lii mthuraa ngrii vic ghuNm rhee sn / unhaaN dinaaN vic raaj kumaar vis'aakhnNdii aapnnii s'aadii lii mthuuraa phuNciaa hooiaa sii / vis'aakhnNdii raajkumaar nee aadmiiaaN nee vis'vbbuutii munii nuuN pchaann liaa / us smeeN ik guu nee siNg maar kee vis'vbbuutii munii nuuN jmiin tee suHtt diHtaa / ih sbb kujh veekh kee vis'aakhnNdii bhut khus' hooiaa 16 bbgvaan mhaaviir Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atee aakhnn lHgaa " uee teeree drkhtaaN nuuN ddigaaunn vaalaa bl kithee hai ? " ih gHl sunndee hii vis'vbbutii munii nuuN guHsaa aa giaa / usnee us guu nuuN siNgaaN tooN phrr kee cHkr dii trhaaN ghumaaNdee hooee kihaa, "kmjoor s'eer dii taakt nuuN kdee giHdrr paa skdaa hai ? ' vis'vbbutii munii nuuN guHsaa ithee hii tthNddaa naa hooiaa| us dee mn vic aakhiaa, " jee meeree jp, tp, mrj viHc s'ktii hai taaN maiN aglee jnm viHc beehHd s'ktiis'aalii bnnaaN / " vis'vbbuutii nee aapnnee is gusee daa kdee ys'cit naa kiitaa | aNt vic saadhuu jiivn puuraa krkee uh mhaas'kl klp vic deevtaa ruup vic paidaa hooiaa| atthaarvaaN tee uniivaaN jnm mhaaNs'kl look svrg vic umr puurii krkee nythaar daa jiiv poodnpur vic trikris'tt naau dee vaasdeev ruup vic paidaa hooiaa / poodnpur daa raajaa prjaapti, tivaasdeev as'vgriiv dee adhiin choottaa raajaa sii / us dee doo puHtr hooee iHk acl : duusraa trikris'tt / ik vaar peednpur dee mhilaaN vic naac rNg dii mhiphl lHgii hooii sii / saaree loo giit sunnn viHc mst sn / is mhiphl vickaar hii raajaa as'vv daa khuut ik mhtvpuurn suneehaa lai kee raaj sbbaa vic haajr hooiaa| raajaa prjaapti nee giit aadi bNd krvaa kee suneehaa sunnnaa s'uruu kiitaa| rNg vic bbNg paaunn vaalee is duut daa doohaaN raajkumaaraaN nee bhut apmaan kiitaa / jd raajaa prjaapti nuuN aapnnee raajkumaaraaN dii is kaarvaaii daa ptaa lgaa taaN usnee us duut tooN muaaphii mNgii atee usnuuN beentii kiitii " kirpaa krkee raajaa as'vpriiv kool is ghttnaa daa jikr naa krnaa " pr raajaa as'vgrv nuuN is apmaan daa ptaa lHg cuHkaa sii / us nee doohaaN raajkumaaraaN nuuN maarn daa niscaa kiitaa / . raajaa as'vv nuuN kisee joots'ii nee kisee smeeN aakhiaa sii ki " joo aadmii tuhaaddee cNddmeegh naaN dee duut daa apmaan kreegaa atee jNgl vic rhiNdee bhaadr s'eer nuuN maareegaa us hthooN hii teerii maut hooveegii / " raajaa as'vgrv nee duusree duut raahiiN raajaa prjaapti nuuN suneehaa bbeejiaa " tusiiN saaddee caulaaN dee kheetaaN dii raakhii kroo / " aapnnee tooN brree mhaaraaj daa hukm sunn kee prjaapti nuuN aapnnee doohaaN puHtraaN tee bhut guHsaa aaiaa / pr aakhir vic usnee aapnnee doohaaN puHtraaN nuuN kheetaaN dii rkhiaa krn lii bbeej ditaa / jimiiNdaar bbgvaan mhaaviir 17 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nee raajkumaaraaN nuuN dsiaa ki jd tk phsl nhiiN pHk jaaNdii, udooN tHk raajaa ithee phauj naal tthhir kee kheetaaN dii rkhiaa krdaa hai kiuki ithee ik tkrraa s'eer guphaa vic rhiNdaa hai / " raaj kumaar tripris'tt nee kihaa " iNnaa smaaN ithee kaunn rheegaa ? mainuuN uh jgaa dHs deevoo jithee s'eer rhiNdaa hai / " raaj kumaar tripris'tt aapnnee saarthii naal rth vic baitth kee s'eer dii guphaa vHl giaa / raajkumaar nuuN veekh kee s'eer mukaablaa krn lii guphaa vicooN baahr aaiaa / raajkumaar trikris'tt nee brrii bhaadrii naal us s'eer daa khaatmaa kr diHtaa / 11 raajkumaar dii bhaadrii dii crcaa saaree kisaanaaN vic phail gii| ik vaar as'vv nee prjaapti nuuN suneehaa bbeejiaa, " hunn tusiiN bees'k naa aavoo, aapnnee putraaN nuuN meerii seevaa vic haajr kroo / is vaar vii raajkumaaraaN nee duut dii beeijHtii kiitii / raajaa as'vgriiv nee bhut guHsaa mnaaiaa / raajaa as'vgriiv nee raajaa prjaapti upr hmlaa kr ditaa / trikris'tt aadi raaj-kumaar phaujaaN lai kee yuHdh dee maidaan vic pujee / ghmsaan yuHdh nuuN veekh kee trikris'tt nee aakhiaa " beearth mHnukhaaN daa khuun vhaaunnaa cNgaa nhiiN kiu naa asiiN dooveeN raajee mil kee yuHdh kr liiee, joo jiteegaa us dii hii jiHt mNn lii jaaveegii / 19 is vaar as'vgriiv tee trikris'tt vickaar lrraaii hooii / as'vgriiv nee aapnnaa ckr naam daa hthiaar isteemaal kiitaa |pr sbb hthiaar beekaar gee / cHkr daa asr vii trikris'tt tee naa hooiaa / usnee cHkr nuuN kaabuu krkee, usee cHkr naal as'vgriiv daa sir uddaa diHtaa / usee smeeN akaas'-vaannii hooii trikris'tt naaN daa vaasdeev prgtt hoo giaa hai / is prkaar tripris'tt nee adhee bbaart dee raajiaaN nuuN adhiin kiitaa / 11 17 usnuuN sNgiit sunnn daa brraa s'auk sii / ik vaar tripris'tt giit sunn rihaa sii / saaree look sNgiit daa smuuh ruup vic mj'aa lai rhee sn / tripris'tt nuuN niiNd aaunn lHgii / usnee aapnnee naukr nuuN kihaa " jdooN mainuuN niiNd aa jaavee taaN sNgiit bNd krvaa deennaa| pr sNgiit iNnaa mitthaa tee dil khicvaaN sii ki saaree look giit sunndee rhee |naukr vii tripris'tt dee hukm anusaar giit bNd krvaaunnaa bbuHl giaa + aakhr sveer hoo gii / tiriprs'tt nee veekhiaa giit cHl rihaa hai / usnuuN bhut guHsaa aaiaa |usnee naukr nuuN bulaaiaa |naukr nee aapnnii kmjoorii lii khimaa mNgii / pr tripris'tt nee us naukr nuuN muaaph naa kiitaa / tris'tt nee usdee kNnaaN vic grm s'iis'aa pighlaa kee bbrvaa ditaa / isee bbairree krm krkee 18 $4 bbgvaan mhaaviir Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ris'tt dee jiiv nuuN mrkee nrk bbugtnaa piaa, jithee usdii umr 33 saagreep sii // viihvaaN, ikiivaaN atee baaiivaaN jnm is nrk vicooN nikl kee nysaar daa jiiv s'eer dee ruup vic paidaa , hooiaa | mrkee pheer nrk vic paidaa hooiaa / nrk vicooN nikl kee nysaar daa jiiv anNt smeeN sNsaar vic bbttkdaa rihaa atee aakhir vic mHnukh dee ruup vic paidaa hooiaa / teeiivaaN atee cauviivaaN jnm| teeiiveeN jnm viHc nysaar daa jiiv pHchm videeh dii mookaa ngrii vikhee priy mitr ckrvrtii dee ruup vic paidaa hooiaa / us nee aNt smeeN proosttlaa acaariiaa tooN nirgNth jain saadhuu dii diikhiaa grhinn kiitii / ithee usdii umr 84 lHkh purv hai / ithee ih jnm puuraa krkee nysaar daa jiiv mhaas'ukl dee srvaarth siHdh naau dee vimaan viHc doovtaa ruup vic paidaa hooiaa / pHciivaaN atee chbiivaaN jnm srvaarth siHdh vimaan dii deevtee dii umr puurii krkee nysaar daa jiiv jiHts'truu raajee dee ghr raajkumaar dee ruup vic paidaa hooiaa / ithee isdaa naaN nNdn kumaar sii / 84 lHkh saal raaj krn tooN baaad mhaaraaj nNdn kumaar nee proosttlaa acaariiaa paas nirgrNth jain diikhiaa lhinn kiitii / nNdn munii nee mhiinee mhiinee diiaaN lNbiiaaN tHpsiaa kiitiiaaN / tiirthNkr goot dee 20 gunnaaN dii yoog bbgtii kiitii / is jnm vic nysaar dee jiiv nee tiirthNkr gootr dii praaptii kiitii / aNt vic usnee 2 mhiinee dii tpsiaa krkee smaadhii puurvk s'riir tiaag ditaa / ithooN cHl kee nsaar daa jiiv praannt klp dee pus'pootr vimaan vic deevtaa ruup vic paidaa hooiaa / staaiivaaN jnm| praannt deev look vic deev suHkh bboog kee nysaar daa jiiv braahmnn kuNdd graam vikhee paidaa hooiaa / isdii maataa daa naaN deevaanNdaa braahmnn atee pitaa ris'vdeev braahmnn sii / ih aapnnii maataa dee grbb vic 82 din rhee 1 nysaaree dee jiiv nee tiisree jnm vic joo jaat, kul daa abbimaan kiitaa sii usdee sittee bbgvaan mhaaviir 19 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vjooN unhaaN nuuN braahmnn kul vic jnm lainnaa piaa / joo tiirthNkr prNpraa dee ultt sii / kiuNki tiirthNkr hmees'aaN khHtrii kuHl viHc paidaa huNdee hn / jdooN nysaar daa jiiv grbb viHc aaiaa taaN usdii maataa nee vii tiirthNkr dii maataa vaalee 14 supnee veekhoo / jd svrg dee raajee iNdr nee aapnnee giaan naal veekhiaa taaN usnuuN is acNbbee tee hairaanii hooii / usnee aapnnee deevtee hrineegmees'ii nuuN nysaar daa jiiv daa grbb bdlnn daa hukm ditaa / ajihaa krn tooN philaaN hrineegmees'ii deevtee nee bbgvaan mhaaviir dee jiiv nuuN philaa nmskaar kiitaa / nmskaar krkee dooveeN maataavaaN nee bnaavttii niiNd naal sulaa ditaa / pheer brree aaraam naal, us grbb nuuN deevaanNdaa braahmnnii tooN bdl kee kuNddlpur dee raajee sidhaarth dii mhaaraannii tris'laa dee grbb viHc rHkh diHtaa / digNbr prNpraa prsiHdh digNbr jain acaariiaa gunnbbHdr nee bbgvaan mhaaviir dee pichlee 34 jnmaaN daa vrnnn kiitaa hai jinhaaN daa sNkheep veervaa is prkaar haipurvaa bbiil 1. 2. soodhrm deevtaa mrici jttil privraajk pus'ymitr privraajk agniivs privraajk agniimitr privraajk bbaardvaaj privraajk 3. 5. 7. 9.. 11. 13. 15. 17. 18. vis'vnNdii raajkumaar bnnkee jain ps'uu pNchiiaaN dee aneekaaN jnm-mrn mheeNdr deev 19. mhaas'kr deev 20. ripris'tt vaasuudeev 21. stviiN nrk vic paidaa hoonnaa 4. brhm deevtaa 6. soodhrm deev 8. soodhrm deev 10. snt kumaar deev 12. mheeNdr deev 14. mheeNdr deev 16. sthaavr privraajk 20 saadhuu bnnnaa 22. s'eer dee ruup viHc paidaa hoonnaa philii nrk viHc paidaa hoonnaa 23. 24. s'eer dee ruup vic paidaa hoonnaa atee caarnn munii dii preernaa naal vk dee vrt grhinn krkee hiNsaa daa tiaagnnaa 25. soodhrm deev 26. knkooujvHl vidiaadhr bnnkee jain saadhuu bnnnaa stveeN svrg vic deevtaa bnnnaa 27. bbgvaan mhaaviir Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. hriis'een bnnkee jain saadhuu vrt daa paaln krnaa 29. mhaas'uukr deev 30. priaavrt cHkrvrtii bnnkee saadhuu bnnnaa 31. shstaar klp svrg viHc suuriaaprbb dee ruup vic paidaa hoonnaa 32. nNd bnn kee jain saadhuu bnnnaa 33. acyuut svrg vic pus'pootr vimaan vic deev ruup vic paidaa hoonnaa / 34. tris'laa raannii atee sidhaarth raajaa dee ghr vrdhmaan ruup vic paidaaN hoonnaa / s'veetaaNbr atee digNbr prNpraa vic ginntii tooN chuHtt mhaaviir dee pichlee ik jnm daa phrk hii jaapdaa hai deevaanNdnii braahmnnii dii kuHkh viHc 84 din rhinnaa / is tooN chuHtt doohaaN prNpraa viHc hoor kooii muHkh phrk nhiiN / philee jnm vic digNbr prNpraa anusaar mhaaviir daa jiiv purrvaaN bbiil sii / joo bbiilaaN daa raajaa sii / maas hii us daa bboojn sii / ik vaar munii dii preernnaa naal usnee sirph kooN dee maas daa tiaag kr diHtaa / ik vaar biimaar hoo jaann tee vaid nee us nuuN kooN daa maas khaann dii hidaait kiitii, pr purrvaa bbiil aapnnee niym tee pHkaa rihaa / us nee aapnnii prtiigiaa nibbaaudee hooee, mrnaa kbuul kr liaa, pr aapnnaa dhrm nhiiN chddiaa / bbgvaan mhaaviir 21 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbaag duujaa bbgvaan mhaaviir tooN philaaN bbaartii smaaj bbaartii itihaas, dhrm atee smaaj viHc aHj tooN 2500 saal philaaN daa smaaj kaaphii hneer puurn rihaa hai / itihaask pHkh tooN is smeeN bbaart dee kii mhaan purs'aaN daa jnm hooiaa / jinhaaN vic bbgvaan mhaaviir, mhaatmaa buHdh aadi dee naau prsiHdh hn / jinhaaN us smeeN dii dhaarmik atee daars'nik vicaardhaaraa vic mhHtvpuurn hisaa paaiaa / | us smeeN puraatn bbaartii dhrm veedaaN tee adhaarit yHgaaN upr sii / inhaaN yuHgaaN vic lHkhaaN ps'uuaaN diiaaN bliiaaN ditiiaaN jaaNdiiaaN sn / bbaartii smaaj caar vrnaaN vic vNddiaa hooiaa sii / ih vrnn sn braahmnn, khHtrii, vais' atee s'uudr 1 braahmnn us smeeN dee smaaj viHc prmuHkh sthaan rHkhdaa sii / veed prrhn, daan lainn, saaree dhaarmik sNskaar krn daa adhikaar vii is braahmnn vrg kool sii / khHtrii daa kNm dees' dii raakhii krnaa, vais' daa kNm kheetii, viupaar atee ps'uu paaln krnaa atee s'uudr daa kNm uprlee tiNn vrgaaN dii seevaa krnaa huNdaa sii| s'uudr nuuN hr pkhooN niivaaN mNniaa jaaNdaa sii / usnuuN kisee vii dhaarmik kNm krn daa adhikaar huNdaa sii / jee s'uudr veed prrhdaa phrriaa jaaNdaa sii taaN usdii jiibb kHttnn dii sj'aa sii jee suudr veed sunndaa phrriaa jaaNdaa taaN us dee kNnaaN viHc s'iis'aa pighlaa kee paa ditaa jaaNdaa / s'uudr nuuN kisee vii trhaaN daa dhaarmik tee smaajik adhikaar nhiiN sii / | istrii smaaj dii haalt vii us smeeN kaaphii khraab sii| s'uudraaN dii trhaaN istriiaaN nuuN vii veed prrhn daa kooii hHk nhiiN sii / istriiaaN nuuN bboog vilaas dii smgrii smjhiaa jaaNdaa sii / brree brree s'hiraaN viHc s'uudraaN, daasaaN atee | istriiaaN diiaaN mNddiiaaN lgdiiaaN sn / ps'uuaaN atee istriiaaN viHc kooii aNtr nhiiN sii mNniaa jaaNdaa / istrii, ps'uu tooN s'uudraaN nuuN kooii aaj'aadii nhiiN sii| | us smeeN daa dhrm, krm kaaNddaaN tee aadhaarit sii / dhrm daa muul udees' guNm hoo cuHkaa sii / bbgvaan paars'naath daa praaciin jain dhrm bikhr cuHkaa sii / is | prNpraa dee saadhuu tee saadhviiaaN aapnnee dhrm tee drs'n nuuN bbul cukee sn / 22 bbgvaan mhaaviir Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raajniitik kheetr vic vii braahmnn vrg daa khHtriiaaN tee kaaphii prbbaav sii / us smeeN bbaart vic doo trhaaN diiaaN raaj prnnaaliiaaN sn / raaj tNtr atee gnntNtr / aNg, mghdh, vts', dsaarnn, avNtii, siNdhuu aadi aneek dees'aaN vic raajtNtr prnnaalii laaguu sii / kaaNsii, kaus'l, videeh aadi aneekaaN dees'aaN viHc gnntNtr prnnaalii sii / inhaaN dees'aaN dee raajee naam maatr dee hii raajaa nhiiN sn / asl viHc ithooN daa raaj prbNdh hr jaatii dee mukhii dee hHth viHc huNdaa sii / is mukhii nuuN gnnraaj jaaN raajaa aakhdee sn / dees' dee hr kNmaaN vic gnnraajiaaN dii mdd lii jaaNdii sii / lrraaii dee smeeN ih raajee iktthee huNdee sn atee aapnnee brree mukhiiaaN dii ijaajt binaaN, kooii vii kdm nhiiN sii puHttdee us smeeN videeh dees' dii raajdhaanii vais'aalii sii / is videeh gnntNtr dee cunnee mukhiiaaN daa naam ceettk sii / joo bbgvaan paars'v naath atee jain dhrm daa kHttrr upaask sii / is vais'aalii dee kii upngr sn / is ceettk raajee dee 7 puHtriiaaN sn / (1) mirgaavtii (2) pdmaavtii (3) suuj'ee stthaa (4) ceelnnaa (5) s'ivaa (6) prbbaavtii (7) jees'tthaa / vais'aalii gnntNtr vic lichviiaaN jaatii daa raaj sii |jinhaaN diiaaN kii up-s'aakhaavaaN sn / mhaaraajaa ceettk nee aapnniiaaN puHtriiaaN dee viaah kii bhaadr tee itihaask raajiaaN naal kiitee sn / unhaaN dii sbb tooN choottii bbainn tris'laa daa viaah khtrii kuNdd graam dee raajee sidhaarth naalhooiaa sii / joo lichviiaaN dii giaat naau dii jaatii daa mukhiiaa sii / is prkaar bbgvaan mhaaviir daa maamaa s'ktiis'aalii vais'aalii gnnraaj daa mukhiiaa sii / mhaaraaj sidhaarth dee brree puHtr daa naau nNdiivrdhn sii atee putrii daa naau sudrs'naa sii / khtrii kuNdd graam vic ih raaj privaar iHk aadrs' privaar sii / raajaa sidhaarth vii bbgvaan ris'vdeev tee bbgvaan paars'v naath tHk dii saaree tiirthNkraaN dii s'rmnn prNpraa daa 1. digNbr jain prNpraa vic mhaaraajaa ceettk nuuN bbgvaan mhaaviir daa naanaa mNniaa giaa hai atee mhaaraannii tris'laa nuuN mhaaraaj ceettk dii puHtrii kihaa giaa hai| s'veetaaNbr prNpraa bbgvaan mhaaviir daa jnm sthaan lchvaarr mNndii hai| pN. hiiraa laal dugrr anusaar 1200 saal tooN jain munii is tiirth dii yaatraa krdee rhee hn / vais'aalii vic bbgvaan mhaaviir sbNdhii kooii saamgrii nhiiN mildii| puraatHtv atee aas paas diiaaN maantaavaaN ihoo siHdh krdiiaaN hn bbgvaan mhaaviir 23 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upaask sii / mhaaraannii tris'laa vii aapnnee bbraa atee ptii tooN pichee nhii sii / uh hr rooj tiirthNkraaN daa gunngaan krdii atee sii sNgh dii seevaa viHc smaaN gujaardii sii / mhaaraannii tris'laa dee s'aas'traaN vic doo naau hoor mildee hn / (1) videehdinaa (2) aakaarnnii isee prkaar mhaaraajaa sidhaarth dee s'reeaam tee ys'svii doo hoor naau mildee hn / bbgvaan mhaaviir daa jnm | aadhunik itihaaskaar bbgvaan mhaaviir daa jnm sthaan khHtrii kuNdd graam mNndee hn / joo ki bihaar praaNt muHjphr pur j'ilee vic vais'aalii ksbee tooN doo kiloomiittr duur hai| aap dee jnm tooN philaaN aap jii dii maataa nee 14 s'ubb supnee veekhee joo ki tiirthNkr atee ckrvrtii dii maaN hii veekhdii hai / ih s'ubb supnee is prkaar hn / (1) haathii (2) bld (3) s'eer (4) lHchmii (5) phulaaN daa haar (6) cNd (7) suurj (8) dhvjaa jhNddaa (9) kls' ghrraa) (10) pdm sroovr (11) khiir smuNdr (12) deevtee daa vimaan (13) rtnaaN dee ddheer (14} binaaN dhuuee tooN ag ih supnee veekhnn tooN phaurn baaad, mhaaraanii tris'laa dii aHkh khul gii| usnee aapnnee veekhee s'ubb supniaaN daa jikr mhaaraajaa sidhaarth paas kiitaa / | aglee din raaj drbaar vic mhaaraajaa sidhaarth pdhaaree |unhaaN supnee dHsnn vaaliaaN vidvaanaaN tooN is daa arth puchiaa / jd drbaar vickaar prdee pichee baitthii mhaaraannii tris'laa nee aapnnee veekhee s'ubb supniaaN daa phl sunniaa taaN uh bhut khus' hooii / maataa pitaa daa stikaar jain prNpraa anusaar tiirthNkr daa jiiv maataa dee grbb vic hii tiNn giaanaaN daa dhaark huNdaa hai sittee vjooN nysaar daa jiiv vii aapnnii maataa dee grbb vic bbgvaan mhaaviir dee ruup vic pl rihaa sii / is pviHtr aatmaa nee aapnnee avdhii giaan dee shaaree soociaa " meeree hiHlnn juHlnn naal meerii maaN nuuN ks'tt huNdaa hai kiu naa maiN aapnnaa hilnnaa julnnaa bNd kr deevaaN / " ajihaa sooc kee nysaar dee jiiv nee grbb vic hrkt bNd kr diHtii / is ghttnaa daa 24 bbgvaan mhaaviir Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaaraannii tris'laa nuuN bhut duHkh hooiaa |uh vii maaN sii, maaN nuuN aapnnii aulaad dii ciNtaa subbaavik hii huNdii hai uh soocnn lHgii " meeraa grbb ns'tt hoo giaa hai| is lii hil-jul nhiiN rihaa, brree s'ubb krmaaN sdkaa maiN ckrvrtii dii maaN bnnn vaalii sii / kisee buree krmaaN daa phl mainuuN mil rihaa hai meeraa jiunnaa beekaar hai / " is trhaaN soocdii soocdii mhaaraannii tris'laa beehoos' hoo gii / mhaaraajaa sidhaarth saaree drbaariiaaN smeet mhaaraannii tris'laa dee mhil phuNcee / idhr bbgvaan mhaaviir nee soociaa ki jee is maataa nuuN meeree naal grbb vic hii iNnaa piaar hai taaN maiN giaa krdaa haaN ki jdooN tHk meeree maataa pitaa jiuudee rhinngee, maiN saadhuu jiivn aNgiikaar nhiiN kraaNgaa / " ih gHl sooc kee bbgvaan mhaaviir dee jiiv nee aapnnii hrkt phir caaluu kr diHtii / mhaaraannii tris'laa nuuN vii hoos' aa gii / usnee mhisuus kiitaa ki " meeraa grbb daa jiiv tthiik hai / " jnm jain s'aas'traaN dii maantaa hai ki mnukhaaN dii trhaaN deevtee tee iNdr vii tiirthNkraaN dii upaasnaa krdee hn / uh saaree tiirthNkraaN dee pNj kliaannkaaN smeeN jruur iHktthee hoo kee js'n mnaauNdee hn / tiirthNkr dii dhrm sbbaa smoosrn viHc seevaa krdee hn / | tiirthNkr atee sNgh dii bbgtii krn vaalee dii hr prkaar naal mdd krdee hn / srii bbgvtii suutr anusaar deevtee svrg viHc hr smeeN aanNd daa jiivn gujaardee hn / unhaaN dee mhil, vimaan, atee haathii vii huNdee hn / uh jruurt anusaar nvaaN ruup bdl kee mnuHkh nuuN duHkh jaaN suHkh phuNcaauNdee hn / inhaaN sbb daa kaarnn vii krm phl hai, jee kooii deevtaa pichlee jnm daa miHtr hai taaN suHkh phuNcaaudaa hai jee dus'mnn hai taaN vairii vii bnn jaaNdaa hai / pr deevtiaaN dii tiirthNkraaN baaree iHk prNpraa hai / uh tiirthNkr dii saarii jiNdgii seevaa, bbgtii atee puujaa krdee hn deevtee bbaaveeN bbautik s'ktii pkhooN mnuHkh naal blvaan atee lNbii umr vaalee huNdee hn / pr aatmaa daa kliaann krn atee muktii praapt krn lii krmaaN dee phl anusaar unhaaN nuuN bbiNn bbiNn juunaaN viHc jnm lainnaa paiNdaa kHl suutr anusaar deevtee jee tiirthNkraaN dee pNj kliaannk daa s'ubb avsraaN) smeeN smaarooh (js'n) mnaaudee hn ih kliaannkaaN dee naaN is prkaar hn / bbgvaan mhaaviir 25 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) cyvn kliaank (deevlook tooN maataa dee grbb vic aaunn vaalaa (2) jnm kliaank (tiirthNkr daa jnm smaaN) (3) diikhiaa kliaank (ghr-baar chHdd kee saadhuu bnnn daa smaaN) (4) keevl giaan kliaank (brhm giaan praaptii daa smaaN) (5) nirvaanu kliaank (muktii praapt krn daa smaaN) aapnnii is prNpraa nuuN deevtee brrii s'rdhaa bbgtii naal nibbaaudee hn / ih virtaaNt 24 tiirthNkraaN dee 5 kliaank smeeN huNdaa hai / jinhaaN daa vrnnn upr kiitaa jaa cuHkaa hai / smaaN) mhaaraannii tris'laa dee grbb vic bbgvaan mhaaviir daa jiiv aapnnii grbb avsthaa puurii krn lHgaa / us smeeN mhaaraajaa sidhaarth dee raaj 'c deevtiaaN nee hr prkaar dee khjaanee vic vaadhaa krnaa s'uruu kr ditaa / us dee ghr soonaa, caaNdii anaaj, svaarii yoog ps'uuaaN daa vaadhaa hoonn lHgaa / us dii maan mriyaadaa vii agee naalooN vdh gii / us smeeN bbgvaan mhaaviir dee maataa pitaa dee mn vic aaiaa " ih saaraa vaadhaa aaunn vaalii pviHtr aatmaa dee puNn, prtaap daa phl hai / asiiN hoonn vaalii aulaad daa naaN vrdhmaan rkhaaNgee, kiuki ihoo naau gunn prdhaan hai / n nauN mhiinee, saaddhee sHt din puuree hoonn tee bbgvaan mhaaviir daa jnm khHtrii kuNdd graam dee mhaaraaj sidhaarth atee mhaaraannii tris'laa dii kukhooN hooiaa |us smeeN ceetr mhiinee dii s'uklaa 13 sii / grmii dii ruHt daa philaa mhiinaa sii / bbgvaan mhaaviir daa jnm ii. puurv 599 nuuN hooiaa / us smeeN joots' pkhooN saaree grhi aapnnii uHc avHsthaa viHc sn / utr phaalgunnii naaN daa nchtr sii / smaarooh jis smeeN bbgvaan mhaaviir daa jnm hooiaa / us smeeN dhrtii hii nhiiN sgooN deev look vic khus'iiaaN chaa giiaaN / iNdr nee aapnnee avdhii giaan raahiiN 24veeN tiirthNkr mhaaviir dee jnm dii suucnaa saaree deevii deevtiaaN nuuN praaciin prNpraa anusaar ditii / is daa mitthaa vrnnn srii klp suutr vic hai / jis daa sNkheep veervaa is prkaar 31 26 bbgvaan mhaaviir Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbgvaan mhaaviir dee jnm smeeN vii 56 dikkumaariiaaN aapnnee avdhii giaan raahiiN khus' hoo kee tiirthNkr dii bbgtii krdiaaN dhrtii tee pujiiaaN / (1) 8 dikkumaariiaaN nee apoolook vicooN aa kee prbbuu dii maataa nuuN nmskaar krkee s'udh hvaa raahiiN saarii bbuumii pviHtr kiitii atee sugNdh chirrk diHtii / (2) 8 diHkkumaariiaaN phuHlaaN dii vrkhaa krn lHg piiaaN / ih urdhv look vicooN aaiiaaN sn / (3) 8 dik kumaariiaaN puurv dis'aa dee ruuck prvt tooN aa kee, bbgvaan dii maataa atee bbgvaan nuuN mthaa tteek kee s'iis'ee lai kee khrr giiaaN / (4) 8 k kumaariiaaN dkhnnii ruuck prvt tooN pvitr klsaaN raahiiN bbgvaan atee unhaaN dii maataa nuuN is'naan kraaunn lgiiaaN / (5) 8 dik kumaariiaaN pchmii ruuck prvt tooN aa kee bbgvaan atee ' unhaaN dii maataa nuuN pHkhaa jhHlnn lHg piiaaN / (6) 8 dik kumaariiaaN uHtrii ruuck prvt tooN aa kee caavr caur) krn lHg piiaaN / (7) 8 dik kumaariiaaN hHthaaN vic diivee lai kee bbgvaan kool khrr giiaaN| ihnaaN dik kumaariiaaN nee tiNn keelee dee ghraaN vic bbgvaan atee unhaaN dii maataa nuuN lijaa kee maalis', is'naan atee hoor pviHtr kNm kiitee / ' inhaaN deeviiaaN naal hjaaraaN shaaik deevtee, aNg rkhiak atee sainaavaaN , daa tthaatth-baatth sii / idhr iNdr dii suucnaa tee saaree deevtee aapnnee privaaraaN naal, s'aanoo-s'aukt naal tiaar hoo kee dhrtii upr aa gee / iNdr nee bbgvaan atee unhaaN dii maaN nuuN nmskaar krdee hooee aakhiaa " hai rtn kuHkh vaalii maaN ! sNsaar vic diivee dii trhaaN prkaas'maan maaN ! maiN tainuuN nmskaar krdaa haaN / maiN deevtiaaN daa raajaa iNdr svrg tooN aaiaa haaN / asiiN saaree deevtee prbbuu mhaaviir daa jnm utsv kraaNgee / tuuN bilkul bbai naa rHkh / " ih aakh kee iNdr nee aapnnii s'ktii naal aapnnee pNj ruup bnnaaee / usnee ik s'kl raahiiN prbbuu nuuN grhinn kiitaa ( doo ruupaaN raahiiN bbgvaan upr caur jhulaaunn lHgaa ! ik ruup raahiiN usnee prbbuu upr chHtr diHtaa / ik ruup naal usnee aapnnaa bjr dhaarn kiitaa | is trhaaN iNdr prbbuu nuuN mairuu prvt dii paaNdduu s'ilaa tee goodii vic lai , kee baitth giaa / us smeeN svrg dee mukhii 64 iNdr prbbuu dee crnaaN vic haajr hoo gee / sbb iNdraaN paas ik kroorr atee sHtth lHkh kls' sn / inhaaN vic , bbiNn-bbiNn prkaar dii puujaa saamgrii atee ndiiaaN daa jl sii / bbgvaan mhaaviir Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | us smeeN ghrriaaN dii iNnii ginntii veekh kee iNdr dee mn viHc s'Nkaa paidaa hooii / uh soocnn lHgaa " ih ik din daa baalk iNnaa brraa is'naan jhHl skeegaa / us smeeN prbbuu nee iNdr dee mn dii gHl avdhii giaan raahiiN smjh liaa / bbgvaan nee aapnnee pair dii choottii aNgulii jd mairuu prvt naal lgaaiaa taaN saaraa sumeer prvt kNb utthiaa / is dee sittee vjooN hoor saarii dhrtii tee phaarr kNb utthee / iNdr nuuN aapnnii gltii daa ahisaas hoo giaa / us nee prbbuu tooN khimaa mNgii / is prkaar bbgvaan mhaaviir daa jnm mhootsv mnaaiaa giaa| is vic sbb tooN philaaN iNdr nee is'naan kraaiaa / pheer saaree deevtee is vic s'aaml hooee / suurj atee cNdrmaa nee aNt vic is'naan kraaiaa / ih as'tt mNgl sthaapt kiitee ! (1) drpnn (2) vrdhmaan (3) kls' (4) mchiiaaN daa joorraa (5) s'riivts (6) svaastik (7) nNdaavrt (8) siNghaasn iNnaa vHddaa mhootsv krkee iNdr nee pheer prbbuu mhaaviir nuuN mhaaraannii tris'laa paas sulaa ditaa atee maataa dii niiNd vii khoolh diHtii / is tooN baaad iNdr nee hoor aneekaaN s'gn tee mNgl kaarj kiitee / | jd sveer hooii, taaN priaavNdii daasii nee aa kee bbgvaan mhaaviir dee jnm dii khus'ii mhaaraaj sidhaarth nuuN diHtii / mhaaraajaa sidhaarth nee aapnnee glee daa haar atee kiimtii ghinnee daasii nuuN inaam vic dee ditee |priaavNdii daasii nuuN daaspunnee tooN hmees'aaN lii muktii mil gii / bbgvaan mhaaviir dee jnm smeeN deevtiaaN smeet saaree raaj vic khus'iiaaN mnaaiiaaN giiaaN, ttaiks muaaph kr ditee gee, griibaaN nuuN daan ditaa giaa kaidii rihaa kr ditee gee / ih saaree js'n 10 din clee / bcpn bbgvaan mhaaviir bcpn tooN hoo bhut gNbbiir ciNtns'iil sn / uh aam bciaaN naal ghHtt kheedddee / is krkee jain grNthaaN vic unhaaN dee bcpn daa ghHtt vrnnn aaiaa hai / bbgvaan mhaaviir dee bcpn saaree s'veetaaNbr atee digNbr grNthaaN vic kujh aNs' mildee hn, jis tooN unhaaN dii bhaadrii atee niddrtaa siHdh huNdii hai / bcpn viHc hii pichlee jnmaaN daa giaan hoonn kaarn uh brree brree bjurgaaN nuuN aapnnii budhii naal hairaan kr diNdee sn / 28 bbgvaan mhaaviir Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrdhmaan tooN mhaaviir unhaaN dee bcpn dii iHk ghttnaa bhut prsiHdh hai / ik vaar baalk vrdhmaan jNgl vic aapnnee doostaaN naal kheedd rhee sn, ki acaank hii us thaaN ik deevtaa bbgvaan mhaaviir dii bhaadrii dii priikhiaa lainn aaiaa / usnee vis'aal sHp daa ruup dhaarn kr liaa / saaree bcee sHp tooN ddr kee nHtth gee / pr vrdhmaan mhaaviir nee brree aaraam naal us sHp nuuN phrr kee jNgl viHc chHdd diHtaa| hunn kheel phir s'uruu hoo giaa |us deevtee nee is vaar bHcee daa ruup bnnaaiaa uh bciaaN vic kheeddnn lgaa bcee tiNduuNk kheel rhee sn / is kheel vic haarn vaalaa jiHtnn vaalee nuuN aapnnee piHtth tee cuHkdaa hai / is kheel vic doo-doo lrrkee s'aaml huNdee hn / ih deevtaa bcee daa hii ruup bnnaa kee baalk vrdhmaan vaalii ttoolii vic s'aaml hoo kee kheeddnn lHgaa / uh deevtaa sooc rihaa sii ki sHp daa ruup bnnaaunn naal taaN vrdhmaan baalk nhiiN ghbraaiaa / is vaar maiN joo deev naattk kraaNgaa uh jruur ghbraa jaaeegaa / deevtaa ruupii baalk jaann buHjh kee vrdhmaan tooN haar giaa / usnee vrdhmaan nuuN aapnnii pitth tee bitthaa liaa / hunn usnee aapnnaa s'riir aapnnii deev s'ktii dee shaaree vdhaaunnaa s'uruu kiitaa / kujh cir pichooN uh deevtaa vis'aal ddraaunnii s'kl dhaarn krkee aakaas' vHl uHddnn lHgaa / saaree bcee us ddraaunnii s'kl nuuN veekh kee daurr gee / vrdhmaan nee aapnnee giaan raahiiN deevtee dii is caal nuuN smjh liaa / uhnaaN nee us deevtee nuuN iHk muHkaa maariaa |deevtaa jhHtt aslii ruup viHc aa giaa / " usnee aapnnii gltii dii muaaphii mNgii tee vrdhmaan nuuN kihaa- " hee vrdhmaan, tuhaaddii saaddee raajee iNdr nee jiNnii taariiph kiitii sii tusiiN us tooN kii gunnaa jiaadaa bHls'aalii hoo / tusiiN vrdhmaan hii nhiiN sgooN mhaaviir (mhaan s'ktiis'aalii) hoo / " is trhaaN deevtaa baalk vrdhmaan dii prs'Nsaa krdaa hooiaa jithoo aaiaa sii uthee hii claa giaa / snmti ik vaar sNjee tee vijee naaN dee doo munii iktthee yaatraa kr rhee sn ki uhnaaN dee mn vic acaank kisee sidhaaNt baaree s'Nkaa paidaa hooii / jd uh khHtrii kuNdd graam dee njdiik gujr rhee sn taaN unhaaN nuuN ptaa lHgaa ki aNtm tiirthNkr vrdhmaan daa jnm hoo giaa hai ki unhaaN dee drs'n kriiee / iuN sooc kee jiuN hii uh mhilaaN vic phuNcee / raaj mhil viHc phuNcdee saar hii unhaaN dii saarii bbgvaan mhaaviir 29 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s'Nkaa duur hoo gii / unhaaN paalnee vic jhuuldee baalk nuuN nms'kaar kiitaa / unhaaN doohaaN muniiaaN nee is baalk nuuN snmti naaN naal pukaariaa jisdaa arth hai cNgii buHdhii vaalaa / haathii nuuN vHs viHc krnaa uprookt ghttnaa digNbr jain saahit viHc mildii hai / ik vaar mhaaraajaa sidhaarth dee haathiikhaanee daa haathii paagl hoo kee s'hir dii tbaahii krn lHgaa / mhaavt dii lHkh koos'is' krn tooN vii haathii kaabuu nhiiN aa rihaa sii| acaank baalk vrdhmaan us rstee kooloo lNghee / unhaaN haathii nuuN brree piaar naal pukaariaa uh haathii joo saarii phauj tooN kaabuu nhiiN sii aa rihaa uh baalk vrdhmaan nee piaar naal kaabuu kr liaa / tHtv giaan dee jnm daataa $4 vrdhmaan mhaaviir daa mhil sHt mNjlaa sii / ik vaar bcee kheedddee kheedddee vrdhmaan nuuN lHbbnn lHgee / us smeeN vrdhmaan cauthii mNjl vic baitthee sn / philaaN unhaaN pitaa sidhaarth tooN puchiaa, " vrdhmaan kithee hn ? " unhaaN kihaa vrdhmaan upr hai " baalk sHtviiN mNjl tee phuNc gee / uthee maataa tris'laa jii nuuN ihoo prs'n puchiaa / unhaaN utr ditaa " uh (vrdhmaan) taaN heetthaaN hai / " baalk hr mNjl veekhdee gee / unhaaN nuuN doo vickaarlii mNjil viHc vrdhmaan mil gee |baalk brree prees'aan sn / vrdhmaan nee unhaaN nuuN prees'aanii daa kaarnn puchiaa / bciaaN nee saarii vaartaalaap ds ditii / vrdhmaan nee kihaa, " meeree maataa atee pitaa nee tuhaanuuN tthiik hii dsiaa sii kiuNki maiN maataa jii vaalee pHkh tooN heetthaa baitthaa sii pr pitaa jii dee pkhooN upr baitthaa sii / dooveeN aapnnii aapnnii thaaveeN sHc vrdhmaan nee is uHtr nee duniiaaN dee dhrmaaN vicooN jain dhrm dii mhHtvpuurn deenn aneekaaNtvaad nuuN jnm ditaa / uprookt ghttnaavaaN tooN vrdhmaan dee bcpn daa nikhrvaaN ruup saahmnnee aaudaa hai / uh bhaadr atee buHdhiimtaa dii jiNdaa misaal sn |uh sNsaar vic vaaprn vaalii ghttnaa nuuN gNbbiirtaa naal vicaardee sn / hn / 30 11 bbgvaan mhaaviir Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrdhmaan mhaaviir dee hoor naaN s'veetaaNbr jain s'aas'traaN vic uprookt naavaaN tooN chuHtt bbgvaan mhaaNviir dee tiNn hoor ms'huur naaN mildee hn / 1. ks'yp :- giaat kul vic bbgvaan mhaaviir daa goot ks'yp sii jd ki unhaaN dii jaatii piHchvii sii / 2. giaat puHtr :- liHchviiaaN dee kul vic doo kul bhut prmukh sn| (1) giaat (2) s'aaky (bbgvaan buHdh daa jnm s'aaky kul vic hooiaa sii) 3. videeh :- videeh ilaakaa gNgaa tee gNddkii ndiiaaN dee naal naal sii| bbgvaan mhaaviir dii maataa baideehii sii / is kaarnn bhut look unhaaN nuuN videeh aakhdee sn / 4. vais'aalik : bbgvaan mhaaviir daa jnm vis'aal kuHl vic hooiaa is pkhooN uh vais'aalik sn / vrdhmaan vidiaarthii dee ruup viHc jd vrdhmaan 7-8 saal dee hooee taaN maataa pitaa nee baalk vrdhmaan nuuN ucii sikhiaa lii paatths'aalaa bbeejnn daa proograam bnnaaiaa |baalk vrdhmaan nuuN brree s'aahii tthaatth baatth naal paatths'aalaa viHc daakhl kiitaa giaa / mhaaraajaa sidhaarth nee paatths'aalaa dee adhiaapkaaN daa s'aahii snmaan kiitaa / paatths'aalaa viHc prrhdee bciaaN nuuN toohphee vNddee gee / raaj kumaar vrdhmaan hunn vidiaarthii dee ruup vic baitthee sn, usee smeeN iNdr daa siNghaasn ddool giaa / usnee avdhii giaan raahiiN veekhiaa taaN usnuuN ptaa lHgaa " ih sNsaar dee mnuHkh nhiiN jaanndee ki vrdhmaan hoonn vaalaa tiirthNkr hai / usnuuN is trhaaN daa giaan dee kee uh tiirthNkraaN dii mhaantaa ghttaa rhee hn / " iNdr nee us smeeN buddhee braahmnn daa bbees dhaarn kiitaa / uh baalk vrdhmaan kool aa kee viaakrn dee prs'n krn lHgaa |ih prs'n ajihee sn ki jinhaaN daa utr vrdhmaan dii paatths'aalaa daa kooii adhiaapk nhiiN jaanndaa sii / baalk vrdhmaan nee saaree prs'naaN dee yoog uHtr ditee / iNdr dee is prs'n uHtr tooN hii " jiteeNdr viaakrn " dii rcnaa hooii / " // ih baalk vrdhmaan daa philaa din sii / jd muHkh adhiaapk nee paatths'aalaa vic sbb kujh sunniaa / usnuuN baalk vrdhmaan dii anookhii buHdhii tee hairaanii hooii |uh soocnn lHgaa " ih kooii sdhaarnn baalk nhiiN / is nuuN prrhaaunnaa . bbgvaan mhaaNviir 31 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meeree vHs daa kNm nhiiN / maiN mhaaraajaa sidhaarth nuuN is baalk dii budhiimtaa baaree aHj hii dHs kee aavaaNgaa / " muHkh adhiaapk nee usee din raaj sbbaa viHc aakee baalk vrdhmaan dii alaukik budhii dii crcaa kiitii atee hHth joorr kee kihaa "is prrhee hooee baalk nuuN nveeN siree tooN prrhaaunn dii kooii jruurt nhii / " is prkaar baalk vrdhmaan iHk din hii skuul gee / viaah atee sNtaan vrdhmaan hunn bcpn gujaar kee juaanii vic pair dhrn lgee / pr uh hr smaaN sNsaar vic phailee dhrm dee naaN upr phailii hiNsaa, paap, aniaa, chuuaa-chaat, daas prthaa atee jaat-paat vrgee bbairree rsmaaN rivaajaaN baaree soocdee rhiNdee| vrdhmaan mhaaviir sNsaarik kaam bboogaaN tooN pree sn / uh inhaaN vic phsnnaa vii nhiiN sn caahuNdee / pr maataa pitaa dee piaar agee unhaaN nuuN stikaar vjooN sir jhukaaudee hooee s'aadii daa phaislaa krnaa piaa / aap dii s'aadii kliNg nrees' smrseen dii puHtrii ys'oodhaa naal hooii / jis tooN aapdee iHk puHtrii pria drs'naa paidaa hooii / jis daa viaah aap nee aapnnee bbaannjee jmaalii naal kr ditaa / vairaag| jd raajkumaar vrdhmaan mhaaviir 28 saal dee hooee aap jii dee maataa atee pitaa dooveeN svrg sidhaar gee / hunn vrdhmaan nuuN aapnnii maataa dee grbb vickaarlii prtigiaa yaad aaii / unhaaN sNsaar dee sukhaaN nuuN chHddnn daa phaislaa kr liaa |uh saadhuu bnnn lii tiaar hoo gee / unhaaN aapnnee vddee bbraa tooN saadhuu bnnn dii aagiaa mNgii / raajaa nNd vrdhn philaaN hii maataa pitaa dee vichoorree tooN dukhii sn / unhaaN kihaa " ajee taaN maataa pitaa dee vichoorree daa meeraa duHkh taajaa hai atee uprooN tuuN ghrbaar chHdd kee saadhuu bnnnaa caahuNdaa haiN / ih kis trhaaN hoo skdaa hai ? maiN maaN, piu atee bbraa daa vichoorraa kiveeN shaaNgaa / vrdhmaan nee uHtr viHc hHth joorr kee aapnnee bbraa nuuN kihaa " is duHkh daa kaarn sNsaar prtii tuhaaddaa raag dvees' hai / asl viHc suHkh duHkh, jnm mrn sbb krm phl hn / maiN saadhuu jruur bnnaaNgaa, pr jd tusiiN aagiaa deevoogee / " 1. digNbr jain prNpraa bbgvaan mhaaviir dii mNgnnii nuuN taaN mNndii hai pr viaah atee sNtaan nuuN nhiiN mNndii / is prNpraa anusaar bbgvaan mhaaviir baal brhmcaarii hii rhee / 32 bbgvaan mhaaviir Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nNdiivrdhn nee dukhii hirdee naal kihaa " jee tuuN nhiiN mNndaa taaN ghHttoo ghHtt meeree hukm anusaar 2 saal ghr vic rhi / is tooN baaad mai teeree saadhuu jiivn daan dee maarg vic kooii rukaavtt nhiiN bnnaaNgaa / " is prkaar 2 saal bbgvaan mhaaNviir aapnnee bbraa aakhee anusaar saal ghr rhee / is smeeN unhaaN doo saal griibaaN atee loorrvNdaaN nuuN kroorraaN soonee diiaaN moohraaN daan kiitiiaaN / unhaaN ih smaaN aatm saadhnaa, aatm ciNtn atee tpsiaa vic gujaariaa |is smeeN unhaaN hr prkaar daa s'aahii tthaatth baatth chHdd diHtaa / aakhr ih doo saal daa smaaN tiaagii atee sNjmii jiivn dee ruup vic biit giaa / unhaaN is smeeN hoo rhee mnuHkh atee ps'uuaaN dee julm nuuN brree njdiik tooN veekhiaa / ithee ih gl bhut vicaarn vaalii hai ki vrdhmaan raajkumaar sn|jinhaaN daa hukm khHtrii kuNdd dee hjaaraaN lookaaN tee cHldaa sii, jee uh caahuNdee taaN ih sbb kujh srkaarii hukm naal bNd krvaa skdee sn / aj tHk duniiaaN dee itihaas vic kooii ajihaa raajkumaar nhiiN hooiaa, jisnee sNsaar dee bbautik pdaarth nuuN binaaN kisee tthees tooN chddiaa hoovee / duniiaaN daa itihaas gvaah hai ki aHj tHk saaree raajee jr, jooruu (istrii) jmiin lii lkhaaN aadmiiaaN daa khuun bhaaudee rhee hn / pr iHk vrdhmaan hii sii jis kool sbb kujh sii us daa bbraa sii joo usnuuN bhut piaar krdaa sii / vrdhmaan iHk aduHtii s'khs'iiat sn |unhaaN nuuN bbautik pdaarthaaN dee jhuutthee suHkh tooN saadhuu jiivn cNgaa lHgdaa sii / is sittee vjooN unhaaN ik hii tthookr viHc saaraa raaj paatt tiaag ditaa / hunn unhaaN nuuN aapnnee vddee bbraa nNdiivrdhn tooN aagiaa mil gii / is smeeN 9 lookaaNtik deev aapnnii prNpraa anusaar dhrtii tee aa kee prbbuu nuuN praarthnaa krn lgee s'riimaan tuhaaddii jai hoovee / khHtrii kul s'iroomnii ! tuhaaddaa kliaann hoovee / hee jgt dee maalik ! hunn tusiiN jldii dhrm ruup tiirth s'uruu kroo, taaNki sNsaar dee jiivaaN daa kliaann hoovee / " ih deev prNpraa hr tiirthNkr smeeN deevtee dhuraaudee hn / . pnnee dii raah tee saadhuu diikhiaa kliaank soonaa, caaNdii, dhn, anaaj, istrii, privaar, raaj atee dees' aadi dee sbb sNsaarik bNdhnaaN tooN mukt hoo kee unhaaN mHghr dee caannn pHkh dii dsmii nuuN din dee cauthee phir smeeN saadhuu jiivn daa raah grhinn kr liaa / is smeeN unhaaN daa bbgvaan mhaaviir 33 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ diikhiaa mhootsv brree tthaatth baatth naal mnaaiaa giaa / vrdhmaan mhaaviir nuuN s'aahii siNghaasn tee bitthaaiaa / khus'buudaar teelaaN naal unhaaN dee sriir dii maals' kiitii / pheer s'udh paannii naal unhaaN nuuN is'naan krvaa kee s'udh cNdn daa leep kiitaa ! s'aahii libaas atee ghinnee puaaee gee / baajee, gaajee, prjaa atee s'aahii privaar naal mhaaviir vrdhmaan cNdrbbaa naaN dii paalkii vic baitthee / is paal nuuN mnuHkhaaN atee deevtiaaN brree piaar naal cukiaa / vrdhmaan daa s'aahii jluus khtrii kuNdd graam dee glii, muhloo, bjaaraaN vic huNdaa hooiaa s'hir dii hHd tooN baahr puHjaa| saaraa khtrii kuNdd graam s'hir dee baahr phuNc giaa / sbb nuuN vrdhmaan dee vichoorree daa duHkh staa rihaa sii / s'hir tooN baahr giaat khNdd naaN daa ik baag sii / isee baag vic as'ook drkht heetthaaN bbgvaan mhaaviir daa jluus ruk giaa | paalkii utaarii gii, paalkii vicooN raajkumaar vrdhmaan utree |unhaaN aapnnee saaree ghinnee atee kHprree utaar diHtee / pheer aapnnee hHth naal pNj musttii looc pNj vaar vic saaree baal puHttnnaa) kiitaa / ih baal svrg dee raajee iNdr nee aapnnii jhoolii vic sNbbaal lee / iNdr nee us smeeN aapnnii deev prNpraa anusaar deevduus' naaN daa 5AAR * . // * r Aji 1. vrdhmaan mhaaviir saadhuu diikhiaa hinn krdee hooee 34 bbgvaan mhaaviir Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHpttaa unhaaN dee mooddhee tee rkh ditaa uthee khrree sbb look diikhiaa daa ih nj'aaraa * naa deekh skee uh bbaavuk hoo kee roonn lHg pee / pheer haulii haulii lookii dukhii hirdee naal raajkumaar vrdhmaan nuuN chHdd kee cHl pee / | jd mhaaviir iklee hoo gee td unhaaN sbb tooN philaaN sidhaaN mukt aatmaavaaN) nuuN nmskaar kiitaa atee prgiaa kiitii ki " maiN aHj tooN saaree paapkaarii kNmaaN nuuN chHdddaa haaN, jiNdgii bbr mn vcn atee s'riir raahii paap krm naa kraaNgaa, naa krvaavaaNgaa| krdee nuuN cNgaa smjhaaNgaa bbgvaan dii diikhiaa vaalee din utraaphaalgunnii nHchtr sii |cNdrmaa daa yoog sii |vijai naaN daa mhuurt sii / suvrt naaN daa din sii / jd vrdhmaan nee paapaaN tooN mukt jiivn dii prtigiaa dhaarn kiitii taaN us smeeN unhaaN nuuN mn pryv naaN daa cauthaa giaan praapt hoo giaa / jis giaan raahiiN uh sbb dee mn daa haal jaan skdee sn / griib baahmnn daa dukh duur krnaa ajee mhaaviir nee diikhiaa lii nuuN thoorraa smaaN hooiaa sii ik din ik griib baahmnn mhaaviir paas aaiaa usnee praarthnaa kiitii " raajkumaar ! maiN dees tooN aHj hii aaiaa haaN / mainuuN meerii ptnii nee dsiaa hai ki tusiiN doo saal lookaaN dii griibii duur kiitii hai / pr maiN bdkismtii naal griib hii haaN / meeree paasee khaann nuuN ik smeeN daa aNn vii nhiiN / raajkumaar ! mainuuN vii kujh dioo atee braahmnn daa duHkh duur kroo / | vrdhmaan mhaaviir nee kihaa " maiN hunn saadhuu bnn cukaa haaN / meeree paas kujh nhiiN maiN tainuuN kujh nhiiN dee skdaa / braahmnn nee raajkumaar nuuN sir tooN pair tHk veekhiaa tee kihaa " jee deennaa caahoo taaN tuhaaddee paas hunn vii bhut kujh hai / " mhaaviir us braahmnn daa is'aaraa smjh gee |unhaaN aapnnee deev vstr daa aHdhaa hisaa us braahmnn nuuN dee ditaa | pr braahmnn is vstr daan tooN sNtus'tt naa hooiaa| uh vrdhmaan dee pichee kujh din ghuNmdaa rihaa | vrdhmaan dee sriir tee deev vstr daa aHdhaa hisaa vii kujh smaaN rihaa / ik vaar ih ddiHg kee jhaarrii vic phs giaa vrdhmaan nee is ghttnaa vHl kooii dhiaan naa diHtaa, kiuki uh taaN s'riir daa mooh chHdd kee sn phir vstr daa khiaal kivee aaudaa / braahmnn nee vstr dee dooveeN ttukrree joorr kee brree bbraa nNdiivrdhn nuuN raaj drbaar vic bbeeNtt kr ditee / raajee nee khus' hoo kee usnuuN griibii tooN mukt kr ditaa | is trhaaN ih vstr bbgvaan mhaaviir dee sriir tee kujh mhiinee hii rihaa / is tooN baaad vrdhmaan mhaaviir puurn digNbr (vs'tr rhit) hoo gee / 1. digNbr jain prNpraa 'deevdus'y' deenn vaalii ghttnaa nuuN nhiiN mNndii| uh bbgvaan mhaaviir atee hoor tiirthNkraaN nuuN digNbr (bbaav nNgaa) hii mNndii hai| bbgvaan mhaaviir 35 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tpsvii jiivn tiisraa bbaag) bbgvaan mhaaviir daa tHpsvii jiivn bhut hii ghttnaavaaN bbrpuur hai / unhaaN daa aadrs' tHpsiaa vic ik dduuNghaa rhsy sii, jis baaree prsiHdh jain vidvaan upaadhiaa srii amr munii jii mhaaraaj likhdee hn / " itihaas dee pNniaaN tee asiiN hj'aaraaN dii sNkhiaa vic neetaavaaN nuuN asphl huNdee veekhdee haaN / is daa kaarnn ih hai ki uh sbb tooN philaaN aapnnaa jiivn sudhaar naa skee / dil vic thoorraa jihaa joos' paidaa huNdee hii sNsaar daa sudhaar krn lii maidaan viHc kuHd pee |pr jiu hii ks'ttaaN, dukhaaN, rukaavttaaN daa bbiaNkr tuuphaan saahmnnee aaiaa, uh sbb niraas' hoo kee vaaps aa gee / jis sidhaaNt tee prcaar lii s'oor mcaaudee sn ! jd look us vic scaaii naa paa skee, taaN unhaaN daa apmaan kiitaa giaa atee isee kaarnn uh maidaan tooN htt gee / " bbgvaan mhaaviir nee diikhiaa laiNdee hii dhrm prcaar lii cheetii nhiiN kiitii philaaN unhaaN aapnnee aap nuuN saadh lainnaa tthiik smjhiaa / isdee sittee vjooN unhaaN dil vic ih prtigiaa dhaarn kiitii ' ki jd tHk maiN keevl giaan praapt nhiiN kr lvaaNgaa, td tHk saamuuhik milaap tooN alg rhaaNgaa / ikaaNt vic viiraag bbaav dii saadhnaa kraaNgaa / " bbgvaan mhaaviir dii tHpsiaa daa ih prmuHkh aadrs' sii / jis kaarn unhaaN aapnnii tHpsiaa vic ktthoor tooN ktthoor ks'tt shin kiitee / bbgvaan mhaaviir dii saaddhee baaraaN saal dii tHpsiaa daa veervaa jain grNthaaN vic silsilee vaar mildaa hai / is veervee tooN saanuuN tHpsiaa dee naal naal us smeeN dee smaaj tee dhrm dee itihaas tee cNgaa caannnaa paiNdaa hai / bbgvaan mhaaviir dee tHpsiaa baaree vrnnn gnnii srii kliaan vijai jii mhaaraaj nee aavs'yk niyuktii atee aavs'yk curnnii dee aadhaar tee kiitaa hai / 36 bbgvaan mhaaviir Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ philaa saal saadhuu diikhiaa lainn dee cheetii hii giaat khNdd baag chHdd kee, s'aam hoonn tooN philaaN bbgvaan mhaaviir krmaar graam viHc phuNcee / uHthee raat bitaaunn dee khiaal naal uh kaayootsrg deeh ti mmtaa daa tiaag) dhiaan lgaa kee sthir hoo gee / s'aam nuuN ik gvaalaa aapnnee bldaaN smeet us thaaN uHpr aaiaa, jiHthee bbgvaan mhaaviir dhiaan lgaaii khrree sn / uh aapnnee bld us thaaN tee chHdd kee kisee jruurii kNm lii piNdd claa giaa / jd uh gvaalaa kNm krkee vaaps aaiaa taaN bld uHthee nhiiN sn / usnee dhiaan vic khrree vrdhmaan mhaaviir nuuN puchiaa / bbgvaan mhaaviir nee kooii uHtr naa diHtaa / is tooN gvaalee nee soociaa, " s'aaid is saadhuu nuuN meeree bldaaN baaree ptaa nhiiN " uh bld lHbbnn lii jNgl atee piNdd giaa saarii raat ghuNmnn tee vii usnuuN bld naa milee / raat dee aakhrii phir jd uh bbgvaan mhaaviir vaalii thaaN tee pujaa, taaN usdee bld uthee baitthee sn / ih sbb gHl veekh kee gvaalee nuuN bhut guHsaa aa giaa / usnee soociaa " is saadhuu nee hii meeree bld coorii kiitee sn atee hunn ih meeree coorii kiitee bld aapnnee kool lii baitthaa hai / maiN isnuuN jruur sjaa diaaNgaa / ". is ghttnaa nuuN veekh kee gvaalaa gusee naal paagl hoo utthiaa / uh bbgvaan mhaaviir nuuN hHth viHc rsii phrr kee maarn lii doorriaa, taaN us smeeN svHrg dee raajaa iNdr nee aa kee usnuuN rookiaa tee usnuuN saaraa haal dsiaa / gvaalee nuuN ptaa lg giaa ki ih taaN raajkumaar vrdhmaan hn / usnee bbgvaan mhaaviir tooN muaaphii mNgii / pheer iNdr nee bbgvaan mhaaviir nuuN beentii kiitii " bbgvaan ! tuhaaddee tee saaddhee baaraaN saal lgaataar ks'tt aaunn vaalee hn / jee aakhoo taaN maiN aap dii seevaa vic kooii deevtaa niyukt kr deevaaN, joo aap nuuN hr ks'tt viHc shaaitaa deeveegaa / " bbgvaan mhaaviir nee utr ditaa- " hee iNdr ! teeraa ih aakhnnaa beekaar hai / aHj tHk jiNnee vii arihNt-tiirthNkr hooee hn, kooii vii kisee dii mdd naal keevl giaan praapt nhii kr skiaa / jiNnee vii tiirthNkr keevl giaan praapt krdee hn, uh aapnnee udm, s'ktii, viirj (aatm s'ktii) atee purs'aarth sdkaa hii keevl giaan praapt krdee hn / " 38 bbgvaan mhaaviir ' Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iNdr, bbgvaan mhaaviir dee is utr tooN bhut khus' hooiaa / nmskaar krkee iNdr svrg nuuN claa giaa / duusree din bbgvaan krmaar graam tooN kee koolaaNg s'niivees' vikhee phuNcee / uthee bhul naaN dee braahmnn dee ghr 2 dinaaN daa vrt khooliaa / us braahmnn nee bbgvaan mhaaviir nuuN khiir khuaa kee s'ubb krm daa bNdh kiitaa / koolaaNg s'niivees' tooN bbgvaan mhaaviir mooraak s'niivees' phuNcee / mooraak dee baahr duiijt naau daa duusree dhrmaaN dee sniaasiiaaN daa aas'rm sii / us aas'rm daa muHkh guruu bbgvaan mhaaviir dee pitaa daa miHtr sii / uh bbgvaan mhaaviir nuuN bcpn dee smeeN tooN hii jaanndaa sii / uh muHkhiiaaN bbgvaan mhaaviir kool aa kee praarthnaa krn lgaa " raajkumaar ! is aas'rm nuuN aapnnaa ghr smjhoo / nis'ciNt hoo kee aapnnee vrkhaa kaal dee caar mhiinee daa smaaN ithee rhoo / " is aas'rm vic bbgvaan mhaaviir ik din rhee atee kujh smaaN aas paas ghuNm kee vrkhaa kaal daa baakii smaaN bitaaunn lii isee aas'rm vic phuNc gee / aas'rm viHc unhaaN nuuN ik jhauprrii tthhirn lii mil gii / | us saal vrkhaa ghHtt hooii / ghaah phuus paidaa naa hoonn krkee ps'uu, ddNgr bbukhee mrn lgee / guuaa, ris'iiaaN diiaaN jhauprriiaaN dee sukee ghaah nuuN khaann lg piiaaN / saaree ceelee unhaaN guuaaN nuuN ddNddiaaN naal bbjaaunn lgee / jd guuaaN bbgvaan mhaaviir dee jhauprrii kool pujiiaaN taaN vrdhmaan mhaaviir nee rhim khaa kee unhaaN guuaaN nuuN kujh naa kihaa / guuaaN vrdhmaan mhaaviir dii jhauprrii khaa giiaaN| sniaasiiaaN nee vrdhmaan lii duusrii jhauprrii usaar diHtii / is vaar vii ihoo hooiaa | sNniaasiiaaN nee aapnnee mukhiiee kool s'ikaait kiitii / muHkh sniaasii nee vrdhmaan nuuN kihaa " raajkumaar ! hoor saadhuuaaN dii trhaaN tuhaanuuN vii aapnnii jhauprrii dii raakhii khud krnii caahiidii hai / tusiiN taaN raajkumaar hoo, s'ktiis'aalii hai / is sNsaar vic taaN kmjoor ps'uu pNchii vii aapnnee ghooslee dii rkhiaa khud krdee hn / bbgvaan mhaaviir nee sniaasiiaaN nuuN kooii utr naa ditaa ! | unhaaN soociaa " meeraa ithee rhinnaa beekaar hai / jis mooh nuuN chHdd kee aaiaa haaN uh mooh nuuN naal rkhnnaa beevkuuphii hai / mooh jNgl dee jhauprree daa hoovee jaaN mhilaaN daa, mooh hai / maiN is tooN pree rhinnaa hai / " usee din bbgvaan mhaaviir nee 5 prtigiaavaaN kiitiiaaN / bbgvaan mhaaviir 39 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) maiN ayoog jghaa viHc nhiiN rhaaNgaa / (2) hmees'aaN dhiaan vic rhaaNgaa (3) khaas jruurt tooN binaaN hmees'aaN maun uHp) rhaaNgaa | (4) hHth vic bboojn kraaNgaa (5) histh dii miNnt khus'aamd nhiiN kraaNgaa / | ih prtigiaa krkee bbgvaan mhaaviir asthii m vikhee buulpaannii yks' dee mNdr viHc pujee / raat hoonn vaalii sii pujaarii puujaa krkee jaann lgaa taaN vrdhmaan mhaaviir nee uthee raat tthhirn dii ijaajt mNgii ! pujaarii tee piNdd dee lookaaN nee bbgvaan mhaaviir nuuN aakhiaa " is mNdr viHc tthhirnaa tthiik nhiiN / " ih yks' bhut dus'tt tee jaalm hai / kooii aadmii is mNdr vic s'aam nuuN nhiiN tthhir skdaa / raat nuuN tthhirn vaalee dii taaN ih yks' jaan lai laiNdaa hai / " bbgvaan mhaaviir nee kihaa " tusiiN is gHl dii phikr naa kroo / mainuuN tuhaaddii ijaajt caahiidii hai / aakhr lookaaN nee bbgvaan mhaaviir nuuN tthhirn dii ij'aajt ditii / bbgvaan mhaaviir suulpaannii yks' dee mNdr dee ik koonee vic dhiaan laa kee khrr gee / mhaaviir dii is bhaadrii nuuN us yks' nee aapnnii hHtk smjhiaa / us yks' nee mhaaviir nuuN mjaa ckhaaunn daa niscaa kiitaa / sbb tooN philaaN uh bbiaNkr ddhNg naal hsiaa, jis naal saaraa jNgl guuNj utthiaa / . . pheer us yks' nee haathii daa ruup dhaarn kiitaa / usnee bbgvaan mhaaviir tee khtrnaak ddhNg naal hmlee krnee s'uruu kr ditee |unhaaN bbgvaan mhaaviir) dee s'riir tee dNdaaN naal vaar kiitaa / us nee bbuut tee pis'aab daa ruup dhaarn kr liaa, pheer usnee naag daa ruup dhaarn kiitaa | bbgvaan mhaaviir dee s'riir tee jghaa jghaa ddNg maaree / sbb kriaavaaN dee baavjuud bbgvaan mhaaNviir aapnnee dhiaan viHc attl rhee / saarii raat yks' bbgvaan mhaaviir dee sriir dee aNgaaN nuuN noocdaa rihaa / bbgvaan mhaaviir nee inhaaN saaree ks'ttaaN nuuN smtaa naal shin kiitaa aakhr yks' nuuN aapnnii haar mhisuus hooii |uh bbgvaan mhaaviir kool aa kee muaaphii mNgnn lHgaa / usnee ykiin divaaiaa ki uh bbviHkh viHc kisee nuuN tNg nhiiN kreegaa atee ih piNdd vii chHdd deeveegaa / us raat dee aakhrii phir vic bbgvaan mhaaviir nuuN ik mhuurt (48 miNtt) niiNd aaii usee raat unhaaN 10 supnee veekhee / joo is prkaar hn (1) aapnnee hHth naal pis'aac nuuN maarnaa (2) aapnnii seevaa krdee spheed pNchii (3) seevaa krdii hooii kooil (4) sugNdht dee phuHlaaN dee haar (5) seevaa vic haajr bld (6) phulaaN naal ldiaa kml sroovr (7) smuNdr nuuN trdee hooee | 40 bbgvaan mhaaviir Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paar krnaa (8) suurj diiaa kirnaaN daa phailaaa veekhnnaa (9) aapnniiaaN baahaaN vic maanuusootr prbt nuuN lpeettnaa (10) meeruu prbt tee crrhnaa / is saaree saaddhee baaraaN saal dee smeeN vic unhaaN iNnaa smaaN hii niiNd lii us piNdd vic ik bbgvaan paars'v naath dii prNpraa daa ik jain saadhuu rhiNdaa sii joo baaad vic grhisth bnn jootis' raahiiN gujaaraa krdaa sii / us daa naaN utpl sii / jd usnee jhuulpaannii dee mNdr vic bbgvaan mhaaviir dee raat gujaarn dii gHl sunnii taaN usnuuN bhut phikr hooii / uh s'uulpaannii mNdr dee pujaarii iNdr s'rmaa nuuN naal lai kee sveeree nuuN mNdr puHjaa / piNdd vaalee bbgvaan mhaaviir nuuN veekh kee khus' hooee atee unhaaN dii puujaa krn lgee / piNdd vaalee dee saahmnnee utpl joots'ii nee bbgvaan dee 10 supniaaN vicooN 9 daa phl dsiaa joo is prkaar hai| (1) aap moohniiaa krm daa jld khaatmaa kroogee (2) s'ukl dhiaan tuhaaddee naal rheegaa / (3) aap 12 aNg s'aas'traaN dii rcnaa kroogee (4) is supnee daa phl utpl naa ds skiaa (5) aap saadhuu, saadhvii, s'aavk atee vikaa ruupii tiirthaaN dii sthaapnaa kroogee / (6) hr prkaar dee deevtee tuhaaddii seevaa krngee| (7) aap sNsaar smuNdr nuuN paar kroogee (8) aap nuuN keevl giaan praapt hooveegaa (9) tiNn lookaaN tHk tuhaaddaa ys' phailoogaa (10) soonee dee bnnee siNghaasn tee baitth kee aap dhrm updees' kroogee / cauthee supnee daa phl bbgvaan mhaaviir nee aap dsdee hooee phrmaaiaa "maiN grhisth atee sniaas doo prkaar dee dhrm daa updees' kraaNgaa / " is prkaar is philee saal vic bbgvaan mhaaviir nee 15-15 vrtaaN diiaaN 8 tpsiaavaaN puuriiaaN kiitiiaaN / duusraa saal asthii graam vikhee aapnnaa vrkhaa kaal (caumaasaa) puuraa krkee bbgvaan mhaaviir vaacaalaa ngrii nuuN cHl pee / raah vic mooraak s'niivees' vic tthhiree / uthee unhaaN dee tp jp atee dhiaan dii bhut ms'huurii hoo gii / lookaaN dii bbiirr unhaaN dee drs'naaN lii ttuHtt pii / usee ngrii vic achHdk naaN daa joots'ii rhiNdaa sii / bbgvaan mhaaviir dii prsiHdhii kaarnn us daa jootis' daa kNm tthHp pai giaa| uh atee usdaa privaar bbuHkhaa mrn lHgaa |us nee atee hoor joots'iiaaN nee bbgvaan bbgvaan mhaaviir 41 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaaviir nuuN is s'hir nuuN chHddnn dii beentii kiitii / bbgvaan mhaaviir unhaaN dii smsiaa smjh gee atee uh uthooN cHl pee / vaacaa-dee doo bbaag sn ik utr vcaalaa atee duusrii dukhnii vaalaa| doohaaN s'hiraaN vickaar svrn baalukaa atee ruup baalukaa ndiiaaN vhiNdiiaaN sn / bbgvaan jdooN dkhnn vaalaa tooN uHtr vcaalaa vHl jaa rhee sn |unhaaN dee deevdus'y kprree daa aHdhaa hisaa is svrn baalukaa dee kinaaree ddiHg piaa / joo us braahmnn nee cuHk liaa jis nuuN bbgvaan mhaaviir nee philaaN is vstr daa adhaa hisaa daan ditaa sii / utr vcaalaa lii doo rstee sn / ik knkhl aas'rm pd vickaar jaaNdaa sii / duusraa us dee baahroo baahr jaaNdaa sii ! aNdrlaa raah tthiik hoonn tee vii khtrnaak tee ujaarr sii, baahr daa raah lNbaa sii, pr khtree tooN rhit sii / bbgvaan mhaaviir nee aNdrlee raah tooN jaann daa phaislaa kiitaa / iHthee lookaaN nee unhaaN nuuN dsiaa bbaaveeN ih raah phaaslee vic ghHtt hai, pr khtrnaak hai / iHthee ik jhiriilaa sHp rhiNdaa hai jis diiaaN aHkhaaN viHc jhir hai / us dee jhir kaarn mHnukh taaN kii, jNgl dee drkht vii srr gee hn / is lii hai raajkumaar ! tusiiN lNbee rstee jaavee, joo surkhit hai / " bbgvaan mhaaviir nuuN s'riir ti kooii mooh nhiiN sii / unhaaN nee sHp dii khuHdd vaalaa raah cunniaa |uh sHp dii khuHdd upr dhiaan lgaa kee khrr gee / sHp nuuN bhut hairaanii hooii / uh soocnn lgaa " aj tk meeree jhir tooN mHnukh taaN kii, drkht vii srr jaaNdee hn / is aadmii dii ih hiNmt kiveeN hooii, ki meerii khuHdd tee khrr kee dhiaan kree ? " uh sHp nuuN gusaa aa giaa usnee bbgvaan mhaaviir dee pair dee aNguutthee tee puurii s'ktii naal tiNn hmlee kiitee / ih tiNnee hmlee beekaar rhee / khuun dii thaaN tee dudh dii dhaar vhi rhii hai sii / sHp hairaan tee prees'aan sii / | kujh cir baaad bbgvaan mhaaviir nee us sHp nuuN aakhiaa "cNdd koos'ik ! smjh tooN kNm lai " ih s'bd sunndiaaN hii sHp nuuN aapnnaa pichlaa jnm yaad aa giaa / uh sHp sooc smuNdr vic dduHb giaa / uh soocnn lgaa " maiN ih naau philaaN vii kitee sunniaa jruur hai / " pheer usnuuN pichlaa jnm vikhaaii deenn lgaa / is jnm tooN tiNn jnm philaaN uh ik saadhuu sii / uh lgaataar tHpsiaa krdaa sii / ik din bboojn lii jd uh aapnnee ceelee naal s'hir vic aaiaa taaN us (cNdd koos'ik) tooN cldee smeeN pair heetthaaN iHk ddHdduu aa kee mr giaa / us dee ceelee nee cNddkoos'ik nuuN vaar-vaar ps'caataap krn lii kihaa | pr 42 bbgvaan mhaaviir Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruu hoonn dee hNkaar vic, usnee ceelee dii s'ubb sikhiaa vHl dhiaan naa ditaa / jd raat daa smaaN aaiaa taaN ceelee nee pheer arj kiitii " guruu jii ! tuhaaddee pairaaN heetthaaN ddHdduu aa kee mr giaa, us daa ps'caataap kr lvoo / " ceelee dee vaar-vaar khinn tee cNdd koos'ik nuuN gusaa aa giaa / siHttee vjooN uh ddNddaa lai kee ceelee nuuN maarn lii daurriaa / raat daa hneeraa hoonn kaarn us daa sir khNbee vic jaa ttkraaiaa / ithooN mr kee uh ik braahmnn dee koos'ik naaN daa ik puHtr dee ruup vic paidaa hooiaa / | brraa hoo kee uh isee aas'rm vic sniaasii dee ruup vic rhinn lgaa ! ik din uh tHp kr rihaa sii taaN usnee veekhiaa, ki kujh raajkumaar us dee aas'rm dee phl phuHl ujaarr rhee sn / us veelee uh tHpsiaa chHdd kee unhaaN nuuN maarn lii ntthiaa / raah vic uh khuuh vic jaa ddiHgaa / jithooN mr kee uh sHp dii juun vic piaa / " cNdd koos'ik nee aapnnaa pichlaa jnm philm dii trhaaN veekh liaa sii / us nuuN aapnnee kiitee daa ps'caataap hoonn lHgaa| us nee soociaa " ik kroodh kaarnn maiN nikNmii juun vic piaa haaN pr maiN hunn paap nhiiN kraaNgaa / sbb naal preem kraaNgaa, guHsaa chHdd kee dhrm dii s'rn lvaaNgaa / " ih sooc kee sHp khuHdd tooN baahr aa giaa / us nee khaannaa piinnaa chHdd diHtaa 15 dinaaN daa vrt rHkh kee usnuuN svrg praapt hooiaa |utr vcaalaa vic jaa kee bbgvaan mhaaviir nee 15 din daa vrt khooliaa / is puNn daa phl naagseen nuuN miliaa / . utr vcaalaa tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir sveetaavikaa huNdee hooee, surbbiipur nuuN jaa rhee sn / raah vic dees'ii raajee kaul jaaNdee pNj naayk raajaa milee / jinhaaN bbgvaan mhaaviir daa bhut aadr stikaar kiitaa hai surbbiipur atee raaji . vickaar gNgaa paiNdii sii / bbgvaan mhaaviir kis'tii tee crrh gee / is kis'tii vic hoor musaaphiraaN tooN chuHtt kheemil naaN daa joots'ii vii baitthaa sii / kis'tii dee khbee paasee uluu booliaa / joots'ii nee kihaa ' kooii jaan leevaa musiibt aaunn vaalii hai / pr is mhaaN purs' kaarnn asiiN saaree bc jaavaaNgee / | jd kis'tii gNgaa vickaar phuNcii taaN bhut vHddaa tuuphaan aaiaa / - paannii baaNsaaN tooN upr uchliaa / kis'tii gootee khaann lgii / is bbiaank smeeN bbgvaan mhaaviir, ik koonee vic dhiaan laa kee baitth gee / kujh smeeN baaad tuuphaan tthNddaa hoo giaa / lookaaN dee mn nuuN cain miliaa / is tuuphaan daa kaarnn bbgvaan bbgvaan mhaaviir 43 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhaaviir dee tiiris'tt vaalee jnm daa maariaa s'eer sii / (joo deevtaa bnn kee bbgvaan mhaaviir tooN pichlee jnm daa bdlaa lai rihaa sii , aakhrkaar kis'tii dee sbb yaatrii kinaaree tee utr gee / bbgvaan mhaaviir uthooN thunnaak s'niivees' vic phuNcee |uh pheer dhiaan mgn hoo gee / jis rstee bbgvaan mhaaNviir gujree sn, us rstee pus'y naaN daa ik joots'ii vii aa rihaa sii / usnee pairaaN dee nis'aan veekh kee aNdaaj'aa lgaaiaa " ithooN dii kooii jruur hii ckrvrtii ghaa hai / uh musiibt kaarnn s'aaid jNgl vic paidl ghum rihaa hai / maiN jaa kee us dii seevaa kraaN, taaNki ckrvrtii bnnn tee uh meerii griibii duur kr deeveegaa atee meeree bbaag khulh jaanngee / " pus'y jd thunnaak s'niivees' vikhee phuNciaa taaN uh bbgvaan mhaaviir nuuN veekh kee hairaan hoo giaa| uh soocnn lgaa " meeraa jootis' s'aas'tr jhuutthaa hai / maiN aHj hii ghr jaa kee aapnnee saaree grNth khtm kr deevaaNgaa / maiN jis mnuHkh nuuN cHkrvrtii smjhdaa sii uh taaN dr dr mNgnn vaalaa bbikhaarii hai / " pr us smeeN us dee mn daa s'Hk duur hoo giaa / jd usnuuN ih ptaa lgaa ki " ih mHnukh kooii saadhaarn mHnukh nhiiN sgooN ih taaN dhrm cHkrvrtii hai / jis dii sNsaar dee cHkrvrtii atee svrgaaN dee iNdr puujaa krdee hn !" gNbaalk naal mulaakaat bbgvaan mhaaviir bunnaak 'cooN cHl kee raaj hi phuNcee / s'hir tooN baahr naalNdaa vikhee ik julaahee dee kaarkhaanee vic bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa coomaasaa gujaariaa| ithee hii unhaaN dii bbeeNtt mNkhlii puHtr goos'aalk naal hooii / uh bbgvaan mhaaviir nuuN guruu mNnnn lHgaa / pr mhaaviir nee kooii utr naa ditaa / kHtk puurnmaas'ii nuuN usnee bbgvaan mhaaviir tooN puchiaa " aHj mainuuN bboojn vic kii mileegaa ? " bbgvaan mhaaviir nee kihaa "baasii bboojn, khHttii lsii atee khoottaa rupiaa " / goos'aalk bbgvaan mhaaviir dii bbviHkhbaannii jhuutthii tthhiraan lii koos'is' krn lHgaa / uh us din amiiraaN dee ghr mNgnn giaa / unhaaN dee ghrooN usnuuN kujh naa miliaa / dupihr tooN baaad ik mj'duur nee usnuuN aapnnaa baasii bboojn tee khHttii lHsii diHtii atee khoottaa rupiaa dHchnnaa dee ruup vic diHtaa / goos'aalk dee mn tee is ghttnaa daa dduuNghaa asr hooiaa / uh soocnn lHgaa "hoonnii kdee nhiiN ttldii joo hoonnaa hai uh philaa tooN niscit hai / " | 44 . . bbgvaan mhaaviir . Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caumaasaa khtm krkee, bbgvaan mhaaviir naalNdaa tooN raajgrhi dee kool koolaaNg s'niivees' vikhee phuNcee / uHthee unhaaN bhul braahmnn kl ik mhiinee dii tHpsiaa daa vrt khooliaa / naalNdaa tooN bbgvaan mhaaviir iklee clee gee / goos'aalk bbgvaan mhaaviir dii khooj vic raajgrhi phuNciaa / aNt vic jd bbgvaan mhaaviir naa milee, taaN goos'aalk vii sir muuNh munvaa kee bbgvaan mhaaviir dii tlaas' krn lHgaa| aNt vic goos'aalk koolaaNg s'niivees' phuNciaa / uHthee usnee ik tpHsvii dee vrt khoolnn dii crcaa sunnii / usnuuN pHkaa bbroosaa hoo giaa ki tpsvii hoor kooii nhiiN, bbgvaan mhaaviir hn / rstee vic hii goos'aalk bbgvaan mhaaviir nuuN mthaa tteek kee booliaa " prbbuu tusiiN meeree guruu hoo tee maiN tuhaaddaa ceelaa / " goos'aalk dii praarthnaa bbgvaan mhaaviir nee us dii praarthnaaN daa kooii utr naa diHtaa |uh bbgvaan mhaaviir daa ceelaa akhvaaunn lgaa / tiisraa saal T koolaaNg s'niivees' tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir goos'aalk naal svrnkhl vHl aa rhee sn / rstee vic unhaaN veekhiaa, gvaalee mil kee khiir bnnaa rhee sn| goos'aalk nee khiir pHkdii veekh kee bbgvaan nuuN kihaa " bbgvaan ! aapaaN khiir khaa kee jaavaaNgee / " bbgvaan nee kihaa " khiir pkeegii hii nhiiN, pHknn tooN philaaN haaNddii ttuHtt jaaveegii / " bbgvaan mhaaviir dii bbviHkhbaannii sunn kee gvaalee saavdhaan hoo gee atee kee haaNddii dee aalee duaalee gheeraa paa kee baitth gee / goos'aalk, bbgvaan mhaaviir nuuN chHdd kee aap gvaaliaaN kool claa giaa / kujh smeeN baaad bbgvaan mhaaviir dii bbviHkhbaannii sHc niklii / goos'aalk niraas' hoo kee soocnn lHgaa " hoonnii blvaan hai isnuuN kooii ttaal nhiiN skdaa / " is tooN baaad bbgvaan mhaaviir atee goos'aalk braahmnn piNdd aa gee / is piNdd dee doo up bbaagaaN dee naaN doo bbraavaaN tee naaN tee sn / ik bbaag dee maalk daa naaN nNd sii / duusree daa naaN upnNd sii / bbgvaan mhaaviir nNd dee ghr gee / uthee aap nuuN bbikhiHaa ruup vic baasii bboojn miliaa| goos'aalk duusree bbraa upnNd dee ghr giaa uthee usnuuN baasii bboojn deenn lii daasii aaii / goos'aalk nee baasii bboojn lainn tooN inkaar kr ditaa / is tee upnNd nee kihaa " jee laiNdaa hoo lvee, nhiiN taaN bboojn is dee sir tee suHtt aa / " daasii nee aapnnee maalk daa hukm mNn kee goos'aalk dee sir tee baasii bboojn suHtt diHtaa / # bbgvaan mhaaviir 45 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauthaa saal | baahmnn piNdd tooN bbgvaan mhaaviir koolaaee s'niivees' vikhee ik khNddr vic raat gujaarn lii tthhiree / raat bbr dhiaan vic sthir rhee / koolaaee tooN bbgvaan mhaaviir ptaaly vikhee tthhiree / koolaaee s'niivees' dee khNddr vic siNgh naau daa aadmii aapnnii goomtii daasii naal rNgrliiaaN mnaa rihaa sii / unhaaN goosaalk nuuN is khNddr viHc veekh liaa / iHthee goos'aalk nuuN bhut kuHtt pii / ik din goos'aalk nee bbgvaan paars'vnaath dii prNpraa dee munii cNdr aacaariiaa nuuN veekhiaa / is prNpraa dee munii vstr, paatr rkhdee sn / uh (goos'aalk) muniicNdr aacaariiaa kool aa kee puHchnn lHgaa " tusiiN kaunn hoo ? " muniicNdr nee kihaa " asiiN bbgvaan paars'v naath dii prNpraa dee mnn (saadhuu) haaN " goos'aalk nee munii cNdr nuuN cirraaudee hooee aakhiaa "tusiiN kooii saadhuu hai, tuhaaddee paas naa tHp hai, naa jHp hai / iNnaa prihi (vstr bbaaNddee tuhaaddee kool hn, jain prNpraa dee saadhuuaaN kool ajihaa kujh kiveeN hoo skdaa hai ? tusiiN jhuutthee hoo / saucee s'mnn taaN meeree guruu bbgvaan mhaaviir hn / " goobaalk dii ih gHl sunn kee muniicNdr nuuN gusaa aa giaa / usnee kihaa " jeehaa tuuN paakhNddii hai, ajihaa teeraa guruu hooveegaa / " ih gHl sunn kee goos'aalk nuuN gusaa aa giaa usnee kihaa " jee meeree guruu ' , dee jp tHp vic s'ktii hai, taaN tuhaaddaa upaasraa (tthhirnn dii jgaa) jl jaavee / pr ajihaa kujh naa hooiaa / goos'aalk soocnn lgaa "lgdaa hai aj kl tHp daa asr ghHtt giaa hai / " kujh dinaaN baaad kisee paagl ghumaar nee muniicNdr nuuN maar ditaa, mrn tooN philaaN munii nuuN avdhii giaan praapt hoo giaa / munii jii svrg sidhaar gee / svrg dee deevtaa dhrtii tee aaunn lgee / dhrtii tee roos'nii chaa gii / goos'aalk lookaaN nuuN aakhnn lgaa "veekhoo meeree guruu dee jNp, tHp vic brrii s'ktii hai / uh saadhuuaaN daa upaas jl rihaa hai pr kujh smeeN baaad lookaaN daa s'Hk duur hoo giaa / goos'aalk nee aapnnii gHl bbgvaan mhaaviir nuuN dHsii| bbgvaan mhaaviir nee goos'aalk dii bbgvaan paars'v naath dii mnn prNpraa baaree s'Nkaa duur kiitii / koolaaee s'niivees' tooN bbgvaan mhaaviir ptaaly, kumaar graam huNdee hooee, cooraak s'niivees' pujee |uthee dee sipaahiiaaN nee unhaaN nuuN jaasuus smjh kee pkrr liaa| ithee sipaahiiaaN nee doohaaN nuuN kaaphii tNg atee prees'aan kiitaa pr bbgvaan mhaaviir 46 bbgvaan mhaaviir Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atee goos'aalk dooveeN cuHp rhee / jd is gHl daa ptaa soomaa atee jaiaNtii saadhviiaaN nuuN lgaa, taaN unhaaN ghttnaa vaalii jghaa tee phuNc kee doohaaN nuuN churraaiaa / ih dooveeN philaaN bbgvaan paars'v naath dee saadhvii sNprdaaee diiaaN ceeliiaaN sn, pr baaad viHc privraajk saadhviiaaN bnn giiaaN sn |soomaa tee jaiaNtii tooN bbgvaan mhaaviir dii jaannkaarii sunn kee sipaahiiaaN nee doohaaN nuuN aadr stikaar naal chHdd diHtaa / bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa ih caupaasaa cNpaa ngrii vikhee kiitaa ! pNjvaaN saal | cooraak s'niivees' tooN cHl kee bbgvaan nee cauthaa coopaasaa pris'tt cNpaa vikhee kiitaa / ithee ik griib seetth jiirn, bbgvaan mhaaviir nuuN hr rooj' vrt khoolnn dii beentii krdaa sii / bbgvaan nee us dii iHchaa puurii kiitii / uthooN bbgvaan mhaaviir kyNglaa ngr gee / jithee maagh dee mhiinee ik griib istrii gaannaa gaa rhii sii / goos'aalk usnuuN veekh kee hHs piaa / ih aurt griib hoonn dee naal naal buHddhii vii sii . lookaaN nee goos'aalk nuuN kuHttnnaa s'uruu kr ditaa, pr bbgvaan mhaaviir daa ceelaa smjh kee chHdd diHtaa / | kNglaa vic dridheer naamii paakhNddii saadhuu rhiNdee sn / ih saadhuu s'aadii-s'udaa atee jmiin jaaidaad dee maalk sn / bbgvaan mhaaviir unhaaN dee mNdr vic ik raat rhee / us raat unhaaN daa kooii dhaarmik jlsaa sii / mrd, bcee atee istriiaaN mNdr viHc nHc rhee sn / baajee vHj rhee sn / bbgvaan mhaaviir us mNdr dee ik koonee vic dhiaan lgaa kee baitth gee / goos'aalk mNdr dee aNdr aa kee naac gaannaa veekhnn lHgaa / us raat krraakee dii tthNdd sii / kujh smeeN baaad goos'aalk unhaaN dee dhrm dii niNdaa krn lgaa| lookaaN nee goos'aalk nuuN cuHk kee baahr suHtt diHtaa / uh tthNdd vic kNbnn lgaa| kujh smeeN baaad us mNdr dee pujaarii nee lookaaN nuuN kihaa " ih aadmii dhiaan kr rhee aadmii daa seevk hai / is nuuN aNdr baitth jaann dioo atee naal hii baajee joor naal vjaaoo taaNki is aadmii dii bkvaas naa sunnee / " lookaaN nee mNdr dee pujaarii dii gHl mNn lii / goos'aalk nuuN mNdr vic pheer jghaa mil gii / | kNglaa tooN bbgvaan mhaaNviir vstii gee / uthee unhaaN kaayootsrg (dhiaan) tHp kiitaa / uthooN bbgvaan mhaaviir pheer hriidug piNdd gee / iHthee hriidug naaN daa ik drkht sii, jis dee heetthaaN bbgvaan mhaaviir tee goolk nee ik raat gujaarii / uHthee kujh yaatrii look vii tthhiree hooee sn / jinhaaN raat nuuN bbgvaan mhaaviir 47.' Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aHg jlaaii hooii sii / uh look sveer hoonn tooN philaaN hii khisk gee / aHg usee trhaaN jl rhii sii / bbgvaan mhaaviir dhiaan vic mgn sn / acaank ik teej' hvaa aaii / aHg teejii naal bbgvaan mhaaviir dee pairaa vHl vHdh gii| is aHg kaarnn bbgvaan mhaaviir dee pair jhuls gee / ih agnii kaaNdd veekh kee goos'aalk uthoo bbHj giaa dupihr smeeN bbgvaan mhaaviir nNglaa piNdd dee vaasdeev dee mNdraa vic tthhiree / nNglaa tooN aavHtaa bldeev dee mNdr vic tthhiree| avHtaa tooN bbgvaan mhaaviir atee goos'aalk cooraaee sniivees' huNdee hooee kluuNbkaa sniivees' vikhee phuNcee / klbuuNkaa vikhee meegh atee kaalhstii doo ddaakuu rhiNdee sn / uh piNdd dee jimiiNdaar huNdee hooee vii aas paas dee piNddaaN vic ddaakee maardee |ik vaar kaalhstii ddaakaa maarn jaa rihaa sii, taaN usnuuN raah vic bbgvaan mhaaviir tee goos'aalk milee| unhaaN doohaaN nuuN puchiaa, " tusiiN kaunn hoo ? " kooii uHtr naa milnn tee usnee kaaphii maar kuHtt kiitii / kujh smeeN baaad meeghaa uthee phuNciaa / usnee bbgvaan mhaaviir pchaann liaa |uh dooveeN bbgvaan mhaaviir tooN muaaphii mNgnn lgee / ithee bbgvaan mhaaviir nee soociaa ki meeree pichlee jnm dee krmaaN daa ajee kaaphii bkaaiaa hai / inhaaN krmaaN dii nirjraa (jhaarrnaa) lii mainuuN anaariiaa dees' vic jaannaa caahiidaa hai / ih sooc kee bbgvaan mhaaviir raadd bbuumii vHl clee gee / is smeeN anaarj lookaaN nee unhaaN nuuN anngnnit tkliiphaaN diHtiiaaN |unhaaN dii beeijtii kiitii gii, maariaa kuttiaa giaa / unhaaN pichee kuHtee chHdd ditee gee / unhaaN nuuN phaarraaN tooN giraaiaa giaa / aap inhaaN tkliiphaaN nuuN khirree mHthee shaardee rhee / bbgvaan mhaaviir raadd bbuumii tooN vaaps aa rhee sn / srhdii piNdd puurn kls' vic doo coor milee / jinhaaN aap nuuN buraa s'gun smjhiaa / jiu hii uh aap nuuN maarn lii doorree, us smeeN deevtiaaN dee raajee iNdr nee unhaaN nuuN ajihaa krn tooN rook diHtaa / ih caumaasaa aap nee bbdiHlaa ngrii vikhee kiitaa / cheevaaN saal bbgvaan mhaaviir kylii jNbuujNdd huNdee hooee tNbaaee s'niivees' phuNcee / ithee goos'aalk dii bbgvaan paars'vnaath dee ceelee nNdiiseen naal bhis hooii / cheevaaN caumaasaa bbgvaan mhaaviir nee mly dees' dii raajdhaanii bbdiHlaa ngrii vikhee kiitaa / is caumaasee vic bbgvaan mhaaviir nee bbiNn bbiNn prkaar dee 48 bbgvaan mhaaviir Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . tHp, giaan atee aasn kiitee / bbHdlaa ngr tooN aap kupiys'niivees' gee / jithee sipaahiiaaN nee aap jii nuuN coor smjh kee pkrr liaa / uHthee bbgvaan paars'vnaath dii prNpraa diiaaN vijee tee prlbbaa naam diiaaN saadhviiaaN aa giiaaN / unhaaN sipaahiiaaN nuuN kihaa "tusiiN nhiiN jaanndee ki jis nuuN tusiiN pkrriaa hai uh raajkumaar vrdhmaan hai / jee ih gl svrg dee deevtee iNdr kool phuNc gii, taaN tuhaanuuN khtrnaak sj'aa mileegii / " sipaahiiaaN nee bbgvaan mhaaviir tooN muaaphii mNgii atee chuddaa diHtaa / | is tooN baaad bbgvaan kupiiaaN tooN vais'aalii phuNcee / goos'aalk vii naal sii / goos'aalk nee ithee bbgvaan mhaaviir tooN aHdd hoonn daa phaislaa kr liaa |us nee kihaa " hee bbgvaan ! maiN tuhaaddee naal nhiiN rhi skdaa, look mainuuN maardee hn, kuttdee hn, beeij't krdee hn, tusiiN meerii kisee jghaa vii rkhiaa nhiiN krdee / maiN aHlg ghuNmaaNgaa|" bbgvaan mhaaviir nee goos'aalk dii kisee gHl daa jvaab naa diHtaa / | vais'aalii vikhee bbgvaan mhaaviir nee ik loohaar dee kaarkhaanee vic dhiaan lgaaiaa / is kaarkhaanee daa maalik kii din bimaar rhinn pichooN usee din hii aapnnee kNm tee aaiaa sii / bbgvaan mhaaviir dee drs'n nuuN usnee as'ubb smjhiaa ! uh bbgvaan mhaaviir dee hthaurraa cuHk kee maarn lHgaa | pr usdee pair ik kdm agee naa vHdh skee / loohaar nuuN aapnnii gltii daa ahisaas hooiaa / uh bbgvaan mhaaviir dii mhimaa gaann lgaa / | vais'aalii tooN aap gaamk s'niivees' vic aaee / uthee baag vic smaadhii lgaa lii / baag vic vibblook yks' aap daa bbgt bnn giaa / mk s'niivees' tooN mhaaviir svaamii s'aaliis'iirs' vikhee pdhaaree (uHthee pichlee jnm dii vairnn ktt puutnaa deevii nee aap nuuN kii prkaar dee ks'tt ditee |usnee aapnniiaaN jttaavaaN naal bbgvaan mhaaviir dee sriir tee tthNddee paannii dee chiHttee maarnee s'uruu kr ditee / pheer uh bbgvaan mhaaviir dee kNdhee tee crrh kee hneerii 'c laaunn lHgii / inhaaN ghttnaavaaN dee baavjuud bbgvaan addool rhee / iNnaa sbb kujh huNdee hooee vii hauslaa tee dhiirj naa chddiaa / aNt vic kttpuutnaa nuuN aapnnii haar mNnnnii pii| usnee bbgvaan mhaaviir tooN khimaa mNgii / is smeeN bbgvaan nuuN look avdhii giaan hoo giaa / s'aaliis'iirs' tooN bbgvaan mhaaviir bbdiaa ngrii vikhee phuNcee is smeeN bbgvaan mhaaviir nuuN kooii ks'tt naa aaiaa / bbgvaan mhaaviir daa 6vaaN caumaasaa bbdiaa vikhee hooiaa / bbgvaan mhaaviir * 49 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ idhr goos'aalk vii chee mhiinee iHklaa ghuNmdaa ghuNmdaa bbgvaan mhaaviir kool aa puHjaa / is caumaasee vic bbgvaan mhaaviir nee bbiNn bbiNn prkaar dee tp, aasn atee dhiaan kiitaa / stvaaN saal stvaaN caumaasaa bbgvaan mhaaviir nee aalbbiaa vikhee gujaariaa / ithee vii goos'aalk bbgvaan mhaaviir lii musiibt dii jrr bnniaa rihaa |uh bldeev dee mNdr dii muurtii daa mjaak uddaaunn lgaa / ik lNbee dNd vaalee mnuHkh nuuN veekh kee hHsnn lHgaa / us dii is hrkt kaarnn goos'aalk nuuN lookaaN nee bhut kuttiHaa| atthvaaN saal stvaaN caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir aalbbiiaa tooN kuddaak s'niivees' huNdee hooee mknaa s'niivees' phuNcee / uthee bldeev dee mNdir vic dhiaan lgaaiaa| mknaaN tooN bhusaal huNdee hooee looh arglaa phuNcee |uthee daa raajaa jits'truu unhaaN dinaaN vic dus'mn dee jaasuusaaN tooN prees'aan sii / us dee sipaahii hr aaunn jaann vaalee tee teej' njr rHkhdee sn / bbgvaan mhaaviir nee mNn vrt kaarnn aapnnii kooii jaannkaarii naa dsii |sipaahiiaaN nee bbgvaan mhaaviir atee goos'aalk nuuN jaasuus smjh kee phrr liaa / unhaaN nuuN raajee agee pees' kiitaa |pr uthee vii asthiigraam nivaasii utpl joots'ii nee bbgvaan mhaaviir nuuN pchaann liaa / us nee raajee nuuN kihaa " ih jaasuus nhiiN hn ih taaN khHtrii kuNdd nivaasii mhaaraajaa sidhaarth dee puHtr hn / aHj kHl tpHsiaa kr rhee hn / soo inhaaN nuuN iHjt naal chHdd deevoo, ih taaN dhrm cHkrvrtii hn / tusiiN saaree inhaaN dii puujaa atee maantaa kroo / joots'ii dii gHl sunn kee raajaa jits'truu nee bbgvaan mhaaviir tee goos'aalk doohaaN chHdd diHtaa / 11 looh argaalaaN tooN bbgvaan mhaaviir purimtaal ngr dee s'kttmukh baag viHc aaee, ithee aap daa stikaar bgur vk nee kiitaa / ithee unhaaN kii prkaar daa dhiaan atee tp kiitaa / purimtaal tooN unaag, goobbuumii huNdee hooee bbgvaan mhaaviir raajgrhi ngrii phuNcee / is jghaa tee bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa atthvaaN caumaasaa kiitaa / is caumaasee vic dhiaan atee tpsiaa veelee bbgvaan nee anngnnit ks'tt jhHlee / is tooN baaad caumaasaa khtm hoonn tee bbgvaan mhaaviir raajgrhi tooN anaariiaa dees' vHl cHl pee / 50 bbgvaan mhaaviir Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nauvaaN saal ' raajhi tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir raarr dees' dee bNjr bbuumii atee s'ubb jeehee ilaakee viHc gee / bbgvaan mhaaviir nee soociaa " ajee meeree krmaaN dii mail kaaphii baakii hai / is lii ih ks'tt vaalaa anjaann ilaakaa tHp atee dhiaan lii tthiik rheegaa / | is dees' dee ghumnn daa vrnnn philee srii aacaaraaNg suutr vic aaiaa hai / jisnuuN prrh kee mhaaviir dii shinn s'ktii daa ptaa lgdaa hai / ih dees' anaariiaa sn / ithee look brree dus'tt subbaaa dee sn / ithee bbgvaan mhaaviir nuuN bboojn taaN kii milnnaa sii, rhinnaa vii aukhaa hoo giaa / look bbgvaan mhaaviir nuuN nNgaa veekh s'ikaarii kutee dd diNdee, coor smjh kee gheer laiNdee, laatthii, pHthr maardee, gaalaaN kHddhdee haaN is dees' diiaaN aurtaaN bbgvaan mhaaviir dee suNdr sriir nuuN veekh kee kaam bboog lii aakhdiiaaN | pr bbgvaan mhaaviir taaN mhaaviir sn / inhaaN buriiaaN hrktaaN daa bbgvaan mhaaviir dee sriir atee aatmaa tee kooii asr naa hooiaa| unhaaN inhaaN durghttnaavaaN nuuN khirree mthee shaariaa / hmees'aaN dii trhaaN uh shinns'iil bnnee rhee / ih caupaasaa unhaaN daa ghumdee phirdee hii lNghiaa / bbgvaan mhaaviir 6 mhiinee inhaaN ilaakiaaN vic ks'tt, musiibtaaN jhldee hooee, aapnnee udees' nuuN praapt krn dii koos'is' krdee rhee / is prkaar nauvaaN cNmaasaa anaariiaa dees' vic gujaariaa ! dsvaaN saal-- bbgvaan mhaaviir phir aariiaa dees'aaN vic ghuNmnn lgee / uh sidhaarth pur tooN kurm graam aa rhee sn / raah vic goos'aalk nee ik sHt phuHlaaN vaalaa tilaaN daa buuttaa veekhiaa / is buuttee nuuN veekh kee goos'aalk nee bbgvaan mhaaviir nuuN puchiaa " ih buuttaa ugeegaa jaaN nhiiN " bbgvaan mhaaviir nee kihaa " haaN ih buuttaa ugeegaa atee hr phuHl dee jiiv dii phlii vicooN sHt tiHl paidaa hoonngee / " goos'aalk nee aapnnee s'raartii subbaaa anusaar uh buuttaa uthooN puHtt diHtaa / bbgvaan daa goos'aalk nuuN bcaaunnaa uthooN (sidhaarthpur) tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir kurm graam vikhee phuNcee| is piNdd dee baahr vais'aayaan naaN daa sniaasii tp kr rihaa sii / uh dhuHp vic ulttaa sir dee shaaree khrraa sii, us diiaaN jttaavaaN khilriiaaN hooiiaaN sn |us diiaaN jttaavaaN vicooN juuaaN gir rhiiaaN sn / pr sniaasii unhaaN juuaaN nuuN cuHk bbgvaan mhaaviir 51 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kee aapnnee sir vic rkhii jaaNdaa sii / goolk ih sbb veekh kee philaaN taaN hHsnn lHgaa atee pheer usnee sniaasii nuuN vaar vaar cheerrdee hooee kihaa " tuuN saadhuu haiN jaaN juuaaN daa ghr / " saadhuu nuuN aapnnii hHtk tee gusaa aa giaa / us nee aapnnii teejoolees'iaa (bbsm krn vaalii s'ktii) goos'aalk upr chHdd diHtii / pr us smeeN bbgvaan mhaaviir nee us aHg nuuN tthNddaa krn vaalii s'iit lees'iaa chHdd diHtii / is prkaar hr pkhooN nikmee goos'aalk nuuN nviiN jiNdgii bkhs' diHtii / bbgvaan mhaaviir dii teejoo s'ktii chHddnn tee vais'aayaan aakhnn lHgaa "biit gii, bbgvaan biit gii / goos'aalk, is saadhuu dee kthn daa arth naa smjh skiaa / uh bbgvaan mhaaviir nuuN puHchnn lgaa " ih saadhuu kii khi rihaa hai / bbgvaan nee spHs'ttiikrnn krdee hooee kihaa " is nee teeree tee teej'oolees'iaa vrtii sii pr meerii s'iit lees'iaa kaarnn tuuN bc giaa / ih tHpsvii aakh rihaa hai "jee bbgvaan mhaaviir dii ih gHl sunn kee goos'aalk ddr giaa / us nee bbgvaan mhaaviir nuuN puchiaa " hee bbgvaan ! ih teej'oolees'iaa kiveeN haasl huNdii hai ? " bbgvaan mhaaviir nee utr ditaa " hee goobaalk ! kooii mHnukh chee mhiinee lgaataar vrt krdaa rhee / suurj saahmnnee nigaah ttikaa kee khrraa rhee, vrt khoolnn vaalee din mutthii bbr uHrrd atee culii bbr grm paannii hinn kree / iNnii tHpsiaa krn naal, teejoolees'iaa dii s'ktii utpNn hoo jaaNdii hai / | kujh smeeN baaad bbgvaan mhaaviir pheer sidhaarthpur pujee / goos'aalk nuuN til vaalee buuttee dii gHl yaad aa gii / uh bbgvaan mhaaviir nuuN jhuutthaa saabt krn dii koos'is' kr rhii sii / us nee bbgvaan mhaaviir nuuN kihaa " uh til daa buuttaa nhiiN ugiaa jisdii tusaaN bbviHkhbaannii kiitii sii / " bbgvaan mhaaviir nee usnuuN utr ditaa " hee goos'aalk ! claak naa bnn tuuN ih buuttaa puHtt diHtaa sii / til pHkee hooee sn, uh j'miin vic gir gee atee ih uh buuttaa khrraa hai is dee hr phuHl aNdr sHt til hn / " goolk nee bbgvaan mhaaviir tee ykiin naa kiitaa| usnee buuttaa puHtt kee veekhiaa taaN bbgvaan mhaaviir dii bbviHkhbaannii sHc niklii / is tee goos'aalk nuuN ykiin hoo giaa " hoonnii hoo kee rhiNdii hai / isnuuN kooii ttaal nhiiN skdaa / " isee prkaar sbb jiiv mr kee aapnnii puraannii juun viHc hii jnm laiNdee hn / inhaaN gHlaaN nee goos'aalk nuuN niytiivaad sidhaaNt daa upaas'k bnnaa diHtaa / hunn goos'aalk bbgvaan mhaaviir tooN alHg hoo giaa / uh vstii vikhee haalaa hl ghumaarn dee ghr bbgvaan mhaaviir 52 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tthhir giaa / uthee rhi kee uh teejlees'iaa daa tjrbaa krn lHgaa / bbgvaan, mhaaviir dee aakhee anusaar us nee chee mhiinee vic teej'oolees'iaa dii praaptii kr lii| us nee is daa tjrbaa khuuh tee paannii bbrdii ik daasii tee kiitaa / is daasii naal philaaN goos'aalk nee bbairraa vivhaar kiitaa / jd us daasii nee gusee vic aa kee gaalaaN kddhnniiaaN s'uruu kr ditiiaaN taaN usnee teej'oolees'iaa raahiiN sii nuuN maar diHtaa / | is teejlees'iaa tooN baaad goolk nee chee guruuaaN tooN chee prkaar dee joots' daa giaan praapt kr liaa / hunn us kool upaaskaaN dii bbiirr lHg pii / uh aapnnee aap nuuN tiirthNkr, srvg atee keevlii akhvaaunn lHgaa | thoorree smeeN baaad hii uh aajiivk sNprdaaee daa acaariiaa bnn giaa / hunn bbgvaan mhaaviir iklee sn / sidhaarthpur tooN bbgvaan mhaaviir vais'aalii pujee / ithee dhiaan vic khrree bbgvaan mhaaviir nuuN bciaaN nee bbuut smjhiaa uh bbgvaan mhaaviir nuuN tNg krn lg pee / us smeeN mhaaraajaa sidhaarth daa doost sNkh uprooN lNgh rihaa sii, us nee bciaaN nuuN uthooN bbjaaiaaN / us nee aap vii bbgvaan mhaaviir dee crnaaN vic nmskaar krkee muaaphii mNgii / | vais'aalii tooN bbgvaan bnij graam pdhaaree / raah vic kis'tii raahii gNgaa, paar kr rhee sn, bnnij graam phuNcnn tee kis'tii vaalee nee kiraaiaa mNgiaa jvaab naa milnn tee usnee bbgvaan mhaaviir nuuN uthee rook liaa |us smeeN raajaa s'Nkh daa bbaannjaa citr kisee dees' vic duut bnn kee jaa rihaa sii / us nee bbgvaan mhaaviir nuuN pchaann liaa / us nee kis'tii vaalee tooN bbgvaan mhaaviir nuuN churraaiaa| | ithee aap nee lNbaa smaaN kaayootsr dii mudraa vic dhiaan lgaaiaa kii prkaar daa tHp kiitaa / vnnjm tooN cHl kee, bbgvaan mhaaviir vstii ngrii phuNcee / uthee unhaaN nee bciHtr yoog kriaavaaN naal aapnnaa caumaamaa gujaariaa / giaarvaaN saal caumaasaa puuraa krn tooN baaad bbgvaan mhaaviir s'uuvstii tooN saanuuNtthiaa s'niivees' vHl pdhaaree / ithee aap nee lgaataar 16 vrt kiitee 1 vrtaaN smeeN bbiNn bbiNn yoog aasnaaN nuuN dhaarn krkee dhiaan lgaaiaa / bbgvaan mhaaviir Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17veeN din vrt khoolnn lii aanNd gaathaaptii dee ghr gee / jithee aap nee bcee khucee baasii aNn naal vrt khooliaa / aap nee ih vrt bhulaa naaN dii daasii dee hthooN aNn daan naal booliaa / ik vaar svrg daa raajee iNdr aapnnee deevtiaaN dii sbbaa vic baitthaa, bbgvaan mhaaviir dii tHpsiaa dhiaan atee niHddrtaa dii taariiph kr rihaa sii ik deevtee sNgm nuuN ih taariiph jhuutthii lHgii / usnee bbgvaan mhaaviir dii priikhiaa dii tiaarii kiitii |uh dhrtii tee poolaas naaN dee baag vic aa giaa / ithee bbgvaan mhaaviir dhiaan lgaa kee khrree sn / usnee ik raat vic bbgvaan mhaaviir nuuN 20 ks'tt ditee joo is prkaar hn : (1) dhuul dii vrkhaa (2) kiirriiaaN bnn kee s'riir tee ciNbrrnaa (3) mHchraaN raahiiN s'riir nuuN ddHsnnaa (4) kii prkaar dee pNchiiaaN raahiiN sriir nuuN kttvaannaa (5) bichuuaaN raahiiN ddNg maarnaa (6) sHpaaN raahiiN ddHsnnaa (7) niulee bnn kee muuNh daa maas ucaarrnaa (8) cuuhee bnn kee dNd maarnaa (9) dNdaaN atee pairaaN tee sHtt maarnaa (10) pis'aac bnn kee ddraaunnaa (11) bghiaarr bnn kee khaannaa (12) maataa tee pitaa bnn kee aakhnnaa " puHt ! tuuN kiu duHkh jhHl rihaa haiN saaddee naal cHl asiiN tainuuN suHkh deevaaNgee " (13) pNchiiaaN dee tikhee pNjee bbgvaan mhaaviir dee sriir tee mrvaaunnaa / (14) doohaaN pairaaN duaalee aHg jlaa kee khiir pkaaunnaa (15) cNddaal aadi bnn kee gNdiiaaN gaalaaN kddhnniiaaN (16) svrg diiaaN priiaaN bbeej kee tHpsiaa tooN giraaunnaa (17) skht hvaa naal sriir ghumaannaa atee upr cuHk kee j'miin tee suHttnnaa (18) bbaaree loohee dee goolee bbgvaan dee sir upr suHttnnaa, jis dee sittee vjooN bbgvaan mhaaviir daa sriir aHdhaa jmiin viHc dhHs giaa (19) raat nuuN sveeraa bnnaa kee aakhnnaa cloo din crrh giaa hai hoor thaaN cliiee (20) aapnnii deev s'ktii vikhaa kee aakhnnaa " kiu s'riir nuuN ks'tt dee rhee hoo aakhoo, taaN maiN tuhaanuuN hunn svrg dee diNdaa haaN / 11 is prkaar viih ghoor ks'tt ikoo raat smeeN, bbgvaan mhaaviir nee is deevtee dee shee, pr uh addool rhee / deevtaa vii agooN ghHtt nhiiN sii / uh bbiNn bbiNn ddhNgaaN naal bbgvaan mhaaviir nuuN tNg krn lHgaa / poolaaspur tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir naaluukaa, subbooraa, suchoogaa mly ( atee haathiis'iis' huNdee hooee, tooslii graam phuNcee / ithee vii ih deevtaa bbgvaan mhaaviir nuuN tNg krdaa rihaa / usnee saadhuu daa ruup bnnaa kee coorii kiitii / jdooN look usnuuN maarn lHgee taaN usnee kihaa " mainuuN naa maaree, maiN taaN guruu dee hukm naal coorii kiitii bbgvaan mhaaviir 55 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai / meeraa guruu vii is s'hir dee baaNg vic hai, tusiiN usnuuN phrroo / " look sNgm dee aakhee anusaar baag vic gee, lookaaN bbgvaan mhaaviir tee hthiaaraaN naal hmlaa kr diHtaa | pr ithee vii bbuutil naaN dee joots'ii nee lookaaN nuuN bbgvaan mhaaviir dii jaannkaarii dee kee churraaiaa / look sNgm dii tlaas' krn lgee | pr kooii vii deevtee daa bbeed nhiiN sii jaanndaa / tooslii tooN bbgvaan mhaaviir mooslii pdhaaree |uthee baag vic dhiaan laa kee khrr gee / sNgm nee ithee vii coorii daa smaan bbgvaan mhaaviir dee jiNmee lgvaa ditaa / ithee vii sumaagdh naaN dee raajee nee aap nuuN churrvaaiaa / aap pheer tooslii clee gee / uthooN sNgm nee coorii daa smaan aap kool rkh ditaa / lookaaN nee bbgvaan mhaaviir tee sNgm ruupii coor nuuN phrr kee raajee dee hvaalee kr ditaa / bbgvaan mhaaviir nee maun cuHp) vrt dhaarn kiitaa hooiaa sii / raajee nee aap nuuN coor smjh kee phaaNsii daa hukm dee diHtaa / aap dee glee vic phaaNsii daa phNdaa paaiaa giaa joo phaurn ttuHtt giaa / is prkaar sHt vaarii phaaNsii daa rHsaa ttuHtt giaa / is ghttnaa daa sipaahiiaaN tee bhut asr hooiaa / unhaaN sbb kujh aapnnee raajee nuuN dsiaa / raajee nee muaaphii mNgii atee iHjt naal aap nuuN chHdd diHtaa / tooslii graam tooN bbgvaan sidhaarthpur gee / uthee vii coorii dee ilj'aam vic phrree gee / ithee koos'ik naaN dee ghoorriaaN dee viupaarii nee aap nuuN pchaann liaa atee raajee dii kaid vicooN churraaiaa / sidhaarthpur tooN aap bjr gaaNv gee |uthee kisee tiuhaar kaarnn ghr ghr khiir bnnii hooii sii / bbgvaan mhaaviir nee vrt khoolnnaa sii / sNgm nee saaree s'hir daa bboojn deev-s'ktii naal khraab kr ditaa / bbgvaan mhaaviir nee sNgm dii ih hrkt pchaann lii / uh uthooN jldii hii hoor piNdd clee gee / | is prkaar sNgm chee mhiinee bbgvaan mhaaviir nuuN gheer ks'tt diNdaa rihaa| aakhr ik din usnee bbgvaan mhaaviir tooN haar mNn lii / uh aapnnii bbuHlbkhs'aaudaa atee bbgvaan mhaaviir dii prsNsaa krdaa vaaps claa giaa / | ithooN bbgvaan aalbbiaa, seeviaa huNdee hooee, s'aavstii phuNcee / vstii vic skNd deevtee daa tiuhaar dhuumdhaam naal mnaaiaa jaa rihaa sii / lookaaN us deevtee dii muurtii nuuN haar s'iNgaar kee rb vic rHkh kee pichee pichee naaree lgaaudee cHl rhee sn / muurtii usee baag vic phuNcii / jithee bbgvaan dhiaan lgaa kee khrree 56 . bbgvaan mhaaviir Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sn / muurtii aapnnee aap bbgvaan mhaaviir dee crnnaaN vic gir pii / is ghttnaa daa lookaaN tee bhut asr hooiaa / uh bbgvaan mhaaviir dee bbgt bnn geeN / vstii tooN koos'aaNbii, bnaars, raajhi, mithiHlaa huNdee hooee, bbgvaan mhaaviir nee ih caupaasaa vais'aalii vikhee kiitaa |vais'aalii vikhee kaam mhaabn naau daa baag sii |vais'aalii vikhee ik griib seetth, bbgvaan mhaaviir nuuN nmskaar krdaa sii / us dii ichaa sii ki bbgvaan mhaaviir us dee ghr lNbaa vrt khoolnn / usnee bbgvaan mhaaviir dii kii vaar uddiik kiitii / pr bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa ih vrt vii ik daasii dee baasii bboojn naal khooliaa / us nuuN niraas'aa hooii |uh puurn seetth daasii dee bbaag nuuN sraahunn lgaa / is s'ubb bbaavnaa sdkaa usnee svrg dii praaptii kiitii / baarvaaN saal | vais'aalii tooN bbgvaan mhaaviir susaam pur vikhee phuNcee |uthee as'ook drkht heetthaaN dhiaan lgaa kee baitthee / ithee hii cmreeNdr nee iNdr tooN ddr kee bbgvaan mhaaNviir dii s'rn lii / ithooN bbgvaan mhaaviir bboorpur, nNdii graam huNdee meeddiiaaN graam phuNcee / ithee ik gvaalee nee aap nuuN ks'tt deenn dii naakaam koos'is' kiitii / meeddiiaaN graam tooN bbgvaan mhaaviir koos'aaNbii ngrii phuNcee / uHthee unhaaN dee mn vic tigiaa dhaarn kiitii " maiN us dee hthooN bboojn hinn kraaNgaa joo heetth likhiiaaN s'rtaaN puuriiaaN kree (1) sir muNniaa hoovee (2) pairaaN viHc beerriiaaN hoonn (3) tiNn din dii bbukhii hoovee (4) bbijiiaaN kliiaaN hoonn (5) bbikhiaa dee smeeN ik pair dhiliij dee aNdr tee ik baahr hoovee (6) thaaN thaaN vikii raajkumaarii daasii hoovee ajihii haalt vic maiN vrt khoolaaNgaa, nhiiN taaN maiN chee mhiinee aapnnaa vrt jaarii rkhaaNgaa|" | unhaaN dinaaN vic koos'aaNbii vikhee bbgvaan mhaaviir bbiNn bbiNn jghaa tee jaaNdee pr unhaaN nuuN bboojn naa mildaa / is trhaaN ghuNmdee hooee 4 mhiinee hoo gee bbgvaan mhaaviir nuuN daan deenn vaalaa kooii naa miliaa / isee s'hir vic mNtrii sgupt rhiNdaa sii / us dii ptnii nNdaa, bbgvaan mhaaviir dii bhut bbgt sii / usnuuN bbgvaan mhaaviir dee khaalii bbukhee murrn daa gm staaunn lgaa / mNtrii nee aapnnii ptnii nuuN usdii ciNtaa daa kaarn puchiHaa / ptnii nee kihaa " tusiiN kis kNm dee mNtrii hai, joo bbgvaan mhaaviir dee mn dii gHl nhiiN bujh skdee / bbgvaan mhaaviir 4 mhiinee tooN is trhaaN bboojn lii ghuNm rhee hn pr gupt prtigiaa puurii naa bbgvaan mhaaviir 57 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoonn kaarnn khaalii murr jaaNdee hn / " jis smeeN ih gHlaaN hoo rhiiaaN sn taaN ih gHl raannii nNdaa dii daasii vijee nee sunn lii / | daasii nee ih gHl mhaaraannii mirgaavtii nuuN dHsii, joo raajaa s'niik dii ptnii sii mhaaraajee nee mhaaraannii nuuN bbroosaa divaaiaa ki maiN bbgvaan dii prtigiaa daa ptaa krn dii koos'is' kraaNgaa|" | is trhaaN pNj mhiinee puuree hoo gee / pNj mhiinee puuree hoonn tee daasii cNdnaa nee bbgvaan mhaaviir daa vrt khulvaaiaa / cNdnaa ik raajkumaarii sii jis nee isee s'hir dee ik seetth nee mul khriidiaa sii / raajkumaarii cNdnaa hoonn kaarnn kaaphii gunnvaan atee suNdr sii / is dee sittee vjooN seetth dii ptnii mulaaN cNdnaa tooN jln mhisuus krdii sii / ik din sootth baahr kNm tooN vaaps aaiaa / cNdnaa seetth nuuN pitaa dee braabr smjhdii sii / uh seetth dee pair dhoonn lHgii / us smeeN cNdnaa dee vaal dhooee hoonn kaarn khulee sn / joo lttk rhee sn / seetth nee uh vaal cuHk kee aapnnee hth viHc rHkh lee / seetthaannii daa s'Hk hoor pHkaa hoo giaa / ik din seetthaannii nee seetth dii gair haaj'rii vic cNdnaa daa sir munvaa ditaa / us dee pairaaN vic beerriiaaN puaa kee, bbooree vic bNd kr diHtaa / seetthaannii ih saaraa kNm krkee peekee clii gii / tiNn din cNdnaa bbooree vic bNd rhii / cauthee din seetth aa giaa |usnuuN cNdnaa naa milii |us nee bbooree vic bbukhii, piaasii cNdnaa nuuN veekhiaa / | usnuuN saarii gHl smjh aa gii / usnee ghr viHc khaann lii khaannaa veekhiaa |usnee ghoorree lii ubaalee choolee cNdnaa nuuN khaann lii ditee / pheer uh luhaar nuuN beerrii kttaaunn lii claa giaa / cNdnaa nee soociaa " meerii dhrm maataa kiNnii cNgii hai / us dii kirpaa naal meeree tiNn vrt hoo gee hn maiN ih tiNn vrt tHd hii khoolaaNgii, jd kisee supaatr nuuN daan deevaaN / " ih us dee s'ubb bbaavaaN daa siHttaa sii ki usnuuN bbgvaan mhaaviir dee drs'n hooee / bbgvaan mhaaviir diiaaN sbb giaavaaN puuriiaaN hoo giiaaN / cNdnaa nee jiu hii daan lii hHth vdhaaiaa saariiaaN beerriiaaN ttuHtt giiaaN / baal nveeN aa gee |uh pheer s'hijaadii bnn gii / | ithooN bbgvaan mhaaviir sumNglaa, sus'eetaa, paalk huNdee hooee cNpaa vikhee caupaasee lii svaatiidHt dii yuHg s'aalaa vic tthhiree / us dee aatmaa sbNdhii puchee kii prs'naaN daa uHtr diHtaa / bbgvaan mhaaviir Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teervaaN saal cNpaa ngrii vikhee hii mnbbHdr atee puurn bbHdr naaN dee doo yks'aaN nee aap dii puujaa kiitii / cNpaa tooN caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir jNbbiiaa graam phuNcee / jNbbiiaaN tooN maiddiiaa graam huNdee hooee chmaannii pujee / unhaaN piNdd tooN baahr dhiaan lgaaiaa // | ithee ik gvaalaa aap paas bld chHdd kee claa giaa / jd vaapsii tee usnuuN bld naa milee, taaN uh bldaaN dii tlaas' krn lgaa / s'aam hoo gii gvaalaa vaaps usee thaaN tee prt giaa / jithee bbgvaan mhaaviir khrree sn vaaps prt kee usnee veekhiaa usdee bld philaaN vaalii thaaN tee baitthee sn gvaalee nee bbgvaan mhaaviir nuuN coor smjh liaa |uh gusee vic paagl hoo giaa / usnee bbgvaan mhaaviir dee doohaaN kNnaaN vic kiilee tthook ditee / | chmaannii tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir mdhiam paavaa pdhaaree / uthee sidhaarth naaN dee baanniiee dee ghr bbikhiaa nuuN gee / sidhaarth khrk naaN dee vaid naal gHlaaN kr rihaa sii / usnee bbgvaan mhaaviir dee kNnaaN vic kiilee tthookee veekhee / usnee khrk vaid nuuN bbgvaan mhaaviir daa ilaaj krn lii tiaar kiitaa / pr bbgvaan mhaaviir ilaaj nuuN tiaar naa hooee / uh uthooN agee cl pee ! sidhaarth bbgvaan mhaaviir daa pHkaa bbgt sii |uh bbgvaan dii s'riirk piirraa shin nhiiN kr skdaa sii / usnee bbgvaan mhaaviir daa piHchaa kiitaa / kujh aadmiiaaN dii mdd naal usnee bbgvaan dee kNnaaN vicooN kiilee kddh ditee / is kriaa dauraan bbgvaan mhaaviir nee bbiaank ciikh maarii ! | is trhaaN aneekaaN ks'tt musiibtaaN nuuN paar krdee hooee tHp, dhiaan naal aatmaa nuuN nirml krdee hooee bbgvaan mhaaviir dee saaddhee baaraaN saal biit gee / is smeeN unhaaN nee kroodh, maan, maaiaa atee loobb ks'aaee aadi tee kaabuu paa liaa| is tHpsiaa dauraan unhaaN nee 349 din bboojn kiitaa / is prkaar ghuNmdee hooee aap jNbbiiaa gaam vikhee phuNcee |uthee rijuuvaalkaa ndii dee kinaaree saal drkht heetthaaN, gooduuhiikaa aasn naal dhiaan lgaaiaa / aatm pviHtr tooN pviHtr huNdii s'ukl dhiaan vHl vHdhnn lgii / bbgvaan mhaaviir dee jnm mrn dee cHkr vic paaunn vaalee philee caar krmaaN daa khaatmaa kr ditaa / unhaaN nuuN " keevl giaan " praapt hoo giaa / uh srg, srvdrs'ii, arihNt, keevlii 60 bbgvaan mhaaviir Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goodhaasn vic baitthkee tpsiaa atee keevl giaan dii praaptii atee bbgvaan bnn gee / sittee vjooN deevtee, ps'uu, mnuHkh unhaaN dii upaasnaa krn lgee / is kheet daa maalik siaam naaN daa kirsaan sii| ih bbaagaaN vaalaa din vaisaakh s'uklaa 10 daa cauthaa phir sii atee uHtr phlgunii nchtr sii / hunn bbgvaan look prlook dee jiivaaN dee bbuut, bbviHkh atee vrtmaan, suukhm sthuul, muurt, amuurt, jiiv atee ajiiv dee jaankaar hoo gee sn| ih giaan iNdriiaaN tee mn dii pkrr tooN pree sii / hunn unhaaN dii aatmaa dii aNtm udees' nivaarn dii yaatraa s'uruu hoo gii sii / agee daa krm bNdhn hmees'aaN lii ruk giaa / srii aacaarNg suutr vic bbgvaan mhaaviir dee saaddhee baaraaN saal bbgvaan mhaaviir 61 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dii tHpsiaa daa anookhaa tee dil hilaaunn vaalaa vrnnn mildaa hai / jis daa sNkheep veervaa is prkaar hai : tHpsiaa smeeN bbgvaan mhaaviir naa tee aapnnee lii bnnaaiaa bboojn laiNdee, naa hii histh dee bbaaNddee vic bboojn laiNdee sn |uh rs-rhit bboojn krdee sn / unhaaN daa aapnnii jiibb tee puuraa kaabuu sii / bbgvaan mhaaviir kisee vii ajihii jghaa tooN bboojn nhiiN laiNdee sn jithee viaah atee mrn aadi kaarnn bhut saaree lookaaN vic bboojn bnnaaiaa giaa hoovee ! bbgvaan mhaaviir sriir dii kooii prvaah naa krdee sgooN aatm saadhnaa viHc liin rhiNdee / uh naa khaaj krdee naa aHkh saaph krdee |uh nNgee hii ghuNmdee sn / unhaaN daa aapnnii nj'r tee puuraa kaabuu sii / cln smeeN naa uh idhr udhr veekhdee sn, naa hii pichee veekhdee | bulaaunn tee vii naa booldee, sirph clee hii jaaNdee sn / raah vic uh kprree dee kaarkhaaniaaN, ujaarraaN, jhauprriiaaN, piaauaaN, dukaanaaN, loohee dee kaarkhaanee, dhrms'aalaa, s'ms'aan ghaatt, drkhtaaN thlee tthhir kee dhiaan lgaaudee / bbgvaan mhaaviir nee s'riir tooN chuHtt, niiNd tee vii jiHt haasl kr lii sii / unhaaN saaddhee baaraaN saal vic sirph ik muhuurt niiNd lii / uh din-raat khrree rhi kee gujaardee / aaraam lii jee shaaraa laiNdee taaN vii kdee naa sauNdee jee niiNd staaunn lgdii, bbgvaan mhaaviir dubaaraa khrree hoo kee dhiaan lgaaunn lHg jaaNdee| kdee kdee srdii diiaaN raataaN vic khulee dhiaan lgaaudee / uh srdii viHc hHth vii khulee chHdd kee cldee / kHttnn vaalee kiirree bbgvaan mhaaviir nuuN 4 mhiinee kHttdee rhee / bbgvaan daa lhuu cuusdee rhee, maas khaaNdee rhee / pr bbgvaan mhaaviir aapnnee dhiaan atee saadhnaa viHc addool rhee / bbgvaan mhaaviir ashi ks'ttaaN nuuN shiNdee, uh giit, naac nhiiN veekhdee sn / uh kisee vii prkaar diiaaN sNsaarik kisee khaanniiaaN nuuN naa aap sunndee sn naa sunnaaudee sn / bbgvaan mhaaviir aksr maun rhiNdee / jis dee siHttee vjooN unhaaN nuuN aneekaaN ks'tt shinnee paiNdee / iHklii jghaa tee khrree look unhaaN nuuN puchdee " tuuN kaunn hai ? " pr bbgvaan kdee kdee hii booldee / sittee vjooN piNdd dee caukiidaar, sipaahii bbgvaan mhaaviir 63 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atee dus'tt look unhaaN nuuN staaudee / lookaaN dee jiaadaa puHchnn tee uh iNnaa hii aakhdee sn " maiN bbiks'uu haaN / " deevtee, ps'uu atee pNchiiaaN bbgvaan mhaaviir nuuN aneekaaN sriirk ks'tt ditee pr uh saaree ks'tt vii bbgvaan mhaaviir daa dhiaan churraa naa skee / | srdii diiaaN tthNddiiaaN hvaavaaN vic jd saaree look drvaajee bNd krkee sauN jaaNdee sn atee duusree dhrmaaN dee bbiks'uu vii yoog vstr phindee sn / us smeeN bbgvaan mhaaviir is srdii nuuN brree s'aaNt bbaav naal shiNdee hooee, aapnnaa dhiaan jaarii rHkhdee / | grmiiaaN dee mausm vic unhaaN dee sriir nuuN mHchr kHttdee, pr uh sbb shiNdee, uh suurj agee baitth kee dhuHp shin krdee / | kii ajihee dees'aaN vic bbgvaan mhaaviir ghuNmdee, jithooN dee look saadhuuaaN baaree kujh naa jaanndee haaN inhaaN s'hiraaN vic bbgvaan mhaaviir nuuN uh look kii prkaar naal tNg krdee |uh bbgvaan mhaaviir nuuN nNgaa veekh kee unhaaN pichee kuHtee chHdd diNdee / us dees' diiaaN istriiaaN bbgvaan mhaaviir nuuN kaam-bboog lii beentii krdiiaaN / pr bbgvaan mhaaviir nee sbb kujh deeh dii prvaah naa krdee shin kiitaa / bbgvaan mhaaviir daa sNjm anookhaa sii / uh bimaar hoonn tee kdee vii dvaaii dii ichaa naa krdee / uh kisee trhaaN dee haar-s'iNgaar vic ykiin nhiiN rkhdee sn / bbgvaan mhaaviir utkutt, goodoohiikaa, pdm aadi kii aasnaaN vic baitth kee dhiaan krdee sn atee unhaaN ks'aaee (kroodh, maaiaa atee loobb) nuuN kaabuu kiitaa| unhaaN kaam deev tee jiHt haasl kiitii atee uh 'jin' daa bbaav hai jeetuu // bbgvaan mhaaviir dii saaddhee baaraaN saal dii tHpsiaa daa veervaa is prkaar hai : lrrii tpsiaa nN. daa smaaN 1. puuree chee mhiinee dii tpsiaa / 2. 5 din ghtt 6 mhiinee 4 mhiinee dii tHpsiaa 4. 3 mhiinee dii tHpsiaa 5. saaddhee baaraaN mhiinee dii tHpsiaa 6. 2 mhiinee dii tHpsiaa ginntii din vrt khoolnn dee din 11801 1 1751 9 10809 180 150 360 64 bbgvaan mhaaviir Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. saaddhee baaraaN mhiinee dii tHpsiaa 8. 1 mhiinee dii tHpsiaa 12260 9. 1/2 mhiinee dii tHpsiaa 72 108072 10. aHtthm tHp (tiNn din vrt atee 1236 12 cauthee din bboojn 11. chHtthm tHp (2 din vrt tiisree : 229 . 458 229 din bboojn 12. bbHdr tHp doo din daa vrt) 1 13. mhaabbHdr tHp caar din daa vrt) 1 14. srvnnoobbHdr tHp (ds din daa vrt) 1 15. ik diikhiaa vaalee din daa vrt 1 352 4166349 smoosrn | keevl giaan tooN baaad deevtiaaN nee aapnnii prNpraa anusaar smoosrn dii rcnaa kiitii / smoosrn us sthaan nuuN aakhdee hn jis thaaN tee tiirthNkr baitth kee updees' diNdee hn / is smoosrn dii rcnaa daa veervaa is prkaar hai / " jdooN deevtiaaN nuuN bbgvaan mhaaviir dee keevl giaan praaptii dii khbr lHgii taaN svrg tooN iNdr aadi deevtee prbbuu daa dhrm updees' sunnn lii aaunn lgee / unhaaN s'moosrn (dhrm sbbaa) dii rcnaa kiitii / ih smoosrn ik yoojn (8 miil dee phailaav vic phailiaa hooiaa sii / vaayuu kumaar hvaa dii juun dee deevtee) deevtiaaN nee j'miin nuuN saaph kiitaa / meegh kumaar (bdlaaN dii juun dee deevtee) deevtiaaN dee sugNdh vaalee paannii naal chirrkaa kiitaa / viaNtr deevtiaaN nee soonee, mnii atee rtnaaN daa phrj' bnnaaiaa / pNj' rNg dee phuHl vichaaee / rtn, mnii atee mootiiaaN naal caarooN paasee jhNddiiaaN daa s'iNgaar kiitaa / rtnaa diiaaN aHkhaaN bnnaaiiaaN, joo kinaariaaN tee brrii suNdrtaa naal sjaaiiaaN jaaNdiiaaN sn / inhaaN aHkhaaN dee prchaaveeN ik duusrii tee pai rhee sn / sphaid chHtr jhuul rhee sn / unhaaN jhNddiiaaN dee heetthaaN as'tt mNgl bnnaaee gee / smoosrn dee uprlee hisee dii rcnaa vaimaanik deevaaN nee kiitii |ih rtnaaN daa bnniaa hooiaa sii / is smoosrn dee duusree koott kilee) dii rcnaa joots'ii deevtaa nee kiitii / ih koott soonee daa bnniaa hooiaa sii / is tee rtnaaN naal naal suNdr ciHtrkaarii kiitii gii sii / inhaaN doohaaN koottaaN naal ghiriaa tiisraa koott sii is tee soonee dii ciHtrkaarii sii / bbgvaan mhaaviir Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hr koott dee caar-caar drvaaj'ee sn / hr drvaaj'ee tee viaNtr deevtiaaN nee dhuup rkhii hooii sii / smoos'rn dee hr drvaajee vaalee paasee caar caar rstee vaalee sunihrii kmlaaN naal bbree tlaab sn| duusree koott dee is'aann koonn (puurv-uHtr) hisee bbgvaan mhaaviir lii aaraam ghr bnnaaiaa |philee koott dee puurvii drvaaj'iaaN tee doo veemaanik deev seevaa vic khrree sn / dkhnnii drvaajee vlooN doo viaNtr deev khrree sn / pHchmii drvaajee vl doo joots'ii deev khrree sn |uHtr vHl doo bbvnptii deev drvaajee vHl khrree sn / duusree koott dee caarooN drvaajiaaN vHl, jai, vijai, ajiitaa tee apaaraajiitaa naaN diiaaN deeviiaaN aapnnee doo-doo ruup bnnaa kee phiraa dee rhiiaaN sn / aakhrii koott dee caarooN drvaajiaaN tee tuuNbruu mnuHkh mhHtr mlaaphrii tee jttaaN muktt mNddt naaN dee deevtee aapnnee doo-doo ruupaaN vic phiraa dee rhee sn / is koott dee drmiaan vic viaNtr deevtiaaN nee tiNn kooh ucaa ik as'ook (ceety) drkht bnnaaiaa / uh drkht dee heetthaaN bbiNn-bbiNn rtnaaN mnniiaaN naal jurree rtn siNghaasn dii rcnaa kiitii / smoosrn dee caarooN drvaajee upr anookhaa prkaas'vaan dhrm cHkr soonee dee ghrree tee rkhiaa / istooN baaad deevtiaaN raahiiN rcee soonee dee siNghaasn tee bbgvaan mhaaviir jaann lii tiaar hooee, taaN deevtiaaN nee hjaaraaN pNkhrriiaaN vaalee, soonee dee kmlaaN dii rcnaa kiitii |bbgvaan mhaaviir jiu-jiu agee vHdhdee, deevtee philaaN kml cuHk laiNdee atee nvaaN kml rHkh diNdee / bbgvaan mhaaviir nee philee tiirthNkraaN dii trhaaN puurv dee drvaajee tooN smoosrn vic prvees' kiitaa / philaaN uhnaaN smucee srii sNgh nuuN nmskaar kiitaa / is trhaaN dhrm updees' smeeN bbgvaan mhaaviir daa muuNh puurv vHl sii / phir deevtiaaN nee bbgvaan mhaaviir dee sriir dee tiNn prtiibiNb bnnaa kee baakii dis'aavaaN vic sthaapit kr ditee, joo ki veekhnn vaalee nuuN deev maaiaa kaarnn asl prtiit huNdee sn / is pichooN deevtiaaN nee prbbuu dee chuN paasee ghuNmdee, aabbaa mNddl dii rcnaa kiitii / kiuNki keevl giaan daa prkaas' iNnaa teej sii, ki bbgvaan dee s'riir daa kooii vii aNg aam mHnukh veekh nhiiN sii skdaa / is aabbaa mNddl dee sdkee lookaaN, bbgvaan mhaaviir daa muHkh veekhiaa / is aabbaa mNddl dee prkaas' dee saahmnnee suurj daa prkaas' jugnuuN dee prkaas' smaan sii / 66 bbgvaan mhaaviir Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimaan pti deevtiaaN diiaaN istriiaaN nee puurv dis'aa vlooN dees' kiitaa / tiirth atee tiirthNkr diiaaN tiNn dikhnaa krkee khrr giiaaN : bbuvn pti viaNtr atee joots' deevtiaaN diiaaN istriiaaN dHkhnn dvaar raahiiN aaiiaaN ! unhaaN vii tiirthNkr mhaaviir atee tiirth dii tiNn prdkhnnaa kiitiiaaN / uh vii aapnnee yoog thaaN tee khrr giiaaN / tiirthNkr dee smoosrn vic istriiaaN nee s'rdhaa kaarnn, khrrkee hii updees' hinn kiitaa / veemaanik deevtee mnukh atee istriiaaN, uHtr dis'aa vlooN aa kee bbgvaan mhaaviir tee tiirth nuuN nmskaar krdee sn / bbgvaan mhaaviir dee smoosrn vic hr jaatii daa istrii, purs' bee rook ttook aa skdaa sii / is jghaa tooN aa kee viroodhii, aapnnaa vair aapnnee aap bbuHl jaaNdee sn / bbai rhit huNdee sn / ps'uu pNchii vii aapnnii prNpraa vaalaa vair bbulaa kee prbbuu daa updees' sunndee sn / ps'uu pNchii ree A aHtth prtiihaaNry bbgvaan mhaaviir Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aadi jiiv jNtuu duusree koott vic baitthee sn / tiisree koott vic saaree deevii deevtiaaN dee vimaan khrree sn, mHnukhaaN diiaaN svaariiaaN, rth aadi khrree sn / ih smoos'rn rcnaa deev maaiaa huNdii hai jithee vii tiirthNkr arihNt pujdee hn, deevtee aapnnii bbgtii prgttaaunn lii maaiaa naal smoosrn dii rcnaa krdee hn / tiirthNkraaN arihNtaaN dee smoosrn vic 8 prtihaariaa huNdee hn / (1) as'ook drkht (2) rtn jrrit siNghaasn (3) doo cvrdhaarii iNdr (4) tiNn chHtr (5) phuHlaaN dii vrkhaa (6) aabbaa mNddl (7) deevtiaaN daa baajee aadi bjaaunnaa (8) divy dhvnii (bbgvaan ardh maagdhii vic updees' krdee hn, pr sbb prkaar dee jiiv aap daa updees' aapnnii aapnnii bbaas'aa vic smjh laiNdee hn ) ih tihaariaa tiirthNkr dee keevl giaan smeeN prgtt huNdee hn| 34 atis'y . | atis'y tooN bbaav hai khaas jaaN cmtkaarii gunn tiirthNkr aatmaa prmaatmaa dee ruup vic dhrtii tee utrdii hai us dee vic aam aatmaavaaN naalooN kujh khaas gunn huNdee hn / uhnaaN nuuN atithai aakhdee hn / inhaaN dii ginntii 34 hai / joo is prkaar hn : jnm smeeN prgtt hoonn vaalee atis'y (mul atis'y) (1) s'riir anNt suNdr, sugNdh vaalaa, roog rhit mail atee psiinee tooN rhit huNdaa hai / (2) khuun duHdh dii trhaaN cittaa tee bdbuu rhit huNdaa hai / (3) unhaaN daa bboojn tee clnnaa, aam aHkhaaN veekh nhiiN skdiiaaN / (4) unhaaN dee saahaaN vicooN kml dii sugNdh aaudii hai / krm atee jaatii atis'y ih atis'y keevl giaan paidaa hoonn tooN baaad prgtt huNdee hn / (5) smoosrn ik yoojn daa huNdaa hai / pr is vic kroorraaN hii mnukh deevtee atee ps'uu binaaN rukaavtt baitth skdee hn / (6) jithee uh jaaNdee hn us paasee dee 25 yoojn tHk kooii roog nhiiN paidaa hoo skdaa / jee hooveegaa taaN phuNcnn tooN philaaN ns'tt hoo jaaveegaa / (7) lookaaN daa vair khtm hoo jaaNdaa hai / (8) laa ilaaj roog nhiiN phaildee / (9) jiaadaa baars' nhiiN huNdii / 68 bbgvaan mhaaviir Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) vrkhaa dii ghaatt vii nhiiN rhiNdii // (11) akaal nhiiN paidaaN / (12) raajee daa ddr khtm hoo jaaNdaa hai / (13) unhaaN dee bcn ajihee huNdee hn jinhaaN nuuN deevtee, mHnukh tee psuu smjh skdee hn / (14) unhaaN daa updees' ik yoojn tHk aaraam naal sunniaa jaa skdaa hai / (15) suurj tooN 12 gunnaa jiaadaa unhaaN daa aabbaa mNddl teej prkaas' vaalaa huNdaa hai / deev kit atithai (16) aakaas' vic dhrm cHkr cldaa hai / (17) 64 sphaid cvr iNdraaN raahiiN jhlaaee jaaNdee hn / (18) rtnaa, mnniiaaN tee soonee daa siNghaasn baitthnn lii huNdaa hai / bcn atis'ee 35 gunn | bcn 35 gunn vaalee huNdee hn | (1) sbb jghaa smjhee jaa skdee hn (2) ik yoojn tHk sunnaaii diNdee hn (3) bcn pkee huNdee hn (4) bHdl dii trhaaN gNbbiir (5) sps'tt (6) sNtookh jnk (7) hr kooii smjhdaa hai ki ih sbb kujh mainuuN kihaa giaa hai (8) guurru arthaaN vaalee (9) aapsii viroodh tooN rhit (10) mhaaNpurs'aaN yoog (11) s'k rhit (12) doos' rhit (13) ktthin vis'ee nuuN aasaanii naal smjh aaunn vaalee (14) jithee yoog hoonn uthee boolee jaa sknn (15) 6 drv tee 9 tHtvaaN diiaaN viaakhiaa krn vaalee (16) arth bbrpuur (17) pd rcnaa vaalee (18) vis'ee anusaar hii tiirthNkr updees' krdaa hai (19) mitthee (20) duusree dii gl smjh naa aaee sgooN tiirthNkr daa updees' smjh aavee (21) dhrm tee attl vis'vaas' krvaaunn vaalee (22) diivee smaan prkaas'n, arth vaalee (23) pr niNdaa atee aapnnii prsNsaa tooN rhit (24) krtaa, krm, kriaa kaal shit (25) acNbbee vaalee (26) ajihee bcn sunn kee, sunnn vaalaa tiirthNkr nuuN srb gunn smjhdaa hai / (27) dhiirj vaalee (28) rukaavtt shit (29) bbrm rhit (30) hr ps'uu, deevtaa atee mHnukh aapnnii aapnnii bbaas'aa vic smjhdaa hai (31) cNgii budhii utpNn krn vaalee (32) ik pd daa arth aneekaaN ruupaaN vic booliaa jaa skee (33) hauslee vaalee (34) tiirthNkr hr vaak vaar vaar nhiiN duhraaudee (35) sunnn vaalee nuuN duHkh naa hoovee / bbgvaan mhaaviir 69 . Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) hr dis'aa vHl tiNn tiNn chtr bbgvaan dee sir upr sjdee hn / (20) rtnaaN dii bnnii iNdr dhvjaa bbgvaan dee aHgee agee cldii hai / (21) arihNt tiirthNkr soonee dee kmlaaN tee cldee hn atee jithee vii baitthdee jaaN khrrdee hn as'ook drkht paidaa huNdaa rhiNdaa hai / (22) tiNn kaunn mnnii, soonee tee caaNdii dee bnnee huNdee hn / (23) caaree paasee tooN dhrm updees' diNdee hn puurb dis'aa vl bbgvaan baitthdee hn|baakii dis'aavaaN vl unhaaN dee prtiibiNbaaN dii rcnaa viaNtr deev krdee hn / (24) tiirthNkr arihNt jithee baitthdee hn deevtee unhaaN dee sriir tooN ucee 12 gunnaa as'ook drkht dii rcnaa krdee hn / uh chtr, ghNttaa atee jhooddee naal bbriaa huNdaa hai / (25) kNddee ulttee hoo jaaNdee hn (26) tiirthNkraaN dee saahmnnee duusree mtaaN daa vicaark vii sir jhukaauNdee hn / (27) duusree dhrmaaN dee updeesk vii arihNt tiirthNkr dee prs'naaN tooN haar jaaNdee hn / (28) ik yoojn tHk hvaa tthiik cldii hai / (29) moor aadi s'ubb pNchii prbb dii prtikrmaa krdee hn / (30) sugNdhit jl dii vrkhaa huNdii hai / (31) jmiin atee paannii vic pNj prkaar dee phulaaN dii vrkhaa huNdii hai| (32) sriir dee baal diikhiaa lainn smeeN dee hii rhiNdee hn vdhdee ghttdee nhiiN / (33) ghttoo ghtt caaree kismaaN 1 kroorr deevtee seevaa vic haajr rhiNdee hn / (34) sbb mausm tthiik rhiNdaa hai / saadhaarnn keevl giaaniiaaN nuuN ih sbb kujh praapt nhii huNdaa / baakii keevl giaan tee muktii pkhooN saadhaarnn keevlii atee tiirthNkraaN vic kooii aNtr nhiiN / ih sbb kujh tiirthNkr gootr sdkaa tiirthNkraaN nuuN praapt huNdaa hai / ' 70 bbgvaan mhaaviir Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gndhr vaad iNdr kutii gautm aadi 11 gndhr) . bbgvaan mhaaviir dee keevl giaan daa smaacaar sveerg dee deevtiaaN nuuN phuNciaa taaN unhaaN tiirthNkraaN jaaN arihNt baitthnn yoog smoosrn (dhrm sbbaa) dii rcnaa kiitii / pr jain itihaas dii tiirthNkr prNpraa viHc ih iHk acNbbaa hai ki philee dhrm updees' vic bbgvaan mhaaviir daa kooii ceelaa jaaN upaask nhiiN bnniaa / is sbbaa vic deevtee hii s'aaml hooee / | unhaaN dinaaN vic maadhiam paavaa vikhee, soomilcaariiaa baahmnn dii prdhaangii heetth yg cl rihaa sii / jis vic bbiNn bbiNn dees'aaN tooN gautm iNdrbbuutii : aadi prmuHkh vidvaan aapnnee hjaaraaN ceeliaaN naal s'aaml hoo rhee sn / keevl giaan tooN baaad bbgvaan mhaaviir maadhiam paavaa vHl pdhaaree / ' uthee smoosrn lgaa / deevii deevtee bbgvaan mhaaviir dii seevaa vic haajr hoo rhee sn / pr usee yuHgs'aalaa vic baitthaa iNdrbbutii gautm sooc rihaa sii ki "deevtee yHg tooN khus' hoo kee dhrtii vHl aa rhee hn / " jd deevtee ygs'aalaa dee uprooN dii gujr gee taaN us daa bbrm duur hoo giaa / usnee soociaa " deevtee kisee iNdrjaal vic phs gee hn joo braahmnnaaN dii ygs'aalaa chHdd kee duusree paasee jaa rhee hn / usnee soociaa " maiN hunnee us iNdrjaaliiee kool jaaNdaa haaN, deevtiaaN nuuN us dee cuNgl vicooN churraaudaa haaN / iNdrbbuumii gautm aapnnee 500 ceeliaaN naal bbgvaan mhaaviir dii dhrm sbbaa vHl jaa rhee sn / jiu jiu dhrm sbbaa njdiik aaudii uh soocdee " maiN us naal dhrm crcaa kraaNgaa, jee maiN haar giaa taaN maiN unhaaN daa ceelaa bnn jaavaaNgaa, nhiiN taaN unhaaN nuuN ceelaa bnnaa lvaaNgaa / " ih soocdee soocdee uh dhrm sbbaa vHl vHdhdaa jaa rihaa sii / uh bbgvaan mhaaviir kool mhaaseen baag vic phuNciaa / 1. digNbr jain prNpraa bbgvaan mhaaviir daa philaa updees' raajhi dee vipulaacl phaarree tee mNndii hai / us smeeN raajaa nnik tee raannii ceelnnaa nuuN haajr vii mNndii hai / us din s'aavn mhiinee dee hneer pHkh dii taariikh sii| is prNpraa viHc giaaraaN gnndhraaN dee prs'naaN dii crcaa vii nhiiN mildii / bbgvaan mhaaviir 71 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | bbgvaan mhaaviir nee gHtm iNdr bbuutii nuuN veekhdiaaN hii aakhiaa " hee gautm ! ki tainuuN jiiv (aatmaa) dii hooNd baaree s'Nkaa hai ?" bbgvaan mhaaviir dee mukhoo ih gHl sunn kee iNdr bbuutii nuuN bhut acNbbaa hooiaa / bbgvaan mhaaviir nee us dee is prs'n daa sps'ttiikrn krdee hooee us nuuN jiiv ajiiv daa bbeed smjhaaiaa| bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa updees' look bbaas'aa ardh maagdhii praakrit vic kiitaa| gautm svaamii nuuN bbgvaan mhaaviir dii srvgtaa tee puuraa ykiin hoo giaa / uh 500 ceeliaaN naal bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnn giaa / | us smeeN iNdrbbutii gautm dii umr 50 saal sii / aap dii maataa prithvii atee pitaa vsuubbuutii sn / us daa piNdd raubr graam sii / aap brree srl subbaaa atee giaanii sn ! aap nuuN 4 giaan bbgvaan mhaaviir dee jiivn viHc hii hoo gee sn / aap 14000 saadhuuaaN dee prmukh sn / jain dhrm vic gndhr gautm dii uhii jghaa hai joo giitaa vic arjun dii hai jaaN buHdh grNth vic aanNd dii hai / hr grNth dee s'uruu vic 5veeN gndhr sudhrmaa svaamii ihoo aakhdee hn ki ' ' hai jNbuu ! maiN ajihaa bbgvaan mhaaviir dee mukhoo sunniaa hai joo unhaaN gautm dee prs'n dee uHtr viHc kihaa sii / " gautm svaamii, bbgvaan mhaaviir nuuN bhut piaar krdee sn / bbgvaan mhaaviir nee kii vaar gautm dee piaar dii prsNsaa kiitii hai| bbgvaan mhaaviir, gautm svaamii dee hr prkaar dee prs'n daa uHtr diNdee hn| mhaaviir gautm dee prs'naaN-uHtraaN daa sittaa hii jain aagmaaN vic surkhiat hai / gautm svaamii bhut khimaavaan sn / ik vaar unhaaN aanNd histh dee avdhii giaan sbNdhii glt gHl aakhii / bbgvaan mhaaviir nee phaurn histh tooN muaaphii mNgnn lii kihaa / gautm svaamii usee smeeN aanNd histh tooN muaaphii mNgnn gee / bbgvaan mhaaviir dee saaree gndhr gootm dii preernaa naal bnnee sn| unhaaN atiNmukt kumaar jeehee bcee tooN lai kee brree brree raajiaaN mhaaraajiaaN nuuN jain dhrm vic s'aaml kiitaa / jain dhrm vic bbgvaan mhaaviir tooN baaad gautm svaamii nuuN mNgl s'ubb) mNniaa giaa hai / aap nuuN diivaalii vaalee din keevl-giaan praapt hooiaa / bbgvaan mhaaviir dee nirvaan tooN baaad sNgh daa bbaar aap dee mooddhee tee aa piaa / aap daa nirvaan raajhi dee gunns'iil baag vic hooiaa / 72 bbgvaan Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agniibbuutii gautm iNdrbbuutii dee bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnnn dii khbr baahmnn smaaj lii ik vidrooh dee smaan sii / baahmnn hmees'aaN lookaaN daa guruu rihaa hai| ik braahmnn daa khHtrii ceelaa bnnnaa, braahmnn vaad dee puraannee mhil nuuN jhttkaa sii| gautm iNdr bbuutii daa choottaa bbraa agniibbuutii vii 500 ceeliaaN daa adhiaapk sii / usnuuN aapnnee bbraa daa, bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnnnaa bhut gumraah krn vaalaa kdm lgiaa / uh vii jhttptt aapnnee vidiaarthii ceeliaaN naal bbgvaan mhaaviir dee smoosrn vl aaiaa / usnuuN veekhdee hii bbgvaan mhaaviir nee agniibbuutii dee mn dii s'Nkaa aapnnee keevl-giaan naal jaann lii / bbgvaan mhaaviir nee usdee binaaN puchee aakhiaa " hee agniibbuutii ! tainuuN krm sidhaaNt dii hooNd prtii s'Hk hai ? " | is trhaaN bbgvaan mhaaviir nee us dii krm sidhaaNt baaree s'Nkaa duur kiitii / uh vii aapnnee bbraa iNdrbbuutii gautm dii trhaaN bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnn giaa, diikhiaa smeeN us dii umr 46 saal sii / vaayuubbuutii iNdrbbuutii atee agniibbuutii doohaaN dii diikhiaa dii crcaa paavaapurii dee ghr ghr daa vis'aa bnn cukii sii / dooveeN veedaaN dee vidvaan atee s'aas'tr-arth vic saaree bbaart viHc prsidh sn / doohaaN dii diikhiaa daa vaayuubbuutii dee mn tee dduuNghaa asr piaa / uh vii aapnnee ceeliaaN dee naal bbgvaan mhaaviir dee smoosrn viHc puHj giaa / bbgvaan mhaaviir nee us dii sriir atee aatmaa sbNdhii s'Nkaa nuuN duur kiitaa / uh vii aapnnee ceeliaaN naal bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnn giaa / diikhiaa smeeN us dii umr 42 saal sii / viakt svaamii . iNdr bbuutii, agnii bbuutii atee vaayuubbuutii skee bbraa sn |viakt svaamii . koolaaNg s'niivees' dee rhinn vaalee braahmnn sn / unhaaN daa goot bbaardvaaj sii / inhaaN dii maataa daa naaN vrnnii atee pitaa daa naaN dhnmiHtr sii / unhaaN dii muHkh s'Nkaa sNsaar dii asaartaa (naas'vaantaa) baaree sii / diikhiaa smeeN aap dii umr 50 saal sii / 13 bbgvaan mhaaviir Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhrmaa svaamii jain dhrm vic sudhrmaa svaamii nuuN hr kooii jaanndaa hai / aap vii paavaa vaalee yHg vic s'aaml sn / aap daa jnm koolaaNg s'niivees' vikhee agniivais'aaaayaan kul vic hooiaa / aap dii maataa bbdlaa atee pitaa dhumil sn / aap nuuN look prlook baaree s'Nkaa sii / aap 50 saal dii umr vic saadhuu bnnee / 42 saal tHk saadhuu jiivn guj'aariaa / 8 saal keevl giaan avsthaa vic rhee / aap 11 gndhraaN vicooN sbb tooN lNbii umr vaalee sn / aHj tooN jain s'aas'tr mildee hn unhaaN sbb s'aas'traaN daa sNgrhi aap dee prmuHkh s'is' aNtm keevlii bbgvaan jNbuu svaamii raahii kiitaa giaa hai / mNddiik svaamii inhaaN yHg krn vaalee vidvaanaaN vicooN ik mNddiik naaN dee vidvaan vii sn |unhaaN daa jnm mooriaa s'niivees' vikhee braahmnn kul vic hooiaa / us daa goot vs'is'tt sii / maataa daa naaN vijaideevii sii pitaa daa naaN dhNndeev sii / uh 350 ceeliaaN daa guruu sii / usnuuN krm dee sNgrhi tee muktii baaree s'Nkaa sii / bbgvaan mhaaviir nee us dii muktii sbNdhii s'Nkaa duur kiitii |uh 350 ceeliaaN naal bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnn giaa |saadhuu bnnn smeeN aap dii umr 53 saal sii| 67 saal dii umr vic aap nuuN keevl giaan praapt hooiaa / 83 saal dii umr vic aap daa raajgrhi vikhee gunns'iil baag vic nivaarn hooiaa / mooriiaa putr bbgvaan mhaaviir dee stveeN guldhr daa naaN mooriiaa puHtr sii |mooriiaa puHtr daa kaas'yp goot sii / us dee pitaa daa naau mooriaa atee maaN daa naaN vijaideevii sii / us daa piNdd mooriaa s'niivees' sii / uh vii paavaapurii vikhee aapnnee 350 ceeliaaN naal yHg vic s'aaml hooiaa sii / uh bbgvaan mhaaviir dii prsNsaa sunn kee bbgvaan mhaaviir kool aaiaa| bbgvaan mhaaviir nee us dii deevtaa atee deevlook baaree s'Nkaa duur kiitii / diikhiaa smeeN us dii umr 65 saal sii / 79 saal dii umr vic aap nuuN keevl giaan praapt hooiaa / 95 saal dii umr vic aap daa raajgrhi dee gunns'iil baag vic nirvaan hooiaa / 74 bbgvaan mhaaviir Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aap dee naal 350 ceeliaaN nee vii bbgvaan mhaaviir tooN diikhiaa lii aNkpit svaamii bbgvaan mhaaviir dee atthveeN gndhr akNpit svaamii veedaaN dee prsiHdh vidvaan sn |unaa daa jnm mithilaa ngrii vikhee gootm gootr vaalee braahmnn kul vic hooiaa | aap dii maataa daa naaN jaiaNtii atee pitaa daa naaN deev sii / | aap 300 vidiaarthiiaaN dee guruu sii / usnuuN nrk baaree s'Nkaa sii / bbgvaan mhaaviir nee us dii nrk atee nrk dee jiivaaN sbNdhii s'Nkaa duur kiitii ! uh vii 300 ceeliaaN naal bbgvaan mhaaviir daa coolaa bnniaa / diikhiaa smeeN us dii umr 18 saal dii sii / 57 saal dii umr vic aap nuuN keevl giaan praapt hooiaa / 78 saal dii umr vic aap daa nirvaan gunns'iil bgiicee vic hooiaa / acl bbraataa acl bbraataa naaN daa, hriit goot vaalaa braahmnn, paavaa vaalee us yuHg vic s'aaml hooiaa sii, joo soomil aacaariiaa nee kiitaa sii |uh koos'l nivaasii sii / us dii maataa daa naaN nNdaa atee pitaa vluu sii / acl bbraataa nuuN puNn atee paap sbNdhii s'Nkaa sii / uh vii aapnnee 300 ceeliaaN naal 46 saal dii umr vic saadhuu bnniaa / 14 saal keevl giaan avsthaa vic rihaa / 72 saal dii umr vic unhaaN daa nirvaan gunns'iil bgiicee vic hooiaa / kheetaariaa mnn bbgvaan mhaaviir dee dsveeN gndhr taariaa sn / unhaaN daa jnm kuNgiiaa s'niivees' dee kooddaaniaa gootr vic hooiaa / us dii maataa daa naaN vrunn deevaa atee pitaa daa naaN diHtaa sii / is vidvaan braahmnn nuuN punrjnm baaree s'Nkaa sii / bbgvaan mhaaviir nee is dii s'Nkaa duur kiitii / diikhiaa smeeN us dii umr 36 saal sii / 16 saal aap keevl giaan avsthaa vic rhee / aap daa nirvaan gunns'iil bgiicee vic hooiaa / prbbaas prbbaas raajhi daa rhinn vaalaa veedaaN daa vidvaan sii / ih vii baakii braahmnnaaN vaaNg aapnnee 300 ceeliaaN naal paavaa vaalee yuHg vic s'aaml hooiaa sii / us dii maataa daa naaN atibbHdraa atee pitaa daa naaN bl sii / bbgvaan mhaaviir 75 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ us nuuN aatmaa dee nirvaan baaree s'Nkaa sii / bbgvaan mhaaviir nee brree sps'tt s'bdaaN vic us daa s'Hk duur kiitaa / uh vii aapnnee 300 ceeliaaN naal bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnn giaa / diikhiaa smeeN unhaaN dii umr 16 saal sii / 16 saal uh keevl giaan avsthaa vic rihaa |us daa nirvaan 40 saal dii umr vic gunns'iil caity vikhee hooiaa| is prkaar bbgvaan mhaaviir dee philee updees' vic 4411 (braahmnnaaN nee jain saadhuu diikhiaa lii / inhaaN 11 braahmnnaaN nuuN 11 gndhr (saadhuu smuuh dee mukhii) niyukt kiitaa giaa / 11 gndhraaN vicooN iNdrbbuutii gootm atee sudhrmaaN svaamii nuuN chHdd kee baakii gndhraaN daa nirvaan bbgvaan mhaaviir dee jiivn kaal vic hoo giaa / giaaraaN gndhraaN daa sNkheep vrnnn 1. 2. 3. 4. 5. 6. lrrii nN. 76 naau gootm iNdrbbuutii agniibbuutii gootm vaayuubbuutii gootm viakt bbaardvaaj sudhrmaaN agnii mNddik goot | piNdd | grhisth 7. mooriiaa kaas'yp 8. aNkaapik gootm 9. aclbbraataa hrirt 10. mootaariaa kooddiny 11. prbbaas daa To goobr 50 goobr goobr 42 koolaaNg 50 12 koolaaNg 50 vais'yan vs'is'tt mooriiaa 53 keevl smaaN : giaan 30 46 12 s'niivees' mooriiaa | 65 mithilaa | 48 koos'laa | 46 tNhk 36 kooddiny raajgrhi | 16 022 10 42 14 14 9 12 10 B 16 tooN binaaN vaalaa punnee 12 42 16 28 18 28 18 28 8 50 16 21 14 16 16 keevl giaan umr kuHl nirvaan 30 30 30 26 26 24 92 ceety 74 raajgrhi 70 raajgrhi 70 raajgrhi 100 raajgrhi 83 raajgrhi 95 raajgrhi 78 raajgrhi 72 raajgrhi 62 raajgrhi 40 raajgrhi bbgvaan mhaaviir Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raajkumaarii cNdnaa daa saadhvii bnnnaa raajkumaarii cNdnaa nuuN bbgvaan mhaaviir dee keevl giaan dii suucnaa deevtiaaN tooN lgii / ik deevtaa us dii s'ubb bbaavnaa jaann kee aapnnii deev s'ktii raahiiN cNdnaa nuuN bbgvaan mhaaviir dee smoosrn vic lai giaa |cNdnaa taaN philaaN hii bbgvaan mhaaviir dii puurii s'rdhaaluu sii / us nee saadhvii jiivn dhaarn kr liaa / bbgvaan mhaaviir nee usnuuN aapnnee saadhvii smaaj daa mukhii bnnaaiaa / cNdnaa mhaaviir nee usnuuN aapnnee saadhvii smaaj daa mukhii bnnaaiaa |cNdnaa raajkumaarii tooN daasii bnnii atee pheer daasii tooN dhrm sNgh daa mukhiiaa |cNdnaa daa dhrm sNgh daa mukhiiaa bnnaa kee bbgvaan mhaaviir nee us smeeN gulaamii atee istriiaaN nuuN smaaj tee dhrm s'rii sNgh vic braabrii daa hHk prdaan kiitaa |ih ik kraaNtiikaarii kdm sii / jis nee us smeeN dee smaajik riitii rivaajaaN nuuN cunautii ditii / aap 36000 saadhviiaaN dii prmuHkh sn / I bbgvaan mhaaviir 77 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauthaa bbaag bbgvaan mhaaviir daa dhrm updees' is prkaar bbgvaan mhaaviir nee mdhiam paavaa vikhee aapnnee dhrm ruupii tiirth dii sthaapnaa kiitii / dhrm ruupii tiirth dee caar aadhaar hn : (1) saadhuu (2) saadhvii (3) vk (upaask) (4) vikaa (upaasikaa) aapnnee philee updees' vic unhaaN aapnnee saaree dhrmaaN nuuN doo hisiaaN vic vNddiaa (1) saadhuu dhrm (2) histh dhrm // " sNjm dee raah tee cHlnn vaalee saadhuu, saadhviiaaN nuuN scee arihNt deev, scee guruu atee scee dhrm nuuN pchaannn dii hidaait kiitii / bbgvaan mhaaviir nee smiak giaan, smiak drs'n atee smiak drs'n atee smiak criHtr nuuN jnm mrn tooN rhit muktii daa raah dsiaa / " sNsaar vic bhut ghHtt hii mHnukh hn jinhaaN nuuN dhrm sunnn daa maukaa mildaa hai / jee dhrm sunn lainn taaN dhrm tee s'rdhaa aaunnaa mus'kil hai / jee s'rdhaa vii aa jaavee taaN sNjm daa paalnn bhut hii ktthin hai, prmaad (annghilii) loobb, ddr, ahNkaar, agiaan atee mooh kaarnn mnukh dhrm nhiiN sunn skdaa / " | saaree jiivaaN nuuN jiunnaa cNgaa lgdaa hai, mrnaa nhiiN / soo giaanii mHnukh nuuN kisee jiiv dii hiNsaa nhiiN krnii caahiidii / ihoo dhrm aniHt hmees'aaN rhit vaalaa) sHcaa atee amr hai / " " kNm naal hii mnukh, braahmnn, khtrii, vais' atee s'uudr akhvaaudaa hai / jaat daa aadhaar kNm hai, jnm nhiiN / ithee jaat daa nhiiN, tHpsiaa daa mhHtv hai / " kujh mHnukh ih nhiiN jaanndee ki uh kithee aaee hn, kithee jaannaa hai uh agiaan vs hoo kee paap krdee hn / * " saaraa sNsaar krmaaN dee vs jnm mrn dee cHkr viHc phs kee bbiNn bbiNn jnmaaN vic bbttk rihaa hai | krmaaN tooN chuttkaaraa hii jnm, mrn tooN chuttkaaraa hai / ihoo j'iNdgii daa aakhrii udees' hai / " isee prkaar bbgvaan mhaaviir nee jiiv ajiiv aadi nuuN ttvaaN dii viaakhiaa kiitii / joo is prkaar hn (1) jiiv (2) ajiiv (3) paap (4) puNn (5) aas'rv (6) sNbr (7) nirjraa (8) bNdh (9) mooks' bbgvaan mhaaviir | 79 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbgvaan mhaaviir nee jaat paat, liNg atee bbaas'aa nuuN dhrm daa aadhaar nhiiN mNniaa / dhrm daa muHl vinai hai / sNsaar vic dhrm sHcaa, mNgl dhrm hai / ih dhrm dee tiNn muHkh hisee hn / (1) ahiNsaa (2) sNjm tee (3) tp ! saadhuuaaN dee pNj mhaavrtaaN dii viaakhiaa krdee hooee bbgvaan mhaaviir nee is prkaar phrmaaiaa / (1) ahiNsaa- saadhuu, saadhvii nuuN hr prkaar dii moottii atee baariik hiNsaa tooN bcnnaa caahiidaa hai / saadhuu nuuN mn, bcn raahiiN naa hiNsaa krnii caahiidii hai atee naa hii kraaunnii caahiidii hai atee naa hii hiNsk viaktii dii himaait krnii caahiidii hai / (2) sHc :- saadhuu nuuN mn, bcn atee sriir raahiiN aapnnee jaaN kisee lii hr prkaar daa jhuutth chHddnnaa caahiidaa hai / (3) coorii : saadhuu nuuN baariik atee moottii hr prkaar dii coorii, mn, bcn * atee kaaiaa raahii nhiiN krnii caahiidii naa hii krvaaunnii caahiidii hai atee naa hii krn vaalee dii himaait krnii caahiidii hai / ' (4) brhmcrj :- saadhuu nuuN mn, bcn tee sriir raahiiN ciij'aaN daa sNgrhi, niscit hHd tooN vHdh nhiiN krnaa caahiidaa, naa kraaunnaa caahiidaa hai atee naa hii krn vaalee dii himaait krnii caahiidii hai / | is tooN chuHtt bbgvaan mhaaviir nee raat dee bboojn dee tiaag daa updees' diHtaa |ithee ih gHl dhiaan deenn vaalii hai ki bbgvaan ajiHt naath tooN bbgvaan paars'vnaath smeeN tHk 4 mhaavrt hn / us smeeN brhmcrj vrt nuuN aprigrhi viHc s'aaml kiitaa jaaNdaa hai / iis'vr sNbNdhii maantaavaaN baaree unhaaN daa aakhnnaa sii " jiiv aatmaa hii jd jnm mrn dee bNdhn tooN mukt hoo jaaNdii hai taaN ihoo prmaatmaa avsthaa jaaN siHdh avsthaa akhvaauNdii hai / " mHnukh dii aapnnii aatmaa hii nrk, svrg daa kaarnn hai / cNgee kNmaaN vic lgii aatmaa mnukh jaaN deevtaa dii juun praapt krdii hai / maarree krmaaN vic lHgii aatmaa ps'uu jaaN nrk dii juun bboogdii hai / is sNsaar daa naa kooii bnnaaunn vaalaa hai atee naa hii khtm krn vaalaa / ih sNsaar aatmaa dii trhaaN anaadi, anNt hai / aapnnii aatmaa hii duHkh tee suHkh daa kaarnn hai / aatmaa hii svNrg daa nNdnbn tee kaamdheenuu guu hai / aatmaa hii krtaa atee bboognn vaalaa hai / duHkh tee suHkh aatmaa naal jurree krmaaN dee suukhm prmaannuuaaN 80 : bbgvaan mhaaviir / Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daa siHttaa hn / bbgvaan mhaaviir nee iis'vr nuuN ris'ttii daa krtaa krm phl deenn vaalaa nhiiN / unhaaN krm mukt aatmaa nuuN hii prmaatmaa aakhiaa / aatmaa nuuN 'tmaa bnnaaunn lii krmaaN dee bNdhn tooN mukt hoonnaa jruurii hai ! jd tHk jnm mrn hai krmaaN daa bNdhn rheegaa / paap tee puNn mHnukh dee aapnnee hukh hn / aatmaa krmaaN dee vHs pai kee, kiNnee jnm dhaarn krdii hai atee . agee kiNnee kreegii, is daa nirnnaa keevl giaanii kr skdee hn ? bbgvaan mhaaviir nee saadhuuaaN dee 5 mhaavrtaaN dii jghaa histhaaN lii choottee 12 vrtaaN dii viaakhiaa kiitii hai joo is prkaar hn / s'aavk dee 12 vrt (1) ahiNsaa - cldee phirdee jiivaaN nuuN binaaN kisee ksuur tooN tNg krnaa, gulaam bnnaaunnaa, kaairtaa vikhaaunnaa, kisee nuuN nphrt krnaa philaa hmlaa, krnaa| inhaaN gHlaaN daa tiaag hii ahiNsaa annuuvrt hai / (2) sHc - moottaa jhuutth boolnnaa, jis dee naal kisee daa nuksaan hoovee jaaN kisee dee mn nuuN duHkh hoovee, gaaN, jmiin jaaN lrrkii sbNdhii jhuutth boolnnaa / inhaaN moottee jhuutthaaN daa tiaag sHc annuuvrt hai / (3) astai :- moottii vstaaN coorii krnaa, srkaar dii coorii krnaa, smgliNg krnaa, glt ciij' nuuN tthiik tee tthiik nuuN glt ciij' aakh kee veecnnaa, glt vttee isteemaal krnaa, coorii daa dhNdaa krvaaunnaa / inhaaN daa tiaag hii astai annuuvrt hai / (4) brrrhmcrj' :- aapnnii istrii tooN chuHtt hr aurt nuuN aapnnii maaN, bbainn atee puHtrii smjhnnaa / ih hii mhaan mcrj annuuvrt hai / (5) aprigrhi :- kheet, dhn, anaaj, roojaanaa isteemaal diiaaN ciijaaN dii hHd niscit krnaa, loorr tooN vHdh ciij'aaN daa sNgrhi naa krnaa hii aprigrhi annuuvrt hai / (6) dimaan :- chuN dis'aavaaN paasee viupaar aadi sbNdhii yaatraa krn dii hHd niscit krnaa / (7) bboog, upbboog prmaan :- khaann, piinn, ais', is'rt atee kaarkhaaniaaN aadi kNmaaN dii hHd nis'cit krnaa / (8) anrth dNdd veermnn :- bhut paapkaarii, beekaar dhNdee naa krnaa / bbgvaan mhaaviir Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9} smaaik : hr rooj' ghttoo ghHtt ik mhuurt (48 miNtt lii sNsaarik kriaavaaN chHdd kee dhrm prti mn nuuN sthir krnaa viiraagii krm mukt, tiirthNkr, arihNt siHdh aatmaavaaN daa dhiaan lgaaunnaa / (10) dees' akaas'ik :- jruurt diiaaN ichaavaaN ghttaaunnaa / (11) poos'dh upvaas :- as'ttmii, cturdsii vaalee din, sNsaarik kNmaaN nuuN chHdd kee aHtth phir lii dhrm dhiaan krnaa / (12) atithii sNvibbaag :- ghr aaee mhimaan dii s'udh bboojn naal seevaa krnaa nii tee saadhviiaaN nuuN unhaaN dee niymaaN anusaar s'udh bboojn, paannii, vstr tee nivaas deennaa / | is prkaar bbgvaan mhaaviir dee updees' sunn kee raajkumaar meegh, nNdiiseen aadi aneekaaN purs'aaN nee saadhuu jiivn dhaarn kiitaa / raajkumaar abbai tee suulsaa aadi| aneekaaN istrii purs'aaN nee histh dhrm nuuN dhaarn kiitaa / ih caumaasaa bbgvaan mhaaviir nee raajhi vikhee guj'aariaa / cauhdvaaN saal| caupaasaa gujrn tooN baaad bbgvaan mhaaviir raajhi tooN cl kee videeh vHl aaee raah vic aneekaaN s'hiraaN piNddaaN dee lookaaN daa kliaann krdee aap braahmnn kuNdd ruum vikhee phuNcee, bbgvaan mhaaviir dee jnm sthaan daa hisaa sii / bbgvaan mhaaviir dee aaunn dii suucnaa sunn kee hjaaraaN dii ginntii viHc istrii purs' bbgvaan mhaaviir dee smoosrn vic phuNcee / ih smoosrn isee piNdd dee bhul caity vic lHgaa / is sbbaa vic bbgvaan mhaaviir daa updees' bhut hii prbbaavs'aalii sii| jithee hjaaraaN dii ginntii vic nr-naariiaaN nee bbgvaanee dee histh dhrm nuuN sviikaar kiitaa / bbgvaan mhaaviir daa bbaannjaa jmaalii aapnnee aneekaaN doost raajkumaaraaN naal raajmhil nuuN chHdd kee, aap daa ceelaa bnn giaa |ithee hii bbgvaan dee pichlee jnm dee maataa pitaa deevaanNd braahmnnii atee ris'v dHt nee bbgvaan mhaaviir tooN diikhiaa hinn kiitii / ris'vdHt baahmnn veedaaN daa bhut brraa vidvaan sii / uh saaree braahmnn kuNdd daa muHkhiiaa sii / uh aapnnii ptnii deevnNdaa baahmnnii naal bbgvaan mhaaviir dee drs'n krn aaiaa / bbgvaan mhaaviir nee usnuuN jiiv ajiiv sbNdhii prs'naaN daa uHtr diHtaa / 82 bbgvaan mhaaviir Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( deevaanNdaa braahmnnii nee jd bbgvaan mhaaviir nuuN veekhiaa taaN usdii mmtaaN jaag pii / gnndhr gautm dee prs'n krn tee bbgvaan mhaaviir nee sps'tt kiitaa ' hee gautm ! deevaanNdnii braahmnnii tee ris'vt braahmnn meeree maataa pitaa hn / maiN 84 din is maataa dee grbb viHc rihaa haaN / soo hunn is maataa daa puHtr preem jaag piaa hai / " is prkaar ptii ptnii nee saadhuu dhrm hinn kr liaa / uh dooveeN brree saadhuuaaN kool rhi kee giaan, dhiaan tee tp raahiiN smaaN bitaaunn lgee / doohaaN daa krm bNdhn thoorraa sii / krm jhrr gee / doohaaN nee hii thoorree smeeN vic hii nirvaan haasl kr liaa / isee saal bbgvaan mhaaviir dii putrii prdrs'naa nee aapnniiaaN ik hj'aar sheeliiaaN naal saadhvii diikhiaa grhinn kiitii / bbgvaan mhaaviir nee saadhvii sNgh dii mukhii cNdnbaalaa nuuN inhaaN dii guruunnii bnnaaiaa / | saal bbr, aap videeh dees' vic ghuNmdee rhee |ih caupaasaa aapnee vais'aalii ngrii vic guj'aariaa / iHthee hj'aar hii lookaaN nee bbgvaan mhaaviir daa updees' sunn kee aapnnee jiivn daa kliaann kiitaa / pNdrvaaN saal caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir vais'aalii tooN vts bbuumii vHl pdhaaree| * iHthee piNddaaN s'hiraaN vic prcaar krdee hooee, aap koosaaNbii ngrii vl aaee / | iHthooN daa raajaa udaayn sii, joo ki mhaaraaj shstaaniik daa pootaa atee s'taaniik raajee daa puHtr sii / ih vii vais'aalii dee gnnraaj prmukh ceettk mhaaraaj daa doohtaa sii ! | udaayn daa pitaa mr cukaa sii / raaj daa raaj prbNdh us dii maaN mhaaraannii mirgaavtii claaudii sii / | is ngr vic raaj'aa s'taanii dii giaanvaan bbainn jaiaNtii rhiNdii sii / joo ki jain dhrm prtii athaah s'rdhaa rkhdii sii / us dee ghr aksr jain saadhuu saadhvii tthhirdee sn / iHthee bbgvaan mhaaviir daa smoosrn cNdraavrn bgiicee vic lgaa / jaiaNtii nee bbgvaan mhaaviir tooN aneekaaN prs'n puchee, jis daa bbgvaan mhaaviir nee uHtr kiitaa / uHtraaN tooN khus' hoo kee jaiaNtii saadhvii bnn gii / iHthee hii mhaaraannii mirgaavtii raaj privaar naal, bbgvaan mhaaviir dee drs'naaN nuuN aaii / bbgvaan mhaaviir 83 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vstumii tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir utr koos'l dee aneekaaN piNddaa s'hiraaN nuuN pviHtr krdee, s'aavstii ngrii phuNcee uthee koos'ttk naaN dee bgiicee vic, aapdaa dhrm updees' hooiaa / ithee hii susnoobbdr atee sutis'tt munii dii diikhiaa hooii / koos'l prdees' tooN cl kee aap videeh bbuumii pdhaaree / ithee "gaathaaptii aanNd atee us dii ptnii s'ivaanNdaa nee bbgvaan tooN 12 vrt ruupii histh dhrm dhaarn kiitaa / is saal daa cNmaasaa bbgvaan mhaaviir nee, bnnij graam vikhee gujaariaa / soolvaaN saal bnnijm tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir mgdh dees' vic pdhaaree / ithooN dee aneekaaN ngraa tee piNddaaN nuuN pvitr krdee hooee bbgvaan mhaaviir raajhi vikhee pujee / ithee mhaaraajaa nnik atee hoor lookaaN nee bbgvaan mhaaviir daa updees' sunniaa / | ithooN dee prsiHdh viupaarii pNnaa tee s'aaliibbHdr nee aap paas kroorraaN dii jaaidaad chHdd kee diikhiaa grhinn kiitii / dhNnaa saaliibbHdr daa jiijaa sii ! bbgvaan mhaaviir dee dhrm updees' dii crcaa raajhi dee glii, bbuuciaaN vic phail gii ! lookaaN atee raajee dii beentii tee, bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa ih caupaasaa mgdh dii raajdhaanii raajhi vikhee bitaaiaa | caupaasaa khtm hoonn tee bbgvaan mhaaviir aneekaaN s'hiraaN piNddaaN nuuN pviHtr krdee hooee cNpaa ngrii vikhee pujee / staarvaaN saal| us smeeN cNpaa ngrii viHc dHt naaN daa raajaa raaj krdaa sii / us dii rktvtii naaN dii raannii sii / isee raajee daa mhiNcNdr kumaar naaN daa puHtr sii / | jd is raajee nuuN bbgvaan mhaaviir dee cNpaa ngrii aaunn dii khbr milii taaN ih vii aapnnii prjaa smeet s'aahii tthaatth-baatth naal bbgvaan mhaaviir dee smoosrn vic haaj'ir hooiaa / aneekaaN lookaaN nee bbgvaan mhaaviir daa updees' sunn kee histh atee saadhuu dhrm grhinn kr liaa / ithooN dee raajkumaar mhiNcNdr nee sNsaar nuuN jhuutthaa smjh kee bbgvaan mhaaviir paasooN saadhuu diikhiaa hinn kiitii / us smeeN siNdhuu-soovir aadi aneekaaN dees'aaN daa raajaa udyoon bbgvaan mhaaviir daa bhut pHkaa bbgt sii / ik vaar uh pees'dh vrt kr rihaa sii / us nuuN soocdee-soocdee khiaal aaiaa " uh s'hir, ngr 84 bbgvaan mhaaviir Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhNn hn, jiHthee tiirthNkr bbgvaan mhaaviir dhrm-updees' krdee ghumdee hn ! uh look dhNn hn, jinhaaN prbbu mhaaviir dii seevaa, bbgtii tee pujaa daa maukaa mildaa hai, joo meeree tee kirpaa krkee bbgvaan meerii raajdhaanii viirbbai ptn vikhee pdhaarn, taaN maiN vii bbgvaan mhaaviir dii seevaa bbgtii kraaN atee drs'naaN daa laabb haasl krkee aatm-kliaann kr skaaN / " | us smeeN cNpaa ngrii vic viraajmaan bbgvaan mhaaviir nee aapnnee keevl giaan dii s'ktii naal raajaa udyn dee mn nuuN s'ubb bbaavaaN nuuN jaann liaa| cNpaa tooN viitbbai ngrii dii duurii hjaar miil tooN ghHtt nhiiN sii / raah vic mruu dees' paiNdaa sii / iNnii lNbii yaatraa krdee hooee, aap viitbbai ptn ngr, lookaaN dee kliaann lii pujee / uHthee raajaa udyn bbgvaan mhaaviir dee updees' tooN prbbaavit hoo kee saadhuu bnn giaa / usnee aapnnaa raaj-paatt aapnnee bbaannjee nuuN dee ditaa / iNnii lNbii yaatraa dauraan bbgvaan mhaaviir dee hj'aaraaN saadhuuaaN tee saadhviiaaN nuuN aapnnee praannaaN tooN hHth dhoonnee pee / khus'k ilaakaa hoonn kaarnn miilaaN tHk paannii daa nis'aan nhiiN sii / jee paannii mildaa taaN vrtooN yoog nhiiN sii huNdaa / ihoo haalt bboojn dii sii / anjaan look saadhuu tee saadhviiaaN nuuN bboojn deenn dii vidhii tooN annjaann sn saadhuu tee saadhvii bbukhee, piaasee tee grmii nuuN shin krdee hooee is dees' vic phuNcee sn / | is dees' nuuN paar krdee smeeN sinlii daa reegistaan aaudaa sii / jithee miilaaN tHk kisee bstii daa naamoonis'aan nhiiN sii / saadhuu tee saadhviiaaN nuuN bbukhee, piaasee kaaphii lNbaa sphr thi krnaa paiNdaa sii ! hoor kii prkaar dee sriirk ks'tt daa saahmnnaa krnaa paiNdaa sii / saaree sphr vic saadhuu tee saadhvii tHp, sNjm vic addool rhee / jaan dii prvaah naa krdee hooee, unhaaN is maaruuthl dee piNddaaN tee s'hiraaN vic dhrm prcaar kiitaa / | kisaan nuuN smjhaaunnaa viitbbai dee raah vic gautm svaamii nee ik buddhee kisaan nuuN, buddhee bldaaN naal kheetii krdee veekhiaa |uh bldaaN nuuN kuHtt rihaa sii / gautm svaamii us kool gee / kisaan nuuN dhrm updees' diHtaa / vairaag atee sNsaar dii vinaas' avsthaa daa giaan diHtaa / | kisaan dhrm updees' tooN iNnaa prbbaavt hooiaa ki us nee saadhuu bnnn daa phaislaa kr liaa / bbgvaan mhaaviir 85 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautm svaamii us buddhee nuuN bbgvaan mhaaviir kool lai gee / jiu hii uh buddhaa bbgvaan mhaaviir dii dhrm sbbaa vHl agee vdhnn lHgaa / usnuuN gautm svaamii tee guHsaa aa giaa / . usnee gusee vic aa kee kihaa " hee munii ki ihoo teeraa dhrm guruu hai ? jis dii prsNsaa krdaa nhiiN sii thkdaa ? jee ih hii teeraa sbb kujh hai taaN maiN ajihee paakhNddii kool kdee saadhuu nhiiN bnnaaNgaa / ih lai, aapnnaa bbeekh, maiN ghr cldaa haaN / " gautm svaamii, ih veekh kee hairaan hooee / unhaaN bbgvaan mhaaviir nuuN is daa kaarn puchiaa |bbgvaan mhaaviir nee gautm nuuN sps'tt krdee hooee kihaa " hee gautm ! pichlee jnm vic maiN jd tpis'tt raajjkumaar sii taaN maiN rth vi baitth kee ik s'eer nuuN maarn giaa / us smeeN tuuN meeree rth daa saarthii sii / maiN tee s'eer dooveeN guthm guthaa hoo gee / s'eer ddhhi ddheerii hoo cuHkaa sii / jkhmaaN kaarnn jd uh mr rihaa sii us smeeN tuuN isnuuN hauNslaa diNdee hooee kihaa sii " jNgl dee raajee, mn vic nphrt naa rHkh / doo s'eeraaN dii lrraaii hai / ik tuuN jNgl daa s'eer atee duusraa mHnukhaaN daa s'eer |aakhr ik nee taaN haarnaa hii sii / tuuN bhaadraaN vaalii maut praapt kiitii hai / " teeree inhaaN vaakaaN naal s'eer dii aatmaa nuuN bhut s'aaNtii praapt hooii sii| hee gautm ! uh s'eer hoor kooii nhiiN sii sgooN ih buddhaa kisaan sii / mainuuN veekh kee is nuuN pichlee jnm daa piaar yaad aa giaa |maiN isnuuN jaanooN maariaa sii, isee lii ih meeree koolooN nphrt krdaa hai / kisee jnm dee krmaaN daa phl kisee jnm vic hii milee, pr mileegaa jruur / krmaaN daa phl hr ik nuuN bbugtnnaa paiNdaa hai |caahee uh cHkrvrtii hoovee jaaN tiirthNkr / " gautm bbgvaan mhaaviir dee is sps'ttiikrn tooN sNtus'tt hooee / bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa ih caumaasaa viitbbai ptn vikhee kiitaa / atthaarhvaaN saal viitbbai ngr tooN bbgvaan mhaaviir siNdh driaa (vrtmaan paakistaan) dee kii ilaakiaaN nuuN pviHtr krdee hooee, roohtk ngr vikhee pujee / ithooN daa raajaa vais'mnn tee raannii s'rii deevii sii / ithee bbgvaan mhaaviir dhrnn yks' dee mNdr vikhee pujee / is dee baahr prithvii vNtsk naaN daa baag sii / hj'aaraaN dii ginntii vic lookaaN nee brm updees' sunniaa / ithee hii bbgvaan mhaaviir nee srii vipaak suutr dee nauveeN adhiain vic paap kaarnn ik dukhii aadmii daa pichlaa jnm sunnaaiaa / 86 bbgvaan mhaaviir Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ithooN cHl kee bbgvaan mhaaviir utr dees' dee kii s'hiraaN nuuN pviHtr krdee vnnj' graam vikhee pdhaaree / aapnee ih caupaasaa vnnj graam vikhee hii kiitaa jithee hj'aaraaN dii ginntii vic istrii, purs'aaN nee aatmaa nuuN muktii dilaaunn vaalaa updees' sunniaa / | ithooN cHl kee aap bnaars ngrii pdhaaree / ithooN dee raajee jits'truu nee aap daa bhut stikaar kiitaa / aneekaaN lookaaN nee saadhuu tee histh dhrm grhinn kiitaa / histh dhrm hinn krn vaaliaaN vic cuulnnii pitaa atee suraadeev s'aavk prmuHkh sn : jinhaaN kroorraaN dii sNptii daa mooh chHdd kee arihNtaaN daa updees' grhinn kiitaa / bnaars tooN raajhi jaaNdee, aap kujh smeeN lii aalbbiaaN ngrii dee s'Nkhbn bgiicee vic dhrm prcaar lii pdhaaree / aalbbiaa, bnaars tee raajhi vic brraa ngr sii ithee hii poogl naaN daa sniaasii aap naal dhrm crcaa krn aaiaa / joo baaad vic aap daa ceelaa bnn giaa ! | iHthee hii culs'tk naaN dee kroorrptii nee aapnnee privaar smeet bbgvaan mhaaviir dee histh dhrm nuuN aNgiikaar kiitaa / aalbbiaa tooN cHlkee aap raajhi pdhaaree |uthee mkaaNtii, kikuum, arjunn atee ks'yp aadi dee jiivn daa kliaann kiitaa / bbgvaan mhaaviir nee ih caupaasaa raajhi vikhee guj'aariaa ! uniivaaN saal caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir dhrm prcaar krdee hooee aap pheer raajhi pdhaaree / lookaaN dee mn tee bbgvaan mhaaviir dee sidhaaNtaaN daa asr ghr kr cuHkaa sii |uthooN raajaa nnik bbgvaan mhaaviir daa pHkaa bbgt bnn cukaa sii ! | ik din usnee aapnnee s'hir vic ih ailaan krvaa ditaa " jee kooii istrii, purs' bbgvaan mhaaviir kool saadhu saadhvii bnn kee aatm kliaann krnaa caahee, taaN uh beephikr hoo kee ih kNm kr lvee |us saadhuu, saadhvii bnnn vaalee dee privaar dii deekh bbaal tee paalnn poos'nn maiN khud kraaNgaa / " , mhaaraajaa nnik dii is ghoos'nnaa daa mgdh dees' dee lookaaN tee bhut cNgaa asr hooiaa / hj'aaraaN dii ginntii vic istriiaaN tee purs'aaN nee bbgvaan mhaaviir dee saadhuu atee histh dhrm nuuN aNgiikaar kiitaa ! bbgvaan mhaaviir 87 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoor s'hiriiaaN tooN chuHtt khud s'aahii privaar dee jaalii, myaalii, uvyaalii, purs'sain , vaariimain, diirghdtai, ls'ttdHt, veehl, veehaas, abbai, diirghsain, msain, ls'ttdNt, gurrdNt, s'udhdNt, hHl, druum, druseen, mhaadrumseen, siNgh, siNghseen, mhaasiNgh seen, puurn seen aadi 23 raajkumaaraaN nee bbgvaan mhaaviir tooN saadhuu jiivn dii diikhiaa grhinn kiitii ih saaree mhaaraajaa s'reennik dee puHtr sn / is tooN chuHtt mhaaraajaa nnik diiaaN 13 raanniiaaN bbgvaan mhaaviir dee saadhvii sNgh vic s'aaml hooiiaaN / jinhaaN dee naau is prkaar hn : (1) nNdaa (2) nNdmti (3) nNtr (4) nNd seeviaa (5) mhiaa (6) sumruutaa (7) mhaamtaa (8) mruudeevaa (9) bbHdraa (10) subbHdraa (11) sujaataa (12) sumnaa (13) bbuutaadtaa / | is s'hir vic adn dees' dee s'hijaadee aadrk kumaar nee aneekaaN duusree dhrmaaN dee upaaskaaN nuuN dhrm crcaa vic hraa kee, jain saadhuu diikhiaa aNgiikaar kiitii| aadrk kumaar dii dhrm crcaa tooN prbbaavit hoo kee, 500 cooraaN nee coorii daa dhNdaa chHdd kee, bbgvaan mhaaviir tooN saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / is tooN chuHtt aadrk kumaar dee naal aneekaaN raajkumaar atee hstii taaps aadi dee ceeliaaN nee vii saadhuu jiivn aNgiikaar kiitaa / viihvaaN saal | mgdh dees' atee us dee aas paas dee ilaakee vic bbgvaan mhaaviir dee dhrm prcaar daa asr bhut phail cukaa sii / bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa ih caumaasaa vii raajhi vikhee kiitaa / saariiaaN jiiv aatmaavaaN daa kliaann krdee hooee, aap raajhi tooN cl kee koos'aaNbii vHl aaee / | raajhi tooN koos'aaNbii vickaar kaaNsii dees' dii ms'huur ngrii aalbbiaa sii ! bbgvaan mhaaviir kujh din aalbbiaa ngrii pdhaaree / ithee aap nee ris'iibbHdr jihee vidvaan jain upaaskaaN dee deevtiaaN sbNdhii prs'naaN dee uHtr ditee| ris'ii bbHdr bbgvaan mhaaviir dee uHtr tooN bhut khus' hooiaa / us nee vk dee 12 vrt hinn kr lee |uh bhut smeeN tHk inhaaN vrtaaN daa paalnn krdaa rihaa / aNt smeeN uh mr kee, soodhrm deevlook vic deevtaa ruup vic paidaa hooiaa / aalbbiaa tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir koosaabii ngrii pdhaaree / ithee raannii mirgaavtii aapnnee jiijee, ujainnii dee raajee cNdd tn atee mNtriiaaN dii 88 bbgvaan mhaaviir Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ slaah naal raaj claa rhii sii / us daa puHtr udyn naabaalig sii / raannii mirgaavtii raajaa cNdd prdeetn dee raaj-kaaj vic dkhl nuuN dilooN bilkul psNd nhiiN sii krdii bbgvaan mhaaviir koosaaNbii pdhaaree / uthee cNdd prdootn bbgvaan mhaaviir dee drs'n lii aaiaa hooiaa sii / mhaaraannii mirgaavtii, s'aahii tthaatth baatth naal, bbgvaan mhaaviir daa updees' sunnn aaii / us dhrm sbbaa vic mhaaraajaa cNdd prdeetn vii baitthaa sii / bbgvaan mhaaviir dee vairaagpuurn updees' daa raannii mirgaavtii tee dduuNghaa asr piaa / usnee bbgvaan mhaaviir nuuN praarthnaa kiitii maiN aapnnee jiijee, raajaa cNddprdeetn dii aagiaa naal jain saadhvii bnnnaa caahuNdii haaN raannii nee usee smeeN aapnnee puHtr dii deekh bbaal daa kNm mhaaraajaa cNdrdootn nuuN sNbbaal diHtaa / mhaaraajaa cNddprdootn nee naa caahuNdee hooee vii mirgaavtii nuuN saadhvii bnnn dii ijaaj't dee diHtii / usee smeeN aNgaarvtii aadi cNddprdootn diiaaN aHtth raanniiaaN nee bbgvaan mhaaviir tooN saadhvii jiivn grhinn krn dii ijaajt mNgii / raajee nee khus'ii naal saariiaaN raanniiaaN nuuN saadhviiaaN bnnn dii aagiaa dee ditii / kujh smaaN bbgvaan mhaaviir koos'aaNbii atee nj'diikii dees'aaN viHc prcaar krdee hooee videeh dees' pdhaaree / ithee dii raajdhaanii vais'aalii sii / iHthooN daa raajaa ceettk, bbgvaan mhaaviir daa maamaa sii / bbgvaan mhaaviir nee ih caumaasaa vais'aalii gujaariaa |hj'aaraaN lookaaN nee bbgvaan mhaaviir dee updees'aaN nuuN grhinn krkee saadhuu jiivn jaaN grhisth dhrm diiaaN prtigiaavaaN nuuN grhinn kiitaa / ikiivaaN saal vais'aalii s'hir dee aas paas, piNddaaN s'hiraaN vic prcaar krdee bbgvaan uHtr videeh vHl pdhaaree |uthooN mithilaa huNdee hooee, kaakNdii pdhaaree |kaakNdii vic dhNn atee sunks'tr nuuN saadhuu diikhiaa ditii / kaakNdii tooN bbgvaan mhaaviir nee pHchm vHl vihaar kiitaa / uh vstii huNdee hooee kaapil ngr pdhaaree / uthooN dee kuNddkoolik nee bbgvaan mhaaviir tooN 12 vrt ruupii grhisth dhrm grhinn kiitaa |uthooN bbgvaan mhaaviir ahichtraa huNdee bbgvaan mhaaviir 89 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hooee, raajpur pdhaaree / iHthee aneekaaN aatmaavaaN daa kliaann krkee, aap vaaps poolaas'pur phuNcee / ih s'hir goos'aalk dee mnnn vaaliaaN daa prmuHkh keeNdr sii / us daa prmuHkh bbgt sdaal puHtr sii / joo unhaaN naal giaan crcaa krn tooN baaad bbgvaan mhaaviir daa upaask bnn giaa / svaal puHtr dee bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnnn naal goos'aalk dee duusree brree prcaar keeNdr nuuN sHtt vHjii / lookaaN vi us dee dhrm privrtn dii crcaa, jooraaN naal phail gii / poolaaspur tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir dhrm prcaar krdee hooee, caumaasee lii bnnijgraam pdhaaree / bbgvaan mhaaviir dee updees'aaN tooN aneekaaN bbulee bbttkiaaN nuuN raah praapt hooiaa / ithee hii raajkumaar atimukt dii diikhiaa hooii / baaiivaaN saal caumaasaa biitnn tooN baaad bbgvaan mhaaviir videeh dees' tooN mgdh dees' vHl aaee |dhrm prcaar krdee bbgvaan mhaaviir mgdh dii raajdhaanii raajgrhi pdhaaree / aap dee updees' tooN prbbaavit hoo kee mhaas'tk nee grhisth dhrm dhaarn kiitaa / ithee hii bbgvaan mhaaviir naal, bbgvaan paars'naath dee ceeliaaN dii look, alook, raat tee din dii utptii baaree dhrm crcaa hooii / mhaas'tk diiaaN ' reevtii ' naaN diiaaN 13 aurtaaN sn / reevtii maas tee s'raab dii bhut s'aukiin sii / ih raajaa s'reennik dee jiiv-htiaa tee paabNdii dee baavjuud uh aapnnee peekee tooN maas mNgvaa kee khaann lgii / usnee aapnniiaaN s'auknnaaN nuuN jhir tee hthiaar aadi naal maar kee unhaaN dee daaj tee kbj'aa kr liaa / bbgvaan mhaaviir dee updees' tooN prbbaavit hooee, bbgvaan paars'vnaath dee saadhuu bbgvaan mhaaviir dii prNpraa vic s'aaml hoo gee / ithee hii bbgvaan mhaaviir nee rooh naaN dee prsiHdh saadhuu nuuN look, alook prs'naaN dee uHtr ditee| ithee hii bbgvaan mhaaviir nee gautm svaamii dee look dii sthitii sbNdhii prs'naaN daa sps'ttiikrn kiitaa / inhaaN prs'naaN uHtraaN dii crcaa srii bbgvtii suutr vic hai / ih caumaasaa bbgvaan mhaaviir nee raajgrhi vikhee kiitaa / raajaa s'reennik nee privaar smeet aneekaaN lookaaN naal, bbgvaan mhaaviir dee dhrm updees' daa laabb liaa / 90 bbgvaan mhaaviir Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teeiivaaN saal caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir pchmii kheetraaN vHl dhrm prcaar lii ghuNmnn lgee / piNddaaN tee s'hiraaN viHc prcaar krdee hooee uh kNcglaa ngrii dee chtrplaas baag vic pdhaaree / ithee vii aap dii dhrm sbbaa lHgii / aneekaaN lookaaN nee aap daa updees' sunn kee aapnnee jiivn daa kliaann kiitaa / ithee hii bbgvaan mhaaviir dee sNktt naaN dee sniaasii dee look, jiiv tee siHdhgti sbNdhii prs'n dee uHtr diHtee / bbgvaan mhaaviir vlooN ditee prs'naaN dee uHtr sunn kee uh sniaasii bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnn giaa ! . sNkd veedaaN atee hoor hiNduu grNthaaN daa philaaN tooN hii vidvaan sii / saadhuu bnnn tooN baaad us nee 12 aug s'aas'tr prrh lee / | us sNkd saadhuu nee 12 saal jain saadhuu dee ruup vic bitaaee / aNt smeeN bbiNn bbiNn prkaar dee tHp krdaa hooiaa, uh vipuljul phaarr tee puHjaa / uthee (jain dhrm anusaar, maut smeeN tooN philaaN s'riir ti mooh tiaag deenn, khaannaa piinnaa aadi tiaag kee kiitaa jaann vaalaa) sNleekhnaa vrt krkee uh acyut klp deev look vic paidaa hooiaa / . sNktt dee bbviHkh baaree bbgvaan mhaaviir nee gootm iNdrbbuutii nuuN dsiaa " hee gautm ! sNkd deev look vic aapnnii umr puurii krkee, mhaavideeh kheetr vic paidaa hooveegaa |uthee dhrm araadhnaa raahiiN nirvaan haasl kreegaa / " 'chHtrplaas caity tooN cHl kee bbgvaan vstii ngrii dee koottk bgiicee vic pdhaaree : vstii vaasii hjaaraaN dii ginntii vic bbgvaan mhaaviir daa updees' sunnn lii aaee / is smeeN ithooN dee prsiHdh seetth nNdnii pitaa tee saaliih pitaa nee bbgvaan mhaaviir tooN privaar smeet histh dhrm aNgiikaar kiitaa / | vstii tooN bbgvaan mhaaviir pheer puurv videeh pdhaaree, / bbgvaan mhaaviir nee ih caupaasaa vnnijm vikhee kiitaa / cauviivaaN saal | vnnjgraam tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir braahmnn kuNdd dee bhusaal bgiicee vic pdhaaree / ithee hii jmaalii nee bbgvaan mhaaviir tooN aHdd hoo kee dhrm prcaar bbgvaan mhaaviir Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krn dii aagiaa mNgii / bbgvaan mhaaviir nee us dee prs'n daa kujh uHtr naa diHtaa ! is prkaar jmaalii aapnnee 500 saathii saadhuuaaN naal bbgvaan mhaaviir dii binaaN ijaajt tooN aHdd hoo giaa / braahmnn kuNdd tooN bbgvaan mhaaviir, vts' dees' pdhaaree| ithee khuub dhrm prcaar hooiaa / bbgvaan mhaaviir aapnnee sNgh naal koosaaNbii pdhaaree, ithee ik acNbbaa hooiaa / suurj tee cNdrmaa aap nuuN nmskaar krn lii dhrtii tee utree| ithee saadhvii mirgaavtii nuuN keevl giaan praapt hooiaa ! koosaaNbii tooN kaaNsii huNdee hooee bbgvaan mhaaviir raajhi dee gunns'iil bgiicee vic pdhaaree / usee smeeN bbgvaan paars'vnaath dii prNpraa dee 500 saadhuu tuuNgiiaaN ngrii vic dhrm prcaar kr rhee sn / inhaaN saadhuuaaN daa updees' sunnn lii, aneekaaN bbgvaan mhaaviir dee upaask vii pdhaaree / bbgvaan paars'vnaath dii prNpraa dee 4 mhaavrtaaN daa unhaaN saadhuuaaN nee updees' ditaa / | updees' tooN baaad tuNgiiaaN nivaasii bbgvaan mhaaviir dee upaaskaaN nee inhaaN saadhuuaaN naal sNjm, tp tee deev look sNbNdhii prs'n kiitee / saadhuuaaN nee unhaaN dee uHtr brree suljhee tee roock ddhNg naal ditee / ithee hii bbgvaan mhaaviir nee tuuNgiiaa ngrii dee upaaskaaN dii dhrm crcaa dii gndhr gootm agee prsNsaa kiitii / bbgvaan mhaaviir nee bbgvaan paars'vnaath dee saadhuuaaN dee utraaN dii prsNsaa krdee hooee phrmaaiaa " hee gautm ! joo kujh bbgvaan paarsvnaath dii prNpraa dee saadhuuaaN nee kihaa hai, is baaree maiN vii ihoo aakhdaa haaN / meeree tee bbgvaan paarsvnaath dee saadhuuaaN dii prNpraa daa kooii bbeed nhiiN / " | isee saal bbgvaan mhaaviir dee veehaas, abbai kumaar aadi saadhuuaaN nee deev gti praapt kiitii / inhaaN saadhuuaaN nee aakhrii smaaN raajhi dee vipulaacl phaarr upr gujaariaa / ih caupaasaa bbgvaan mhaaviir nee raajhi vikhee kiitaa / pciivaaN saal caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir aHgdees' vHl pdhaaree / is smeeN is dees' dii raajdhaanii cNpaa sii / mhaaraajaa nnik dee mrn tooN baaad koonnik nee 92 5 bbgvaan mhaaviir Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caupaa nuuN aapnnii raajdhaanii bnnaaiaa / us smeeN bbgvaan mhaaviir cNpaa dee bbdr bgiicee vic tthhiree / puurn isee raajaa koonnik brree tthaatth naal aap dee drs'n lii aaiaa / is smeeN aneekaaN lookaaN nee munii dhrm atee grhisth dhrm dhaarn kiitaa / munii dhrm dhaarn krn vaaliaaN vic mhaaraajaa s'reennik dee pootee pdm, mhaapdm, bbdr, subbdr, pdm bbdr, pdm seen, pdm gulaam, nlini gulm, aanNd tee nNdn dee naaN prsiHdh hn / inhaaN dee pitaa, koonnik dii raaj hrrpn dii saajis' vic s'aaml sn| inhaaN dee naaN kaal, sukaal, mhaakaal, sukris'n atee mhaa seen kris'n sn / is smeeN ngr seetth jin paaliit nee saadhuu dhrm grhinn kiitaa atee paaliit nee grhist dee 12 vrt aNgiikaar kiitee / cNpaa ngrii tooN cHl kee dhrm prcaar krdee bbgvaan mhaaviir videeh dees' pdhaaree / raah vic kaakNdii dee s'eemk tee dhrtii dhr nuuN saadhuu bnnaaiaa|aapnee ih caumaasaa mithilaa ngrii vikhee gujaariaa / ithee raajee smeet, aneekaaN lookaaN nee bbgvaan mhaaviir daa updees' sunniaa / aneekaaN lookaaN nee saadhuu tee grhisth dhrm dhaarn kiitaa| chHbiivaaN saal mithilaa tooN aap aNgdees' vHl pdhaaree / inhaaN dinaaN vic videeh dii raajdhaanii vais'aalii lrraaii daa maidaan bnn cukii sii / ik paasee raajaa koonnik sii tee us dee 10 sooteelee bbraa sn atee duusree paasee vais'aalii daa raajaa ceettk aapnnee vais'aalii gnnraaj dii raakhii lii maidaan viHc puHj cuHkaa sii / ghmsaan daa yuHdh hooiaa / koonnik dee 10 sooteelee bbraa aapnnii vis'aal phaujaaN smeet mhaaraajaa ceettk hthooN maaree gee / is smeeN bbgvaan mhaaviir cNpaa ngrii dee puurnbbdr bgiicee vic pdhaaree |raajghraanee smeet, aneekaaN look bbgvaan mhaaviir daa dhrm updees' sunnn lii pdhaaree hooee sn / mhaaraajaa s'reennik diiaaN kaalii aadi 10 raanniiaaN is updees' viHc s'aaml hooiiaaN / ae unhaaN (raanniiaaN) nee, aapnnee yuHdh vic puHtraaN vaaree, bbgvaan mhaaviir tooN prs'n kiitaa / bbgvaan mhaaviir nee unhaaN raajmaataavaaN nuuN dsiaa " tuhaaddee raajkumaar yuHdh vic mr cukee hn / " is khbr dii raajmaataavaaN nuuN bhut tthees lgii / unhaaN bbgvaan mhaaviir 93 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nuuN duniaavii sukh jhuutthee jaapnn lgee |uh vii bbgvaan mhaaviir paas saadhviiaaN bnn giiaaN / iHthee hii gautm iNdr bbuutii nee bbgvaan mhaaviir tooN prs'n kiitaa " hai bbgvaan ! maiN sunniaa hai ki yuHdh viHc mrn vaalee bhaadr sainik svrg haasl krdee hn ki ih sHc hai ? bbgvaan mhaaviir nee kihaa ki " hee gautm ! ih aakhnnaa tthiik nhiiN / nrk jaaN svHrg mnukh dee aapnnee kiitee krmaaN tee adhaarit hn | yuHdh vic mrn vaalee naa taaN saaree nrk vic jaaNdee hn, naa hii saaree svrg viHc 1 sgooN ih nrk svrg daa cHkr kiitee s'ubb jaaN as'ubb krmaaN anusaar mildaa hai / yudh naal is daa kooii sbNdh nhiiN / " | kujh smaaN cNpaa vic dhrm prcaar krkee, bbgvaan mhaaviir vaaps pheer mithilaa pdhaaree / bbgvaan mhaaviir nee ih caupaasaa mithilaa vikhee gujaariaa / staaiivaaN saal mithilaa tooN caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir vais'aalii pdhaaree / uthooN dhrm prcaar krkee uh vstii ngrii phuNcee / ithee koonnik dee doo bbraa veehaas hHl atee vihl nee jain saadhuu diikhiaa grhinn kiitii / ih uhoo dooveeN bbraa sn, jinhaaN kaarnn vais'aalii daa mhaayudh hoo rihaa sii / bbgvaan mhaaviir kujh smaaN s'aavstii ngrii tthhiree |us smeeN s'aavstii ngrii goos'aalk doo prcaar daa muHkh keeNdr sii / uh aajiivk dhrm daa acaariiaa bnn cuHkaa sii / usnee bbgvaan paarsvnaath dee bbris'tt ceeliaaN tooN jootis' aadi vidiaa siHkh lii sii |jis naal uh lookaaN daa bbuut, bbviHkh atee vrtmaan baaree dsdaa sii / duusree us paas bbgvaan mhaaviir dii kirpaa naal praapt teejoolees'iaaN sii, jis naal uh aapnnee viroodhiiaaN nuuN bbsm kr skdaa sii / hunn goos'aalk aapnnee aap nuuN tiirthNkr, srg, arihNt tee keevlii aakhdaa sii / lookaaN vic usdee cmtkaaraaN dii crcaa aam sii / goos'aalk aapnnaa pichlaa jiivn bilkul bbuHl cuHkaa sii / | ih caupaasaa bbgvaan mhaaviir nee vstii vikhee kiitaa / ih caumaasaa goos'aalk nee vii isee ngrii vikhee kiitaa / is s'hir vic goos'aalk dee doo prmuHkh bbgt sn, ik hlaahl ghumaarin, duusraa ayNpul gaathaaptii / kooii smaaN sii goos'aalk bbgvaan mhaaviir dii prsNsaa krdaa naa thkdaa | pr hunn us daa hNkaar aapnnii ucaaii tee phuNc cuHkaa sii / 94 bbgvaan mhaaviir . Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jd goos'aalk nuuN bbgvaan mhaaviir dee vstii ngrii vikhee ks'ttk bgiicee vic tthhirn daa smaacaar miliaa, taaN uh bhut hNkaar vic aa giaa| | us smeeN bbgvaan mhaaviir dee muHkh ceelee iNdrbbuutii tm bboojn mNgnn lii aaee / unhaaN lookaaN dee mukhooN is prkaar dii crcaa sunnii " aj kl s'hir vic doo tiirthNkr ghuNm rhee hn, ik mnn bbgvaan mhaaviir, duusree mNkhlii putr goos'aalk / " goos'aalk dee tiirthNkr hoonn dii crcaa sunn kee, gautm svaamii vaaps bbgvaan mhaaviir vHl prtee / | unhaaN prs'n kiitaa " bbgvaan ! kii ih sHc hai ki aHj kHl doo tiirthNkr vstii vic ghuNm rhee hn / bbgvaan mhaaviir nee uHtr diHtaa " hee gautm ! goos'aalk kooii tiirthNkr, srvaaNg arihNt jaaN keevlii nhiiN, sgooN meeraa bbris'tt ceelaa hai / ih srvr piNdd dii guus'aalaa vic paidaa hooiaa sii, is daa pitaa mNkh sii| ih 24 saal philaaN meeraa ceelaa akhvaauNdaa sii / kujh saal baaad ih meeree tooN vHkh hoo giaa / soo goos'aalk glt aakhdaa hai / " bbgvaan mhaaviir dee uprookt vcnaaN nuuN sbb nee sc mNniaa / kujh mHnukhaaN raahiiN usnuuN bbgvaan mhaaviir dee vicaaraaN daa ptaa lHg giaa / uh aapee tooN baahr hoo giaa / | us smeeN bbgvaan mhaaviir dee ik saadhuu aanNd bbikhiaa lii, vstii vic ghuNm rhee sn / goos'aalk nee aanNd saadhuu rook kee kihaa " hee deevaanupriaa ! meerii j'raa gHl sunn / " " pichlee smeeN dii gHl hai ki kujh viupaarii maal bbr kee viupaar lii niklee / raah vic ghnnaa jNgl aa giaa / jNgl bhut lNbaa sii / is jNgl nuuN paar krdee vickaar hii unhaaN daa paannii khtm hoo giaa / viupaarii paannii dii tlaas' vic idhr udhr ghuNmnn lgee / acaank hii unhaaN nuuN ik hree bbree jNgl vic, caar paannii dee tthikaannee vikhaaii diHtee / "unhaaN philaaN paannii daa tthikaannaa puttiaa / s'udh paannii nikliaa / sbb nee paannii pii liaa / unhaaN vic ik budhiimaan viupaarii nee kihaa " cloo hunn | aapnnaa kNm khtm hoo giaa hai / " pr ik loobbii viupaarii nee kihaa " jee philii jghaa tooN cNgii paannii nikliaa hai taaN hoo skdaa hai ki duusrii jghaa tooN soonaa niklee| unhaaN duusrii jghaa khudaaii kiitii / uthee soonaa nikliaa / loobbiiaaN daa loobb vdhdaa giaa / unhaaN vicooN kujh loobbii viupaarii aakhnn lgee " hoo skdaa hai ki aglii bbgvaan mhaaviir . 95 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jghaa tooN mnnii rtn niklnn / viupaarii laalc vHs phir khudaaii krn lgee / uthooN unhaaN nuuN scmuc rtn praapt hoo gee / 64 hunn loobb aapnnii hHd tHk phuNc cukaa sii / philaaN siaannee viupaarii nee unhaaN nuuN hoor loobb tooN rookiaa |pr uh viupaarii naa rukee / aakhir laalcii viupaariiaaN nee cauthii jghaa dii khudaaii kiitii / us jghaa tooN bbiaank sHp nikliaa| sHp nee sbb viupaariiaaN daa khaatmaa kr ditaa / pr sHp nee us philee siaannee laalcii viupaarii nuuN kujh nhiiN kihaa / " 11 " aanNd ! ihoo udaahrnn teeree guruu s'mnn bbgvaan mhaaviir tee laaguu huNdii hai / aHj unhaaN nuuN sbb laabb mil cukee hn / unhaaN nuuN kooii sNtookh nhiiN / goos'aalk dee ih vicaar aanNd tee s'aaNtii puurvk sunnee / unhaaN bbgvaan mhaaviir nuuN goos'aalk vlooN aakhiiaaN sbb glaaN dHs ditiiaaN / " haaN 11 aanNd nee prs'n kiitaa " hee bbgvaan ! ki goos'aalk aapnnee tHp teej shaaree kisee nuuN bbsm kr skdaa hai ? bbgvaan mhaaviir nee utr ditaa aanNd ! goos'aalk tiirthNkr tee keevlii tooN chuHtt sbb nuuN bbsm kr skdaa hai / bbgvaan mhaaviir nee aapnnee saaree saadhuu tee saadhviiaaN nuuN bulaa kee kihaa "tusiiN goos'aalk naal viarth crcaa naa kroo / " sbb srii sNgh nee bbgvaan mhaaviir daa hukm grhinn kiitaa / 4 aanNd saadhuu nuuN ajee bhut smaaN glaaN krdee nuuN nhiiN biitiaa sii ki goos'aalk aapnnee saadhuuaaN naal bbgvaan mhaaviir dee smoosrn dee kriib puujaa uh bbgvaan mhaaviir nuuN veekh kee laal piilaa hoo giaa / bbgvaan mhaaviir nuuN aakhnn lgaa 'hee vrdhmaan ! tuuN kiuN lookaaN nuuN jaal vic phsaa rihaa haiN / maiN uh goos'aalk nhiiN joo teeraa ceelaa sii / uh goos'aalk bhut smeeN philaaN mr giaa sii / maiN taaN goos'aalk dee sriir vic udaaii kuNddyn daa ruup haaN / " is tooN baaad goos'aalk nee aapnnee aajiivk phirkee dee sidhaataaN daa jikr kiitaa / is vic us aapnnee pichlee st jnmaaN daa vrnnn krdee hooee kihaa " stveeN jnm philaaN maiN udaaii kuddaaynn sii / pheer maiN aiddyk dee sriir vic giaa |us tooN baaad maiN mHlraam dee sriir vic aaiaa |mulaaraam tooN maiN mlmNddiit dee sriir vic aaiaa| maalmNddiit tooN maiN rooh dee sriir vic giaa / rooh tooN maiN bbaardvaaj dee ruup vic paidaa hooiaa / bbaardvaaj dee sriir tooN maiN gautm puHtr arjunn dee sriir vic paidaa hooiaa / arjunn daa sriir chHdd kee maiN is goos'aalk dee ruup vic paidaa hooiaa haaN / is sriir vic maiN 16 saal rhi kee muktii haasl kraaNgaa / 96 bbgvaan mhaaviir Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goos'aalk dee uprookt haasoo hiinnii gHl sunn kee bbgvaan mhaaviir nee kihaa " goos'aalk ! teeraa haal us coor jihaa hai joo un dee rees'ee raahiiN sriir nuuN ddhHk kee aakhee ki maiN sriir ddhHk liaa hai / jiveeN ik rees'ee naalooN saaraa sriir ddhHk nhiiN huNdaa, isee trhaaN lHkh jhuutth boolnn tee vii tuuN bdl nhiiN skdaa / tuuN meeraa uhoo puraannaa ceelaa goos'aalk hai / teeraa is prkaar aakhnnaa tthiik nhiiN / " mhaaviir dee scee bcn sunn kee goos'aalk aakhnn lgaa " muurkh vrdhmaan ! teeraa kaal hunn njdiik aa giaa hai / hunn tainuuN duniiaaN dii kooii taakt nhiiN bcaa skdii / " goos'aalk dee ajihee apmaan vaalee bcn sunn kee bbgvaan mhaaviir dee kool baitthee ceelee, srvaanuubbuutii nuuN guHsaa aa giaa / usnee gusee tee kaabuu paa kee goos'aalk nuuN kihaa " hee goos'aalk ! tainuuN aapnnee guruu prtii ajihaa nhiiN aakhnnaa caahiidaa / jee kooii aadmii jiNdgii vic kisee tee kooii ik hitkaarii gHl sunndaa hai taaN vii upkaar nhiiN bbuldaa / tuuN bbgvaan mhaaviir tooN giaan haasl kiitaa hai, teeraa aakhnnaa tthiik nhiiN / " srvaanubbuutii munii dii is pvitr sikhiaa daa goos'aalk tee ultt asr hooiaa / usnee aapnnii teejoolees'iaa naal srvaanubbuutii munii nuuN bbsm kr diHtaa joo mr kee s'htr deev look vic paidaa hooee / goos'aalk pheer mhaaviir prtii uul jluul aakhnn lgaa / inhaaN glaa sunn kee bbgvaan mhaaviir dee ik ceelee sunks'tr munii nee vii srvaanubbuutii munii dii trhaaN goos'aalk nuuN bhut smjhaaiaa / goos'aalk nee aapnnii tjoolees'iaa daa duujaa s'ikaar, sunks'tr munii nuuN bnnaaiaa / ih munii vii mr kee acyut deev look vic paidaa hooee / hunn goos'aalk bbgvaan mhaaviir dee bilkul kool aa giaa / doo muniiaa dii jaan lai kee, us daa guHsaa tthNddaa nhiiN sii hooiaa / aapnnee nj'diik aauNdee goos'aalk nuuN veekh kee bbgvaan mhaaviir nee kihaa 'goos'aalk ik aHkhr daa giaan deenn vaalaa vidiaa guruu akhvaaudaa hai / ik dhrm updees' deenn vaalaa dhrm guruu akhvaaudaa hai / maiN tainuuN giaan ditaa, teeraa meeree prtii ih vrtaaoo cNgaa nhiiN / bbgvaan mhaaviir dee ih hitkaarii bcn goos'aalk lii, aHg tee ghii daa kNm saabit hooee / "" 11 goos'aalk bbgvaan mhaaviir tooN kujh kdm pichee httiaa |usnee bbgvaan mhaaviir tee teejoolees'iaa chddii / bbiaank aHg goos'aalk dee muuNh vicooN niklii joo bbgvaan mhaaviir 97 $4 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbgvaan mhaaviir dee aalee duaalee cHkr kHtt kee pheer goos'aalk dee sriir viHc prvees' kr gii / goos'aalk daa sriir us dii hii chHddii teejoolees'iaa kaarnn jlnn lHgaa / usnee bbgvaan mhaaviir nuuN sraap diNdee hooee kihaa, " hee vrdhmaan ! meeree tp teej kaarnn atee teejaileesiaa dee asr kaarnn tuuN chee mhiinee viHc mr jaaveegii| is dee uHtr vic bbgvaan mhaaviir nee kihaa, " hee goos'aalk ! tainuuN ptaa nhiiN ki teejoolees'iaa atee keevlii nuuN bbsm nhiiN kr skdii / tuuN st din dee aNdr aNdr mr teejoolees'iaa dee asr kaarnn mr jaavaaNgee / " pheer bbgvaan mhaaviir nee aapnnee ceeliaaN daa hauslaa vdhaauNdee hooee kihaa, " hee deevaanu ! tusiiN phikr naa kroo / maiN 16 saal is dhrtii tee dhrm prcaar kraaNgaa / hunn goos'aalk dii teejoolees'iaa khtm hoo cukii hai, tusiiN jdooN caahoo, goos'aalk jaaN us dee ceeliaaN naal dhaarmik vaartaalaap kr skdee hoo / " bbgvaan mhaaviir dee uprookt kthn nuuN sunn kee bhut saaree ceeliaaN nee goos'aalk dee bbiks'uuaaN naal vaartaalaap kiitii / vaartaalaap dee baaad bhut saaree goos'aalk dee ceelee bbgvaan mhaaviir dee ceelee bnn gee / bbgvaan mhaaviir tee goos'aalk dee is jhgrree dii crcaa lookaaN vic aam phail gii / look ik duusree nuuN aakhdee " aHj kl dee tiirthNkr ghuNm rhee hn, ik aakhdaa hai philaaN tuuN mreeNgaa atee duusraa aakhdaa hai philaaN tuuN / " , | kujh dinaaN vic goos'aalk biimaar hoo giaa / usnuuN aapnnaa aNt smaaN nj'diik aaunn lgaa / usnee aapnnee ceeliaaN nuuN bulaa kee kihaa, " hee bbiks'uuoo ! jd maiN mr jaavaaN taaN meeree s'riir nuuN khus'buudaar paannii naal is'naan krvaaunnaa / gNdh ks'aaee naaN dee kiimtii kprree naal sriir puuNjhnnaa / goos'iirs' cNdn daa leep krnaa / phir meeree s'riir nuuN sphaid kprree vic lpeett kee ik hjaar mHnukh yoog cuHknn vaalii suNdr paalkii vic bitthaaunnaa / | is tooN baaad meeroo mritk sriir nuuN vstii ngrii dee glii bjaaraaN vic ghumaaudee hooee aakhnnaa " is avsnii kaal daa aNtm tiirthNkr krmaaN daa khaatmaa krkee nirvaan haasil kr giaa hai / " goos'aalk dee ceeliaaN nee aapnnee guruu dee uprookt kthn nuuN khirree mthee prvaan kiitaa ! 98 bbgvaan mhaaviir Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goos'aalk daa paas'cit : | hunn goos'aalik dii bimaarii daa aakhrii din aa giaa / goos'aalk bhut kmjoor hoo giaa sii, prNtuu us dee s'ubb krmaaN daa smaaN aa giaa sii / goos'aalk nuuN aapnnee kiitee krmaaN daa pchtaavaa hoonn lgaa |us nuuN bbgvaan mhaaviir dee upkaar yaad aaunn lgee / goos'aalk nuuN aapnnee aap tooN nphrt hoo gii ! uh soocnn lgaa " maiN tthg sii, joo jin, arihNt, tiirthNkr, keevlii, jaaN srvg naa huNdee hooee vii aapnnee aap nuuN ih akhvaaudaa rihaa sii / maiN bbgvaan mhaaviir prtii buraa vivhaar kiitaa / unhaaN dee doo ceelee binaaN kaarn bbsm kr ditee| "scee jiNn, tiirthNkr, keevlii, arihNt tee srvg taaN s'mnn bbgvaan mhaaviir hn / mainuuN aapnnee kiitee daa ps'caataap krnaa caahiidaa hai / " is prkaar goos'aalk nee mn hii mn aapnnee kiitee buree krmaaN daa ps'caataap krn daa phaislaa kr liaa / | usnee aapnnee ceeliaaN nuuN bulaa kee kihaa " hee bbiks'uuoo kii tusiiN meerii aNtm iHchaa puurii kroogee ? " bbiks'uu nee sir jhukaa kee haaN kr diHtii / goos'aalk nee kihaa "tusiiN dhiaan naal sunnoo / maiN bhut paapii, paakhNddii tee dhookheebaaj' haaN / maiN kooii jin, tiirthNkr, arihNt, keevlii jaaN srvaaNg nhiiN / asl tiirthNkr taaN mnn bbgvaan mhaaviir hn / joo ki mnukhaaN, deevtiaaN, ps'uuaaN raahiiN puujee jaaNdee hn / " " maiN aapnnee kiitee paapaaN daa ps'caataap krnaa caahuNdaa haaN / tusiiN meeree philee hukm dii kooii paalnnaa naa krnaa / sgooN jd maiN mr jaavaaN taaN meeree khbee pair nuuN rsii naal bNnh kee, meeree muuNh tee tiNn vaar buknnaa / pheer meeree sriir nuuN vstii ngrii vic isee ruup vic ghsiittdee hooee aakhnnaa "ih mNkhlii goos'aalk mr giaa hai joo tiirthNkr naa haiN kee tiirthNkr hoonn daa ddhooNg krdaa sii / ih vii aakhnnaa ki mnnaaN daa ghaat krn vaalaa guruu droohii mr giaa hai / " ihoo meerii aNtm iHchaa hai / " ih aakh kee goos'aalk mr giaa / bbiks'uuaaN nuuN aapnnee guruu prtii bhut piaar sii / pr uh guruu dii aNtm iHchaa vii puurii krnaa caahuNdee sn / bbiks'uuaaN nee goos'aalk dee aas'rm viHc hii drvaajee bNd kr lee / pheer nklii s'aastii bbgvaan mhaaviir 99 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bnnaa kee goos'aalk dee pair vic rsii paaii / tiNn vaar bukiaa / kmree vic hii goos'aalk nuuN ghsiittdee rhee / | pheer unhaaN bbiks'uuaaN nee aapnnee guruu goos'aalk dee philee hukm daa paalnn kiitaa / is trhaaN goos'aalk mr kee acyut deev look vic paidaa hooiaa / goos'aalk dii maut tooN baaad bbgvaan mhaaviir s'aavstii tooN cHl kee meeddiaa graam dee s'aas'tt baag viHc pdhaaree / goos'aalk dii teej'oolees'iaa daa thoorraa jihaa asr bbgvaan mhaaviir tee piaa jis nuuN siNgh munii nee reevtii dvaaraa ditii vicooraapaak dvaaii raahiiN tthiik kr diHtaa / bbgvaan mhaaviir dee tthiik hoonn jaann naal lookaaN vic goos'aalk dii bbviHkhbaannii baaree asr khtm hoo giaa / srii siNgh nee khus'iiaaN mnaaiiaaN / reevtii nee is daan raahiiN deev gti praapt hooii / bbviHkh viHc hoonn vaalee cauvii tiirthNkraaN viHc reevtii vii is daan dee sittee vjooN, tiirthNkr bnneegii / jmaalii nuuN dhrm sidhaaNt pti s'Hk painnaa us smeeN bbgvaan mhaaviir dii aagiaa tooN binaaN ghuNmdaa jmaalii s'aastii ngrii dee tiNk baag vic puujaa / jmaalii us smeeN biimaar sii saadhuu us lii bistraa vichaa rhee sn / jmaalii nee saadhuuaaN nuuN puchiaa " bistraa vich giaa hai ?" saadhuuaaN nee uHtr diHtaa " gurdeev ! nhiiN, ajee vich rihaa hai / " saadhuuaaN nee is uHtr nee jmaalii nuuN ckr vic paa diHtaa / usnee soociaa " maiN bbgvaan mhaaviir tooN sunniaa hai ki kNm krdee nuuN kiitaa aakhnnaa, cldee nuuN cliaa aakhnnaa / ih sidhaaNt glt siHdh hoo rihaa hai kiuki bistraa vichiaa nhiiN, vichaaiaa jaa rihaa hai, soo kNm krn lgee nuuN " hoo giaa " aakhnnaa glt hai / " , jmaalii daa ih trk kii saadhuuaaN nuuN tthiik lgaa / uh bhut saaree saadhuuaaN atee saadhvii pryaadrs'naaN naal aHlg ghuNmnn lHgaa / hunn jmaalii vii aapnnee aap nuuN keevl giaanii smjhnn lgaa tthiik hoonn tee jmaalii vii vstii ngrii tooN cHl kee cNpaa ngrii dee puurnbbdr baag viHc phuNciaa / uthee usdii crcaa bbgvaan mhaaviir naal hooii / pr jmaalii nee aapnnaa hHtth naa chddiaa / 100 bbgvaan mhaaviir Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ik vaar dii gHl hai ki saadhvii pryaadrs'naa vstii phuNcii ! us naal 1000 saadhviiaaN hoor sn ! uthee ddhk naaN daa ghumaar rhiNdaa sii / joo ki bbgvaan mhaaviir daa kHttrr bbgt sii, uh tHtvaaN daa jaannkaar vii sii / yaadrs'naa us dee kaarkhaanee vic tthhir gii / ddhk ghumaar nee soociaa "ih saadhvii prdrs'naa nuuN smjhaaunn daa cNgaa maukaa hai / " | us nee saadhvii pryaadrs'naa dii saarrii tee ag daa ik tinkaa suHtt ditaa / saarrhii srrdii veekh kee pryaadrs'naa ghbraa gii / uh aakhnn lgii " meerii saarrii jl gii " ddhHk ghumaar nuuN saadhvii nuuN kihaa " saadhvii jii ! tuhaaddee sidhaaNt mutaabik tuhaaddii saa kithee jlii hai ? ajee taaN jl rhii hai / jldee nuuN jliaa aakhnnaa mhaaviir daa sidhaaNt hai / tuhaaddee mHt anusaar jldee hooee nuuN hii jldaa aakhnnaa hai pheer tusiiN jldii saarrii jlii kiu aakhiaa ?" ddhHk ghumaar dii is gHl daa saadhvii yaadrs'n tee bhut asr piaa| uh aapnniiaaN saadhviiaaN naal pheer bbgvaan mhaaviir dee srii sNgh vic s'aaml hoo gii / idhr jmaalii dee saadhuu vii haulii haulii bbgvaan mhaaviir dee kool aaunn lgee / bhut smeeN tHk jmaalii aapnnee mHt daa prcaar krdaa rihaa aNt viHc usnee 15 dinaaN daa bboojn rhit vrt rHkh kee sriir chddiaa |uh mr kee laatNk deevtiaaN dii kiliNgvis' jaat vic paidaa hooiaa / | meeddiiaa graam tooN bbgvaan mhaaviir dhrm prcaar krdee hooee, mithilaa ngrii pdhaaree ithee hj'aaraaN lookaaN nee bbgvaan mhaaviir daa updees' sunnkee aatmaa daa kliaann kiitaa ! caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir mithilaa dee pchmii ilaakee vic dhrm prcaar krn lgee / atthaaiivaaN saal bbgvaan mhaaviir koos'l dees' dee aneekaaN ngraaN vic, piNddaaN vic dhrm prcaar kr rhee sn / isee smeeN bbgvaan mhaaviir dee iNdrbbuutii gautm daa prmuHkh ceelee agee nikl aaee / ithee unhaaN gautm svaamii) tee bbgvaan paars'vnaath dii | prNpraa dee prmuHkh ceelee kees'ii naal gHlbaat hooii / bbgvaan mhaaviir 101 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kees'ii naal gautm svaamii dii vaartaa daa srii sNgh nuuN bhut laabb puujaa / bbgvaan paars'vnaath dii prNpraa dee ceeliaaN dee aneekaaN s'Nkee duur hoo gee / gautm iNdrbbuutii dee vidvtaa puurn uHtr tooN prbbaavit hoo kee, kees'ii munii nee bbgvaan mhaaviir dee pNj mhaavrt ruupii dhrm nuuN hinn kr liaa| bbgvaan mhaaviir vstii vikhee pdhaaree / kujh smaaN uthee ruk kee aap nee pNcaal dees' dii raajdhaanii ahichHtraa phuNcee / ithee hjaaraaN lookaaN nee bbgvaan mhaaviir daa mNglkaarii updees' sunn kee aatm kliaann kiitaa / ahichHtraa tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir kuruu dees' viHc pdhaaree |uthooN dii . raajdhaanii hstnaapur sii / | ithee raajaa s'iv raajris'ii sii, joo sbb kujh chHdd kee sNniaasii bnn cuHkaa sii / us dee mn vic diipaaN, smuNdraaN sbNdhii s'Nkaa sii / jisnuuN bbgvaan mhaaviir nee uHtraaN raahiiN sNtus'tt krkee saadhuu bnnaaiaa / jain saadhuu bnnn tooN baaad s'iv raajris'ii nee aneekaaN prkaar dee tp kiitee| bbgvaan mhaaviir dee updees' tooN prbbaavit hoo kee hooraaN tooN chuHtt putthl naaN dee sNniaasii dii jain diikhiaa vrnnn yoog hai / usnee 32 istriiaaN daa tiaag kiitaa sii / s'iv raajris'ii nuuN keevl giaan praapt hoo giaa / uh aatmaa tooN prmaatmaa bnn gee / hstnaapur tooN cl kee bbgvaan mhaaviir nee kuruu, jaaNgl dees' dee kii kheetraaN viHc dhrm prcaar kiitaa| ithooN aap jNgl dees' nuuN pviHtr krdee hooee mookaa ngrii pdhaaree / ithee nNdn naaN daa bgiicaa sii / ithee bbgvaan mhaaviir nee agniibbuutii tee vaayuubbuutii gnndhraaN daa deevtiaaN dii s'ktii sbNdhii prs'naaN daa uHtr diHtaa / | mookaa tooN vaaps huNdee hooee bbgvaan, pheer vnnijgraam vic pdhaaree / bbgvaan mhaaviir daa ih caumaasaa ithee guj'riaa / uniitvaaN saal | vnnjgraam tooN caupaasaa khtm krkee bbgvaan mhaaviir videeh, mgdh dee vic dhrm prcaar krn lgee / aap mgdh dii raajdhaanii raajhi dee gunns'iil baag vic pdhaaree / | is smeeN raajhi vic bbgvaan mhaaviir dee upaaskaaN tooN chuHtt aneekaaN hoor dhrmaaN dee upaask rhiNdee sn |joo jain dhrm dee upaaskaaN naal aksr dhrm, tHtv crcaa krdee rhiNdee sn / . usn - 102 bbgvaan mhaaviir Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bbgvaan mhaaviir dee ithee aaunn tee aneekaaN lookaaN nee unhaaN daa updees' sunniaa / ithee gautm svaamii nee bbgvaan mhaaviir tooN vk dee 12 vrtaaN sbNdhii kii prs'n kiitee / bbgvaan mhaaviir nee unhaaN sbb prs'naaN daa sps'ttiikrn kiitaa| ithee hii raajgrhi dee vipulaacl prvt tee aneekaaN muniiaaN nee nirvaan haasl kiitaa / bbgvaan mhaaviir nee ih caumaasaa raajgrhi vikhee hii kiitaa / caumaasaa khtm hoonn tooN baaad bbgvaan mhaaviir aNg dees' viHc ghuNmnn lgee / tiihvaaN saal raajgrhi tooN bbgvaan mhaaviir cNpaa vikhee pdhaaree |cNpaa tooN cHl kee aap pris'tt cNpaa phuNcee / joo cNpaa daa hii iHk bbaag sii / ithooN dee raajee s'aal upr bbgvaan mhaaviir dee updees' daa dduuNghaa prbbaav piaa / usnee raajpaatt chHdd kee bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnn jaann daa phaislaa kiitaa |pr usdee choottee bbaaii mhaas'aal nee kooii aagiaa naa ditii |usnee kihaa " joo dhrm tusaaN sunniaa hai uh dhrm hii maiN sunniaa hai |joo raah tusiiN akhtiaar kroogee uh hii maiN kraaNgaa| mhaas'aal dee is phaislee naal, s'aal raajee nuuN bhut ciNtaa hooii / us dee raajpaatt daa kooii maalk nhiiN sii / H aakhir doohaaN bbraavaaN nee aapnnee bbaannjee gaaNglii nuuN bulaa kee raaj sNbbaal ditaa / dooveeN bbraa bbgvaan mhaaviir dee ceelee bnn gee / pris'tt cNpaa tooN bbgvaan mhaaviir, cNpaa ngrii dee puurn bbHdr bgiicee vic phuNcee / ithee cNpaa nivaasii kaamdeev nee aapnnee brree puHtr nuuN ghr daa bbaar sNbbaal kee vk dee 12 vrt dhaarn kiitee / is ngrii vikhee hii bbgvaan mhaaviir nee kaamdeev vk dee dhrm vic drirrh rhinn dii prsNsaa kiitii / cNpaa tooN cl kee bbgvaan mhaaviir ds'aarnnpur vikhee pdhaaree |ithooN daa raajaa dus'aarnn bbHdr bbgvaan mhaaviir daa bhut bbgt sii / jd usnuuN bbgvaan mhaaviir daa ds'aarnnpur pdhaarn daa smaacaar puHjaa, taaN us dii khus'ii dii kooii hHd naa rhii |usnee soociaa, " maiN aHj bbgvaan mhaaviir daa ajihee ddhNg naal svaagt kraaNgaa / jis trhaaN philaaN kisee ceelee nee naa kiitaa hoovee / " ds'aarnnbbHdr nee aapnnee joor s'oor naal s'hir nuuN sjaaiaa / pheer uh s'aahii tthaatth-baatth naal haathii tee svaar hoo kee nikliaa / bbgvaan mhaaviir 103 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ds'aarnnbbHdr daa ajihaa abbimaan krnaa, deevtiaaN dee raajee iNdr nuuN cNgaa naa lgaa / us iNdr nee aapnnee dee jaal raahiiN, ds'aarnnbbHdr daa maan bbNg kr diHtaa / ds'aarnnbbHdr nuuN aapnnii bbuHl daa ahisaas hoo giaa / usnee bbgvaan mhaaviir daa kliaannkaarii updees' sunniaa / bbgvaan mhaaviir dee updees' tooN prbbaavit hoo kee ds'aarnn bbHdr bhut saaree lookaaN naal saadhuu bnn giaa / ds'aarpur tooN bbgvaan mhaaviir vnnijm pdhaaree // ithee soomil naaN daa ik braahmnn vidvaan rhiNdaa sii / uh 500 vidiaarthiiaaN daa adhiaapk sii / usnee sunniaa ki bbgvaan mhaaviir vnnjm dee dutplaas' naaN dee baag vic tthhiree hn / usnee soociaa " kiu naa maiN bbgvaan mhaaviir tooN prs'n kraaN ? " soomil 100 vidiaarthiiaaN nuuN lai kee bbgvaan mhaaviir dii dhrm sbbaa vic phuNciaa / ithee usnee tiirth, yaatraa, khaann, naa khaann yoog vstaaN sbNdhii kii mhHtvpuurn prs'naaN dee uHtr haasl kiitee / bbgvaan mhaaviir dee uHtraaN tooN prbbaavit hoo kee, usnee vii 12 vrt ruupii jain histh dhrm dhaarn kiitaa / is prkaar tHtv giaan haasl krkee ' soomil nee aNt smeeN dee look haasl kiitaa / bbgvaan mhaaviir nee 30vaaN caupaasaa vnnijm vikhee kiitaa / ithee vii hjaaraaN istriiaaN, purs'aaN tee bbgvaan mhaaviir paasooN histh tooN sNniaas dhrm aNgiikaar kiitaa / iktiivaaN saal-- | vnnijm daa caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir koos'l dees' vic dhrm prcaar krn lgee / uh saakeet vstii jihee ngraaN vic prcaar krdee pNcaal dees' vHl gee / pNcaal dees' dii kaamil raajdhaanii sii / ithee s'strvn naaN daa bgiicaa sii / ithee bbgvaan mhaaviir aapnnee hjaaraaN ceeliaaN naal dhrm prcaar krdee phuNcee| isee s'hir vic aNbdd * naaN daa ik braahmnn sniaasii rhiNdaa sii / uh 700 ceeliaaN daa guruu sii / uh braahmnn huNdee hooee vii jain dhrm dee s'aavkaaN 104 bbgvaan mhaaviir Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doo vrtaaN daa paalnn krdaa sii / us daa baahrlaa bbees sniaasii vaalaa sii, pr uh bbgvaan mhaaviir daa pHkaa bbgt sii| aNbdd 2-2 vrt lgaataar krdaa / usnuuN tHpsiaa kaarnn aneekaaN ridhiiaaN sidhiiaaN praapt hoo giiaaN sn / inhaaN tp s'ktii kaarnn hii uh aapnnee 100 ruup bnnaa kee 100 ghraaN vic bboojn krdaa sii / look us dee is tHp tooN bhut prbbaavit sn / ithee bbgvaan mhaaviir nee aNbrr sniaasii dii dhrm prtii scii lgn dii prsNsaa kiitii| bbgvaan mhaaviir nee gautm nuuN aNbrr daa bbviHkh dsdiaaN kihaa " hee gautm ! aNbrr sniaasii mr kee, brhm deev look haasl kreegaa atee deev look puuraa krkee siHdh, buHdh mukt hooveegaa / " is ghttnaa tooN siHdh huNdaa hai ki jain dhrm vic gunnaaN dii prdhaantaa hai bbeekh dii nhiiN / bbgvaan mhaaviir nee vais'aalii vikhee caumaasaa kiitaa / btiivaaN saal vais'aalii daa caumaasaa bhut mhHtvpuurn rihaa / ithee aneekaaN aatmaavaaN nee bbgvaan mhaaviir daa pviHtr updees' sunn kee aatm kliaann kiitaa / ithooN cHl kee bbgvaan mhaaviir kaaNsii koos'l dees'aaN vic pdhaaree |ithooN dee choottee brree s'hiraaN tee piNddaaN viHc dhrm prcaar kiitaa / bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa dhrm updees' jhauNprrii tooN lai kee mhilaaN tHk, hr ik nuuN binaaN bbeed bbaav tooN ditaa| kaaNsii, koos'l tooN bbgvaan mhaaviir videeh dees' pdhaaree / ithee vnnijgraam dee dutiiplaas' bgiicee vic tthhiree / ithee hii gaaNgee naaN dee bbgvaan mhaaviir paars'vnaath dii prNpraa dee munii nee aap naal nrk, svrg, deevtiaaN dii hooNd, jiiv ajiiv atee look baaree crcaa kiitii / bbgvaan mhaaviir dee suNdr tee sps'tt uHtr sunn kee gaaNgee munii bhut khus' hooee / unhaaN nuuN pHkaa vis'vaas' hoo giaa ki bbgvaan paars'v naath dii prNpraa nuuN agee vdhaaunn vaalee bbgvaan mhaaviir hii hn / uh gaaNgee munii nee bbgvaan mhaaviir nuuN vidhii shit nmskaar kiitaa / pheer usnee bbgvaan mhaaviir dee pNj mhaavrt dhaarn kr lee / gaaNgee munii aneekaaN saal saadhuu jiivn guj'aar kee muktii nuuN praapt hooee / bbgvaan mhaaviir 105 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ is tooN baaad bbgvaan mhaaviir aneekaaN jiivaaN daa kliaann krdee vaaps vais'aalii phuNcee / bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa ih caumaasaa vais'aalii vikhee kiitaa / aneekaaN lookaaN nee saadhuu tee histh dhrm nuuN dhaarn kiitaa / teetiivaaN saal- . vais'aalii daa caumaasaa puuraa krkee aap aneekaaN s'hiraaN piNddaaN vic dhrm prcaar krdee hooee raajhi dee gunns'iil bgiicee vic tthhiree / ithee gautm iNdrbbuutii nee vk dee 12 vrtaaN sbNdhii aneekaaN prs'n kiitee| jinhaaN daa vrnnn bbgvaan mhaaviir nee srii bbgvtii suutr viHc kiitaa hai / | ithee hii gautm svaamii nee sriir tee aatmaa sbNdhii aneekaaN prs'naaN dee uHtr praapt kiitee / inhaaN prs'naaN tooN chuHtt gautm svaamii nee keevlii sbNdhii kii prs'naaN dee uHtr bbgvaan mhaaviir nee diHtee / | raajhi tooN bbgvaan mhaaviir aNg dees' vic phuNcee / uthee cNpaa atee prstt cNpaa vic ghuNmee / bbris'tt cNpaa vikhee pitthr tee gaaglii nee saadhuu dhrm dhaarn kiitaa / | ithooN cHl kee bbgvaan mhaaviir ghuNmdee hooee raajhi dee gunns'iil bgiicee vic phuNcee / is bgiicee dee aaspaas kii mtaaN dee guruu vii rhiNdee sn, joo ki ik duusree dee vicaaraaN daa khNddn krdee sn / is crcaa daa hii sittaa sii ki saadhuu tee grhisthii aapnnee s'Nkee mittaaunn lii, bbgvaan mhaaviir tooN prs'n krdee sn / inhaaN hoor mtaaN dee kujh prsidh guruuaaN dee naaN is prkaar hn (1) kaaloodaaii (2) s'ailoodaaii (3) seevaaloodaaii (4) udk (5) naamooudk (6) aNnpaal, s'eevaal (8) sNkhpaal (9) suhstii atee (10) gaathaaptii / | isee s'hir vic mirduuk naaN daa ik prsiHdh jain vidvaan sth rhiNdaa sii / inhaaN duusree mtaaN dee guruuaaN dee mn vic bbgvaan mhaaviir dee 6 drv, svrg, nrk sbNdhii kii s'Nkee sn / unhaaN saaree guruuaaN nee soociaa ki 'sunniaa hai ki mriduk, bbgvaan mhaaviir daa pHkaa bbgt atee sidhaaNt daa jaannkaar hai / asiiN cl kee, mriduk naal dhrm crcaa krdee haaN / " ih sooc kee saaree duusree mtaaN dee dhrm guruu mriduk naaN dee jain histh kool aaee |unhaaN saariaaN nee brree trk tee budhii naal bbgvaan mhaaviir dee 6 drvaaN sbNdhii sidhaaNt nuuN smjh liaa| 106 bbgvaan mhaaviir Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unhaaN sbb dee mn daa s'Hk duur hoo giaa / aglee din mriduk bbgvaan mhaaviir dee drs'n krn aaiaa ! bbgvaan mhaaviir daa dhrm updees' sunniaa / | dhrm updees' khtm hoonn tooN baaad bbgvaan mhaaviir nee saarii sbbaa viHc mriduk dee giaan dee prsNsaa krdee hooee kihaa " mriduk ! joo tuuN dusree mtaaN dee guruuaaN nuuN uHtr diHtee hn, uh meeree sidhaaNt anusaar hn / hr saadhuu tee grhisth nuuN giaan prtii jaagrt rhinnaa caahiidaa hai / binaaN giaan tooN duusree dhaarmik viaakaaNdd beekaar hn / " , bbgvaan mhaaviir dee mukhooN aapnnii prsNsaa sunn kee mriduuk nuuN aatm sNtoos' praapt hooiaa | mriduuk dee bbviHkh dee prs'n puHchnn tee bbgvaan mhaaviir nee gnndhr gautm nuuN dsiaa hai gautm ! mriduuk, saadhuu jiivn hinn krn vic asmrth hai, pr histh dhrm dii paalnnaa tthiik ddhNg naal kreegaa / ih aNt smeeN s'ubb krmaaN dee siHttee vjooN mr kee arunnaabb vimaan vic paidaa hooveegaa / " bbgvaan mhaaviir nee ih caupaasaa raajhi vikhee kiitaa / cautiivaaN saal | raajhi tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir mgdh dees' dee aneekaaN piNddaaN, s'hir vic prcaar krdee gee / bbgvaan mhaaviir pheer raajhi dee gunns'iil bgiicee vic phuNcee / uthee aneekaaN lookaaN nee saadhuu tee histh dee vrt dhaarn kiitee / .. | is s'hir vic ik mhHtvpuurn ghttnaa hooii / gautm iNdrbbutii nee duusree mtaaN dee iHklee iklee guruu dee prs'naaN dee uHtr ditee / ih ik vis'aal dhrm tHtv crcaa sii / | is crcaa tooN hoor dhrm guruu tee sNtus'tt hoo gee, pr kaaloodii dhrm guruu dii tslii naa hooii / uh bbgvaan mhaaviir dii dhrm sbbaa khtm hoonn tooN baaad kaaloodii nee bbgvaan mhaaviir nuuN aneekaaN prs'n kiitee / bbgvaan mhaaviir dee visthaar tee sukhaalee utraaN tooN khus' hoo kee, kaaloodii bbgvaan mhaaviir daa ceelaa bnn giaa / kaaloodii nee 12 aNg s'aas'traaN daa adhiain kiitaa / | raajhi tooN cHl kee bbgvaan mhaaviir naalNdaa s'hir pdhaaree / ih amiiraaN daa s'hir sii / ithee laib naaN daa jain upaask rhiNdaa sii / usdaa hstiiaam naaN daa baag sii / bbgvaan mhaaviir, us histh dii aagiaa naal us bgiicee vic tthhiree / ithee hii gautm svaamii nuuN bbgvaan paars'vnaath dee peeddaal puHtr udk naaN dee ceelee milee |udk nee gautm svaamii tooN hiNsaa, ahiNsaa atee paapaaN dee praas'cit sbNdhii aneekaaN prs'n puchee / udk bhut vidvaan saadhuu sii |usdee mn tee gautm bbgvaan mhaaviir 107 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svaamii dii dhrm crcaa daa dduuNghaa asr hooiaa / uh udk aapnnee aneekaaN saathiiaaN naal bbgvaan mhaaviir daa pNj mhaavrt dhaarn krkee saadhuu bnn giaa| | isee saal jaalii, miaalii naaN dee nnik puHtraaN nee vipulaacl prt s'riir daa tiaag kiitaa / bbgvaan mhaaviir nee ih caupaasaa naalNdaa ngrii vic kiitaa / paiNtiivaaN saal naalNdaa daa caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir dhrm prcaar krdee hooee videeh dees' phuNcee / is dii raajdhaanii vais'aalii dee paas hii vnnijm sii |ih ngr viupaar daa prsidh keeNdr sii / is paas gNddkii ndii vhiNdii sii / is s'hir vic brree brree s'aahuukaaraaN diiaaN kootthiiaaN tee goodaam sn / ithee sudrs'n naaN daa ik jain viupaarii rhiNdaa sii / bbgvaan mhaaviir is s'hir dee dutiiplaas' bgiicee vic tthhiree / dhrm sbbaa hooii ! hooraaN lookaaN dii trhaaN sudrs'n vii aapnnee privaar naal bbgvaan mhaaviir dii dhrm sbbaa vic haajr hooiaa / ithee usnee aneekaaN prs'naaN dee uHtr bbgvaan mhaaviir tooN puchee / inhaaN vicooN prmukh prs'n, kaal atee prmaann sbNdhii sn| bbgvaan mhaaviir dee prs'naaN dee uHtr tooN sudrs'n bhut khus' hooiaa / bbgvaan mhaaviir nee sudrs'n nuuN us daa pichlaa jnm dsdiaaN hooiaa phrmaaiaa " hee sudrs'n ! pichlee jnm vic tuuN mhaaNbl naaN daa raajkumaar sii| us jnm viHc vii tuuN jain saadhuuaaN dii dhrm crcaa sunndaa sii / us dhrm crcaa dee sittee vjooN tuuN vii jain saadhuu bnn giaa / aneekaaN saal jain saadhuu daa jiivn gujaardee tuuN brhm look vic deevtaa ruup vic paidaa hooiaa / " " saagroom dii umr puurii krkee tuuN sudrs'naa naaN daa seetth bnniaa / teeree pichlee krmaaN daa siHttaa hai ki tainuuN dhrm sbbaa cNgii lHgdii hai / teeraa dhrm tii pHkaa vis'vaas' hai / " bbgvaan mhaaviir tooN aapnnee pichlee jnm daa vrnnn sunn kee sudrs'n nuuN jaatii simrn giaan (pichlee jnmaaN daa giaan) hoo giaa| uh aapnnee pichlee jnmaaN nuuN jaannn lHg piaa / ' usdee pichlee jnmaaN vic kiitee s'ubb krmaaN nee us lii muktii daa raah khool diHtaa / usnee bbgvaan mhaaviir paasooN saadhuu dhrm grhinn kiitaa / saadhuu jiivn vic usnee 14 puurvaaN daa giaan haasl kiitaa / aNt smeeN 12 saal saadhuu jiivn gujaarkee, usnee nirvaan pHd haasl kiitaa / ik din bbgvaan mhaaviir tooN ijaajt lai kee gootm svaamii bboojn mNgnn . aNt smeeN * 108 bbgvaan mhaaviir Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lii vnnijm phuNcee / uthee unhaaN nee lookaaN tooN sunniaa ki " aanNd naaN dee s'aavk nuuN keelaaNtt s'niivees' vikhee avdhii giaan praapt hoo giaa hai, uh puurv, dHkhnn, pHchm lunn smuNdr tHk 500 yoojn uHtr dee s'uudr himvrs'dhr, upr soodhrmklp atee heetthaaN loocumaaN naaN dii nrk vic hoonn vaalii hr ghttnaa nuuN jaanndaa tee veekhdaa hai / " gautm svaamii nuuN lookaaN dii gl tee vis'vaas' naa aaiaa| uh aanNd upaas'k dee ghr phuNcee / aanNd bhut kmjoor hoo cukaa sii ! sittee vjooN ghr aaee guruu nuuN nmskaar naa kr skiaa ! aanNd dii beentii tee gootm svaamii us kool aaee / aanNd nee sir jhukaa kee nmskaar kiitaa / gootm svaamii subbaaa dee bhut srl sn |unhaaN aanNd nuuN lookaaN vic phailii saarii crcaa dsii / pheer puchiaa "hee aanNd ! ki ih sHc hai ? " aanNd nee kihaa " bbgvaan mhaaviir dee sidhaaNt anusaar histh dhrm paalnn krn vaalee nuuN avdhii giaan haasl hoo skdaa hai / jee bbgvaan mhaaviir daa ih sidhaaNt tthiik hai, taaN tusiiN lookaaN tooN jee sunniaa hai, uh sbb tthiik hai / | gootm nee aapnnii gHl duhraaudee hooee kihaa, " s'aavk nuuN avdhii giaan taaN hoo skdaa hai pr iNnaa vis'aal nhiiN, jiNnaa tuuN aakhdaa hai, is lii hai aanNd tainuuN aapnnee glt kNm lii praas'cit lainnaa caahiidaa hai / " aanNd nee drirrtaa naal puchiaa, " hee gautm ! ki bbgvaan mhaaviir dee dhrm vic sHc boolnn vaalee lii vii praas'cit nis'cit hai ? gootm nee srltaa naal uHtr diHtaa ' hai aanNd ajihaa bilkul nhiiN / " aanNd nee aapnnii gHl nuuN duhraauNdee hooee drirrtaa naal kihaa, " jee jain dhrm vic ajihaa nhiiN taaN tuhaanuuN prs'aacit lainnaa caahiidaa hai, kiuNki tusaaN glt aakhiaa hai " gootm, aanNd dee is sps'tt utr nuuN sunn kee s'Hk viHc pai gee / 14000 saadhuuaaN daa mukhiiaa gootm iNdrbbuutii bboojn lai kee sidhaa bbgvaan mhaaviir kool puHjaa / gootm nee aanNd naal hooii saarii glbaat bbgvaan mhaaviir nuuN dsii| pheer gootm nee puchiaa " bbgvaan ! aanNd sHcaa hai jaaN maiN / " . bbgvaan mhaaviir nee phrmaaiaa, " hee gootm ! teeraa kthn nirmuul hai| aanNd daa aakhnnaa tthiik hai, tuuN phaurn jaa kee aanNd tooN muaaphii mNg / gootm svaamii nee bbgvaan mhaaviir daa kthn khirree mHthee prvaan kiitaa atee usee smeeN aanNd tooN muaaphii mNg kee praas'cit kiitaa / bbgvaan mhaaviir nee ih caupaasaa vais'aalii vikhee gujaariaa / bbgvaan mhaaviir 109 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chHtiivaaN saal , vais'aalii caumaamaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir kaus'l dees' vikhee dhrm prcaar krn lgee / aneekaaN jiiv aatmaavaaN daa kliaann krdee hooee, aap s'aakeet ngr phuNcee / saakeet us smeeN bhut prsiHdh ngr sii / uthee jain dhrm daa mNnnn vaalaa jindeev seetth rhiNdaa sii / uh aneekaaN dees'aaN videes'aa vic viupaar krdaa sii / ik vaar jindeev upaask mleech dees' phuNciaa / us dii raajdhaanii koottiivrs' sii / uthooN daa raajaa kiraat raaj sii| puraannee smeeN dee rivaaj anusaar jindeev, raajdrbaar vic viupaar krn dii ijaaj't lainn lii aaiaa / jindeev nee kiraaraaj agee bhumulee vstr, mnnii atee rtn bbeeNtt kiitee / baads'aah nuuN ih bhumulee rtn bhut psNd aaee / is daa muHkh kaarnn ih sii ki ajihee rtn philaaN us dee khjaanee vic nhiiN sn / baads'aah nuuN jindeev nuuN viupaar krn dii ijaaj't dee ditii / baads'aah kirt raaj dee jindeev nuuN prsNn krdee puchiaa, " ki ajihee suNdr rtn teeree dees' vic hii paidaa huNdee hn jaaN ithooN baahrlee dees'aaN tooN aaudee hn ? jindeev nee hth joorrdiaaN kihaa, " mhaaraaj ! saaddee dees' vic taaN ajihee rtnaaN tooN vii vdhiiaa rtn paidaa huNdee hn / " kiraat raajee nee aapnnii gHl sps'tt krdiaa kihaa, " mn caahuNdaa hai ki tuhaaddee dees' vic jaa kee saaree rtn khriid lvaaN ! pr tuhaaddee dees' dee raajee tooN ddrdaa haaN / " | jindeev nee kiraat raajee nuuN bbroosaa diHtaa ki uh (jindeev) saakeet dee raajee tooN jld hii tuhaaddii yaatraa dii ijaajt lai deeveegaa| 'jindeev saakeet dees' daa prsiHdh viupaarii sii / saakeet daa raajaa s'truujai jindeev dii bhut ij't krdaa sii / jindeev dii beentii nuuN usnee jldii hii prvaan kr liaa / baads'aah s'truujai dii ijaajt milnn tee kiraat raaj tee jindeev saakeet vHl nuuN aa gee| kiraat raaj, jindeev dee ghr kaaphii smeeN rihaa / unhaaN dinaaN vic hii bbgvaan mhaaviir saakeet dee baag vic dhrm prcaar lii pdhaaree / raajaa s'truujai aapnnee privaar tee prjaa naal bbgvaan mhaaviir daa dhrm updees' sunnn lii srrkaaN, bjaaraaN vic jluus dii s'kl viHc lNgh rihaa sii / 110. . bbgvaan mhaaviir Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raajaa s'truujai dee is jluus baaree kiraat raaj nee puchiaa, "raajaa kithooN jaa rihaa hai ? kii kooii yuHdh lHg giaa hai jaaN kooii s'aadii hai ? " jindeev nee utr ditaa, " hee kiraat raaj ! saaddaa raajaa kisee viaah s'aadii jaaN yuHdh viHc nhiiN jaa rihaa / " kiraat raaj dee prs'n dee uHtr nuuN puuraa krdiaaN usnee kihaa, " aHj saaddee ngr viHc rtnaaN dee sNsaar daa, sbb tooN brraa viupaarii aaiaa hai / " kiraat raaj nee jindeev nuuN sujhaau ditaa, " jee ajihii gHl hai taaN aapaaN dooveeN us rtnaaN dee viupaarii kool cldee haaN / jee kooii rtn psNd aaiaa taaN khriid lvaaNgee / " kiraat raaj dee ih aakhnn tee jindeev kiraat raaj nuuN bbgvaan mhaaviir dii dhrm sbbaa vic lai giaa| uthee usnee bbgvaan mhaaviir dee sir upr jhuuldee tiNn chtr veekhee / uh sNsaarik rtnaaN dii gHl bbul giaa / uh bbgvaan mhaaviir daa siNghaasn veekh kee hairaan hoo giaa / | usnee bbgvaan mhaaviir tooN prs'n kiitaa / " hee bbgvaan ! rtnaaN diiaaN kiNniiaaN kismaaN hn ? bbgvaan mhaaviir nee utr ditaa " hee kiraat raaj ! muul ruup vic rtn doo prkaar dee hn (1) drv rtn (2) bbaav rtn / philee drNv rtn uh hn joo sNsaarik lookaaN nuuN aneekaaN gtiiaaN vic bbttkaaunn vaalee hn / loobb atee paap dii khaan hn / ih rtn kiNnaa vii kiimtii hoovee pr is daa suHkh is jnm vic hii cNgaa lgdaa hai ! | duusraa bbaav rtn hai jis daa muHkh anNtaaN jnmaaN tHk mnuHkh daa saath diNdaa hai smiak / ih bbaav rtn tiNn prkaar dee hn (1) smiak drs'n (shii deekhnnaa) (2) smiak giaan (shii jaannnaa) atee (3) smiak criHtr shii aml krnaa). bbgvaan mhaaviir dee mukhooN scee bbaav rtnaaN dii viaakhiaa sunn kee raajaa bhut khus' hooiaa / usnee bbgvaan nuuN arj kiitii "prbbuu ! mainuuN vii bbaav rtn deenn dii kripaaltaa kroo / " bbgvaan mhaaviir nee usnuuN saadhuu daa bbees prdaan kiitaa| kiraat raaj nee bbgvaan mhaaviir tooN saadhuu diikhiaa dhaarn kiitii / pheer kiraat munii nee vii 12 aNg atee 14 puurvaaN daa adhiain kiitaa / | bbgvaan mhaaviir saakeet dees' vic dhrm prcaar krdee hooee pNcaal dees' pdhaaree / isdii raajdhaanii kaal sii / bbgvaan mhaaviir nee kujh din dhrm prcaar lii ithee gujaaree | kpil tooN bbgvaan mhaaviir suursain huNdee hooee mthuraa, bbgvaan mhaaviir 111 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s'riaapur atee nNdiipur vikhee pdhaaree / inhaaN s'hiraaN vic aneekaaN lookaaN nee grhisth tee saadhu dhrn nuuN dhaarn kiitaa / bbgvaan mhaaviir ithooN prcaar krkee pheer vaaps videeh dees' aa gee / bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa ih caumaasaa mithilaa ngrii vikhee bitaaiaa| saiNtiivaaN saal mithilaa caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir videeh dees' nuuN pviHtr krdee mgdh dii raajdhaanii raajhi pdhaaree / | ithee aap jii dii dhrm sbbaa gunns'iil naaN dee bgiicee vic lgii / iHthee duusree mtaaN dee guruuaaN dii jain saadhuuaaN naal kii vis'iaaN tee dhrm crcaa hooii // is dhrm crcaa daa muHkh vis'aa, hiNsaa dee bbiNn bbiNn ruupaaN baaree sii / bbgvaan mhaaviir dee saadhuuaaN dee prs'naaN tooN duusree mtaaN dee saadhuu bhut prbbaavit hooee / iHthee bbgvaan mhaaviir dee prmukh ceelee kaalooii nee kii vis'iaaN baaree prs'n puchai / jinhaaN vic krm daa phl, pudraal sbNdhii prs'n atee aHg naal hoonn vaalii hiNsaa sbNdhii prs'n prmukh hn / iHthee asiiN paatthkaaN dii dilcspii lii bbgvaan mhaaviir dee krm sbNdhii kiitee prs'naaN dii crcaa krdee haaN / | kaaloodii - " hee bbgvaan ! jiiv buree phuHl deenn vaalee krm khud krdee hn, kii ih gHl tthiik hai ? bbgvaan mhaaviir - " haaN kaalooii, ih gHl bilkul tthiik hai ki jiiv buraa phl deenn vaalee krm krdee hn / kaaloodii - " hee bbgvaan ! jiiv ajihaa buraa phl deenn vaalee krm kiveeN krdee hoonngee ? bbgvaan mhaaviir - " hee kaalooii ! is sbNdh vic maiN tainuuN ik udaahrnn naal smjhaauNdaa haaN / jiveeN bhut svaadii rs vaalaa khaannaa hoovee, pr us vic kujh j'hir miliaa hoovee / bboojn khaann vaalee nuuN philaaN taaN bhut cNgaa lgdaa hai pr jd j'hir daa asr s'uruu huNdaa hai taaN uh hii khaannaa s'riir lii haaniikaark hoo jaaNdaa hai / ihoo khaannaa khaann vaalee dee ruup, rs, gNdh atee sprs' tee buraa asr paauNdaa hai / isee prkaar jd jiiv hiNsaa krdaa hai, jhuutth booldaa hai, coorii krdaa hai, mcrj vrt toorrdaa hai, jruurt tooN jiaadaa ciij'aaN daa iHktth krdaa hai, kroodh, 112 bbgvaan mhaaviir Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maan, dhookhaa, loobb, raag (lgaau) dvees' (burii bbaavnaa) klees', glt biaanii, cuglii, mithiaatv (kuurr) daa seevn krdaa hai taaN ih sbb krm us jiiv nuuN cNgee lHgdee hn, pr agiaantaa kaarn uh is daa phl nhiiN jaanndaa / sittee vjooN uh buree krmaaN daa sNgrhi kr laiNdaa hai / inhaaN krmaaN daa phl bhut bbairraa huNdaa hai joo bboognn vaalee nuuN hii ptaa huNdaa hai / kaaloodii- bbgvaan ! jiiv s'ubb phl deenn vaalee krm vii krdaa hai| bbgvaan mhaaviir - haaN, kaaloodii ! jiiv s'ubb phl deenn vaalee krm vii krdaa hai / kaaloodii- jiiv s'ubb phl deenn vaalee krm kiveeN krdaa hai ? bbgvaan mhaaviir jiveeN kooii mHnukh us trhaaN daa bboojn kree jis vic dvaaii milii hoovee, ajihaa khaann vaalee nuuN philaaN taaN bboojn cNgaa nhiiN lgeegaa, pr jd khaa cukeegaa taaN us bboojn dee sittee vjooN us dee bl ruup aadi vic vaadhaa hooveegaa / isee prkaar joo hiNsaa, jhuutth, coorii aadi bbairree krmaaN nuuN chHdd deeveegaa, kroodh aadi tee kaabuu kreegaa taaN jiiv nuuN philaaN taaN ih chddnnaa aukhaa lgeegaa, pr haulii haulii usnuuN sukh praapt hooveegaa atee jiiv s'ubb phl deenn vaalee krmaaN daa sNgrhi kreegaa / # bbgvaan mhaaviir nee kaaloodii dee aneekaaN prs'naaN dee utr ditee / inhaaN prs'naaN, utraaN daa saarii dhrm sbbaa nee laabb utthaaiaa isee saal prbbaas gndhr daa vipulaacl phaarr tee nirvaan hoo giaa| aneekaaN lookaaN nee saadhuu tee grhisth dhrm dhaarn kiitaa / bbgvaan mhaaviir nee ih caumaasaa raajgrhi vikhee kiitaa / atthtiivaaN saal is saal vii bbgvaan mhaaviir mgdh dees' dee aneekaaN, s'hiraaN, piNddaaN viHc prcaar krdee rhoo |bbgvaan mhaaviir vaaps pheer raajgrhi dee gunns'iil bgiicee vic pdhaaree / ithee gnndhr iNdrbbuutii gautm nee kriaa, prmaad, bbaas'aa, suHkh tee duHkh sbNdhii aneekaaN daars'nik prs'n puchee / inhaaN sbb prs'naaN daa uHtr s'rii bbgvtii suutr vic visthaar naal mildaa hai / bbgvaan mhaaviir dii is giaan bbrpuur crcaa daa lookaaN tee dduuNghaa asr hooiaa / kii saadhuuaaN tee grhisthaaN nuuN aneekaaN ttvaaN sbNdhii prs'naaN daa uHtr bbgvaan mhaaviir 113 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aapnnee aap mil giaa| isee saal bbgvaan mhaaviir dee doo prmukh gnndhr acHlbbraataa atee meeriaa nee gunns'iil bgiicee vic hii nirvaan haasl kiitaa| bbgvaan mhaaviir kaaphii smaaN aas paas dee s'hiraaN, piNddaaN vic prcaar krdee hooee, naalNdaa s'hir vikhee pdhaaree / naalNdaa dii jntaa bbgvaan mhaaviir dee svaagt lii dhrm sbbaa vic pujii / aneekaaN mhaan aatmaavaaN nee bbgvaan mhaaviir daa updees' sunn kee muktii daa raah hinn kiitaa / bbgvaan mhaaNviir nee aapnnaa ih caupaasaa naalNdaa vikhee kiitaa / untaaliivaaN saal naalNdaa caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir videeh dees' vHl dhrm prcaar krn lgee / | dhrm ruupii, dhrm cHkr ghumaaudee hooee aap mithilaa ngrii pdhaaree / bbgvaan mhaaviir daa ih caupaasaa bhut mhHtvpuurn sii / bbgvaan mhaaviir nee mniibbHdr naaN dee bgiicee vic aapnnee updees' diHtee / ithooN dee raajaa jits'truu atee raannii dhaarnnii s'aahii tthaatth-baatth naal aap dii bbgtii lii phuNcee / | saariaaN nee bbgvaan mhaaviir daa updees' sunniaa / aneekaaN lookaaN nee / sNsaar dii viaakhiaa smjh kee saadhuu maarg atee histh maarg akhtiaar kiitaa| is s'hir vic hii gnndhr gautm iNdrbbuutii nee bbgvaan mhaaviir tooN bbuugool, khgool tee joots' sbNdhii aneekaaN prs'n puchee / inhaaN dee utr sdkaa suurj prnntii atee cNdr prnntii grNthaaN dii rcnaa hooii / | inhaaN prs'naaN vicooN kujh dilcsp prs'n is prkaar hn / (1) suurj saal vic kiNnee hi dee aalee duaalee ghuNmdaa hai ? (2) | suurj tirchii dis'aa vHl kiveeN cHldaa hai ? suurj tee cNdrmaa kiNnee kheetr vic prkaas' krdee hn ? .. prkaas' vaalii jghaa kaisii hai ? suurj daa prkaas' kithee rukdaa hai ? prkaas' dii gtii kiNnee smeeN dii hai ? kihrree pudgl suurj dee prkaas' nuuN chuuNhdee hn ? '' (8) suurj crrhn dii sthitii kii hai ? (9) yoog kisnuuN aakhdee hn ? (10) svtsr daa aarNbb kiveeN huNdaa hai ? * (11) svtsr kiNnee hn ? (3) (7) . 114 bbgvaan mhaaviir Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) cNdrmaa vic vaadhaa, ghaattaa kiu dikhaaii diNdaa hai ? (13) kis smeeN cNd dii caaNdnii vdhdii hai ? (14) cNdrmaa, suurj, grhi, nchtr atee taaree inhaaN vicooN teej' cHlnn vaalee kaunn hn ? (15) cNd dii caaNdnii daa lHchnn kii hai ? (16) asmaan tee kiNnee cNdrmaa atee suurj hn ? (17) jmiin tooN cNdrmaa dii ucaaii kiNnii hai? (18) cNdrmaa tee suurj kii hn ? bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa ih caumaasaa mithlaa vikhee kiitaa / caaliivaaN saal mithilaa caumaasaa puuraa krkee aap videeh dee kii piNddaaN, s'hiraaN viHc ghuNmee| aneekaaN lookaaN nee saadhuu jiivn dee pNj mhaavrt tee grhisth dee annuuvrt dhaarn kiitee / 'aap nee aapnnaa ih caumaasaa lookaaN dii beentii tee mithlaa vikhee kiitaa / iktaaliivaaN saal - mithilaa ngrii daa caumaasaa puuraa krkee bbgvaan mhaaviir mgdh dees' dee piNddaaN s'hiraaN viHc dhrm prcaar krn lgee / ithee gnndhr gautm nee bbgvaan mhaaviir svaamii tee kii roock prs'n puchoo |jinhaaN vic raajgrhi vikhee paannii dee grm kuNdd, aayuu, krm, mHnukh lookvi mHnukhaaN dii bstii, sukh atee duHkh sbNdhii prs'n prmuHkh sn / is saal agniibbuutii atee vaayuu bbuutii gnndhraaN nee raajgrhi dee gunns'iil bgiicee vic muktii pdvii haasl kiitii / dhrm prcaar krdee hooee, bbgvaan mhaaviir ik vaar raajgrhi vikhee gunns'iil bgiicee vic pdhaaree |uthee bbgvaan mhaaviir daa mhaastk naaN daa kroorrptii upaask rhiNdaa sii / usnuuN grhisth dee 12 vrtaaN daa paalnn krdee kaaphii smaaN biit cuHkaa sii / ik vaar usnuuN dhrm araadhnaa krdee nuuN avHdhii giaan hoo giaa| uh vii aanNd upaask vaaNg duur neerree diiaaN suukhm sthuul ciij'aaN veekhnn lgaa / ik din mhaas'tk poos'dhs'aalaa vic baitthaa dhrm dii aaraadhnaa kr rihaa sii / reevtii vii s'raab tee maas dee ns'ee vic duur uthee aa gii / uh mhaas'tk nuuN ns'ee vic baar baar kaam bboog dii praarthnaa krn lgii / ih veekh kee mhaastk nuuN gusaa aa giaa / usnee avHdhii giaan naal reevtii daa bbviHkh veekhiaa / mhaas'tk nee reevtii nuuN s'raap diNdee hooee kihaa " hee reevtii ! tuuN aapnnee bbairree krmaaN kaarnn sHt bbgvaan mhaaviir 115 1 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ din dee aNdr aNdr visuucikaa roog naal mr jaaveegii atee mr kee looacyut nrk vic paidaa hooveegii / | jd reevtii nee mhaas'tk dee muuNhoo aapnnaa bbvikh sunniaa|us daa saaraa ns'aa utr giaa |usnuuN aapnnee kiitee tee pchtaavaa hooiaa / pr reevtii mhaas'tk dee kthn anusaar 7veeN din mr kee nrk vic paidaa hooii / mhaas'tk tee reevtii dii lrraaii daa bbgvaan mhaaviir nuuN ptaa lgaa / unhaaN gautm svaamii nuuN bulaa kee kihaa, " hee gautm ! meeraa mhaas'tk naaN daa upaask is smeeN poos'dhs'aalaa vic baitthaa dhrm araadhnaa kr rihaa hai |usnee aapnnee avdhii giaan raahiiN aapnnii ptnii nuuN sraap diHtaa hai / pr gautm ! us dii ajihii kriaa tthiik nhiiN haiN / upaask nuuN ajihee dil dukhaaunn vaalee vaak nhiiN boolnnee caahiidee / mhaas'tk dee is vivhaar kaarnn reevtii nuuN dukh puHjaa hai / is lii tuuN mhaas'tk kool jaa kee aakh ki mhaas'tk aapnnee kiitee daa praas'cit kree / " bbgvaan mhaaviir dii aagiaa lai kee gnndhr gautm, mhaas'tk kool pujee|usnee bbgvaan mhaaviir daa suneehaa mhaas'tk nuuN ditaa mhaas'tk nee bbgvaan mhaaviir daa hukm sir mthee tee crraaudee aapnnee reevtii prti kiitee vivhaar daa praas'cit kiitaa / is trhaaN mhaaNs'k mr kee aNt smeeN soodhrm deevlook dee arunnvstk vimaan vic paidaa hooiaa / bitaaliivaaN saal| hunn bbgvaan mhaaviir 71 saal dee kriib hoo cukee sn / uh dhrm prcaar daa uts'aah veekhdee hooee, kujh mhiinee raajhi vikhee hii rhee / is smeeN gnndhr aviHkt, mNddik puHtr, mooriaa puHtr atee aNkit nuuN raajhi dee gunns'iil baag vic nirvaan haasl hooiaa / | is caupaasee vic gndhr iNdrbbuutii nee bbgvaan mhaaviir paasooN aneekaaN prs'n puchee, jinhaaN vic bbaart dees' dee bbviHkh daa prs'n vii ik sii / gndhr gootm svaamii nee puchiaa, " hee bbgvaan ! aap daa dhrm bbaart kheetr vic kiNnaa smaaN cleegaa ? bbgvaan mhaaviir nee utr ditaa, " hee gautm ! meeraa dhrm siNgh 21000 saal tHk bbaart vrs' vic phulee phleegaa, pheer iHk ajihaa smaaN aaveegaa, jd ki caar viaktiiaaN daa hii sNgh rhi jaaveegaa / is sNgh daa acaariiaa, dus'prst, saadhvii phlgunii, naagl s'aavk, sti srii vikaa hooveegii / is smeeN viml vaahn naaN daa raajaa hooveegaa / smukh naaN daa us daa mNtrii hooveegaa / is yug vic s'riir doo hHth daa hooveegaa / vHdh tooN vHdh umr 20 saal dii hooveegii / is tooN baaad daa yuHg bbairree tooN bbairree hii hooveegaa| dhrm niitii, raajniitii aadi daa khaatmaa hooveegaa / is prkaar avsprnii kaal dee 116 ' bbgvaan mhaaviir Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNt vic hr prkaar dee giaan, vidiaa, dvaaii, mNtr, bnsptii, atee phuHlaaN daa / khaatmaa hoo jaaveegaa / dus'maaN naaN dee is aaree dee bbaag vic philee smeeN saadhuu dhrm dupihr nuuN , raajdhrm atee s'aam nuuN aHg daa khaatmaa hoo jaaveegaa / mHnukh, ps'uuaaN vaaliiaaN aadtaaN dhaarn kr lainngee / ih sthitii dus'maa kaal tk cleegii / phir utsvrnii naaN daa s'ubb smaaN aaveegaa / cauth yuHg vic 24 tiirthNkr smaaN paa kee jnm laiNdee rhinngee atee dhrm prcaar s'uruu hooveegaa / " ' bbgvaan mhaaviir dee mukhaarbiNd tooN bbviHkh daa ajihaa vrnnn sunn kee aneekaaN muniiaaN, histhaaN, saadhviiaaN nee pNddt mrn dhaarn kr liaa / bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa aNtm caumaasaa paavaa vikhee raajaa hstiipaal dii cuNgii vic gujaariaa| ( gootm svaamii dii bbgvaan mhaaviir prtii beehHd piaar atee s'rdhaa sii| bbgvaan mhaaviir dee is mooh kaarnn hii gootm svaamii nuuN keevl giaan praapt nhiiN sii hoo rihaa / . bbgvaan mhaaviir viiraagii sn / uh gootm dee piaar nuuN brraa snmaan diNdee sn / unhaaN gootm svaamii nuuN kii vaar raag dvees' chHddnn dii preernaa ditii, taaN ki usnuuN keevl giaan praapt hoo skee / pr gootm svaamii bbgvaan mhaaviir prtii raag nuuN chHdd naa skee / hunn bbgvaan mhaaviir dee nirvaan daa smaaN njdiik sii |unhaaN soociaa " gautm kooml mn daa hai / ih meeraa vichoorraa nhiiN shi skeegaa / meeree kaarnn hii isnuuN keevl giaan praapt nhiiN hoo rihaa / cNgaa hoovee, ki nirvaan smeeN isnuuN deev s'rmaa braahmnn nuuN updees' lii bbeej deevaaN / " bbgvaan mhaaviir dii aagiaa naal gautm svaamii paavaa dee njdiikii piNdd vic deev s'rmaa nuuN smjhaaunn clee gee ( bbgvaan mhaaviir dee caumaasee daa cauthaa mhiinaa s'uruu sii / cauthaa mhiinaa vii adhaa biit giaa / | hunn kHtk dii amaavs dii sveer aa cukii sii / ih dhrm sbbaa bbgvaan mhaaviir dii aNtm dhrm sbbaa sii / is smeeN ml, kaas'ii atee koos'l gnnraajaaN dee 18 raajee bbgvaan mhaaviir paas dhrm updees' sunn rhee sn atee poos'dh kr rhee sn / bbgvaan mhaaviir nee aapnnaa aNt smaaN jaann kee aapnnaa bbaas'n lgaataar jaarii rkhiaa| is tooN bbaas'n aHj vii srii utraadhiain suutr vic surkhiat hai ' '', is prkaar kHtk dii amaavs dii aHdhii raat nuuN bbgvaan mhaaviir nee nirvaan haasl kiitaa / srii utraadhiain suutr dee 37 adhiain dii viaakhiaa krdee hii unhaaN nirvaan haasl kr liaa 1 kHtk dii amaavs bhut hneerii sii| bbgvaan mhaaviir 119 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ is hneerii raat nuuN deevtiaaN atee mnuHkh nee rtnaaN tee diipaaN naal prkaas'vaan kiitaa| ih prkaas' daa prv aHj diivaalii dee naaN naal prclit hai / acaariaa bbHdrvaah nuuN aapnnee kHp suutr viHc aakhiaa hai ki deevtiaaN nee hneerii raat vic rtnnaaN raahiiN prkaas' kiitaa / mnuHkhaaN nee soociaa ki giaan prkaas' claa giaa hai ! hunn asiiN drv prkaas' raahiiN is giaan prkaas' bbgvaan mhaaviir dii yaad nuuN kaaim rkhaaNgee| diivaalii sNbNdhii ih sbb tooN praaciin sbuut hai / joo aHj tooN 2000 hj'aar saal philaa klp suutr viHc mildaa hai / | jd gautm svaamii nuuN bbgvaan mhaaviir dee nirvaan daa smaacaar ptaa lgaa uh bhut dukhii hooee |uh bciaaN dii trhaaN roo kee khinn lgee " prbbuu mainuuN iNnaa beegaanaa kiu smjhiaa ? maiN taaN tuhaaddaa seevk sii / mai tuhaaddee muktii dhn vicooN kooii hiHsaa thoorraa mNgdaa sii, hunn mainuuN gautm gautm kaunn kheegaa ? kis tooN aapnnee prs'naaN daa uHtr lvaaNgaa ? " acaank gautm svaamii dii sooc nee duusraa moorr khaadhaa / uh soocnn lgee maiN muurkh haaN / bbgvaan mhaaviir taaN viiraagii sn / unhaaN nuuN sNsaar naal kii mtlb sii / meeraa raag beearth sii / bbgvaan mhaaviir dii aatmaa nee krmaaN daa khaatmaa kr diHtaa hai / hunn uh prmaatmaa hn |unhaaN daa giaan saaddee vickaar hai / " iu soocdee gautm svaamii nuuN keevl giaan praapt hoo giaa / is prkaar diivaalii vaalee din gautm svaamii daa keevl giaan atee bbgvaan mhaaviir daa nirvaan hooiaa| deevtiaaN nee bbgvaan mhaaviir daa sNskaar aapnnii deev prNpraa anusaar kiitaa / jis smeeN bbgvaan mhaaviir daa nirvaann hoonn lgaa taaN deevtiaaN dee raajee s'keedr nee bbgvaan mhaaviir paas praarthnaa kiitii, " hee prbbuu ! tusiiN taaN jaanndee hoo ki tuhaaddaa grbb vic aaunn, jnm, diikhiaa atee keevl giaan hstootraa nHchtr vic hooee sn / is smeeN aap dii kuNddlii vic bbsmk naaN daa bbairraa hi baitthaa hai, jis dee siHttee vjooN 2000 saal tHk tuhaaddee dhrm siNgh dii haanii hooveegii| saadhuu saadhviiaaN daa maan stikaar ghtteegaa / jee tusiiN kujh pl lii aapnnee svaas vdhaa lvee taaN ih mhaan sNktt ttl jaaveegaa / " , bbgvaan mhaaviir nee s'keedr dee prs'n daa utr diNdee hooee kihaa " bbaaveeN keevl giaanii aHtth krmaaN daa naas' kr skdaa hai, pr uh aapnnii mrjii naal ih saah vdhaa jaaN ghttaa nhiiN skdaa / kiuki saah vii unee aaudee hn jinee krmaaN anusaar aaunnee hn / is trhaaN joo ks'tt is grhi dee siHttee vjooN aaunnaa hai aaveegaa hii / " 120 bbgvaan mhaaviir Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirvaan mhootsv jd deevtiaaN nuuN bbgvaan mhaaviir dee nirvaan daa ptaa lgaa taaN saaree deevii, deevtiaaN nee jmiin upr aaunnaa s'uruu kr ditaa / s'ukr deevtee dee hukm anusaar goos'iirs' cNdn iktthaa kiitaa giaa / khiirooudk naal bbgvaan dee sriir nuuN is'naan krvaaiaa giaa / deevtiaaN nee bbgvaan dee sriir tee goos'iirs' cNdn daa leep kiitaa / ik hlkee, pr kiimtii vstr naal bbgvaan mhaaviir dee sriir nuuN ddhkiaa / pheer deevtiaaN nee phuHlaaN dii vrkhaa kiitii / iNdr nee paalkii aapnnee mooddhee upr cukiiaaN / paalkii daa jluus ghuNmdaa hooiaa sNskaar vaalee thaaN tee pujaa| uthee agnii kumaar deevtiaaN nee aHg caaluu kiitii / vaayuukumaar deevtiaaN nee hvaa claa kee us aHg nuuN teej' kiitaa / hoor deevtiaaN nee bbgvaan mhaaviir dii citaa vic ghii aadi kii khus'buudaar pdaarth suttee / pheer meegh kumaar deevtiaaN nee hlkii vrkhaa krkee citaa nuuN tthNddaa kiitaa / | mnukhaaN nee bbsm hinn kee sNtoos' anubbv kiitaa / bbgvaan mhaaviir dee agnii sNskaar vaalii thaaN tee ik kaaphii dduuNghaa ttooaa pai giaa sii / kiuki look us thaaN dii miHttii nuuN pviHtr smjh kee ghr lijaa rhee sn deevtiaaN nee is ttooee vic paannii bbr diHtaa / bbgvaan mhaaviir dee vddee bbraa mhaaraajaa nNdiivrdhn nee is tlaaa dee vickaar ik suNdr jl mNdr daa nirmaann kiitaa, joo hunn tHk paavaa ngrii vic jl mNdr dee naaN naal ms'huur hai / | nNdii vrdhn raajaa aapnnee choottee bbraa bbaagvaan vrdhmaan mhaaviir dee nirvaan tooN bhut dukhii sn / us daa duHkh us dii vHddii bbainn sudrs'naa tooN naa veekhiaa giaa / sudrs'naa nee bbgvaan mhaaviir dee nirvaan dee doo din baaad aapnnee bbraa nNdiivrdhn nuuN aapnnee ghr bulaaiaa / sNsaar dii asaartaa smjhaa kee khaannaa khilaaiaa atee bbainn nee bbraa nuuN snmaan vjooN ttiHkaa diHtaa / is ttikee vaalee din nuuN ttikaa bbaaii duuj aakhdee hn / bbgvaan mhaaviir 121 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhrm dhrm s'rees'tt mNgl hai / ahiNsaa sNjm tee tp dhrm dee ruup hn / joo is prkaar dee dhrm daa paalnn krdaa hai / usnuuN deevtee vii nmskaar krdee hn - ds'vaikaalik (2) dhrm hii iHk ajihaa pviHtr kNm hai jis raahiiN aatmaa dii s'udhii huNdii hai / - acaaraaNg (3) hmees'aaN sNsaarik kaambboogaaN vic phsiaa muurkh dhrm dee tHt nuuN pchaann nhiiN (1) 3 skdaa / utraa - (4) hee raajn ! ik dhrm hii rkhiaa krn vaalaa hai |us dhrm tooN binaaN kooii rkhiak nhiiN / (5) aaNriiaa (s'rees'tt) purs'aaN nee jiivn dii ik surtaa (smtaa) vic hii dhrm aakhiaa hai / - acaaraaNg dhrm dee doo ruup hn (1) s'rut dhrm (tiirthNkraaN daa s'aastr updees'), (2) caaritr dhrm (saadhuu tee upaask daa dhrm) (6) (7) dhrm diivee dii trhaaN agiaantaa ruupii hneeree daa naas' krdaa hai / skritaaNg (8) budhiimaan purs' nuuN dhrm daa giaan krnaa caahiidaa hai / acaaraaNg (9) srl aatmaa hii s'udh huNdii hai atee s'udh aatmaa aNdr dhrm nivaas krdaa 31utraadhiain (10) dhrm daa muul (keeNdr) vinai hai atee dhrm daa phl mooks' (muktii) hai| - ds'vaikaalik ahiNsaa (1) jiveeN mainuuN duHkh cNgaa nhiiN lHgdaa, usee prkaar saaree jiivaaN nuuN duHkh cNgaa nhiiN lgdaa / ih smjh kee joo naa aap hiNsaa krdaa hai atee naa duusree tooN krvaaudaa hai atee naa hii hiNsaa nuuN cNgaa smjhdaa hai / uh hii bbiks'uu jaaN s'mnn hai / (2) kisee praannii dii hiNsaa naa krnaa hii giaaniiaaN dee giaan daa saar hai / - suutrkritaaNg (3) dus'mn atee miHtr doohaaN prti ikoo jihaa dris'ttiikoonn ahiNsaa hai / - utraadhiain bbgvaan mhaaviir 123 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) vair rHkhnn vaalaa mnuHkh sdaa vair hii krdaa hai |uh vair vic hii aanNd maanndaa hai / hiNsk krm paapaaN nuuN jnm deenn vaalee hn / atee smeeN paa kee ih duHkh daa kaarnn bnndee hn / trkritaaNg (5) saaree jiinnaa caahuNdee hn, mrnaa kooii nhiiN caahuNdaa / (6) ds'veekaalik ahiNsaa trs (hilnn-clnn vaalee) sthaavr (sthir) doohaaN prkaar dee jiivaaN daa bblaa atee mNgl krn vaalii hai / - prs'n : (7) ddree jiivaaN lii, jiveeN kooii choottaa jihaa aasraa hii uHtm huNdaa hai usee prkaar saaree jiivaaN lii ahiNsaa uHtm hai / - prs'n viaakrnn saaree jiivaaN prtii doostii dii bbaavnaa rkhoo / - utraadhiain (9) jiiv hiNsaa aapnnii hiNsaa hai / jiivaaN prtii diaa aapnnee prtii diaa hai / is dris'ttii nuuN lai kee scaa saadhuu hmees'aaN hiNsaa daa tiaag krdaa hai / (8) - bbgvtii (10) sNsaar vic joo kujh sukh, vddiaaii, shij, suNdrtaa, aroogtaa atee subbaag vikhaaii diNdee hn sbb ahiNsaa daa phl hn / bbgvtii (11) sNsaar vic jiveeN smeeruu tooN ucii atee akaas' tooN vis'aal kooii duusrii ciij' nhiiN us prkaar ih gHl vis'vaas' krn vaalii hai ki ahiNsaa tooN brraa kooii dhrm nhiiN bbgvtii (12) jiiv hiNsaa hii paap krm dee bNdhn kaarnn hai / ih hiNsaa hii maut atee nrk |- - acaaraaNg sHc (1) mnuHkh ! sc nuuN pchaann |joo vidvaan sHc nuuN pchaann kee, sc dee maarg tee cldaa hai uh maut tooN paar hoo jaaNdaa hai / acaaraaNg (2) sHc hii bbgvaan hai / prs'n viaakrnn (3) sdaa hitkaarii vaak boolnnaa caahiidaa hai / - utraadhiain (4) is look vic sHc hii saar ttv hai / ih mhaaN (vis'aal) smuNdr tooN vii gNbbiir hai / - prs'n viaakrn (5) aapnnee svaarth dee lii jaaN duusree dee lii, kroodh atee bbai naal kisee maukee tee vii duusree nuuN ks'tt deenn vaalaa jhuutth naa booloo, naa duusree tooN bulvaaee / - ds'vaikaalik - 124 bbgvaan mhaaviir Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) mnuHkh loobb tooN preert hoo kee jhuutth booldaa hai / - prs'n viaakrn (7) aapnnii aatmaa raahiiN sHc dii khooj kroo / utraadhiain (8) loohee dee ttukrree (tiir) taaN thoorrii deer lii duHkh diNdee hn / ih ttukrree asaanii naal sriir vicooN kddhee jaa skdee hn, pr s'bdaaN naal aakhee tikhee bcnaaN dee tiir vair viroodh dii prNpraa nuuN vdhaa kee kroodh utpNn krdee hn atee jiivn bbr inhaaN kaurree bcnaaN daa jiivn vicooN niklnnaa ktthin hai / astee (coorii naa krnaa) (1) astee vrt vic vis'vaas' rHkhnn vaalaa mHnukh binaa ij'aaj't tooN chNd kureedn vaalaa tinkaa vii nhiiN laiNdaa / - prs'n viaakrn (2) kisee dii vstuu ijaaj't naal hii grhinn krnii caahiidii hai / - prs'n viaakrn (3) jihrraa praapt pdaarthaaN nuuN vNdd kee nhiiN khaaNdaa uh muktii praapt nhiiN kr skdaa / - ds'vaikaalik brhmcrj (1) joo mnukh aukhee brhmcrj daa paalnn krdaa hai us brhmcaarii nuuN deevtee, daanv, gNdhrv, jHkh, raakhs' atee kiNnr vii nmskaar krdee hn / - utraadhiain saarii tpsiaavaaN vicooN brhmcrj mhaan tp hai / - strkritaaNg brhmcrj, uHtm, tp, niym, giaan, drs'n, caaritr, smiaktv atee vinai aadi gunnaaN daa muul (keeNdr) hai / - prs'n viaakrn (4) ik brhmcrj dii saadhnaa krn vaalee nuuN aneekaaN gunn aapnnee aap praapt hoo jaaNdee hn / - utraadhiain (5) aukhee brhmcrj vrt nuuN dhaarn krnaa bhut ktthin hai / - ds'vaikaalik (6) dhiir purs' ! bboogaaN dii aas chHdd / tuuN is bboog ruupii kNddee tooN kiuN dukhii huNdaa hai ? - acaaraaNg (2) (3) (7) deevtiaaN smeet saaree sNsaar dee dukhaaN daa muul kaarnn kaam bboog hn / kaam bboogaaN upr jiHt haasl krn vaalaa saadhk, sbb prkaar dee sriirk tee maansik ks'ttaaN tooN chuttkaaraa paa laiNdaa hai / - utraadhiain - bbgvaan mhaaviir 125 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) iNdriiaaN dee vis'ee nuuN sNsaar aakhdee hn / sNsaar hii iNdriiaaN daa vis'aa hai / - acaaraaNg (9) jiveeN kHchuu khtree dii jghaa, aapnnee aNgaaN nuuN sriir vic smeett laiNdaa hai usee prkaar giaanii mnukh vii vis'ee vikaar too mooh toorr kee iNdriiaaN nuuN aatm giaan aNdr iHktthaa krkee rkhee / suutrkritaaNg (10) joo mnuHkh suNdr atee piaaree bboogaaN nuuN praapt krkee vii unhaaN tooN piHtth pheer laiNdaa hai |sbb prkaar dee bboogaaN daa tiaag krdaa hai uh hii sHcaa tiaagii hai / - ds'veekaalik aprigrhi j'ruurt tooN vHdh vstuuaaN daa sNgrhi naa krnaa (1) sNsaar vic sbb jiivaaN nuuN jkrrn vaalii sNhi virtii tooN vHddii kooii jNjiir nhiiN / - prs'n viaakrn (2) jee mooh mmtaa vaalii budhii daa tiaag krdaa hai uh mooh mmtaa daa tiaag ' krdaa hai ajihaa jiiv hii sNsaar daa jeetuu hai joo mooh mmtaa nhiiN rkhdaa / - acaaraaNgee (3) jiiv aatmaa nuuN, joo aHj tHk dukhaaN dii viraast milii hai uh pr pdaarthaaN | prtii milaap kaarnn milii hai, ajihee sbNdh hmees'aaN lii tiaag deennee caahiidee hn | - ds'vaikaalik (4) vstuu prtii lgaav dii bbaavnaa hii prihi hai / - prs'n viaakrn (5) prmaadii annghilii krn vaalaa) mHnukh dhn raahiiN naa is look vic aapnnii rkhiaa kr skdaa hai atee naa prlook vic / - prs'n viaakrn (6) munii joo vii kprree, bbaaNddee, kNbl atee rjoohrn rkhdee hn uh sbb sNjm dii rkhiaa lii rkhdee hn / inhaaN sNhi pichee kooii vstaaN dee iHktth dii bbaavnaa kNm nhiiN krdii / - ds'vaikaalik (7) sNsaar vic prihi tooN brraa kooii jNjaal jaaN jNjiir nhiiN / - prs'n viaakrn (8) ichaavaaN akaas' tooN vii uciiaaN huNdiiaaN hn / - utraadhiain (9) kaamaanaavaaN daa aNt krnaa hii duHkhaaN daa aNt krnaa hai / - ds'vaikaalik bbgvaan mhaaviir 126 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) sbb pkhooN ahiNsaa tee mmtaa rhit hoonnaa bhut mus'kl hai / - utraadhiain (11) scaa saadhuu sriir prtii vii mmtaa nhiiN rkhdaa / - ds'vaikaalik giaan (1) philaaN giaan hoonnaa caahiidaa hai, aacrn jaaN diaa pichooN aaudii hai / - ds'veekaalik (2) jiveeN dhaagee vic pirooii suuii gir jaann tee vii guNm nhiiN huNdii usee prkaar giaan ruupii dhaagee vaalii aatmaa sNsaar vic nhiiN bbttkdii / -utraadhiain (3) aatm drs'ttaa (aNdr jhaatii maarn vaalee) nuuN ucii tee niiviiN hr haalt vic naa khus' hoonnaa caahiidaa hai, naa gusee / - acaaraaNg (4) jiiv giaan raahiiN pdaarthaaN dee svruup nuuN jaanndaa hai / - utraadhiain (5) giaan bbrpuur jiiv hii saaree vstaaN dee svruup nuuN jaann skdaa hai / -- utraadhiain (6) giaan tooN binaaN caariHtr (sNjm) nhiiN huNdaa / - utraadhiain s'rdhaa .,, (1) dhrm tHtv prtii s'rdhaa hoonnaa bhut hii durlbb hai / - utraadhiain (2) naa deekhnn vaalee ! tuuN veekhnn vaalee dii gHl tee vis'vaas' kr / - suutrkritaaNg : (3) dhrm prtii s'rdhaa saanuuN raag dvees' tooN mukt kr skdii hai / - utraadhiain . tHp (1) aatmaa nuuN sriir tooN aHdd jaann kee bboogii sriir nuuN tpsiaa vic lgaaunnaa : caahiidaa hai / - acaaraaNg (2) tHp ruupii tiir kmaan raahiiN krm ruupii coor daa khaatmaa kroo / - - utraadhiain ! bbgvaan mhaaviir 127 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) kreerraaN jnmaaN dee iktthee krm tpsiaa raahiiN ns'tt hoo jaaNdee hn / - ds'vaikaalik , (4) ichaavaaN nuuN rooknn daa naaN tHp hai / - utraadhiain bbaav (1) bbaav sHc (bbaav) raahiiN aatmaa (bbaav) s'udhii nuuN praapt huNdii hai / - utraadhiain . (2) bbaav vidhii hoonn naal jiiv, vrtmaan kaal vic arihNtaaN raahiiN dsee dhrm dii araadhnaa vl agee vdhdaa hai / - utraadhiain saadhnaa (1) jiveeN loohee dee cnee (choolee) cbaaunnaa ktthin hai usee prkaar sNjm paalnnaa vii ktthin hai / - suutrkritaaNg (2) giaanii purs' dhiaan yoog nee aNgiikaar kree / deeh prtii mooh dii bbaavnaa daa tiaag hmees'aaN lii kr deevee | - suutrkritaaNg smbbaav (ik surtaa) (1) ks'tt smeeN mn nuuN ucaa niivaaN nhiiN hoonn deennaa caahiidaa ! (2) dhrmii nuuN hmees'aaN smtaa bbaav dhaarn krnaa caahiidaa hai / joo saadhk sNsaar nuuN smbbaav naal veekhdaa hai, uh naa taaN kisee daa caahunn vaalaa huNdaa hai naa hii kisee vlooN nphrt yoog huNdaa hai / - suutrkritaaNg (3) . smiak drs'n (shii veekhnnaa) (1) smiak drs'n tooN binaaN giaan nhiiN huNdaa / - utraadhiain (2) smiaktv tooN binaaN caaritr aadi gunnaaN dii praaptii nhiiN huNdii / - utraadhiain 128 . . . bbgvaan mhaaviir Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viitraagtaa (1) joo mn nuuN cNgee atee mNdee lHgnn vaalee rsaaN vic ik smaan rhiNdaa hai uh hii viitraagii hai| utraadhiain - - (2) joo saadhk kaamnaavaa tee jiHt haasl kr cuHkaa hai uh hii mukt purs' hai| * acaaraaNg (3) viitraagii mHnukh duHkh suHkh vic sm (ik) rhiNdaa hai / - suutrkritaaNg (4) aatmaa baaree jaannn vaalee saadhuu nuuN lgaav dii bbaavnaa tooN rhit hoo kee saaree ks'ttaaN nuuN shinnaa caahiidaa hai / - suutrkritaaNg / jiiv aatmaa - (1) upyoog (sooc) jiiv daa lHchnn hai / - utraadhiain (2) giaan, drs'n, caaritr, tp, viirj (aatm s'ktii) atee upyoog jiiv dee lHchnn hn / - utraadhiain (3) aatmaa ceetnaa sdkaa krm krdii hai, ceetnaa rhit kooii kNm nhiiN krdii| - bbgvtii suutr (4) jiiv s'aas'vt (hmees'aaN rhinn vaalaa) vii hai atee as'aas'vt (kh'tm hoonn vaalaa) vii hai / drv dris'ttii (sriir) pkhooN jiiv s'aas'vt hai atee bbaav dris'ttii (aatmaa) pkhooN as'aas'vt hai / (5) joo jiiv hai uh hii ceetnaa hai / joo ceetnaa hai uh hii jiiv hai / - bbgvtii suutr (6) joo ik aatmaa nuuN jaanndaa hai uh sbb nuuN jaanndaa hai joo sbb nuuN jaanndaa hai uh ik nuuN jaanndaa hai / acaaraaNg (7) hee purs' ! tuuN aapnnee aap tee kaabuu kr (is trhaaN krn naal tuuN sbb duHkhaaN tooN mukt hoo jaaveegaa / (8) aatmaa daa hii dmn krnaa caahiidaa hai / kiuNki aatmaa tee kaabuu krnaa hii aukhaa hai / aatmaa dee dmn krn vaalaa look atee prlook doohaaN vic sukhii huNdaa hai / (9) duusree look bNdhn (jNjiir) atee buHdh (htiaa) raahiiN meeraa dmn krnaa cNgaa hai maiN sNjm atee tHp raahiiN aatmaa tee kaabuu kraaN / acaaraaNg bbgvaan mhaaviir 44 129 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) joo aatmaa hai uh hii vigiaan hai / joo vigiaan hai uh hii aatmaa hai jis raahiiN jaanniaa jaavee, uh aatmaa hai jaannn dii s'ktii tooN hii aatmaa dii prtiit huNdii hai / - acaaraaNg (11) joo kooii mnukh bbaarii jNg vic 10 lHkh suurviiraaN tee jiHthaasl krdaa hai| us suurviir pkhooN aatm jeetuu mhaan hai / aatmaa dii jiHt hii scii jiHt hai / - uHtraadhiain (12) aatmaa hoor hai atee sriir hoor / - surkritaaNg / (13) " s'bd, ruup, gNdh aadi kaam bboog (jrr pdaarth) hoor hn atee maiN hoor haaN| - suutrkritaaNg (14) " purs' nuuN khud aapnnaa doost hai / baahrlee doost kiu bbaaldaa phirdaa haiN ? - acaaraaNg (15) svruup pkhooN sbb aatmaavaaN ik smaan hn / - sthaanaaNg (16) aatmaa dee vrnnn smeeN saaree s'bd aapnnee aap khtm hoo jaaNdee hn / uthee trk dii kooii jghaa nhiiN / budhii vii isnuuN tthiik trhaaN grhinn nhiiN kr skdii / - bbgvtii (17) aatmaa hii duHkh paidaa krdaa hai, kooii hoor nhiiN / - bbgvtii (18) hmees'aaN aatmaa nuuN paap krmaaN tooN bcaa kee rkhoo / - ds'vaikaalik (19) aapnnii aatmaa hii nrk vic vaitrnnii ndii hai atee kurrs'aamlii bikh hai| aatmaa hii svrg daa nNdn bn atee kaam dheenuu gaaN hai / - utraadhiain (20) mnukhoo ! jaagoo ! jaagoo ! kiu nhiiN jaagdee / prlook vicooN murr jaagnnaa durlbb hai / biitiiaaN hooiiaaN raataaN vaaps nhiiN aaudiiaaN / mnuHkh daa jiivn milnnaa bhut aukhaa hai / - suutrkritaaNg (21) hr vicaark soocee, maiN kii kr liaa hai, atee kii krnaa baakii hai ? kihrraa kNm s'Hk vaalaa hai, jisnuuN maiN nhiiN kr skdaa / - ds'vaikaalik (22) aatmaa hii aapnnee suHkh duHkh daa krtaa atee bboognn vaalaa hai / cNgee raah tee cHlnn vaalii aatmaa mHnukh dii miHtr hai atee buree raah tee cHlnn vaalii dus'mnn hai / - utraadhiain (23) philaaN giaan hai / pichooN diaa aadi aacrnn) is prkaar smucaa tiaagii vrg aapnnii sNj'm yaatraa dee lii agee vdhdaa hai / bblaa agiaanii mnukh kii aatmaa saadhnaa kreegaa ? - ds'veekaalik * bbgvaan mhaaviir 130 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) mHnukhii jiivn paa kee vaasnaavaaN naal yuHdh kroo / baahrlee yuHdh naal kii | laabb ? joo ajihee maukee tee rhi jaaNdee hn uhnaaN nuuN aatm ruupii jiivn yuHdh milnnaa bhut ktthin hai ? (25) sir kHttnn vaalaa dus'mnn vii inhaaN buraa nhiiN krdaa jinhaaN bbairree vivhaar vic lgii aatmaa krdii hai / - utraadhiain ' (26) giaan, drs'n atee caaritr naal bbrpuur meerii aatmaa hii saas'vt hai| | sHc hai, snaatn puraannii hai / aatmaa tooN sivaa, duusree sbb pdaarth sNjoog naal milee hn | - sthaarpin | mooks' (muktii jaaN nirvaan) (1) giaan atee krm raahiiN mooks' dii praaptii huNdii hai / - suutrkritaaNg (2) kiitee krmaaN daa phl bboogee binaaN muktii daa suaal hii paidaa nhiiN huNdaa / - utraadhiain (3) jiiv giaan raahiiN pdaarthaaN nuuN jaanndaa hai / drs'n raahiiN unhaaN tee s'rdhaa krdaa hai / caaritr raahiiN aas'rv daa (paapaaN nuuN aaunn tooN rooknn dii kriaa) rookdaa hai / tp raahiiN krmaaN nuuN jhaarrdaa hai 1 - utraadhiain (4) bNdhn tooN mukt hoonnaa tuhaaddee hii hHth viHc hai / - acaaraaNg (5) joo saadhk aHg (kaambboogaaN nuuN duur krdaa hai uh cheetii mukt hoo jaaNdaa hai| (6) nveeN paidaa hoonn vaalee krmaaN daa raah rooknn vaalaa jiiv, pichlee kiitee krmaaN daa khaatmaa kr diNdaa hai / - acaaraaNg (7) sbb kujh veekhnn tee jaannn vaalee keevl giaaniiaaN nee giaan, drs'n vis'vaas') caaritr dhaarn krnaa) atee tp nuuN muktii daa raah dsiaa hai / (8) s'rdhaa rhit nuuN giaan praapt nhiiN huNdaa / agiaanii kisee niym daa paalnn nhiiN kr skdaa / aacrnn hiinn nuuN muktii nhiiN mil skdii / jiivn muktii binaaN, nirvaan (jnm-mrn daa aatmaa) nhiiN hoo skdaa / - utraadhiain bbgvaan mhaaviir 131 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) . jd aatmaa saaree krmaaN nuuN khtm krkee, hmees'aaN lii mail rhit hoo kee : muktii praapt kr laiNdii hai taaN lookaaN dee akhiirlee hisee sidh s'ilaa tee sdaa lii sthaapit hoo kee sidh akhvaauNdii hai / vinai (nimrtaa, seevaa tee praarthnaa . (1) aatmaa daa bblaa caahunn vaalaa aapnnee aap nuuN vinai dhrm vic sthaapit kroo / - utraadhiain (2) bjurgaaN naal hmees'aaN nimrtaa puurvk vivhaar kree / - ds'vaikaalik (3) vinai aapnnee aap vic tHp hai atee srees'tt dhrm hai / vinai raahiiN hmees'aaN cNgaa caaritr (saadhuu dhrm) mildaa hai / is lii vinai dii khooj krnii caahiidii hai / - utraadhiain (5) dhrm daa muul vinai hai / - giaataa (6) sikhiaa deenn vaalee adhiaapk tee gusaa nhiiN krnaa caahiidaa / - utraadhiain sNjm saadhk sNjm tee tHp raahiiN aatmaa nuuN pvitr krdaa hooiaa jiNdgii guj'aaree / (2) asNjm tooN chuttkaaraa tee sNjm vic jurr jaannaa caahiidaa hai / - utraa... (3) . jee kooii mnuHkh hr mhiinee 10-10 lHkh gaavaaN daa daan kree, us daan pkhooN .. sNjmii daa srees'tt hai 1- utraa.. (1) guru ceelaa vivhaar (1) aacaariiaa raahiiN bulaaunn tee ceelaa kisee haalt vic cuHp naa rhee / - utraa.... (2) jihrraa ceelaa lHjaa s'rm vaalaa atee iNdriiaaN daa jeetuu huNdaacai uh hii vinai vaan huNdaa hai / - utraa... (3) dus'tt ghoorraa jiveeN vaar vaar caabuk dii ichaa rkhdaa hai pr vinai vaan ceelaa vaar vaar guruu tooN naa akhvaaee / (4) sbb iNdriiaaN tee kaabuu paaudaa hooiaa sNsaar vic ghuNmee / 132 bbgvaan mhaaviir Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairaag (1) mnuHkh daa jiivn atee rNg ruup asmaanii bijlii dii cmk vaaNg cNcl . (asthir) hai / raajn ! hairaanii hai tusiiN pheer vii inhaaN bboogaaN vic mst hoo / prlook vHl kiu nhiiN veekhdee ? - utraa... (2) joo mnukh duusree dii beeijtii krdaa hai uh lNbee smeeN sNsaar dee jnm mrn dee cHkr vic ghuNmdaa rhiNdaa hai / praaii niNdaa paap daa kaarnn hai / ih smjh kee saadhk hNkaar dii bbaavnaa paidaa naa kree / - suutrkritaaNg (3) tusiiN jis tooN sukh dii aas rkhdee hoo, uh suHkh daa kaarnn nhiiN / mooh vic phsee look is gHl nuuN nhiiN smjhdee / - acaaraaNg (4) piilaa pHtaa j'miin tee girdaa hooiaa, aapnnee saathii prriaa nuuN aakhdaa hai aj jiveeN tusiiN hoo ik din asiiN vii tuhaaddee vrgee sii / jis trhaaN asiiN aHj haaN tusiiN vii is trhaaN hoonnaa hai / - anuyoogaadaar (5) saadhk naa jiivn dii ichaa kree naa hii maut dii / jiivn, maut doohaaN vicooN kisee dii ichaa naa kree / - acaaraaNg (6) ' bhaadr vii mrdaa hai bujdil vii mrdaa hai / mrnaa hr ik nee hai / jd maut nis'cit hai taaN bhaadr vaalii hii maut cNgii hai / - mrnaasmaadhii) (7) scaa saadhk laabb, haanii, sukh, dukh, niNdaa, prs'Nsaa vic bhaadraaN dii trhaaN jiudaa hai / - utraa... (8) vis'ee vikaaraaN vic phsiiaaN jiiv look atee prlook doohaaN vic vinaa nuuN praapt krdaa hai / - prs'n (9) aatmaa vic ghuNmnn vaalee dii dris'ttii lii kaa , hoor smaan hn : - suutr.. (10) tusiiN jinhaaN vstuuaaN nuuN sukh daa kaarnn smjhdee hoo, uh asl vic muHkh daa kaarnn nhiiN hn | - acaar.. | s'mnn (saadhu). 1. , joo saaree praanniiaaN prtii ik dris'ttii rkhdaa hai uh hii scaa mnn hai / - prs'n bbgvaan mhaaviir 133 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. 3. 4. 5. 6. 7. 1. 2. 3. 4. 5 6. 7. nirgrNth munii hoor taaN ki, sriir prtii vii mooh nhiiN rkhdee / 134 8. 9. joo s'aaNt hai atee krHtv nuuN cNgii trhaaN jaanndaa hai uh hii s'mnn bbikhs'uu hai| smbbaav (ik surtaa) dii saadhnaa krn vaalaa hii s'roomnn hai / - utraa 10. giaan dii upaasnaa krn vaalaa munii hai / - utraa 11. scaa sNt, puujaa, ijt atee ys' dii ichaa naa kree / - suutr... 12. s'mnn ks'aaee (kroodh, maan, maaiiaa tee loobb) tooN rhit rhee / utraa... jiivn klaa - cNgee grhisthii hmees'aaN dhrm anusaar kmaaii krdee hn / suutrkritaaNg smaaik (dhaarmik kriaa) raahiiN jiiv, paapkaarii kNmaaN tooN chuttkaaraa paaudaa - - ds'vaikaalik joo s'rmnn khaa pii kee araam naal sauN jaaNdaa hai uh paapii s'roomnn hai I - utraa - joo aapnnii mn dii sthitii nuuN shii ruup vic prkhnaa jaanndaa hai / uh scaa nirgrNth (saadhuu) hai / joo grhisth naal meel milaap nhiiN vdhaaudaa, uh hii bbikhs'uu hai / - ds'vai... ds'vai... joo suHkh duHkh vic ik sur rhiNdaa hai uh bbikhs'uu hai / ris'ii munii sdaa prsNn rhiNdee hn / kisee tee kooii s'Nkaa nhiiN krdee / winte - utraa svaadhiaaee (s'aas'traaN dii prraaii) krn naal saaree dukhaaN tooN muktii haasl huNdii hai / jiveeN paannii vic paidaa hooiaa kml paannii tooN upr rhiNdaa hai usee prkaar upaask vii kaam bboogaaN vic nhiiN phsdaa / - utraa s'iilvaan atee bhusurt (giaanii) bbikhs'uu maut dee smeeN vii dukhii nhiiN huNdaa| - EUR301... ks'aaee agnii hai, ih ks'aaee hn kroodh, maan maaiiaa atee loobb / s'rt (giaan) s'iil atee tp is aHg nuuN bujhaaNdee hn / - utraa kroodh, maan, maaiiaa tee loobb aNtr aatmaa dee khtrnaak doos' hn / - suutr bbgvaan mhaaviir Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1. 2. 3. 4. 1. 2. 3. 1. 2. www. ks'aaee nuuN chHddnn naal viitraag bbaav paidaa huNdaa hai / utraa kroodh khimaa kroodh piaar daa ns'aa krdaa hai / ds'vaikaalik - s'aaNtii naal kroodh nuuN jitoo / - ds'vaikaalik maiN saaree jiivaaN tooN khimaa mNgdaa haaN / saaree jiiv mainuuN muaaph krn |meerii saaree jiivaaN naal doostii hai / meeraa kisee naal kooii vii vair nhiiN * ds'vee... munii nuuN dhrtii dee smaan khimaa vaalaa hoonnaa caahiidaa hai / khimaa mNgnn naal aatmaa nuuN aaNtrik khus'ii praapt huNdii hai / giaaniiaaN nuuN khimaa dhrm dii araadhnaa krnii caahiidii hai| maan ahNkaar agiaantaa dii nis'aanii hai / - suutr... maan nuuN jiHtnn naal jiiv vic nimrtaa aauNdii hai / - utraadhiain joo hNkaar vHs duusree prti laaprvaah rhiNdaa hai uh mNd bbaagii hai / hNkaarii duusree nuuN hNkaar vHs, aapnnaa prchaavaaN smjh kee niivaaN ginndaa - 130... maaiaa (dhookheevaajii) maayaa (dhookheebaaj) atee prmaadii (annghilii) vaalaa jiiv vaar-vaar grbb dhaarn krdaa hai / maayaa vaalaa jiiv mithiaa dris'ttii (glt dhaarnnaa) vaalaa huNdaa hai / maaiiaa rhit jiiv smiak dris'ttii (shii dhaarnaa) vaalaa huNdaa hai / - ds'vaikaalik maayaa (dhookhaa) doostii daa khaatmaa krdii hai / loobb loobb saaree cNgee gunnaaN daa khaatmaa krdaa hai / loobb muktii dee raah vic rukaavtt hai / bbgvaan mhaaviir ds'vaikaa... ds'vai... sbbaa... 135 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. 136 loobb paidaa hoonn tee mHnukh sHc nuuN jhuutth daa shaaraa bnnaa laiNdaa hai / - suutr... aajaad ghuNmnn vaalaa s'eer vii maas dee laalc vic aa kee jaal vic phs jaaNdaa hai / / suutr... loobb nuuN sNtookh naal jitnnaa caahiidaa hai / dsvai... mooh joo mooh daa naas' krdaa hai uh krm bNdh dee hoor kaarnnaa daa khaatmaa krdaa hai acaaraaNg suutr - agiaanii jiiv, mooh naal ghiriaa rhiNdaa hai / acaa raag tee dvees' dooheeN krmaaN dee biij hn| utraa.. agiaanii jiiv raag, dvees' vs, bbiNn bbiNn prkaar dee paap krm krdaa hai / - suutrkritaaNg paap naa krn vaalaa, nvaaN paap krm paidaa nhiiN krdaa / - suutrkritaaNg krm cNgee krm daa phl cNgaa huNdaa hai / mNdee krm daa phuHl mNdaa / - suutrkritaaNg jiveeN biij dee jl jaann naal nvaaN biij paidaa nhiiN hoo skdaa usee prkaar krm ruupii biij dee jl jaann tee jnm mrn ruupii biij utpn nhiiN huNdaa|- ds'vaikaalik * mHnukh aapnnee kiitee krmaaN kaarnn bbiNn bbiNn yooniiaaN vic bbttk rihaa hai| * acaaraaNg suutr sNsaar vic joo vii praannii hn uh aapnnee kiitee krm bNdh anusaar sNsaar vic ghuNmdee hn / kiitee krmaaN anusaar jiiv bbiNn bbiNn yooniiaaN vic ghuNmdee hn |krmaaN daa phl bboogee binaaN praannii daa chuttkaaraa nhiiN hoo skdaa| * suutrkritaaNg sbb praannii aneekaaN kiitee krmaaN anusaar bbiNn bbiNn yooniiaaN vic rhi rhee hn |krmaa dii adhiintaa dee kaarnn mHnukh dukh jnm, buddhaapee, biimaarii atee maut tooN ddrdee hn / krmaaN kaarnn mnuHkh caar gti (mHnukh, deev, ps'uu tee nrk) viHc ghuNm rhee hn / - suutr, bbgvaan mhaaviir Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. 7. 8. jis trhaaN jrraaN dee suHk jaann tee, siNjnn naal vii drkht hraa bbraa nhiiN hoo skdaa, usee prkaar mooh krm dee khaatmee tooN baaad nvaaN krm paidaa nhiiN huNdaa / dsvai - jiveeN raag dvees' raahii paidaa hooee krmaaN daa phl buraa huNdaa hai usee prkaar dee sbb krmaaN dee khaatmee nuuN jiiv sidh (mukt) hoo kee, sidh gtii nuuN praapt krdaa hai / 10. aatmaa amuurt (s'kl rhit) hai is lii isnuuN iNdriiaaN raahiiN grhinn nhiiN kiitaa jaa skdaa / amuurt hoonn kaarnn niHt (hmees'aaN) rhinn vaalaa hai / agiaan aadi kaarnn aatmaa dee krm bNdhn hn / atee krm bNdhn hii sNsaar daa kaarnn hai / - utraadhiain giaan boodh (kNm diiaaN gHlaaN bbiNn bbiNn bbaas'aavaaN daa giaan mHnukh nuuN durgti tooN nhiiN bcaa skdaa / - utraa 9. 1. 2. 3. 4. 5. jiveeN paapii coor coorii krdee pkrree jaann tee sj'aa paaNdaa hai atee kiitee krm anusaar duHkh bboogdaa hai us prkaar kiitee krmaaN daa phl is look jaaN prlook vic jiiv nuuN jruur bboognnaa paiNdaa hai / krmaaN daa phl bboogee binaaN chuttkaaraa nhiiN / - utraadhiain 6. 7. krm, jnm tee mrn daa muul hai, atee jnm mrn hii duHkh dii prNpraa hai / - utraadhiain jiveeN srree knee vaalii kuHtii hr thaaN tooN dutkaar kee kddh ditii jaaNdii hai us prkaar critr hiinn aakhaa naa mNnnn vaalaa atee bhutiiaaN glaaN krn vaalaa hr thaaN tooN kddh ditaa jaaNdaa hai / - utraa... vrt daa dhaark ghtt khaavee, ghtt piivee, ghtt boolee / aatmaa daa bblaa caahunn vaalaa thoorraa jihaa vii jhuutth naa boolee / ahNkaar, kroodh, prmaad (annghilii) roog atee aals, pNj kaarnn mnukh sikhiaa haasl nhiiN kr skdaa / dhrm sikhiaa vaalaa ghr vic vii suvrtii hai / utraa - joo cNgaa krdaa hai, mitthaa booldaa hai, uh aapnnii sikhiaa praapt kr laiNdaa hai / jithee klees' dii sNbbaavnaa hoovee, uthooN duur rhoo / - - ds'vaikaalik 8. bbgvaan mhaaviir ... 137 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. 9. joo mnuHkh ytnaa (saavdhaanii naal cldaa hai, prrdaa hai, baitthdaa hai, sauNdaa hai, khaaNdaa hai, booldaa hai ajihaa mHnukh paap krmaaN daa bHdh (iHktth) nhiiN krdaa / bbgvaan dii aagiaa paalnn krn vaalaa hii s'rdhaavaan atee budhiivaan hai / - acaaraaNg 11. aatm kliaann caahunn vaalee lii s'rm, diaa, sNjm atee brhmcry hii aatm s'udhii dee saadhn hn / 12. kisee dii gupt gHl prgtt nhiiN krnii caahiidii / - suutr... 13. mnuHkh jnm milnnaa bhut hii durlbb hai 1 - utraa... 14. joo vicaar naal booldaa hai uh hii scaa nirth hai / - acaaraaNg 15. smjhdaar j'ruurt tooN vHdh naa boolee / - s'tr.... 16. giaanii saadhuu, ajihii bbaas'aa boolee joo sbb lii hitkaarii atee kliaannkaarii hoovee / - ds'veekaalik | klees' vdhaaunn vaalii gHl nhiiN aakhnnii caahiidii / 18. bhut nhiiN boolnnaa caahiidaa | - utraadhiain 19. ktthoor vaak nhiiN boolnnaa caahiidaa ! - utraa... 20.. binaaN bulaaee nhiiN boolnnaa caahiidaa | - ds'vee... 21. kisee dii pitth pichee cuglii krnaa, pitth dee maas khaann dii trhaaN hii hai / - utraadhiain 22. raatrii bboojn dee tiaag naal, jiiv paap rhit huNdaa hai / 23. nirgrNth munii raat veelee kisee vii prkaar daa bboojn nhiiN krdee / - ds'vaikaalik 24. joo bboogii hai uh krmaaN vic librriaa huNdaa hai / abboogii krmaaN vic nhiiN phsdaa / kaam bboog thoorraa smaaN hii suHkh diNdee hn pr bdlee vic lNbaa smaaN duHkh diNdee hn | - utraa... | kaam bboog anrthaaN dii khaann hn / - utraa... ik vis'ee vikaar nuuN jitnn naal kujh jiHt liaa jaaNdaa hai / 28. saaree kaam bboog aNt nuuN duHkh diNdee hn - utraa... 29. kaam bboog kNddee dee smaan hn, j'hir hn, j'hiriilaa sHp hn ! - utraa. 138 bbgvaan mhaaviir Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35. 30. * aatmaa dii saadhnaa krn vaalaa kaam bboogaaN nuuN jhir dii trhaaN veekhoo| - muutr... 31. joo aatmaa paap krmaaN daa sNgrhi krdaa hai usnuuN pchtaannaa paiNdaa hai, roonnaa daa hai, dukh bboognnaa paiNdaa hai atee ddrnaa paiNdaa hai / - suutr... 32. bboogii sNsaar vic ghuNmdaa hai, bboog rhit sNsaar tooN mukt hoo jaaNdaa hai / - utraadhiain 33. puchnn tee kiitee kNm nuuN kiitaa aakhee, joo naa kiitaa hoovee us lii naa aakhee / 34. saadhk aapnnii aatmaa nuuN paap krmaaN tooN httaavee / agiaanii hmees'aaN staa rhiNdaa hai pr giaanii purs' hmees'aaN jaagdaa hai / 36. iNjh smjhoo ki agiaan tee mooh hii sNsaar vic ahit atee duHkh paidaa krn vaalee hn / - acaaraaNg 37. agiaanii jiiv raag dvees' vs bhut paap krmaaN daa sNgrhi krdaa hai| - suutr 38. giaanii saadhk nuuN aapnnii saadhnaa vic thoorrii jihii vii annghilii vrtnnii nhiiN caahiidii / - acaaraaNg 39. annghilii rhit (aprdii) cheetii muktii haasl kr laiNdaa hai / - utraa... 40. annghilii prmaadii) aatmaa nuuN hr thaaN tooN ddr lgdaa hai / pr aprmaadii annghilii rhit) nuuN ddr nhiiN lgdaa / - acaaraaNg 41. siaannaa mnukh uh hii hai joo annghilii prmaad) nhiiN krdaa / - suutr... 42. ichaavaaN dii thi tk phuNcnnaa bhut aukhaa hai / 43. is look vic joo kris'naa rhit hai us lii kujh vii aukhaa nhiiN / - utraadhiain 44. joo aapnniiaaN iHchaavaaN tee kaabuu nhiiN kr skdaa, uh saadhnaa (dhrm paalnnaa) kiveeN kr skdaa hai / - ds'vaikaalik ' 45. lgaav dii bbaavnaa khtrnaak hai / - utraadhiain 46. mHnukh raahiiN kiitaa cNgaa krm hmees'aa sphl huNdaa hai / utraa... jnm mrn dee svruup nuuN smjh kee caaritr (bbgtii bbaavnaa) vic drit rhoo / 47. bbgvaan mhaaviir 139 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48. paap krm saadhuu naa aap kree naa kisee tooN krvaaee / 49. aapnnii s'ktii nuuN kdii chpaannaa nhiiN caahiidaa | - acaaraaNg 50. joo smaaN vrtmaan vic claa rihaa hai uh hii mhHtvpuurn hai saadhuu is smeeN nuuN sphl bnnaavee / - suutr 51. jiivn tee ruup asmaanii bijlii dii trhaaN cNcl hn / - suutr... 52. smeeN smeeN anusaar kNm krnaa caahiidaa hai / 53. umr tee joobn biit rihaa hai / -- acaaraaNg 54. seevaa krn naal jiiv nuuN tiirthNkr gootr dii praaptii krdaa hai / - utraa... 55. svaadhiaaee raahiiN jiiv giaan vrniiaaN (agiaantaa daa kaarnn krm daa khaatmaa krdaa hai ! 56. jiNdgii paannii vic bulbulee dii trhaaN atee ghaah tee pii sveer smeeN ais dee kNnn dii trhaaN hai / 57. sriir nuuN chHdd deevoo pr dhrm naa chddoo / - ds'vaikaalik 58. mmtaa daa bNdhn mhaan ddr daa kaarnn hai / 59. dhn, anaaj aadi vstaaN prtii mooh kaarnn mHnukh dukhii huNdaa hai / 60. jindeev (tiirthNkr arihNt) dii aagiaa hii dhrm hai * | - acaaraaNg 61. jiNdgii ik pl vii vHdh nhiiN skdii / - acaaraaNg * 62. sHc tee sthir hoo kee ddttee rhoo // 63. hai gootm ! thoorree smeeN lii vii annghilii naa kroo / 64. budhiimaan aapnnee kNm vic dilcspii rkhee / - suutr.... | 65. jhuutthee annghilii daa tiaag kroo / 140 bbgvaan