________________
मुंडी अथवा जटिल तापसांचा आणि मांत्रिक, गारुडी इ.चा, संपर्क कटाक्षाने
टाळावा. '
याबाबत निशीथसूत्रातील एका विशिष्ट नियमाचे स्मरण होते. तो नियम
असा
-
अर्थशास्त्राच्या गवाक्षातून
जे भिक्खू रायपिंडं गेण्हइ गेण्हंतं वा साइज्जइ परिहारट्ठाणं अणुग्घाइयं । ( निशीथ उद्देश ९, पृ. १८१, ब्यावर )
तं सेवमाणे आवज्जइ चाउम्मासियं
अंत:पुराबाबतची चाणक्याची कडक नियमावली लक्षात घेऊन, जैन आचार्यांनी असाच सामान्य नियम शोधून काढला की, 'इतर निमित्ताने तर राहूच द्या पण भिक्षा मागण्यासाठी सुद्धा राजवाड्याच्या आसपास जाऊ नये. '
ब्राह्मण
अर्थशास्त्राच्या १५ व्या अध्यायात कौटिल्य म्हणतो, —श्रोत्रिय वगळता दुसरी कोणतीही व्यक्ती, वार्षिक श्राद्धाच्या प्रसंगी भोजनास योग्य नसते.' या करणा बहुधा निशीथसूत्रात साधूंसाठी, सर्व प्रकारच्या अग्रपिंडाचा त्याग करावयास सांगितला आहे. (निशीथ, उद्देश २, सूत्र ३२) टीकाकारांनी अग्रपिंड शब्दाचा अर्थ स्पष्ट करताना श्राद्ध भोजन, यज्ञक्रियाभोजन, देवताप्रीत्यर्थ नैवेद्य इ. अनेक गोष्टींचा समावेश केला आहे. जैन तत्त्वज्ञानाच्या आणि आचाराच्या दोन्ही दृष्टींनी, अशा प्रकारचे भोजन साधु-साध्वींना केव्हाही कल्पत नाही.
(१०) अब्रुनुकसानी करणे आणि शिव्याशाप देणे, या अपराधांचा विचार अर्थशास्त्राच्या ७५ व्या अध्यायात केला आहे. दोषी गुन्हेगारास कारावासाची अथवा जबर
२६९
