________________ कथाबाह्य संदर्भ आहे. हरिषेणाने हा प्रसंग उद्धृत केलेला नाही. (3) चाणक्याचे श्रावकत्व विशेष शब्दात अधोरेखित केलेले दिसते जसेगह्न चाणक्योऽपि श्रावकोऽभूत्सर्वविद्याब्धिपारगः / श्रमणोपासकत्वेन स सन्तोषधनः सदा / / (सर्ग 8 श्लोक 200-210) हरिषेणाने चाणक्याचे श्रावकत्व दाखविलेले नाही. त्याने मुनिदीक्षा घेतली आणि '500 जैनमुनींचे त्याने नेतृत्व केले' असे चित्रित केले आहे. (4) आवश्यकचूर्णी आणि परिशिष्टपर्वात चाणक्याच्या पत्नीचे नाव दिलेले नाही. तिचा माहेरी झालेला अपमान आणि गरिबी दूर करण्यासाठी चाणक्याचे पाटलिपुत्रास नंदाकडे गमन - हा वृत्तांत प्राय: सर्व श्वेतांबर कथांमध्ये समान आहे.हरिषेणाने चाणक्याच्या पत्नीचे नाव 'यशोमती' असल्याचे म्हटले आहे. परंतु पत्नीचा अपमान इत्यादि कथा रंगविलेली नाही. शीलांकाने या प्रसंगावर टिप्पणी करताना म्हटले आहे की, यातून चाणक्याचा पत्नीवरील अनुराग आणि नंदाविषयीचा द्वेष दिसतो. (5) नंदाच्या भोजनशाळेतील अपमानाचा वृत्तांत कार्तिकी पौर्णिमेला घडला, असे आवश्यकचूर्णी म्हणते. हरिषेणही हीच तिथी मान्य करतो. हेमचंद्राने मात्र या तिथीकडे दुर्लक्ष केले आहे. चाणक्याला अग्रासन सोडण्याची सूचना अंतिमत: नंदाची एक दासी देते, याबाबत सर्वांचे एकमत आहे. घटनाक्रम मात्र थोडा वेगळा आहे. 175
