Page Text
________________
४८२
प्रज्ञापनासूत्रे असंख्येयाभिरुत्सर्पिण्यवसर्पिणीभिः कालत.-कालापेक्षया अपहियते इति पूर्वेणान्वयः, 'खेत्तओ अंगुलपयरस्स आवलियाए य असंखेज्जाभागपलिभागेणं' क्षेत्रत:-क्षेत्रपेक्षया अङ्गुलप्रतरस्य-अङ्गुलमात्रस्य एकप्रादेशिकश्रेणिरूपस्य असंख्येभागप्रतिभागप्रमाणेन खण्डेन अपहियते इति पूर्वेण सम्बन्धः, इदं क्षेत्रविषयं परिमाणं बोध्यम्, कालविपयं परिमाणन्तु-आवलिकायाश्च असंख्येयभागप्रतिभागेन असंख्येयतमप्रतिभागेन अपहियते इत्यर्थः, तथा चैकन द्वीन्द्रियेणाङ्गुलासंख्येयभागप्रमाणं प्रतरखण्डमावलिकाया असंख्येयतमेन भागेनापहियते, द्वितीयेनापि द्वीन्द्रियेण तावत्प्रमाणमखण्डं तावता कालेनैवापहियते इत्येवं रीत्या अपहियमाणं प्रतरं सर्वं वीन्द्रियैरसंख्येयाभिरुत्सर्पिण्यवसर्पिणीभिः सकलमेवापहियते इति भावः, 'तत्थ णं जे ते मुक्केल्लगा ते जहा ओहिया ओरालियमुक्केल्लगा' तत्र खलुवद्धमुक्तौदारिकशरीरेषु मध्ये, यानि तावद् मुक्तानि द्वीन्द्रियाणामौदारिकशरीराणि सन्ति तानि यथा औधिकानि समुच्चये प्रतिपादितानि औदारिकाणि मुक्तानि तथैव प्रतिपत्तव्यानि,
द्वीन्द्रियों के औदारिक बद्ध शरीरों के प्रतर का अपहार होता है । काल से होने वाला अपहार कहते हैं-काल की अपेक्षा असंख्यात उत्सर्पिणी अवसर्पिणी कालों से अपहार होता है । क्षेत्र की अपेक्षा एक प्रादेशिक श्रेणीरूप अंगुलमात्र प्रतर के असंख्येय भाग प्रतिभाग प्रमाण खंड से अपहार होता है। यह क्षेत्र विषयक प्रमाण जानना चाहिए, काल विषयक परिमाण यह कि आवलिका- के असंख्यातवें भाग से अपहरण होता है। इस प्रकार एक हीन्द्रिय के अंगुल के असंख्याता भाग प्रमाण प्रतर खण्ड आवलिका के असंख्यातवें भाग ले अपहृत होता है। दूसरे द्वीन्द्रिय के द्वारा उतने ही प्रमाण वाला खंड उतने ही काल में अपहृत होता है । इस प्रकार से अपहृत किया जाने वाला प्रतर सय हीन्द्रियों द्वारा असंख्यात उत्सर्पिणी अवसर्पिणी कालों में अपहृत होता है। बद्ध और मुक्त औदारिक शरीरों में से जो द्वीन्द्रियों के मुक्त औदारिक
દ્વાદ્રિના ત્રીદારિક બદ્ધ શરીરથી પ્રતરને આહાર થાય છે કાળથી થનારાં અપહારને કહે છે-કાળની અપેક્ષાએ અસ ખ્યાત ઉત્સરિણી-અવસર્પિણી કાળથી અપ હાર થાય છે. ક્ષેત્રની અપેક્ષાએ એક પ્રાદેશિક શ્રેણીરૂપ આંગળમાત્ર પ્રતરના અસંખ્ય ભાગ પ્રતિભાગ પ્રમાણ ખંડથી અપહરણ થાય છે. આ ક્ષેત્ર વિષયક પરિમાણ જાણવું જોઈએ. કાળ વિષયક પરિમાણ એકે આવલિકાના અસંખ્યાતમાં ભાગથી અપહરણ થાય છે. એ રીતે દીથિના દ્વારા અગુલના અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણ ખતર ખડ આવલિકાના અસંખ્યાતમાં ભાગથી અપહૃત થાય છે. બીજા કીન્દ્રિયના દ્વારા એટલા જ પ્રમાણવાળે ખંડ તેટલા જે વખતમાં અપહૃત થાય છે. એ પ્રકારે અપહત કરાતા પ્રતર બધા ઢીદ્રિ દ્વારા અસંખ્યાત ઉત્સપિણી–અવસર્પિણી કાળમાં અપહૃત થાય છે
બદ્ધ અને મુક્ત ઔદારિક શરીરમાંથી જે દ્વીન્દ્રિયના મુક્ત ઔદારિક શરીર છે, તેમની પ્રરૂપણા સમુચય મુક્ત ઔદ્યારિક શરીરોના સમાન સમજવી જોઈએ. દ્વીન્દ્રિય
| SR No. | 009340 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 881 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 64 MB |