Page Text
________________
प्रमैयद्योतिका टीका प्रति०२
स्त्रीणां भवस्थितिमाननिरूपणम् ३८७ उत्कर्षेण देशोना पूर्वकोटिः पूर्वापर विदेहकर्ममिकमनुष्यस्त्रीणां क्षेत्रधर्मचरणाश्रयणेन जघन्योत्कर्षाभ्यामन्तर्मुहूर्तपूर्वकोटि-देशोनपूर्वकोटिप्रमाणा स्थितिर्भवतीति भावः । विशेषचिन्ताचेत्थम्-भरतरवतेषु त्रीणि पत्योपमानि सुषममुषमायाम् , पूर्वविदेहेषु क्षेत्रतः पूर्वकोटिः, वन तथा क्षेत्रस्वाभाव्यात्तत ऊर्ध्वमायुषोऽसंभवात् इति।। कर्मभूमिकमनुष्यत्रीणां स्थिति निरूप्य अकर्मभूमिकमनुष्यत्रीणां स्थिति निरूपयितुं प्रश्नयन्नाह-'अकम्मभूमिग' इत्यादि, 'अफम्मभूमिगमणुस्सिस्थीण भंते' अकर्मभूमिकमनुष्यस्त्रीणां भदन्त । 'केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता' कियन्तं कालं स्थितिः प्रज्ञप्ता-कथितेति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम 'जम्मणं देसूणा पुन्चकोडी" धर्म धारण करने की अपेक्षा लेकर इनकी जघन्य स्थिति एक अन्तर्मुहर्त्तकी है और उत्कृष्ट स्थिति कुछ कम एक पूर्वकोटि की है भरतक्षेत्र और ऐरवत क्षेत्र की कर्म भूमिज मनुष्य स्त्रियोकी भवस्थिति सुषमसुषमा नामके प्रथम आरे में क्षेत्र की अपेक्षा से उत्कृष्ट रूप में तीन पल्योपम की होती है पूर्व विदेह में क्षेत्र की अपेक्षा से एक पूर्वकोटि की होती है क्योंकि भरत ऐखत और पूर्वविदेह के क्षेत्र का तथाविध स्वभाव के कारण भरत ऐरवत के सुषमसुषमा काल में तीन पल्योपम से अधिक तथा पूर्व विदेह में क्षेत्र की अपेक्षा पूर्व कोटि से अधिक आयुका संभव नहीं है ____ कर्मभूमिक स्त्रियों की स्थिति का निरूपण करके अब अकर्मभूमिक स्त्रियों की स्थिति का निरूपण करते हैं__इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है-"अकम्मभूमिगमणुस्सित्थीणं भते केवइयं कालं ठिई पण्णत्ता" हे भदन्त ! अकर्मभूमिक मनुष्य स्त्रियों की स्थिति कितने ધર્માચરણ કરવાની અપેક્ષાથી તેમની જઘન્ય સ્થિતિ એક અંતમુંહતની છે. અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ કંઈક ઓછી એક પૂર્વકેટિની છે ભરતક્ષેત્ર અને અરવત ક્ષેત્રની કર્મભૂમિ જ મનુષ્યસ્ત્રિની ભાવસ્થિતિ સુષમ સુષમા નામના પહેલા આરામાં ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી ઉત્કૃષ્ટ રૂપથી ત્રણ પલ્યોપમની થાય છે. પૂર્વ વિદેહમાં ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી એક પૂર્વકેટિની હોય છે કેમકેભરત, ઐરાવત અને પૂર્વ વિદેહના ક્ષેત્રને તથાવિધ સ્વભાવના કારણે ભારત અને ઐરાવતના સુષમ સુષમકાળમાં ત્રણ પાપમાંથી વધારે તથા પૂર્વ વિદેહમાં ક્ષેત્રની અપેક્ષાએ પૂર્વકેટિથી વધારે આયુને સંભવ નથી
કર્મભૂમિક યિની સ્થિતિનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂરકાર અકર્મભૂમિ યેિની સ્થિતિનું નિરૂષણ કરે છે
___ मामा गीतम. स्वामी प्रभुने मेj ५७यु छ है-"अकम्मभूमिगमणुस्सित्थीणं भंते ! केवइयं कालं ठिई पपणता” 8 सावन मभूमि मनुष्य सियोनी स्थिति કેટલા કાળની કહેવામાં આવી છે ?” આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ ગૌતમ સ્વામીને કહે છે કે
| SR No. | 009335 |
| Book Title | Jivajivabhigamsutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 45 MB |