Page Text
________________
भगवतीस्त्रे त्मकर्मणा स्वात्मसमवेत कर्मणा उत्पद्यन्ते अथवा परकर्मणा परसमवेतकर्मणा समुत्पद्यन्ते ? इति मनः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'आयकम्मुणा उववज्जति नो परकराणा उचवज्जति' भवाद्भवान्तरं गच्छन्तो जीवा यात्मकर्मणा स्त्रसंपादितकर्मद्वारैत्र समुत्पद्यन्ते न तु परकर्मणा परसम वेतकर्मसहकारेण उत्पद्यते स्वसमवेतक्रमण एव उत्पादकत्वात् अन्यथा अन्य. दीमकर्मणा अन्योऽपि जायेति इति जगद्वैचित्यव्यवस्थेव व्याहृता स्यात् न तु इष्टैव सा अनुभवागमविरोधादिति । 'ते णं भंते ! जीवा किं आयप्पओगे क्या अपनी अल्मा में ललवेत हुए कर्म से-अपने साथ लगे हुए कर्म से -परभक्ष में उत्पन्न होते है अथवा घर में लगे हुए कर्म से उत्पन्न होते हैं ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयना! आयकम्मुणा उववज्जति, लो परकम्मुगा उचषज्नंति' हे गौतम ! जीव परभव में जो उत्पन्न होतेवे अपने आत्मकर्म से ही वहां उत्पन्न होते हैं-पर के साथ लगे हुए कर्म से वे वहां उत्पन्न नहीं होते हैं। तात्पर्य यही है कि जीव परचम में अपने द्वारा किये गये कर्म के उदय से ही उत्पन्न होते हैं। पर के द्वारा किये गये कर्म की सहायता से-उद्य से नहीं । यदि ऐसा होने लगे तो फिर यह जो जगत् की विचित्रता है उसका लोप ही हो जायणा । क्यों कि हर एक कोई हर एक के कर्म की सहायता से उत्पन्न हो जायगा, परन्तु ऐसा तो होता नहीं है, इसलिये अपने कर्म की सहायता ले ही जीव परभक्ष में उत्पन्न होना है। यही यात अनुभव પિતાના આત્મામાં ઉત્પન્ન થયેલા કર્મથી–અર્થાત પિતાની સાથે લાગેલા કથી પરભવમાં ઉત્પન્ન થાય છે? અથવા બીજાઓમાં લાગેલા કર્મથી Gurन थाय छ १ मा प्रश्न उत्तरमा प्रभुश्री ४ छ है-'गोयमा! आय मम्मणां उववज्जति नो परकम्मुणा उववज्जति' के गौतम ! ५२२ ઉત્પન્ન થાય છે. તે આત્મમંથી જ ત્યાં ઉત્પન્ન થાય છે.–પરની સાથે લાગેલા કર્મથી તેઓ ત્યાં ઉત્પન્ન થતા નથી. આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કેજીવ પરભવમાં પોતે કરેલા કર્મોના ઉદયથી જ ઉત્પન્ન થાય છે. બીજાએ રેલા કર્મોની સહાયતાથી–ઉદયથી ઉત્પન્ન થતા નથી. જે બીજાની, સહાયતાથી ઉત્પન્ન થવા લાગે તે પછી જે આ જગતની વિચિત્રતા છે, તેને હે જ થઈ જાય કેમકે દરેક કોઈના પણ કમની સહાયતાથી ઉત્પન્ન થઈ છે પરંતુ તેમ થયાનું જોવામાં આવતું નથી. તેથી કર્મની સહાયતાથી જ જીવ પરભવમાં ઉત્પન્ન થાય છે, એજ વાત અનુભવવામાં આવે છે. અને આગમ પણ એજ કહે છે.
| SR No. | 009326 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 708 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |