Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.. सू०४ भावतो जीवानां कृतयुग्मादित्वनि० ७८१ बहुवचनमाश्रित्याह-जीवा णं भंते ! 'कालवनपज्जवेहिं पुच्छा ?' जीवाः खलु भदन्त ! काल पर्णपर्यायैः पृच्छा ? हे भदन्त ! कालादिवर्णानां पर्यायाः किं कृत. युग्मरूपाः योजरूपाः द्वापरयुग्मरूपाः कल्योजरूपा वा भवन्तीति प्रश्न: ? भगवानाह-गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम ! 'जीवरएसे पडुच्च ओघादेसेण वि विहाणादेसेण वि नो कडजुम्मा जाब नो कलिओगा' जीवप्रदेशान् प्रतीत्य-जीव प्रदेशाश्रयणेनेत्यर्थः, ओघादेशेन सामान्यत, इत्यर्थः, विधानादेशेन-भिन्न-भिन्नप्रकारेण एकैकम इत्यर्थः । कालादिवर्णपर्यायाः नो कृतयुग्मरूपाः न वा-त्र्योजादित आरभ्य कल्योजान्तरूपा वा भवन्ति, जीवप्रदेगानां स्वभावतोऽमृतत्वेन तदा. श्रयणेन वर्णपर्यायाणामेवाऽभावादिति । 'सरीरपएसे पडुच्च-ओघादेसेण सियः फडजुम्मा जाब-सिय कलिओगा' शरीरमदेशान् पतीत्प-शरीरमदेशाश्रयणेनेत्यर्थः से ऐसा पूछते है 'जीवा णं भंते ! कालजन्नपजवेहि पुच्छा' हे भदन्त ! समस्त जीवों की कालवर्ण पर्याय क्या कृतयुग्मरूप हैं ? अथवा योजरूप है ? अथवा द्वापर युग्मरूप है ? अथवा कल्योजरूप हैं ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा! हे गौतम ! 'जीवपएसे पडुच्च ओघादेसेण वि विहाणादेसेण वि नो कडजुम्मा जाव नो कलिभोगा' जीवप्रदेशों को
आश्रित करके सामान्य से भी और विशेष से भी कृतयुग्मरूप यावत कल्पोजरूप नहीं है । तात्पर्य यही है कि जीव प्रदेशों में कालादिवर्ण पर्यायों का अभाव है-क्योंकि जीवो के प्रदेश अमूर्त है । अतः वे न कृत युग्मरूप है, न योजरूप है, न द्वापरयुग्मरूप है और न कल्पोजरूप हैं। 'सरीरपएसे पडुच्च ओघादेसेण सिय कडजुम्मा जाव सिय कलिओगा'
હવે બહુવચનને આશ્રય કરીને શ્રીગૌતમસ્વામી પ્રભુશ્રીને એવું પૂછે છે ४-'जीव। णं भंते ! कालवन्नपज्जवेहि पुच्छा' 8 मावन् सघा वाना કાળા વિગેરે વર્ણના પર્યાય શું કૃતયુગ્મ રૂપ છે? અથવા જ રૂપ છે ? અથવા દ્વાપરયુગ્મ રૂપ છે? અથવા કલ્યાજ રૂપ છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં असली है-'गोयमा !' गौतम ! 'जीवपएसे पडुच्च ओघादेसेण वि विहा णादेसेण वि नो कडजुम्मा जाव नो कलि ओगा' प्रशान। माय शन સામાન્યથી અને વિશેષપણાથી પણ કૃતયુગ્મ રૂપ યાવત્ કાજ રૂપ નથી, કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે-જીવ પ્રદેશોમાં કૃષ્ણ વિગેરે વણને અભાવ છે, કેમકે જેના પ્રદેશ અમૂર્ત છે તેથી તે કૃતયુગ્મ રૂપ નથી જ રૂપ या नथी द्वापरयुग्म ३५ ५५५ नथी भने दया३५ पाय नथा 'सरीर पएसे पडुच्च ओबादेसेण सिय कडजुम्मा जाव सिय कलि ओगा' शरीर प्रशानी
| SR No. | 009325 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 15 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 59 MB |