Page Text
________________
ઢ
भगवतीसूत्रे
तेच स्वकृतकर्मवलादेव कार्यम्, यथा भुञ्जान एवं तृप्तो भवति न तु अन्यो भुङ्क्ते वृप्तिथान्यस्येत्यतः स्वकीयकर्मण एव प्रयोजकत्वं न तु परकृतकर्मणः प्रयोजकत्वमिति । ' एवं जाव वैमाणिया' एवं यावद्वैमानिकाः, एवं नारकय देव एकेन्द्रियादारभ्य वैमानिकपर्यन्तं त्रयोविंशतिदण्डकस्था जीवाः स्वकृतकर्मणैव उद्यन्ते वचगतो स्वकृतकर्मणैव च विपद्यन्ते व्यव ते च तचद्गतिभ्यः, न तु परकृतकर्मणा तत्तद्गतौ उत्पद्यन्ते विपद्यन्ते च्यवन्ते चेति भावः ।
"
"
'मैं नारक की पर्याय से होती मानी जावे तो जगत् की विचित्रतां की जो व्यवस्था दिखलाई पडती है वह लुप्त हो जावेगी परन्तु ऐसा देखा नहीं जाता है देखा तो ऐसा जाता है कि अपने द्वारा कृतकर्म के बल से ही कार्य होता है जैसे जो खाने का कर्म करता है-खाता है वही तृप्त होता है - तृतिरूप कार्य से ही प्राप्त होता है ऐसा तो होता नहीं है 'कि खाने का काम करे दूसरा और तृप्ति हो दूसरे को इसलिये ऐसा ही मानना चाहिये कि नरकावास में नारकपर्याय की उत्पत्ति में प्रयोजंक जीव का अपना ही निज कर्म है परकृतकर्म प्रयोजक नहीं है ' एवं 'जाव वेद्याणिया' नारक के जैसे एकेन्द्रिय से लेकर वैमानिक पर्यन्त के २३ दण्डकस्थ जीव-अपने २ कर्म से ही उन २ गतियों में उत्पन्न होते हैं और अपने २ कर्म से ही उन २ गतियों से मरते हैं, च्युत होते हैं, परं के द्वारा किये गये कर्म से वे न उन २ गतियों में उत्पन्न होते हैं, और
કૃતકના બળથી નરકાવાસમાં જીવની ઉત્પત્તિ નારકની પર્યાયથી થવાતુ માનવામાં આવે તે જગત્ની વિચિત્રતાની જે વ્યષસ્થા દેખાય છે, તેના લાપ થઇ જશે, પરંતુ એવુ' દેખવામાં આવતું નથી. દેખવામાં તેા એવુ જ આવે છે કે-પાતે જ કરેલા કના બળથી જ કાય થાય છે—જેમકે જે ખાવાનું કાર્ય કરે છે, અર્થાત્ ખાય છે, તેજ તૃપ્ત થાય છે. તૃપ્તિરૂપ કાÖથી જ તૃપ્તિ મળે છે, એવું તા થતુ નથી કે ખાવાનું કાય કાઈ ખીન્ને કરે અને તૃપ્તિ કાઈ ખીજાને જ મળે તેથી એમ જ માનવુ પડશે કે નરકાવાસમાં નારકપર્યાયની ઉત્પત્તિમાં કારણ જીવતુ' પેાતાનુ ક જ છે. પરકૃતક કારણુ ३५ होतु' नथी 'एव' जाव वेमाणिया' नारउनी प्रेम केन्द्रिय कुवोथी सर्धने વૈમાનિક સુધીના ૨૩ ત્રેવીસ દડકમાં રહેલા જીવા પાતપાતાના ક્રથી જ તે તે ગતિયામાં ઉત્પન્ન થાય છે. અને પાતપેાતાના કમથી જ તે તે ગતિચૈાથી મરે છે, શ્રુત થાય છે, ખીજાએ કરેલા ક્રમથી તેઓ તે તે ગતિયામાં ઉત્પન્ન થતા નથી, તેમજ તે તે ગતિચેાથી મરતા પણ નથી. અર્થાત્ શ્રુત
| SR No. | 009324 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 14 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 683 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 42 MB |