________________
भगवतीर्थ कपायद्वारे-'सकसाई जाव लोमकसाई सघटाणेमु जहा आहारओ' सकपायी यावल्लोभापायी सर्वस्थानेषु यथा आहारका, कपायेन सह वर्तते इति सकपाय:-क्रोधादिकपायवान् तथा यावत् कोधकपायी मानापायी माया. कपायी लोभापायी जीवादिस्थानेषु सर्वेषपि स्थाच्चरमः स्यादचरमः, तत्र यो मोक्ष यास्यति स सकपायत्वेन चरमो ज्ञातव्यः, यो मोक्ष न माप्स्यति स सकपायित्वेन अचरमः, नारकादिस्तु यः सकपायित्वं नारकाग्रुपेतं न पुनः मापयति स नारकादिः सकपायित्वेन चरमः तद्भिन्नोऽचरमः । 'अब साई जीपदे सिद्धे रम ही होते हैं क्योंदि सिद्ध अवस्था निश्य ही होती है। अतः उसमें वरमता नहीं होती है। ___ कषायद्वार में--'सकसाई जाव लोभ साई सट्टा सुहा आहारओ' सकषायी यावत् लोभर पायी स्वरथानों में आगरक के जैसा हैं-क्रोधादि कषायवाले जीव का नाम सकपाय है । बोधक.पायवाला, मानकषायवाला, मायाक.पायवाला एवं लोक.पायवाला जीव जीवादिस्थानों में सबमें कदाचित् चरम होता है, और कदाचित चरमोता है। जो कषाधी जीव मोक्ष जावेगा वह सकपाशी अवस्था की अपेक्षा चरम और जो मोक्ष नहीं जावेगा वह सकपाधि-अवश्था की अपेक्षा अचरम है। जो नारकादिनरकादियुक्त कपायि अवस्था को पुनः प्राप्त नहीं करेगा वह नारकादि सकपायिरूप से चरम है और इससे भिन्न जो नारकादि है-अर्थात् कषाययुक्त नारकादि अवस्था को पुनः प्राप्त થત નો સંયતાસંયત સિદ્ધ છે. અને તે અચરમ જ હોય છે. કેમકે સિદ્ધ અવસ્થા નિત્ય જ હોય છે. જેથી તેમાં ચરમતા હોતી નથી.
पायाभ-ससाई जाव लोभकमाई सबढाणेसु जहा आहारओ' सपायी થાવત્ લભકષાયી બધાથામાં આહારક પ્રમાણે છે. ક્રોધ વિગેરે કષાયવાળા જીવનું નામ સકષાય છે. ક્રોધકષાયવાળા, મનકષાયવાળા, માયાકષાયવાળા અને લેભકષાયવાળા જીવ બધા વસ્થાનમાં કદાચિત્ ચરમ હોય છે. અને કદાચિત અચરમ હોય છે. જે કષાયજીવ મેક્ષ જવાના હોય તે સકષાયી અવસ્થાની અપેક્ષાએ ચરમ છે. અને મોક્ષ જગાના ન હોય તે અપેક્ષા એ સકષાયી અચરમ છે. જે નારક વિગેરે નરક વિગેરે વાળી કષાયિઅવરથા ફરીને પ્રાપ્ત કરવા વાળા ન હોય તે નારક વિગેરે સકષાયિરૂપથી ચરમ છે. અને
તેનાથી જુદા પ્રકારના જે નારકાદિ છે. અર્થાત કષાયવાળી ___ना विगरे अवस्थान रीथी प्राप्त ५२ना२ सयम छे. 'अकसाई
