Page Text
________________
भगवतीसत्रे 'कण्हलेस्सा जाव सुकलेस्सा एवंचेव' कृष्णलेश्या यावत् शुक्ललेश्या एवमेव सलेश्य सूत्रवदेव कृष्णलेश्या यात्रत् शुक्ललेश्यान्तानां व्याख्यानं कर्तव्यम्, अत्र यावत्पदेन aroutaarपोतिकतेजोलेश्यानां संग्रहो भवति हे गौतम ! कृष्णलेश्यो जीवः कृष्णलेश्यभावेन न प्रथमः किन्तु अमथम एव एवं यावत् शुक्ललेश्यो जीवः शुक्लेश्यभावेन न प्रथमो ऽपितु अप्रथम एव अनादिसंसारेऽनन्तशो लेश्यानी प्राप्तत्वादिति । 'नवरं जस्स जा लेस्सा अस्ति' नवरं यस्य या लेश्या अस्ति, सलेश्यभावेन सलेश्यो जीवो न प्रथमः अपितु अप्रथम एव किन्तु तत्र यस्य नारकादे जीवस्य या लेश्या कृष्णनीलादिर्भवेत् तां लेश्यागादायैव सलेश्यः तस्मिन् ही है, प्रथमता नहीं है ऐला जानाना चाहिये । 'कण्हलेस्ला जाव सुक्क'लेस्सा एवं चेव' सलेश्य सूत्र के जैसा ही कृष्णलेश्या से लेकर शुक्ललेश्या तक के जीवों में सलेइयभाव का व्याख्यान कर लेना चाहिये । यहां याद से 'नील, पीत, कापोतिक और तेजोलेश्या' इनका ग्रहण हुआ है। इसप्रकार हे गौतम! कृष्णलेवावाला जीव कृष्णलेल्या भाव की अपेक्षा से प्रथम नहीं हैं किन्तु अप्रथम ही है। इसी प्रकार से यावत् शुक्ललेइयभाव की अपेक्षा से प्रथम नहीं है । किन्तु अप्रथम ही है । क्योंकि जीवने अनन्तवार इस अनादि संसार में प्रत्येकलेल्यायों को ग्रहण किया है । 'नवरं जस्स जा लेस्सा अस्थि' इसका तात्पर्य ऐसा है कि सलेश्यभाव से सलेइयजीव प्रथम नहीं है किन्तु अप्रथम है ऐसा जो सामान्य कथन किया है उसमें विशेषरूप से कथन के लिये ऐसा कहना चाहिये कि जिस नारकादिक जीव के जो कृष्णनील आदि लेश्या होती सभ' "कण्हलेस्सा जाव सुफलेस्सा एवं चेव" सतेश्य सूत्रनी भाड કૃષ્ણુલેશાવાળા જીવાથી આરભીને શુકલ વૈશ્યાવાળા જીવા સુધીમાં પણ સલેશ્ય ભાવનું કથન કરી લેવું. અહીં યાવપદથી નીલ, પીત, કાપેાતિક અને તેજોલેશ્યાઓનું ગ્રહણ થયું છે. એ રીતે કે ગૌતમ કૃષ્ણુ લેશ્યાવાળા જીવ કૃષ્ણુવેશ્યાવાળા જીવ શુકલલેશ્યાભાવની અપેક્ષાથી પ્રથમ નથી પરંતુ અપ્રથમ જ છે. કેમ કે જીવે અનતાર આ અનાદિ સસારમાં પ્રત્યેક बेश्यामाने ग्रहण ४ छे. "नवरं जस्स जा लेस्सा अत्थि" मा थनतुं તાત્પય એવુ' છે કે-સલેશ્ય જીવ પ્રથમ નથી પણુ અપ્રથમ છે. એ પ્રમાણે જે સામાન્ય રીતે કહ્યું છે તેમાં વિશેષરૂપે કહેવા આ પ્રમાણે કહેવુ જોઈએ કે જે નારકાદિ જીવને જે કૃષ્ણ, નીલ, વિગેરે લેસ્યા હાય છે. તે લેસ્યાને
1
| SR No. | 009322 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 714 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 45 MB |