SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 493
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेयंन्द्रिका टीका श०१७ उ०४ सू०२ आत्मकृतादिदुःखकारणनिरूपणम् ४७५ परकृतं दुःखं वेदयन्ति 'नो तदुभयकडं दुक्खं वेति' नो तदुभयकृत दुःख वेदयन्ति, 'एवं जाव वेमाणियाणं' एवं यावद् वैमानिकानाम् यथा सामान्यजीवाः आत्मकृतमेव दुःखं वेदयन्ति न तु परकृतं दुःखं वेदयन्ति न वा तदुभयकृतं दुःखं वेदयन्ति तथैव नारकादाराभ्य यावद् वैमिानिकाः अपि आत्मकृतमेव दुःख वेदयन्ति नो परकृतं दुःखं वेदयन्ति नो वा तदुभयकृतं दुःखं वेदयन्ति । 'जीवाणं भंते !' जीवानां भदन्त ! 'अत्तकडा वेयणा' आत्मकृता वेदना भवति किम् अत्र वेदनाशब्द: सुखदुःखोभयपरकः अथवा सुखदुःखोमयजनककर्मपरका अंत: पूर्वापेक्षया वैलक्षण्यं भवतीति, 'परकडा वेयणा' परकृता वेदना 'पुच्छो' पृच्छा यकडं दुक्खं वेऍति' न तदुभयकृत दुःख का वेदन करते हैं। 'एवं जाव वेमाणियाणं जिस प्रकार से जीव आत्मकत ही दाख का वेदन करते हैं उसी प्रकार से नारक से लेकर वैमानिक तक के जीव भी आत्मकृत ही दुःख का वेदन करते हैं परकृन या उभयकृत दुःखका वेदन नहीं करते हैं।। ____ अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'जीवाणं भंते ! किं अत्तकडा वेयणा' हे भदन्त ! जीवों को क्या आत्मकृत वेदना होती है ? यहीं वेदना शब्द सुखदुःख दोनों का कहनेवाला है अथवा सुख दुःख इन दोनों को जनक जो कर्म है उसका कहनेवाला है। इससे पूर्व की अपेक्षा से. इसमें अन्तर आ जाता है । 'परकडा वेयणा पुच्छा०' यो परकृत वेदना होती हैं या तदुभयकल वेदना होती है ? उत्तर में प्रभु भाभत मनुं वन ४२ 2, "नो परकडं दुक्खं वेए ति" ५२त मनु वहन ४२ता नथी. मने 'नो तदुभयकडं दुक्खं वेएंति' तमयत मनु वेहन पर्थ ४२ता नथी. "एवं जाव वेमाणियाणं" रेश १ मामत हुनु । વેદન કરે છે, એજ રીતે નારક જીવથી લઈને વૈમાનિક સુધીના જી પણ આત્મકૃત દુખનું જ વેદન કરે છે. પરકૃત અથવા તદુભયકૃત દુઃખનું વેદન ४२॥ नथी. वे गौतम स्वामी प्रभुने मे पूछे छे 2-"जीवाणं भंते ! अत्तकडी वेयणा" भगवन् वानमात्मतना थाय छ ? महिना शvg સુખ અને દુખ એ બંનેને વાચક છે. અર્થાત્ સુખ દુખ એ બંનેનું જનક જે કર્મ છે તેને વાચક છે. આ રીતે પૂર્વની અપેક્ષાએ આમાં અંતર આવી જાય છે–પરકૃત વેદના થાય છે કે સ્વ-પર તદુભયકૃત વેદના થાય छ ? ना उत्तरमा प्रभु ४९ छ है-"गोग्रमा" है गौतम ! “अत्तकडा वेयणा" છાને જે વેદનાને અનુભવ થાય છે તે આત્મકૃત વેદના જ. હોય છે
SR No.009322
Book TitleBhagwati Sutra Part 12
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1968
Total Pages714
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & agam_bhagwati
File Size45 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy