Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १२ उ०५ सू०२ प्राणातिपातादिविरमणनिरूपणम् :१९१ परिणामतया अमूर्तत्वेन वर्णादिरहितत्वात् । एवञ्चात्र कृष्णलेश्यामभृतीनि परिग्रहसंझान्तानि जीवपरिणामत्वात् अवर्णादीनि अवसेयानि । औदारिकतैजसवैक्रियातरकाणि चत्वारि शरीराणि पञ्चवर्णादीनि अष्टस्पर्शानि च बादरपरिणामपुद्गलरूपत्वात् , सर्वत्र चतुःस्पर्शत्वे सूक्ष्मपरिणामः कारणम् , अष्टस्पर्शत्वे च बादरपरिणामः कारणमवसेयम्, इत्यभिपायेणाह-'ओरालियसरीरे जाव-तेयगसरीरे एयाणि अट्ठफासाणि' औदारिकशरीर यावत्-वैक्रियशरीरम्, आहारकशरीरम् , तेजसशरीरम् , एतानि चत्वारि.शरीराणि अष्टस्पर्शानि वोध्यानि, 'कम्मगसरीरे चउफासे' कार्मणशरीरं चतुःस्पर्शम् , 'मणजोगे, वयजोगे य चउफासे' मनोयोगः, चोयोगच चतुःस्पर्शः प्रज्ञप्तः, कायजोगे अट्ठफासे' काययोगः अष्टस्पर्शः प्रज्ञप्तः, अतः अमूर्त कहे गये हैं इसलिये इनमें वर्णादिमत्ता का अभाव रहता है। इस प्रकार यहाँ कृष्णलेश्या से लगाकर परिग्रह संज्ञातक के सब पदार्थ जीव परिणामरूप होने से अवर्णादिवाले हैं ऐसा जानना चाहिये। औदारिक, तैजस, वैक्रिय, एवं आहारक ये चार शरीर पांचवर्णादिवाले एवं आठ स्पर्शवाले हैं क्योंकि ये बादरपरिणामवाले पुद्गलों से जन्य हैं। सर्वत्र चतुःस्पर्शवत्ता में सूक्ष्मपरिणाम कारंण कहा गया है, एवं अष्टस्पर्शवत्ता में पादरपरिणाम कारण कहा गया है। इसी अभिप्राय को लेकर 'ओरालियसरीरे जाव तेयगसरीरे एयाणि अट्ठफालाणि? ऐसा यह सूत्र सूत्रकारने कहा है-औदारिक शरीर यावत् वैक्रियशरीर, आहारकशरीर, तैजसशरीर, ये चार शरीर आठ स्पर्शवाले, तथाकम्मगसरीरे, चउफासे' कार्मणशरीर चार स्पर्शवाला होता है 'मणजोगे, वयजोगे, यचउफासे' मनोयोग और वचनयोग ये चार स्पर्शवाले વિનના કહેવામાં આવેલ છે. આ રીતે કૃષ્ણલેશ્યાથી લઈને પરિગ્રહસંજ્ઞા પર્વતના સઘળા પદાર્થો જીવપરિણામરૂપ હેવાથી વર્ણાદિ વિનાના હોય છે, એમ સમજવું જોઈએ જ્યાં જ્યાં ચાર સ્પૉને સદ્ભાવ કહેવામાં આવ્યો છે, ત્યાં ત્યાં સૂક્ષમ પરિણામ રૂપ, કારણ સમજવાનું છે અને જયાં જ્યાં આઠ સ્પર્શીને સદ્ભાવ બતાવ્યો છે, ત્યાં ત્યાં બાદરપરિણામ રૂપ કારણ સમજવાને छे. तेथी। सूत्री घुछ है “ओरालियसरीरे जाव तेयगसरीरे, एयाणि अट्टफोमाणि" भौहार शरीर, वैठियशरीर, मा२४शरीर म२ तेसशरीर, मा यार शरी२ मा पवाजi डाय छ, तथा " कम्मगसरीरे चउफासे"
शरीर या२ २५ वायु डाय छे. “ मणजोगे, वयजोगे य चउफासे" मनायो! मने क्यनयोगने या२ मा हेवामा भाव्या छ, “कायजोगे
| SR No. | 009320 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 743 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |