________________
૪૨૩
भगवती सूत्रे
"
मन्त्रिणः प्रसिद्धाः सचिवाः, महामन्त्रिको मन्त्रिमण्डलप्रधानाः, गणकाः गणि• संज्ञा, दौवारिकाः, प्रतीहारा, अमात्याः राज्याधिष्ठायका, चेटाः चरणसेवकाः, पीठमडौंः वयस्याः नगरं नगरवासिमकृतिगण्डलम्, निगमाः वणिग्जन निवासः श्रेणिनः श्री देवतापिनेपित्सः सेनापतयः - सैन्य - नायकाः येषां राजान्धवाः राजमन्धिरक्षकाः तैः परिरित इति भवः' गरी माकारविभूति मञ्जणधराओ पतिनिश्वार बागानुलिप्त देहः, शादी पर नाम है, सचिव श्री हनी करके होते हैं, मंत्रिजोते हैं, वे महामंत्री हैं, ज्योतिष शास्त्र जो झाना होते हैं, वे गणक हैं, हारपालका नाम दौवारिक है, राज्यके अधिष्ठायकका नाम अमात्य है, चरण सेवकका नाम चेद है, वस्योंका नाम पीठमर्द है, नगरनिवाली प्रजाजनका नाम "नागरिक है, वणिजनों के निवास हों उस स्थान का नाम निगम, है, श्री देवतासे युक्त सौवर्णप विभूषित जिनका मस्तक होता है, वे श्रेष्ठी हैं । सेनानायकका नाम है, दूसरों से राजाओंके आदेशों को कहनेवाले दूत है, राज्यकी सन्धि रक्षक सन्धिपाल हैं, इन सब अनेक गणनायक आदिकों से घिरा हुआ एवं 'जाव चंदा किन गाय सरीरे सव्वालंकारविभूसिए मज्जणधराओ पडिणिकखमद' यावत् चन्दनसे जिसका पूरा शरीर
,
-
કા'માં રાજાને સલાહ દેનાર વ્યક્તિને મંત્રી કહે છે. સચિવ એટલે પ્રધાન તે પણ રાજ્ય સચાલનના કાર્યમાં રાજાને મદદ કરે છે. મત્રીમડળના વડાને મહામત્રી કહે છે, યે નિષ શાસ્ત્રના જાણકારને ‘ગણુક' કહે છે. દ્વારપાલને
“
દૌવારિક’ કટ્ટુ છે, રાજ્યના અધિષ્ઠાયકને અમાત્ય કહે છે, ચરણસેવકને 'थेट' उड़े छे, वयस्याने 'पीडम'' उडे छे, नगरनिवासी अलगनने नगर अथवा नागरिक आहे छे, वंशिन (वेपारी) ने 'निगम उडे छे, सुवथुપટ્ટકથી વિભૂષિત જેનું મસ્તક હોય છે એવા લક્ષ્મીપતિને શ્રેણી કહે છે, સેનાના નાયકને સેનાપતિ કહે છે, રાજાની આજ્ઞા અન્યને પહોંચાડનારને ત કહે છે અને રાજ્યની ત્ત્વિના રક્ષકને સન્ધિપાલ કહે છે.
या अणुनाय आदि बेोमेथी वीटजायेसेो " जाव च दणा किन्नगाय सरीरे सव्वालंकारविभूसिए मज्जणधराओ पडिणिक्खमइ " अने यन्दनथी सिप्स शरी
