Page Text
________________
भगवती सूत्रे
३३६
केवली केवलज्ञानी खलु पौरस्त्ये पूर्वदिशि मितमपि मर्यादितमपि जानाति, अमितमपि अमर्यादितमपि जानाति, दक्षिणेन दक्षिणस्यां दिशि एवं पूर्वोक्तरीत्यैव यथा शब्द देश के पञ्चमशतके चतुर्थोदेशके इत्यर्थः यावद मितमपि मर्यादित - मपि जानाति अमितमपि अमर्यादितमपि जानाति इत्यादि सर्वविषयकं निरृतं निष्पन्नं ज्ञानं केवलिनो भवति । तदुपसंहरन्नाह - ' से तेणद्वेणं गंगेया ! एवं बुच्च-तं चेत्र जात्र नो असओ वेमाणिया चयंति ' हे गाङ्गेय ! तत् तेनार्थेन एवमुच्यते यत् तदेव पूर्वोक्त्रदेव यावत् सन्तो नैरयिकादि वैमानिकान्ता उपपद्यन्ते, नो असन्त उपपद्यन्ते, एवमेव सन्तो नैरयिकादि वानव्यन्तरान्ता उद्वर्तन्ते, नो असन्त उद्वर्तन्ते, तथैव संतो ज्योतिषिकवैमामर्यादित वस्तुको भी जानता है और अमर्यादित वस्तुको भी जानता है, इसी प्रकार वह दक्षिण दिशामें भी मर्यादित और अमर्यादित वस्तुको जानता है क्योंकी उस केवलज्ञानीका केवलज्ञान मर्यादिन अमर्यादित दोनों प्रकारकी वस्तुको जानता है इस तरह उसका वह ज्ञान सर्व विषयवाला होता है । इस विषयको पहिले शब्दोदेशक मेंपंचमशतक में चतुर्थोद्देशकसे कहा जा चुका है । ' से तेण्डेणं गंगेया ! एवं बुच्चह, तं चैव जाव नो असओ बेमाणिया चयंति ' इसी कारण हे गांगेय ! मैंने ऐसा कहा है कि ये पूर्वोक्त नैरयिकादि पदार्थ पूर्वोक्त स्वभाववाले हैं ऐसा मैं स्वयं जानता हूं इत्यादि, अतः विद्यमान नैरयिकादि वैमानिकान्त पदार्थ उत्पन्न होते हैं, असदवस्थायुक्त होकर ये उत्पन्न नहीं होते हैं इसी तरहसे नैरयिकादि वानव्यन्तरान्त पदार्थ
અને અમર્યાદિત વસ્તુને પણ જાણે છે, એજ પ્રમાણે દક્ષિણુ દિશ.માં પશુ તેઓ મર્યાદિત અને અમર્યાદિત, બન્ને પ્રકારની વસ્તુને જાણે છે આ રીતે તેમનું જ્ઞાન સત્ર વિષયને સમજનારૂ હોય છે. આ વિષયનુ પાંચમાં શત કના ‘શબ્દેશક ’ નામના ચેાથા ઉદ્દેશકમાં આગળ પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યુ છે. તે તે સમસ્ત કથન અહી ગ્રહણ કરવું " से वेण ण गंगेया ! एवं वच्चइ त चेत्र जाव नो असओ वेमाणियर चयति " हे गांगेय ! ते કારણે મે' એવુ કહ્યું છે કે પૂર્વોક્ત નારકાદિ પટ્ટા પૂવેક્ત વભાવવાળાં છે એવું હું સ્વયં જાણું છુ' ઇત્યાદિ
તેથી વિદ્યમાન નારકાથી લઈને વૈમાનિકા પન્તના જીવા ઉત્પન્ન થાય છે, અવિદ્યમાન નારકાદિ જીવેા ઉત્પન્ન થતા નથી, નારકાદિ જીવાનેા સદ્ભાવ રહે એવી રીતે જ નારકાદિ છવાની ઉદ્ધૃત્તના થયા કરતી હોય છે. તેમને
| SR No. | 009318 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 692 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 40 MB |