Page Text
________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०९उ०३२सू०१७नैरयिकादिप्रवेशनकाल्पबहुत्वादिनि० ३०९ ___ छाया-एतस्य खलु भदन्त ! नैरयिकमवेशनकस्य, तिर्यग्यो निकमवेशनकस्य, मनुष्यप्रवेशनकस्य, देवप्रवेशनकस्य च कतराणि कतरेभ्यो यावत् विशेषाधिकानिवा ? गाङ्गेय ! सर्वस्तोकानि मनुष्यप्रवेशनकानि नैरयिकपवेशनकानि असंख्येयगुणानि देवप्रवेशनकानि असंख्येय गुणानि, तियग्योनिक प्रवेशनकानि असंख्येयगुणानि ।। मू० १७॥
टीका-अथ नैरयिकप्रवेशनकादीनामल्पवहुत्वादिकमाह-'एयस्स णं भंते' इत्यादि । 'एयरस णं भंते ! नेरइयपवेसणगस्स, तिरिक्खजोणियपवेसणगस्स, मणुस्सपवेसणगस्स, देवपवेसणगस्त य कयरे कयरेहितो जाव विसेसाहिया वा ?' गाङ्गेय. पृच्छति-एतस्य खलु नैरयिकमवेशनकस्य तिर्यग्योनिकप्रवेशनकस्य मनुष्यप्रवेशनकस्य देवप्रवेशनकस्य मध्ये कतराणि प्रवेशनकानि कत रेभ्यः प्रवेशनकेभ्यो यावत् अल्पानिवा, बहुकानि वा, तुल्यानि वा, विशेषाधिका
नैरयिकादि प्रवेशनक अल्प बहुत्व वक्तव्यता'एयस्स णं भंते' नेरइयपवेसणगस्स' इत्यादि ।
टीकार्थ--इसके ही जैसा है। केवल ये प्रवेशनक परस्परमें कमती बढती जो कहे गयेहैं उसका कारण ऐसा कहा गया है-मनुष्य क्षेत्र में ही मनुष्य प्रवेशनकोंका सद्भाव होता है और ऐसे जीव बहुत कम होते हैं-इस कारण इन्हें सबसे कम कहा गया है। नैरयिकप्रवेशनकों को जो असंख्यात गुणा कहा गया है-उसका कारण तद्गामी जीवोंकी असंख्यात गुणता है। इसी तरहसे देवप्रवेशनको जो असंख्यात गुणित कहा गया है उसका भी कारण-तद्गामी जीवोंकी असंख्यात
નરયિકાદિ પ્રવેશનકની અ૫–બહુવ વક્તવ્યતા" एयस्स णं भंते नेरइयपवेसणगस्स" त्या:
ટીકાર્થ–સૂત્રાર્થ કરતાં વિશેષ અહીં કંઈ પણું કહેવા જેવું નથી. ચારે પ્રવેશનકમાં જે પરસ્પરમાં અપતા અને બહુતા પ્રકટ કરવામાં આવી છે તેનું કારણ નીચે પ્રમાણે છે
મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં જ મનુષ્ય પ્રવેશનકોને સદૂભાવ રહે છે, અને તેમાં જનારાં જીવે ઘણું જ ઓછો હોય છે. તેથી મનુષ્ય પ્રવેશનકને સૌથી અલ્પ કહ્યું છે. મનુષ્ય પ્રવેશનક કરતાં નૈવિક પ્રવેશનકમાં જનારા જીવોની સંખ્યા અસંખ્યાત ગણું હોય છે, તેથી નૈરયિક પ્રવેશનકને અસંખ્યાત ગણું કહ્યાં છે એજ પ્રમાણે નૈરયિક પ્રવેશ કરતાં દેવપ્રવેશનમાં જનાર જીની સંખ્યા અસખ્યાત ગણી હોય છે. તેથી દેવપ્રવેશનકે અસંખ્યાત ગણું
| SR No. | 009318 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 692 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 40 MB |