Page Text
________________
५२०
भगवतीसूत्रे अथ सादिकं सपर्यवसित ज्ञानम् तत् मतिश्रुतज्ञानं जघन्येन अन्तर्मुहूर्त काल तिष्ठति तद्वयस्यैव जघन्यतोऽन्तर्मुहूर्त मात्रत्वात् अवधि-मनापर्यवज्ञानन्तु जघन्येन एकसमयं तिष्ठति, उत्कृष्टेन तु मतिश्रुतावधिज्ञानत्रय सातिरेकाणि-किश्चिद् विशेषाधिकानि षट्पष्टिसागरोपमाणि तिष्ठति, तत्त्रयम्य हि उत्कर्षेण एतावत्येव स्थितिः, सा चैव भवति- 'दो वारे विजयाइसु गयस्म, तिम्नच्चुए अहव ताई । अइरेगं नरवियं, णाणाजीवाण सम्बद्ध' ॥१॥ इति द्विवारं विजयादिषु गतस्य त्रीणि अच्युते अथवा तानि । अतिरेकं नरभविक नानाजीवानां सर्वाद्धाम् 1. गौतमः पृच्छति -- 'आभिणियोहियणाणी णं भते! आभिणियोहियणाणि' त्ति काली केवचिरं होइ ?' हे भदन्त ! जो सादिक सपर्यवसित ज्ञान- मतिश्रुतज्ञान है उनका काल जघन्यसे अन्तमुहूर्तका है अर्थात् ये दोनों ज्ञान कमसे कम एक अन्तर्मुहूर्त कालतक ठहरते हैं क्योंकी ये दोनों ही ज्ञान जघन्य से अन्तर्मुहूर्त मात्र हैं। तथा अवधि और मनःपर्यय ये दो ज्ञान जघन्य से एक समयतक रहते हैं, और उत्कृष्ट से मतिज्ञान, तज्ञान और अवधिज्ञान कुछ अधिक ६६ सागरोपम तक रहते हैं । क्यों कि इन तीनों की उत्कृष्टसे इतनी ही स्थिति है. वह इस प्रकारसे होती है- 'दीवारे विजयाइसु गयस्स, तिन्नच्चुए, अहव ताई अइरेगं नरभवियं, णाणा जीवाण सम्बद्ध' दो बार विजयादिकां में जानेले अथवा तीन बार अच्युतमें जाने से, इसके साथ जो कुछ अधिकतो कही गई है वह मनुष्यभवको लेकर कही गई है। अब गौतम स्वामी पूछते हैं'आभिणिबोहियनाणी णं भंते ! 'आभिणिबोहियणाणीनि कालओ અપર્યવસિતજ્ઞાન એટલે મતિ, મૃતાદિ જ્ઞાન છે તેને સમય જન્યથી અંત મુહૂર્તનો છે અર્થાત્ એ બે જ્ઞાન ઓછામાં ઓછું એક અતર્મુહૂર્ત કાળ પર્યત રહે છે. કેમકે તે બંને જ્ઞાન જઘન્યથી અતર્મુહૂત માત્ર છે તથા અવધિ અને મન:પર્યવ એ બે જ્ઞાન જઘન્યથી એક સમય પર્યત રહે છે અને ઉત્કૃષ્ટથી મતિજ્ઞાન, શ્રતજ્ઞાન, અને અવધિજ્ઞાન કઈ વિશેષ ૬૬ છાસઠ સગરેપમ પર્યત રહે છે કેમકે એ ત્રણેની ઉત્કૃષ્ટથી એટલી स्थिति छ. ते सशत याय छ 'दोवारे विजयाइसु गयस्स, तिन्नच्वुए अहव ताई अइरेगं नरभविय नाणा जीवाणस वद्ध ' मे १२ विन्यासमा અથવા ત્રણવાર અચુત નામના બારમા દેવલોકમાં જવાથી તેની સાથે જે કઈ અધિકતા કહી છે તે મનુષ્ય ભવને ઉદ્દેશીને કહી છે प्रश्न:-'आभिणिशेहिनाणी ण भंते ! आभिणियोहियणाणी त्ति कालओ केवचिरं होई'
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |