Page Text
________________
__
३३७
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ.२ सू. ५ ज्ञानभेदनिरूपणम् अत्थेगइया दुअम्नाणी, अत्थेगइया तिअन्नाणी, एवं तिन्नि अनाणाणि भयणाए' ये नैरयिका अज्ञानिना भवन्ति तेषु सन्ति एके नायिकाः द्वयज्ञानिनः, सन्ति एके नैरयिकाश्च व्यज्ञानिना भवन्ति, तथा च असंज्ञिपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां नरकेन्पद्यमानानाम् पर्याप्तकावस्थायां विमङ्गज्ञानाभावात् ते द्वयज्ञानिने नैरयिका मत्यज्ञानिनः, श्रुताज्ञानिनो भवन्ति, एव व्यज्ञानिनश्च भवन्ति, जीव सम्यग्दृष्टि नारक आदि पर्यायमें उत्पन्न हुआ तो उसका वह ज्ञान अवधिज्ञान हो गया और यदि वह मियादृष्टि देव नारकों में उत्पन्न हुआ तो उसका वही ज्ञान विभंगज्ञान हो गया, ज्ञानी नारकजीवों में तीन ज्ञान कौनरसे होते हैं यही बात 'आभिणिबोहियनाणी, सुयनाणी, ओहिनाणी' इससूत्रपाठद्धारा प्रकटकी गई है। 'जे अनाणी' ते अत्थेगइया दुअन्नाणी, अत्थेगइया तिअन्नाणी' जो नारकजीव अज्ञानी होते हैं उनमें से कितनेक नारकजीव तो दोअज्ञानवाले होते हैं और मितनेक तीन अज्ञानवाले होते हैं । 'एवं तिनि अण्णाणाणी भयणाए' इस प्रकार तीन अज्ञानवाले होने की यहां पर भजना है भजना होने का कारण यह है कि जो असंज्ञी पंचेन्द्रियतिर्यच जीवनरकों में उत्पन्न होते हैं उनके अपर्याप्तावस्थामें विभ गज्ञानका अभाव रहता है इसलिये नैरयिक जीव दो अज्ञानवाले कहे गये हैं । एक मत्यज्ञानवाले और दूसरे श्रुतअज्ञानवाले इसी तरहसे जो तीन अज्ञानवाले होते हैं वे जीव संज्ञी पंचेन्द्रियों में से आकर नारक पर्यायमें उत्पन्न होते हैं अतः इनके अपर्याप्तावस्था में भी भवप्रत्यय विभङ्गज्ञान रहता है। इसी અવધિજ્ઞ ન થઇ જાય અને જો તે મિથ્યાદ્રષ્ટિ આ નારકમાં ઉત્પન થાય તે તેનુ તે જ્ઞાન વિજ ગજ્ઞાન થઈ જાય નારકમાં ત્રણ જ્ઞાન કયુ કર્યું હોય છે એજ વાત 'आभिणिवोहियनाणी, सुयनाणी ओहिनाणी' या सूत्रद्वार। ४८ ४३८ छ जे अन्नाणी ते अत्थेगइया दुअन्नाणी अत्थेगइया तिअन्नाणी' २ ना२४७१ અજ્ઞાની હોય છે તેમાંથી કેટલાક બે અજ્ઞાનવાળા અને કેટલાક ત્રણ અજ્ઞાનવાળા હેય છે "एवं तिन्नि अन्नाणाणी भयणाए' येत त्रए मज्ञानवाडोवानी 2481 गाना છે –ભજના હોવાના કારણે જે અસ જ્ઞિ પંચેન્દ્રિયતિયં ચ જીવ નરકમાં ઉત્પનન થાય છે તેની અપર્યાવસ્થામાં વિલંગજ્ઞાનને અભાવ રહે છે. એટલા માટે નારક જીવ મત્યજ્ઞાન અને શ્રુતઅજ્ઞાન એ બે અજ્ઞાનવાળા કહ્યા છે. એ જ રીતે જે ત્રણ અજ્ઞાનવાળા હોય છે, તે જી સી પચેન્દ્રિમાથી આવીને નારક પર્યાયમાં – જીવોમાં ઉત્પન્ન થાય છે. એટલા માટે તેની અપર્યાપ્તાવસ્થામાં પણ ભવ પ્રત્યય વિર્ભાગજ્ઞાન રહે છે એ જ કારણથી
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |