Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ.१ स.१३ सूक्ष्मपृथिवीकायस्वरूपनिरूपणम् १५१ प्रयोगपरिणतम् ? गौतम ! पर्याप्तकगर्भव्युत्क्रान्तिकयावत् परिणतं वा, अपर्याप्तकगर्भव्युत्क्रान्तिकयावत्-परिणतम् ॥सू० १३।।
टीका-'एगे भंते ! व्वे कि पओगपरिणए, मीसापरिणए, वीससापरिणए ?' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! एकं पुद्गलद्रव्यं किं प्रयोगपरिणत भवति, मिश्रपरिणत' भवति, विसापरिणत भवति ? भगवानाह-'गोयमा ! पओगपरिणए वा, मीसापरिणए वा, वीमसापरिणए वा' हे गौतम ! एकं पुद्गलहोता है ? या अपर्याप्त गर्भज मनुष्यके औदारिक शरीररूपकायके प्रयोगसे परिणत होता है ? (गोयमा) हे गौतम ! (पज्जत्तगभवक्क तिय जाव परिणए वा अपज्जतंगभवतिय जाव परिणए वा) वह एकद्रव्य पर्याप्त गर्मज मनुष्यके औदारिक शरीर रूपकायके प्रयोगसे भी परिणत होता है और अपर्याप्त गर्भज मनुष्यके औदारिक शरीररूप कायके प्रयोगसे भी परिणत होता है ॥
टीकार्थ-इस सूत्रद्वारा सूत्रकारने नौ दण्डकों में से प्रथम दण्डकको लेकर एक पुद्गल द्रव्यके परिणामकी वक्तव्यताका प्रतिपादन किया है इसमें गौतमने प्रभुसे ऐसा पूछा है कि 'एगे भंते ! दवे किं पओगपरिणए, मीसापरिणए, वीससापरिणए ? ' हे भदन्त ! एक पुद्गल द्रव्य प्रयोगपरिणत होता है ? या मिश्रपरिणत होता है ? या विस्त्रसा परिणत होता है ? उत्तरमें गौतमसे प्रभु कहते हैं 'गोयमा' हे गौतम ! 'पओगपरिणए वा, मीसापरिणए वा' एक पुद्गल द्रव्यप्रयोगपरिणत થાય છે, કે અપર્યાપ્ત ગર્ભજ મનુષ્યના ઔદારક શરીરરૂપ કાયના પ્રયોગથી પરિણુત थाय छे ? (गोयमा !) गौतम । (पज्जत्तगम्भवक तिय जाव परिणए वा, अपज्जत्तगव्यवतिय जाव परिणए वा) ते २४ द्रव्य पर्याप्त म भनुष्यना ઔદારિક શરી-૩૫ કાયના પ્રગથી પણ પરિણત થાય છે, અને અપર્યાપ્ત ગર્ભજ મનુષ્યના ઔદારિક શરીરરૂપ કાયના પ્રયોગથી પણ પરિણુત થાય છે.
ટીકાથ– સૂત્રકારે આ સૂત્રધારા નવ દડકે માંના પહેલા દડકને અનુલક્ષીને એક પુદ્ગલ દ્રવ્યના પરિણામ (પરિણમન) ની વકતવ્યતાનું પ્રતિપાદન કર્યું છેઆ વિષયને અનુલક્ષીને ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને આ પ્રમાણે પ્રશ્ન પૂછે છે'एगे भंते ! दव्वे किं पओगपरिणए, सीसापरिणए, वीससापरिणए ?? હે ભદન્ત' એક પુદગલદ્રવ્ય શું પ્રયોગપરિણત હોય છે, કે મિશ્રપરિણત હોય છે, કે विवसापरियत डाय छ? उत्तर- 'गोयमा ! गौतम। 'पओगपरिणए वा,
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |