Page Text
________________
-
-
भगवतीमंत्रे वासिदेवानारभ्यापराजितानुत्तरौपपातिकदेवपर्यन्ता देवाः श्रोत्रादिपञ्चेन्द्रियप्रयोगपरिणता भवन्ति । तथा-'जे पज्जत्तसबट्टसिद्धअणुत्तरोववाइयजाव परिणयां ते सोइंदिय-चक्खिदिय-जाव-परिणया' ये पर्याप्तकसर्वार्थसिद्धानुत्तरौपपातिक-यावत्-देवपश्चेन्द्रियप्रयोगपरिणताः पुद्गलाः प्रज्ञप्ताः ते श्रोत्रेन्द्रिय-चक्षुरिन्द्रिय-यावत्-घाणेन्द्रिय-जिहवेन्द्रिय-स्पर्शेन्द्रियप्रयोगपरिणता एव भवन्तीति भावः । इति चतुर्थों दण्डकः ४ । तथा च चतुर्थ दण्डके इन्द्रियद्वारदण्डके जीवानाम् १६१-एकषष्टयधिकशतभेदानां, ७१३ - त्रयोदशाधिकसप्तशतानि इन्द्रियाणि आश्रित्य जीवदा भवन्ति, तथाहि-१६१ परिणत होते हैं । 'जाव' इल एदसे भवनवासी देवों से लगाकर अपराजित अनुत्तरौषपातिक तक समस्त देवोंकी जो श्रोत्रादिक पांच इन्द्रियां हैं, उन सब इन्द्रियोंके प्रयोग से परिणत जो पुद्गल कहे गये हैं वे सब पुद्गल चाहे पर्याप्तक हों चाहे अपर्याप्तक हों श्रोत्रादिक पांचों इन्द्रियोंके प्रयोगसे परिणत होते हैं । तथा 'जे पजत्ता सम्वसिद्ध अणुत्तरोववाइय जाव परिणया ते सोइदियचक्खिदिय जाव परिणया' जो पर्याप्तक सर्वार्थसिद्ध अनुत्तरौपपातिक देवोंकी पांच इन्द्रियोंके प्रयोगले परिणत हुए कहे गये हैं वे सब श्रोत्रेन्द्रिय, चक्षु इन्द्रिय, घ्राणेन्द्रिय, जिहवाइन्द्रिय, स्पर्शेन्द्रिय इन पांच इन्द्रियोंके प्रयोग से परिणत होते है । इस प्रकार से वह चौथा दण्डक है । इन्द्रियद्वारवाले इस चतुर्थदण्डकमें जीवोंके १६१ भेदोंके ७१३ भेद इन्द्रियों को लेकर कहे गये हैं-जो इस प्रकारसे हैं-इन १६१ जीवोंके भेदोंमें પદથી ભવનવાસી દે, વનવ્યન્તરે, વૈમાનિકે, પ્રવેયક કલ્પાતીત દેવ અને અપરાજિત અનુત્તરૌપપાતિક પર્યન્તના અનુત્તર વિમાનવાસી દેવેના પર્યાપ્તક અને અપર્યાતક પુદગલેને શ્રોત્રેન્દ્રિય, ચક્ષુન્દ્રિય, ધ્રાણેન્દ્રિય, રસનેન્દ્રિય અને સ્પર્શેન્દ્રિય, એ પાંચે ઇન્દ્રિયોના प्रयोगयी परिणत ४ा छे. तया 'जे पज्जत्ता सन्चटसिद्धअणुत्तरोववाइय जाव परिणया ते सौइंदिय, चक्खिदिय जाव परिणया' पति सवाईसिद्ध अनुत्तरापપાતિક દેવીની પાચ ઈન્દ્રિયના પ્રયોગથી પરિણત જે પુગેલે કહ્યા છે તે બધાં ચક્ષુઈન્દ્રિય, શ્રોત્રેન્દ્રિય, ઘ્રાણેન્દ્રિય જિહવાઈક્રિય અને સ્પર્શનિદ્રયના – પાંચે ઈન્દ્રિયના – પ્રયાગથી પરિણત હોય છે આ પ્રમાણે આ ચોથું દંડક છે' ઈન્દ્રિયઠારવાળા આ ચોથા દડકમાં જીના ૧૬૧ ભેદને અનુલક્ષીને ઈન્દ્રિોની અપેક્ષાએ નીચે પ્રમાણે ૭૧૩ ભેદ કહ્યા છે - એકેન્દ્રિયના ૨૦ ભેદને અને વિકલેન્દ્રિના ૬ ભેદોને બાદ કરીને બાકીના
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |