________________
५७४
सूत्रकृताङ्गसूत्रे तथा--'तित्थयरो चउनाणी सुरमहिओ मिमिया वधूयमि ।
अणिगृहियवलविरिभो सम्बन्यामेमु उज्जमइ' ॥२॥ छाया-तीर्थकरश्चनुर्ज्ञानी सुरमहिता सेधयितव्येऽवधूते (मोक्षे)
__ अनिगहनवलपीय. सर्व स्थामस उद्यमति ।।१।। आस्यार्थः--चतुर्ज्ञानवान् देवपूजपस्तीर्थ झरो मोक्षमाप्त्यै स्वकीयबलवीर्यादिकमुपयुञ्जन् सर्वयलेन मह प्रयत्नं कृतवानिति ॥ अपने भत में इस प्रकार निश्चय करके स्वयं भावान् ने अपनी इन्द्रियों का निग्रह किया, तत्पश्चात् दूसरों को उसके लिए उपदेश दिया। कहा भी है-त्रुबागोऽति' इत्यादि। ___'आपने यह निश्चय किया कि कोई न्याययुक्त वचन कहता हुआ
भी यदि स्वयं अपने कथन के विरुद्ध आचरण करता है तो दूसरों को इन्द्रियनिग्रह में प्रवृत्ति कराने में समर्थ नहीं हो सकता। इस प्रकार निश्चय करके तथा समस्त जगत् के स्वरूप को ज्ञान करके आप इन्द्रिय निग्रह में-तपमें प्रवृत्त रहे ॥१॥
और भी कहा है-'तित्थयरो चउनागी' इत्यादि।
चार ज्ञानों से सम्पन्न तथा देवों के भी पूज् तीर्थंकर मोक्ष प्राप्त करने के लिए अपने बल वीर्य का उपशेग करते हुए सम्पूर्ण शक्ति के साथ प्रयत्नशील हुए' ।।१। ।
હદયમાં અવધારણ કરીને મહાવીર પ્રભુએ પોતે જ પહેલાં તો ઈન્દ્રિયોને નિગ્રહ કર્યો અને ત્યાર બાદ લેકેને ઈન્દ્રિયે નો નિગ્રહ કરવાને ઉપદેશ દીધે. यु. ५४ छे 8-" वाणोऽपि" त्यात
કઈ ન્યાયયુક્ત વચન કહેવા છતાં પણ જે કહેનાર પિતે જ પિતાના કથન વિરૂદ્ધનું આચરણ કરે છે, તે કહેનાર (ઉપદેશક) અન્ય લોકોને ઈન્દ્રિયનિગ્રડમાં પ્રવૃત્ત કરાવવાને શક્તિમન થતું નથી. આ પ્રકારને નિશ્ચય કરીને તથા સમસ્ત જગતના સ્વરૂપને જાણી લઈને મહાવીર સ્વામી પિતે જ ઇન્દ્રિयोना नियमां-त५मा प्रवृत्त च्या" जी मे छ -“ तित्थयरो च उनाणी" त्या
“ચાર જ્ઞાનેથી સંપન્ન તથા દેવેને પણ પૂજ્ય એવા તીર્થકર મોક્ષ પ્રાપ્ત કરવાને માટે પિતાના બલવીયને ઉગ કરીને પિતાની સંપૂર્ણ શક્તિ સાથે પ્રયત્નશીલ થયા હતા?
