Page Text
________________
-
me
आचारचिन्तामणि टीका अध्य. १ ३.६ स. २ प्रसस्थावरयो:सुखम् ६५५ निध्याय-मनसा समालोच्य, मतिलेख्य-विलोक्य सम्यग विज्ञायेत्यर्थः, ब्रवीमिकथयामि-सर्वेषां प्राणानां प्राणाः सन्ति येषां ते प्राणा: मणिनस्तेषां, सर्वेषां भूतानाम् उत्पत्तिशीलानाम् , सर्वेषां जीवानां कालत्रये जीवनाद् चैतन्यस्वरूपाणामित्यर्थः, सर्वेषां सत्चानां सदाऽस्तित्वक्ताम् , सजीवानाम् , यद्वा-सपामित्वस्य पुनः पुनरुपादानेन स्थावरा अपि गृह्यन्ते, तेन त्रसानां स्थावराणां च जीवानामित्यर्थः। परिनिर्वाण मुख, मत्येकम्-एफैकं पृथक् पृथगस्ति ।
शब्दव्युत्पत्या विभिन्नार्थयोधकत्वात् माणभूतादिशब्दानामुच्चारणं न पुनरुक्तिदोपः । 'निझाइता' 'पडिलेहिता' इति पदद्वयेन जीवानां पुनः पुनरनुसन्धान प्रतिलेखनं च भूचितम् , तदेव पुनः पुनर्विधेयतया प्रतिबोधनार्थ
स्वरूप मन से विचार करके तथा सम्यक् प्रकार से जानकर कहता हूँ। सभी प्राणियों का सभी मूतों अर्थात् उत्पत्तिशील जीवों का, सभी जीवों (निकाल में जीवित रहने वालों ) का और सभी सत्वों (सर्वदा अस्तित्व वाले उस जीवों ) का, अथवा बार-बार सम्वेसि' पदका प्रयोग करने के कारण यह अर्थ लेना चाहिए कि सभी उस और स्थावर जीवों का मुख पृथक्-पृथक् है।
शब्दशास्त्र की दृष्टि से भिन्न-भिन्न अर्थ के योधक प्राण, भूत आदि शब्दों का उच्चारण करने पर भी पुनरुक्ति दोष नहीं है । अथवा प्राण भून आदि शन्दों को एक ही अर्थ का वाचक मान लिया जाय तो भी पुनरुक्तिदाप नहीं है। 'निम्झाइत्ता' पडिलेहित्ता' इन दो पदों द्वारा जीवों का पुनः पुनः विचार एवं प्रतिलेखन सूचित किया है। उसी को पुनः पुनः विधेयरूप से समझाने के लिए
આદિ સમસ્ત જીનું સ્વરૂપ મનથી વિચાર કરીને તથા સમ્યક્ પ્રકારે જાણીને કહું છું-સર્વ પ્રાણીઓનું, સર્વભૂતેનું અર્થાત્ ઉત્પત્તિશીલ જીવોનું, સર્વ જી (ત્રણ કાલ જીવિત રહેવાવાળા)નું, અને સર્વ સો-(સર્વદા અસ્તિત્વવાળા ત્રસ જીવ)નું, २५५पा पार पार 'सव्वेसि पहन प्रयोग ४२वाना आगे को 24 देव नये - સર્વ રસ અને સ્થાવર જેનું મુખ પૃથ-પૃથક્ છે.
શબ્દશાસની દૃષ્ટિથી ભિન્ન-ભિન્ન અર્થના બેધક પ્રાણ-ભૂત આદિ શબ્દોનું ઉચ્ચારણ કરવાથી પણ પુનરૂક્તિ દેપ આવતું નથી અથવા પ્રાણભૂત આદિ શબ્દને એકજ અર્ધના पाय मानी सेवामा सावता ५ धुन३ति नथी 'निज्झाइत्ता' 'पहिले हित्ता' मा પદે દ્વારા અને પુનઃ પુનઃ વિચાર અર્થાતુ પ્રતિલેખન સૂચિત કર્યું છે. તેને પુનઃ પુનઃ
| SR No. | 009301 |
| Book Title | Acharanga Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 915 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_acharang |
| File Size | 25 MB |