________________
અવસર જાસી ચાલ : આજ કહે હર કાલ ભજુંગા, કાલ કહે ફિર કાલ; આજ હી કાલ કરતડા, અવસર જાસી ચાલ.
- કબીર પપ્પા નહિ, ડેડી : શિષ્યા કો સમઝા રહે, ત્રિગુણાચાર્ય ત્રિશૂલ, ડેડી કહને કી પ્રથા, સંસ્કૃતિ કે પ્રતિકૂલ. સંસ્કૃતિ કે પ્રતિકૂલ ? લાડલી લડકી ભોલી; કરકે નીચી નજર, મંદ સપ્તમી મેં બોલી. પાપા કહને સે હમકો, મુશ્કિલ આતી હૈ; ટકરાતે હૈ હોઠ, લિપસ્ટિક હટ જાતી હૈ.
આંખ પણ આઘી પડે, એટલા ઓરા હતા ! હે પ્રભુ ! તુજ રૂપનાં, કેટલાં મહોરાં હતાં ! - કૈસે શીખા ? ન હંસ કે શીખા હૈ, ન રોકે શીખા છે: જો કુછ ભી શીખા હૈ, કિસીકા હો કે શીખા હૈ. છે દુઃખમય સંસાર : હર સાંઝ વેદના એક નઈ, હર ભોર સવાલ નયા દેખા; દો ઘડી નહીં આરામ કહીં, મૈને ઘર ઘર જાકર દેખા. તિતલિયાં હૈ ફૂલ ભી હૈ કોકિલાએ ગાન ભી હૈ, ઇસ ગગનકી છાહ માનો, મહલ ઉદ્યાન ભી હૈ; પર જિન્હેં કવિ ભૂલ બૈઠે, વે અભાગે મનુજ ભી હૈ, હૈ સમસ્યાઍ વ્યથાઍ ભૂખ હૈ અપમાન ભી હૈ. ફૂલ થોડે હૈ પાત બહુત હૈ, કામ અલ્પ હૈ બાત બહુત હૈ, પ્યાર લેશ આઘાત બહુત હૈ, યત્ન સ્વલ્પ વ્યાઘાત બહુત હૈ; મંજિલ મેં પગ-પગ પર દેખા, વિજય અલ્પ હૈ હાર બહુત હૈ, સાર સ્વલ્પ નિઃસાર બહુત હૈ, સુંદર કમ ભંગાર બહુત હૈ, ..જો ચરણ જલતે નહિ : સિદ્ધિ સે પહલે કભી જો બીચ મેં સકતે નહિ, જો કભી દબકર કિસી કે સામને ઝૂકતે નહિ; જો હિમાલય સે અટલ હૈ સત્ય પર હિલતે નહિ, આગ પર ચલતે હુએ ભી જો ચરણ જલતે નહિ, ઉન પગો કે રજકણોં કા નામ કેવલ જીંદગી.
- રામાવતાર | આકાશગંગા • ૨૮૮ -
જાત ન પૂછો સાધુ કી, પૂછ લીજિયે જ્ઞાન; મોલ કરો તલવાર કા, પડા રહન દો મ્યાન.
- કબીર
ઇન્સાન કી પહિચાન : શસ્ત્ર કી પહિચાન ધાર સે હોતી હૈ, વસ્ત્ર કી પહિચાન તાર સે હોતી હૈ, ઇન્સાન કા પૈર્ય કૈસા હે ? ઇસકી પહિચાન. જીત સે નહિ, હાર સે હોતી હૈ. વડા વડા’ કેમ બન્યા ? પહલે થે હમ મર્દ, મર્દ સે નાર કહાયે, કર ગંગામેં સ્નાન, પાપ સબ દૂર ગમાયે; કર પત્થર સે યુદ્ધ, ઘાવ બરછી કે ખાય, નીકલ ગયે જબ પાર, તબ હમ ‘બડે’ કહાયે.
આકાશગંગા • ૨૮૯ -
